LEGITYMIZACJA WŁADZY

1. Pojęcie legitymizacji władzy:

Legitymizacja polityczna jest to wielowymiarowy i wielowątkowy proces wytwarzania akceptacji dla systemu politycznego i podmiotów władzy politycznej. Jest to realnie istniejący stan poparcia społeczeństwa bądź jego znacznych kręgów dla systemu politycznego i jego elementów składowych. Legitymizacja to proces wytwarzania poparcia dla systemu politycznego i jego elementów składowych, a legitymacja to efekt czy też akt końcowy tego procesu.

Rządzenie to jest wykorzystywanie władzy państwowej a więc proces podejmowania decyzji i ich realizacja za pomocą aparatu państwowego.
Środki władzy potrzebne do rządzenia: przymus, bodźce materialne i moralne, regulatory dostępu informacji
LEGITYMIZACJA WŁADZY
legitymacja = prawomocność
legitymizacja = uprawomocnienie
delegitymizacja = erozja władzy
Prawomocność to pewien stan, natomiast legitymizacja to proces, który do tego stanu ma doprowadzić.
Legitymacja władzy politycznej oznacza wytworzenie wśród obywateli przekonania, że ci którzy rządzą są do tego uprawnieni a sposoby sprawowania przez nich władzy są prawowite.
Legitymizacja oznacza, że rządząca w systemie politycznym grupa osób otrzymała swoje stanowiska zgodnie z obowiązującymi normami, oznacza to również, że wszystkie instytucje wchodzące w skład systemu władzy są powołane zgodnie z obowiązującymi przepisami i działają tylko w ramach przyznanych im kompetencji.

2. Typy legitymizacji wg Webera, Eastona i Beethama:

→ wg Eastona

* Wymiar ideologiczny - uznanie wartości i zasad leżących u podłuża systemu politycznego

* Wymiar strukturalny - akceptacja norm proceduralnych składających się na system polityczny

* wymiar personalny - jest to szacunek dla konkretnych osób sprawujących funkcje polityczne

→wg Beethama

* reguły - stwierdzenie zgodności nabywania i sprawowania władzy z utrwaleniem w systemie politycznym formalnymi i nieformalnymi regułami

* przekonania - musi istnieć pewne minimum wspólnych przekonań łączących rządzących i rządzonych; przekonania te dotyczą zwłaszcza prawowitości pochodzenia władzy, efektywności procesów rekrutacyjnych, rzeczywistej realizacji przez elity władzy interesów zbiorowych

* zachowania - rządzeni muszą manifestować swoją aprobatę wobec stosunków władzy w czynnych zachowaniach, zachowania takie powoduje dwie konsekwencje:

- utrwalają subiektywne więzi jednostek grup społecznych podmiotem władzy

- są obserwowalnym dowodem posiadania legitymacji przez dany podmiot

→wg Webera

* Tradycja - źródła legitymacji władzy tkwią w tradycji danego społeczeństwa; zawarte w niej i silnie utrwalone zwyczaje i wartości określają

komu i dlaczego przypisana jest funkcja sprawowania władzy

* charyzmatyczna - mechanizm legitymizacji opiera się na wysoce pozytywnym wartościowaniu osobistych cech przywódcy, jest on postrzegany przez rządzonych jako osoba o wyjątkowych kompetencjach kwalifikacjach, jest darzony szacunkiem, uwielbieniem, oddaniem, zaufaniem itp.

* legalna - przekonanie o nadrzędności systemu prawnego, który w równy sposób obowiązuje rządzonych rządzących; jeśli rządzący zostali wyłonieni zgodnie z normami prawa i jednocześnie sprawując tę władzę respektują te normy, to zasługują na akceptację rządzonych.

3. Źródła legitymizacji:

A - charyzma

B - tradycja

C - normy prawne

D - Ideologia

E - reguły

F - przekonania

G - zachowania

H - demokratyczne teorie zgody

4. Delegitymizacja władzy:

Jest to proces odwrotny do legitymizacji, czyli wiodący do erozji legitymacji systemu politycznego lub jego poszczególnych elementów. Delegitymizacja jest konsekwencją załamania się dotychczasowych postaw legitymacji zarówno o charakterze strukturalnym, ideologicznym, personalnym, a tym samym nieskuteczności stosowanych form legitymacji.

5. Przyczyny Delegitymizacja:

• wg kryterium sfer ich występowania

* Sfera polityczna - aspekt genetyczny

- aspekt strukturalny

- aspekt funkcjonalny

- aspekt personalny

* Sfera ekonomiczna

* Sfera socjalna

* Sfera kulturowa

• Wg kryterium strukturalnego

* Obiektywne

* Subiektywne

• Wg kryterium przestrzennego

* Wewnętrzne

* Zewnętrzne

• Nieposiadanie lub utrata charyzmy przez przywódców

• Naruszenie bądź odrzucenie przez rządzących wartości i zwyczajów zawartych w tradycji danego społeczeństwa

• Niezgodne z obowiązującym systemem prawnym sposoby zdobywania władzy oraz faktyczne metody i skutki jej sprawowania

6. Skutki Delegitymizacja politycznej:

1. w sferze podmiotowej - stopniowa erozja roli danego podmiotu władzy politycznej

2. utrata autorytetu przez podmiot władzy

3. destabilizacja ładu społeczno - politycznego

4. większe wydatki na aparat przymusu

5. nieskuteczność przymusowych metod działania na rządzonych

6. zmniejszenie realnego zakresu władzy

7. ograniczenie sprawności podmiotu władzy w wyniku braku posłuchu ze strony rządzonych

8. w sferze systemowej - zmiana systemu

- modyfikacja systemu

1. REGRESYWNE = demokracja -> autorytaryzm lub autorytaryzm -> totalitaryzm

2. PROGRESYWNE = autorytaryzm ->demokracja

- utrzymanie statusu quo

7. Formy delegitymizacja politycznej:

Porównując i analizując dwa kryteria: zdolność procesów delegitymizacji z regułami obowiązującymi w systemie politycznym (zachowania mieszczące się w ramach przyjętych formach i zachowania łamiące te reguły) oraz sposób przejawiania się zachowań delegitymizacyjnych (werbalne, pozawerbalne) możemy wyróżnić następujące formy Delegitymizacja.

• o charakterze fragmentarycznym

Bezpieczeństwo ustroju społecznego i systemu politycznego nie jest w tym przypadku zagrożony, bo podmioty protestujące działają w taki sposób, że formy negacji mieszczą się bądź w niewielkim stopniu odbiegają od norm i reguł przyjętych w danym systemie. (demonstracje, strajki, krytyka mass mediów, wybory, społeczne inicjatywy ustawodawcze)

• o mechanizmie fragmentarycznym

Delegizymizację systemu wyznaczają działania eksternistyczne. Ich podmiotami są przede wszystkim radykalne, antysystemowe organizacje, niezdolne do wyłonienia poważnego zagrożenia systemu. Kwestionują one ład społeczny, system polityczny i jego składowe, a posługują się najczęściej instrumentami przemocy, demagogii, populizmu, nacjonalizmu. (nielegalne demonstracje, terror psychiczny, zamachy terrorystyczne). Działania eksternistyczne mogą też być dziełem upośledzonych i silnie sfrustrowanych grup społecznych, upatrujących w radykalnej walce szansę na zmianę swego utytułowania.

• delegitymizacja całościowa

Delegitymizacja ta przynosi pełną - rewolucyjną lub ewolucyjną zmianę właściwości systemu: wartości, struktur, zasad, procedur, głównych podmiotów polityki (rewolucja, wojna domowa, przejęcie władzy w demokratycznych wyborach przez ugrupowania wrogie demokracji)

---