Pedagogika

WYKŁAD VII - 25.11.2011

Według większości teoretyków wychowania

• wartości powinny być wskazówkami, drogowskazami, by nie zejść na którąkolwiek z dróg zagrażających rozwojowi i prawidłowemu funkcjonowaniu człowieka

• wartości powinni wiec stać się nie tylko elementem procesu wychowania lecz wręcz jego fundamentem, potrzeba i koniecznością wychowania.

Wychowanie ku wartościom to powinno przejawiać się w

• pomocy w odkrywaniu wartości gdzie najważniejsza rolę pełni wychowawca który pomaga wychowankowi dając mu możliwość kierowania swoim życiem i rozwojem

• demaskowaniu antywartości czyli likwidowaniu zagrożeń wynikających z przyjmowania za wartości takich zasad postępowania które wartościami nie są

• przywracaniu właściwego sensu wartościom

• promowaniu wartości głównie przez dawanie osobistego przykładu. ( dobry wychowawca, który chce oddziaływać moralnie na wychowanka musi sam posiadać postawę moralną i etyczną = Z powyższego wynika że dobry wychowawca który zamierza moralnie na wychowanka oddziaływać musi posiadać nie tylko zdolności wychowawcze i wiedze aksjologiczna ale przede wszystkim powinna cechować go nienaganna postawa moralna)

( wymóg do nauczyciela : bez względu na to czego uczy, musi nauczać i nauczać zachowań ale te zachowania musi sam znać i rozumieć żeby móc je przekazać wychowankom - musi myśleć, znać granice)

Cechy wychowania

-Ciągłość

-Interakcyjność

-Indukcyjność

-Spełnianie społecznych funkcji (komunikacyjna, adaptacyjna , rekonstrukcyjna)

-Jedność

-Wielowymiarowość

• złożoność wychowania - zachowanie człowieka zależy żarówo od uwarunkowań zewnętrznych jak i uwarunkowań wewnętrznych

• złożoność wychowania polega z jednej strony na asymilacji a z drugiej an akomodacji (akceptacja i uwewnętrznienie norm postępowania)

• intencjonalność - wychowawca jest świadomy celów jakie pragnie realizować - wychowanie obejmuje wyłącznie pływy intencjonalne.

• relatywność wychowania- jest związana z trudnościami jakich dostarcza przewidywanie skutków oddziaływań wychowawczych - na wychowanka nie oddziałuje sam wychowawca - wpływy środowiska rówieśniczego, lokalnego oraz środki masowego przekazu

• jedność - rys pokoleniowy - cechy wspólne np. danego pokolenia

• interakcyjność - wychowankowie wpływają na wychowawcę i na odwrót - uczniowie na uczniów - nauczyciele na siebie wzajemnie, każdy z partnerów jest zarówno podmiotem jak i przedmiotem oddziaływań

indukcyjność - wpływ życia społecznego na wychowanie

• wielowymiarowość - różne rodzaje procesów wpływające na osobowość ,- wychowanie spontaniczne - wychowanie zorganizowane

• ciągłość (długotrwałość) - trwa przez całe Zycie

• klasowość - ukryty wymiar edukacji; przygotowuje do pełnienia funkcji w różnych klasach społecznych. ( osoby wyedukowane i niewyedukowane sa z różnych warstw społecznych)

Role jakie powinien pełnić nauczyciel-wychowawca

-przewodnika

-kontrolera

-pomocy rezerwowej

-animatora

Zasady wychowania

To normy postępowania wychowawczego umożliwiające wychowawcy osiąganie rezultatów wychowania zgodnie z przewidywaniami wyjściowymi.

Zasady wychowania , zasady operacyjne :

• zasada poszanowania godności wychowanka ( nie ośmieszać go przy całej klasie )

• zasada odwoływania się do doświadczeń wychowanka

• zasada stopniowania wymagań wychowawczych ( mówi, że powoli podnosimy poprzeczkę, że doceniamy osiągnięcia dziecka i próbujemy dołożyć mu dalsze)

• zasada konsekwencji wymagań wychowawczych ( daje poczucie bezpieczeństwa wychowankowi. Konsekwentnie to znaczy, że człowiek młody będzie zawsze za to samo nagradzany i za to samo karany. Odnosi się to silnie do obu stron - dyscyplinuje wychowawcę, wychowankowi daje jasne wytyczne, granice - bezpieczeństwo nie do pogardzenia)

• zasada dyscyplinowanie zachowań ( zawsze odnosi się do chwalenia zachowan pożądanych i odwrotnie)

Konieczność karania jest wynikiem błędów wychowawczych dorosłych !!! ( dziecko z natury nie zachowuje się źle ani dobrze)

Zasady wychowania, zasady kierunkowe:

• zasada indywidualizacji oddziaływań wychowawczych ( trudna bo wymaga od nas różnorodnego reagowania i świadomego oceniania możliwości dziecka i dobrego dostosowania do niego wymagań)

• zasada kształtowania środowiska wychowawczego ( wychowawca wpływa na kolegów nauczycieli, pracę opiera na kontakcie z rodziną dziecka. Jest to obowiązek wychowawczy żeby wychowawca współpracował ze wszystkimi środowiskami dziecka )

• zasada nauczania wychowującego ( nie da się podzielić wychowania od nauczania! )

• zasada integracji oddziaływań wychowawczych ( wszystkie działania wychowawcze powinny być powiązane, nie wolno wprowadzać sprzecznych zasad. Całe oddziaływanie ma być jednością. Jedno działanie powinno wynikać z drugiego )

• zasada aktywizowania wychowanka do samowychowania ( uczenie od wczesnych lat odpowiedzialności za swoje czyny i konsekwencji. Dziecko ma wiedzieć, że każde działanie ma konsekwencje, ma je przewidywać )

Zasada naczelna - zasada wychowania perspektywicznego - wychowanie ku przyszłości.

( haczyk - nie wiemy do czego wychowujemy, nie powie nam nikt jaka ta przyszłość będzie - więc wychowanie musi być szerokie)

Zasady pracy wychowawczej :

• akceptacji i życzliwości ( na poziomie przyzwoitego dystansu. Nauczyciel to osoba obca i uczy on dystansu do osób obcych ale nie znaczy to, że nie musi się lubić z wychowankiem. Wzajemny szacunek.

• indywidualizacji ( nauczyciel powinien najpierw zdąć sobie sprawy kogo nie lubi i dlaczego )

• motywacji działania wychowanka (nauczyciel ma zachęcać wychowanka do działania.)

• atrakcyjności życia w grupie ( dzisiejsza szkoła tego nie pokazuje. Wychowuje ludzie, którzy żyją dla siebie. A grupa daje poczucie siły, wsparcie etc. Są to duże plusy. Grupa jest trudniejsza do wychowania niż jeden indywidualny uczeń, nauczyciel musi mieć wtedy większa wiedzę, umiejętności. Istnienie podejrzenie, że jeśli nauczyciel nie radzi sobie z klasą to ją rozbija, ale nie jest to udowodnione. Ażwg - to możliwość zdobycia czegoś czego nie da się osiągnąć w pojedynkę. )

• kształtowania pozytywnych stosunków koleżeńskich w grupie ( ostatnie badania pokazują brak koleżeńskości w wieku dorastania. Ogromny procent ludzi nie potrafi funkcjonować w nowych grupach - kiedyś wchodząc w życie studencie poznawało się wiele grup, wchodziło się w nowe środowiska. Teraz ludzie egzystują z 3 osobami najbliższymi. Jak można wychować swoje dziecko tak żeby dobrze żyło w grupie skoro samemu się źle funkcjonuje pod tym względem? )

• stopniowania trudności zadań

• wzmocnień pozytywnych (Wyłapywanie dobrych działań i chwalenie ich, zwracanie na nie uwagę. ważne żeby nauczyciel zauważał, że uczeń coś zrobił dobrze. Trzeba go pochwalić bo wtedy zrobi więcej. Głupie myślenie, że - jak pochwalę to usiądzie na laurach - tak, jeśli pochwali się bez sensowne zachowanie. Człowiek, który jest doceniony czuje sens swojej pracy, ma poczucie radości. Jeśli wychowanek jest chwalony to istnieje prawdopodobieństwo, że nas polubi i na odwrót jeśli my pochwalimy to sympatia nasza do ucznia też rośnie )

• higieny i bezpieczeństwa osobistego wychowanka (wychowanek musi się czuć bezpieczne w kontakcie z wychowawcą, czyli że będą zachowania przewidywane. )

• współpraca z rodziną wychowanka ( zakładamy, że rodzina jego chce dobra dziecka. Wspólna praca na dobro dziecka jest łatwiejsza. Nie krytykujemy rodzica tylko go wspieramy)

Co buduje wizerunek wychowawcy?

- cechy osobowości

- wiedza o uczniu

- strategie nauczyciela

- strategie uczniów ( jak reagują na nasze działania)

---