CENTRUM NAUKI I BIZNESU ŻAK KLAUDIA BATKIEWICZ

WŁADZA POLITYCZNA

WOSIEK ADAM

DSA2

WŁADZA POLITYCZNA (definicje dzieli się na 6 grup):
1. definicje behawioralne (Max Weber)
Władza jest to możliwość narzucenia czyjeś woli na zachowanie innych osób.
2. definicje teleologiczne (Bert Russell)
Władza to spełnienie pewnych celów, wytwarzanie zamierzonych skutków.
3. definicje instrumentalne
traktują władzę jako możliwość stosowania szczególnych środków, zwłaszcza przemocy - (Kazimierz Opałek). Wg niego władza zachodzi wówczas kiedy ośrodek decyzyjny jest zdolny zagwarantować sobie podsłuch w skali całego państwa a treścią wydawanych decyzji są określone zachowania, zalecane członkom społeczeństwa za pomocą przymusu lub autorytetu.
4. definicje strukturalne (Henryk Przybylski)
zakładają, że władza jest stosunkiem zależności podporządkowania panowania, zachodzącym w obrębie grupy społecznej między ośrodkiem decyzyjnym a członkami tej grupy.
5. definicje zinstytucjonalizowanego wpływy (Paweł Gieirgila)
Władza jest to zdolność do narzucania i egzekwowania decyzji czyli wpływanie na ludzi tak, aby zachowywali się w sposób oczekiwany i pożądany.
6. definicje konfliktowe (Stanisław Ossowski)
Władza jest to możliwość podejmowania decyzji regulujących rozdział dóbr w sytuacjach konfliktowych. Wydawanie decyzji wg tej definicji, regulacja tych dóbr odbywać może się wbrew woli ludzi, których te decyzje dotyczą

FUNKCJE WŁADZY POLITYCZNEJ:
1) funkcja sensulargo dzieli się na:
1. funkcję integracyjną polegającą na wyhamowywaniu pewnych tendencji odśrodkowych, które mogą występować w państwie i zapewnieniu władzy politycznej naczelnego miejsca w kierowaniu kraju.
2. funkcję dystrybucyjną, polegającą na dystrybucji dóbr publicznych.
3. funkcję ochronną, polegającą na ochronie zewnętrznej i wewnętrznej. Ochrona zewnętrzna polega na dbaniu o interesy państwa, ochronie obywateli w ramach wszelkich stosunków międzynarodowych. Ochrona wewnętrzna polega na dbaniu o interes indywidualny każdego obywatela oraz zagwarantowaniu wszystkich praw każdemu obywatelowi.
4. funkcję strukturotwórczą - władza musi wprowadzić pewne mechanizmy społeczne i pewne prawa regulujące dostęp do władzy reprezentantom wszystkich grup społecznych.

2) funkcja sensustrikto:
- stanowienie norm prawnych
- uruchamianie środków kontroli i represji
- uruchamianie instytucji zapewniających poszanowanie norm prawnych
- tworzenie i modyfikowanie organów państwa
- powoływanie instytucji użyteczności publicznej
- prowadzenie bilansów państwa
- prowadzenie negocjacji z innymi państwami lub instytucjami ponadnarodowymi
- prowadzenie wszelkiej działalności w imieniu państwa
- wpływanie na działalność kulturalną, naukową, oświatową

Rządzenie to jest wykorzystywanie władzy państwowej a więc proces podejmowania decyzji i ich realizacja za pomocą aparatu państwowego.
Środki władzy potrzebne do rządzenia: przymus, bodźce materialne i moralne, regulatory dostępu informacji
LEGITYMIZACJA WŁADZY
legitymacja = prawomocność
legitymizacja = uprawomocnienie
delegitymizacja = erozja władzy
Prawomocność to pewien stan, natomiast legitymizacja to proces, który do tego stanu ma doprowadzić.
Legitymacja władzy politycznej oznacza wytworzenie wśród obywateli przekonania, że ci którzy rządzą są do tego uprawnieni a sposoby sprawowania przez nich władzy są prawowite.
Legitymizacja oznacza, że rządząca w systemie politycznym grupa osób otrzymała swoje stanowiska zgodnie z obowiązującymi normami, oznacza to również, że wszystkie instytucje wchodzące w skład systemu władzy są powołane zgodnie z obowiązującymi przepisami i działają tylko w ramach przyznanych im kompetencji.

Max Weber stworzył pierwszą typologię legitymizacji władzy. Stworzył trzy typy panowania:
1) TRADYCYJNY Źródła legitymizacji władzy pochodzą z tradycji danego społeczeństwa. Zawarte w tej tradycji i bardzo silnie utrwalone zwyczaje, wartości określają komu i dlaczego przypisana jest funkcja sprawowania władzy politycznej.
2) CHARYZMATYCZNY Opiera się na bardzo wysokim, pozytywnym wartościowaniu osobistych cech przywódcy. Rządzeni postrzegają go jako osobę o bardzo wysokich kwalifikacjach, o wyjątkowych kompetencjach, które ujawniają się przy pełnieniu istotnych funkcji w państwie. Taka osoba bardzo często ma duże zdolności emocjonalne, intelektualne, dzięki którym wpływa na otoczenie społeczne, wytwarza bardzo pozytywne reakcje
(szacunek, wielkie zaufanie, gotowość do poddania się decyzjom takiego przywódcy)
3) LEGALNY Źródłem legitymizacji jest powszechne przekonanie o nadrzędności systemu prawnego, w którym wszyscy są sobie równi i w jednakowym stopniu mu podlegają a rządzący wybrani w legalny sposób respektują normy prawne i tym samym zasługują na akceptację rządzonych

---