PRZESTRZEN ZYCIA CZLOWIEKA
Miedzy perspektywa mikro a makro
Anna Przeclawska - warszawa
Autorka w swoim tekscie rozprawia się z pojeciem przestrzeni. Wskazuje iż mikro i makro coraz bardziej się od siebie we wspolczesnym zyciu oddalaja. Mowi iż przestrzen zycia czlowieka rozciaga się pomiedzy tymi perspektywami i wazne jest zrozumiec co je laczy zanalizowac srodowisko wychowawcze w którym zyje i dojrzewa wspolczesny czlowiek. Bowiem los czlowieka ksztaltuje się na przecieciu roznych wymiarow przestrzeni. Zmiany przedstawia ona rodzaje przestrzeni: fizyczna, spoleczna, temporalna, symboliczna, psychologiczna, informatyczna etc. Wazne jest to ze przedluzeniem przestrzeni fizycznej która dzieki rozwojowi komunikacji przeobrazen spolecznych uzyskuje swoje znaczace funkcje jest przestrzen informatyczna ksztaltowana przez internet i coraz nowsze edycje komputerow. Jest to tak jakby cyber przestrzen z ktorej rozszerza się przestrzen psychologiczna gdzie czlowiek sam musi sobie radzic z nowymi zjawiskami i tym sposobem zyskuje doswiadczenia. Kolejna przestrzenia jest temporalna czyli jakby kategoria czasu- przeszlosc terazniejszosc przyszlosc. We wszystkich przedstawionych przestrzeniach zarysowane sa zminy jakie zaszly lub tez zachodza. Autorka wskazuje na ewaluacje mysli spoleczenstwa i jej wplyw na dalsze etapu tegoz procesu. Zmiany zachodza również w obrebie przestrzeni moralnej oraz transcendencyjnej. Przede wszystkim nastapil wyrazny podzial miedzy tymi funkcjami.
A.Przeclawska wskauzje na waznosc badan które maja na celustawiac pytania przekraczajace granice dzisiejszej rzeczywistkoscii pozwalajacych na konstruowanie takiego srodowiska wychowawczego które uwzglednialoby zarówno sytuacje i tendencje rozwojowe wspolczesnosci jak tez potrzeby które czlowiek może w przyszlosci odczuwac. Wazna jest tu nauka - ped spoleczna oraz instutucje stanowiace srodowisko wychowawcze bowiem stanowia wazne ogniwo wlasnie tej przestrzeni.
Autorka zastanawia się czy oby te zmiany jakie zachodza w danych przestrzeniach nie mialy destrukcyjnego wplywu na czlowieka. Czy nie będzie to powodowalo jeszcze bardziej widocznego i zaznaczajacego się podzialu ludzi? Czlowiek powinien pytac o to jak się ma zachowac a nie kim jest , powinien wiedziec co jest wazne i dazyc ku nowoczesnosci i czuc się dobrze w swieci w którym zyje i który biegnie dalej.
WIELOSC JEZYKOW PEDAGOGIKI A PROBLEM JEJ TOZSAMOSCI
Joanna Rutkowiak
WIELOSC JEZYKOW
Podjeta w tym referacie problematyka osadzona jest w okreslonym czasie a mianowicie w okresie gwaltownej zmianie formacyjnej na przlomie lat 80 i 90.
Naukowy jezyk socjalistyczny odpowiadajacy modelowi teologiczno - instrumentalnemu operuje wypowiedziami na temat wychowania celowegopodporzadkowanemu zasadom ladu spoleczno - upanstwiowionym. Jezyk powinnosci mowil o tym jaki powinien być wychowanek i jak wychowawca powinien go takim uczynic.
Był odbierany przez szeroka publicznosc edukacyjna.
Jezyk metodologii badan ped jest jako medium prawidlowosci dajacych się przeksztalcic w opisy praktychno - techniczne dzialan wychowawczych zapewniajacych formowanie osobowosci o pozadanej jakosci.
Jezyk ped sprzeciwu towarzyszy ped z marginesu i sluzy do uprawiania krytyki jako ocena zapowiadanego stanu. Był to jezyk niemal pokatny malo akceptowanym oraz drukowanym i slyszanym na konferencjach ped.
Tozsamosc pedagogiki polega na przypominaniu odslanianiu ujawnianiu i tworzeniu się wielu jakosci i na poruszaniu się w jej multijezykowosci. To mapa multijakosci i multijezykowosci która sklada się na owa wielkosc. Szuka ona i sledzi zmiany oraz analizuje podstawowe zagadnienia dotyczace min. wychowania i jego odmian, formach wypowiedzi o wychowaniu, wiedzy,
WYCHOWANIE JAKO ZADANIE I FAKT
Wychowanie wg Konarzewskiego - to skladnik zycia czlowieka ukierunkowany na niebiologiczne zachowanie ciaglosci. Wychowanie ma aktywowac . jezyk którym opisuje się to zjawisko winnien być jezykiem czynnosci celowych stanawiacyhc sekwencji wywolujacych pewne reakcje. Wychowanie jest faktem=praktyka wychowawcza.inaczej ujmuje to koncepcja pozytywistyczna lub neopozytywiostyczna która mowi iż fakt to zadanie. Filozofia mowi ze metoda.
Podsumowujac jakosc jezykow wiaze się z tym jak się widzi wychowanie. Dla charakterystyki wychowania jako zadaniauzywa się jezyka typu naukowo - technicznego czyli przyczyny i skutki cele i srodki. Natomiast pedagogika wychowania uruchamia jezyk filozoficzny.
REFLEKSJE O TOZSAMOSCI PEDAGOGIKI
Roman Schulz
Na samym pocatku autor przedstawia nam dwa stanowiska w których wprowadza nas do zagadnienia zwiazanego z tematem. W pierwszej tezie Schulz opisuje nam iż pedagogika powinna poszukiwac wlasnego ja, bowiem zwlaszcza w Polsce jest ona zacofana i nie do konca zidentyfikowana co tez wplywa na narzedzia praktyki edukacyjnej. Z drugiej strony mowi, iż egocentryzm jaki panuje w badaniu wlasnego ja może być szkodliwa dla pedaggogw którzy zamiast pracowac nad wlasnymi misjami zajmuja się objasnianiem pedagogiki.
Autor mowi iż musimy wiedziec czymn jest pedagogika, jakie sa jej metody etc. I jakie jest podejscie do iinych dziedzin naukowych. Dlatego wazna jest wiedza - samowiedza w okresleniu wlasnego ja która musi towarzyszyc przy fabrykacji pedagicznej wiedzy. Musi to być dzialanie aktywne, neutralne oraz niezalezne w zwiazku z realna praktyka poznania naukowego.
Tozsamosc ksztaltyje się w nastepujacych relacjach:
praktyka - praca pedagogiczna - czyli jakby matryca wiedzy i refleksji na temat wychowanie
w stosunku do innych dziedzin anukowcyh zwlaszcza do humanistycznych
w stosunku to ogolu do pozostalych instytucji spolecznych czyli sposób zycia danej zbiorowosci do instytucji wladzy.
w stosunku do nauk o wychowaniu w innych krajach
wychowanie zajmuje się ksztaltowaniem osobowosci ludzi zwlaszcza przedstawicieli dorastajacego pokolenia natomiast pedagogika jest instrumentem intelektualnej praktyki zajmuje się ona rozwojem, pomnazaniem, wzbogacaniem naukowyn oraz kulturowym.
WARTOSCI WYCHOWANIA
Wg Sprangera
1 wartosci teoretyczne reprezantywne dla ludzi którzy najbardziej cenia odkrywanie prawdy jaka daje nauka
2 wartosci ekonomiczne charakterystyczne dla ludzi ceniacych najwyzsze dobra materialne
3 wartosci estetyczno artystyczne bliksie ludziom ceniacym najbarsziej przezycia piekna i harmonii
4 wartosci spoleczne za ktroymi opowiadaja się ludzie ceniacy najwyzej bezinetresowne dzialania na rzecz innych ludzi
5 wartosci polityczne reprezantywne dla tych którzy cenia nawyzej wladze i wplywy
6 wartosci religijne dla ludzi ceniacych najbardziej prawdy których zrodlem jest religia i wiara w Boga
wg M.Rokeacha
wyodrebnil on wartosci ostateczne odnoszace się do najwazniejszych celow zycioa czlowieka i wartosci instrumentalne dotyczace najogolniejszych sposobow postepowiania. tWorza one dwie grupy, pierwsza z nich wskazuje na cele które ludzie czynia przedmiotem swych dazen a druga odnosi się do sposobow postepowania i cech osobowosci dzieki którym cele te daja się zrealizowac
wartosci ostateczne to
1bezpieczenstwo narodowe
2bezp rodziny
3dojrzala milosc
4dostatnie zycie
5madrosc
6poczucie dokonania
7poczucie wlasnej godnosci
8pokoj na swiecie
9prawdziwa przyjazn
10pryjemnosc
11rownowaga wewnetrzna
12rownosc
13szczescie
14swiat piekna
15uznanie
16wolnosc
17zbawienie
18zycie pelne wrazen
=wartosci instrumentalne to
1ambicja
2szerokosc horyzontow intelektualnych
3zdolnosci
4urok czar osobisty
5czystosc
6odwaga
7umiejetnosc przebaczania
8opikunczosc
9uczciwosc
10tworcza wyobraznia
11niezaleznosc
12intelektualizm
13logicznosc
14milosc wrazliwosc
15posluszenstwo
16grzecznosc
17odpowiedzialnosc
18samokontrola
wg J.homplewicza
To religijne ustalenie hierarchii wartosci wychowania. Wyroznil transcendentne Bog swietosc wiara zbawienie zalicza tu tazke czynienie dobra oraz naturalne czyli szacunek godnosc dojrzalosc intelektualna i emocjonalna oraz telorencja wartosci wychowania. Wartosci trans sa uzewnetrznieniem wartosci etycznych wychowania odnoszacych się do osobowosci czlowieka. Skupiaja się one wokół wartosci zwiazanych z rodzina.
Wg Jedlinskiego
Wyroznia on wartosci
1 Bog swietosc wiara zbawienie
2 uniwersalne dobro i prawda
3 estetyczne piekno
4 poznawcze wiedza madrosc refleksyjnosc
5 moralne bohaterstwo godnosc honor milosc przyjazn itd.
6 Spoleczne demokracja patriotyzm solidarnosc
7 sila zdrowie zycie
8 praca talent zaradnosc
9 kariera slawa wladza pieniadze
10 radosc seks zabawa
Inne ujecia wartosci
wartosci intelektualne socjocentryczne,allocentryczne, prestizowe, materialne, przyjemnosciowe, emocjonalne, perfekcjonistyczne -A.FOLKIERSKA
wartosci indywidualne np. zdrowie, spoleczne np. pokoj, przyjazn E.STAUB
wartosci religijne duchowne, witalne, hedonistyczne L.ZUK-LAPINSKA
wartosci moralne i chrzescijanskieM.GRABOWSKI
wartosci niesamowite i samowite PASTERNIAK
wartosci podstawowe wtorne i indywidualne SZTUMSKI
wartosci uznawane, odczuwane i realizowane KLOSOWSKA OSSOWSKI
wartosci nienormatywne normatywne i absolutne KOTLOWSKI
wartosci uniwersalne i partykularne CECKOWSKI
PEDAGOGICZNY OBRAZ WYCHOWANIA
Teoria wychowania jest subdyscyplina pedagogiczna i stala się ona odrebna nauka - dzialem. Jest to nauka o wychowaniu w szczegolnosci ukierunkowanym na czlowieka. Zajmuje się wychowaniem w waskim znaczeniu czyli ksztaltowaniu postaw i ich cech osobowosci,postaw itp. Jest to ksztaltowanie sfery wolincjonalno - uczuciowej czyli ksztaltowanie cech kierunkowych - swiadomosc, swiatopoglad oraz cech instrumentalnych - wiedza umiejetnosci itp.
HERBART jako pierwszy stal się ojcem pedagogiki wyodrebnia z niej p.ogolna czyli ogolna teorie oraz dydaktyke czyli teorie ksztalcenia
KOMENSKI wspomagal pedagogike i jej dzialanie
Obraz wychowania sklada się z PODMIOTU WYCH który jest zalezny od sytuacji która ma miejsce - jest to proces ksztalcenia osobowosci i charakteru oraz rodzaj przekazywnaych tresci. Podmiot wychowujacy to wychowawca a wychowywany to wychowanek. PRZEDMIOT WYCH jest celowym procesem ksztaltowania osobowosci przez przekaywaniekultury etc. W kazdym ukladzie spolecznym. Jest to wplyw na osobowosc rozwijajacego się czlowieka. PROGRAM WYCH to dzialania które powinny zawierac zmiany jakie wywoluje wychowawca i jakim podlega wychowywany w procesie wychowania. Program roznicuje się w zaleznosci od relaizowanych celow. CELE WYCH to zamierzone skutki obejmujace zespol pogladow lub z gory przyjmowanych zalozen dotyczacych istoty celow struktory stosowania rodzajow itp. REZULTATY I PROCES
TAKSJONOMIA WYCHOWANIA
Dzialania - A uczestnictwo w dzialaniu B podejmowanie dzialania
Postawy - C nastawienie na dzialanie D system dzialan
IDEAL WYCHOWANIA
Nazywamy konstrukt teoretyczny Jest to opis jednostki w kategoriach cech najbardziej porzadanych. W ksztaltowanie postaw spolecznych interpersonalnych egzystencjalnych itp. A także postaw zwiazanych z naszym stosunkiem do przyrody, kultury itp.
ZADANIA TEORII WYCHOWANIA
1 formulowanie celow jakie moglyby być lub jakie powinny być w procesie wychowania
2 projektuje postepowania wychowawcze
3 uwzglednia psychospoleczne uwarunkowania analizuje dzialalnosc wychowawcza w szczegolnosci relacje wychowawca - wychowanek
ROZWOJ MYSLI PEDAGOGICZNEJ
Trzy etapy ewolucji to:
1 nauki filozoficzne
2 psychospoleczne - empiryczne
3 socjologiczne
Ad 1
J HOENNE - WRONSKI stwierdza ze luznosc logiczna to niedookreslonosc w pojeciu pedagogiki uwazanej jako teoria wych wyplywa ona z braku obiektywnego celu wychowania
B TRENTOWSKI na bazie filozofii stworzyl system pedagogiki narodowej okreslil pedagogike jako umiejetnosc majaca na celu nwskazanie czlowiekowi drogi do prowadzenia wlasnego lub obcego zycia do pelnoletnosci.
Ad 2
J OCHOROWICZ sadzil iż pedagogika powinna sprowadzac się do psychologii i nie ma ped naukowej. Stwierdzil iż pedagogika nie jest nauka samoistna lecz psychologia praktyczna.
W JANUS J DEWAY teoria wychowania to filozofia stosowana filozofia jest zatem ogolna teoria wychowania
Ad 3
S KORBA uwaza iż wychowanie czlowieka jest uniwersalne dlatego tez pedagogika powinna być dyscyplina naukowa
F ZNANIECKI wychowanie to dzialalnosc spoleczna . teoria jest czescia socjologii.
HISTORIA TEORII WYCHOWANIA
1945 - 47-49 - ideologizacja kraju brak instytucji i organizacji silne doktryny wladza niszczy wszystko
1949-56 stalizm i terror brak opozycji jedynie koscol strach
1956-89 wydarzenia Poznanskie zmiany w nauce
WYCHOWANIE
LOBOCKI - koncentracja w sferze uczuciowej i umyslowej motywacje
SOSNICKI rozwijanie osobowosci pod względem psychicznym poprzez motywacje obejmuje proces psychologiczno - intelektualny
NAWROCZYNSKI ksztaltowanie charakteru jednostki kierowanie jej roli na cele moralne i spoleczne
GURYCKA dynamiczny zlozony uklad oddzialywania który w sposób bezposredni i posredni ma wplynac na jednostke i wprowadzic zmiany w osobowosci czlowieka
Wychowanie to uklad oddzialywan spolecznych interpersonalnych bezposrednich i posrednich skupiajacy się na sferze umyslowo moralnej przy stosowaniu teorii
E DURKHEIM to odzialywanie osob doroslych na pokolenia jeszcze niedojrzale do zycia spolecznego
SZCZEPANSKI to ksztaltowanie intencjonalne
BREZINKA ma korygowac zachowania negatywne i dopingowac do pozytywnych
R MILLER to interwencja w dialektyczny wizerunek czlowieka w swiata
MUSZYNSKI sterowanie procesami socjalizacyjno kulturyzacyjnymi oraz uczenie się jednostek podporzadkowanych celom ksztalcenia okreslonych dyspozycji osobowosciowych
R SCHULZ jest to planowa aktywnosc czlowieka zorientowana na osiagniecie pewnych celow
P PETERSEN wychowanie to pierwotna funkcja ducha która jest przejawem i udoskonaleniem ludzkiej formy zycia przez wspolnote duchowa rodziny narodu itd. Wych to szkola wspolnoty.
T WATZ jest to planowe oddzialywanie polegajzace na wew ksztaltowaniu innych
O WILLMAN jest opiekunczym i regulujacym oraz ksztalcacym oddzialywaniem ludzi dojrzalych na dojrzewajacyh aby mogli mieć udzial w db bedacym podstawa zycia spolecznego
G KERSCHESTEINER jest to przekazywanie kultury mlodemu pokoleniu
RAMOWE UJECIE WYCH WG KUNOWSKIEGO
Wychowanie to zawsze spolecznie uznany system dzialania pokolen starszych na te które nie dojrzly do zycia spolecznego w celu pokierowania ich rozwojem do przygotowania do zycia do idealu nowego czlowieka
Perso - rzecz ksztaltowania osobowosci
Socja - wspolpracuje z wychowaniem to uspolecznianie
SOCJALIZACJA 1910 DURKHEIM
J SZCZEPANSKI czesc calkowitego wplywu srodowiska która wprowadza jednostke do udzialu w zyciu spolecznym uczy ja zahowania się wg przyjetych wzorcow uczy rozumienia kultury czyni ja zdolna do utrzymania się i wykonywania okreslonych rol spolecznych
S KOWALSKI okresla ja jako wchodzenie w kulture jako akulturacje i inkulturacje
LUKASZEWSKI jest to proces oddzialywania na spoleczne funkcjonowanie czlowieka dokonujacy się przez cale zycie i w kazdym jego momencie modyfikujacy w jakims stopniu jego osobowosc
DYCYPLINOWA TOZSAMOSC TW
Teoria wchodzi w skald innych dziedzin min:
TELEOLOGIA stanowienie celow wychowania
SOCJOLOGIA nauka wdrazajaca czlowieka w swiat diagnozowanie srodowiska
ANTROPOLOGIA rozwoj czlowieka i dososowanie do tego celow
FUTUROLOGIA nauka o przyszlosci wizja
KONSTRUKT TEORETYCZNY - cele
Konstukt jest to opis czlowieka jego glownych elementow to jaki powinien być jego optymalne cechy jakimi powinien się poslugiwac
NCZELNY CEL - ogolne zamierzenia namysl idea zastosowanie kryterium psychologicznego powstaje
KIERUNKOWY CEL dazenia aspiracje przekonania czlowieka analiza przez zastosowanie kryterium rozwojowego powstaje
ETAPOWY CEL - standardy rozwojowe psychofizyczny rozwoj dziecka analiza przez zastosowanie kryterium praktyczno wychowawczego i psychologicznego powstaje
OPERACYJNY CEL - sa to pozadane formy aktywnosci to uszczegolnione cele ogolne wskazuje na pewne zachowania jako dowod aktywnosci formy wychowania zalicza się tu przedmiotowe czyli idnywidualne dzialanie które stymuluje wychowawca oraz organizacyjne czyli indywidualne zaespolowe i zabawowe formy wychowania
Wspolczesnie - CELE PRIORYTETOWE - wynikajace z konstytucji
CELE POSREDNIE - dla poszczegolnych instytucji
CELE OPERACYJEN - dla poszczegolnych jednostek
ANTROPOLOGIA FILOZOFICZNA - koncepcje
TELEOLOGIA jest to nauka zajmujaca się stanowieniem celow wychowania
TEIZM to koncepcja czlowieka oparta na dogmatach religijnych glownym zalozeniem był poglad ze powstajacy czlowiek ma charakter nadnaturalny. Sesn istnienia jednostki wyczerpuje się w zyciu doczesnym.
PLATON I TEIZM sens zycia i istote natury ludzkiej pojmowal przez pryzmat dualistycznej koncepcji swiata wyrazajacejsie w swoistym pojmowaniu ciala i duszy Boga i kosmosu materii i zycia. Wyprowadzil cele wychowania ze swojej teorii - 4 cnoty mestwo madrosc odwaga i sprawiedliwosc.
NATURALIZM koncepcja ujmuje czlowieka jako zjawisko możliwe do opisania i zrozumienia na podstawie ogolnej budowy i funkcjonowania przyrody.
HOBBS poznaje jednostke ludzka jako materialny skladnik rzeczywistosci swiata przyrodniczego i spolecznego
KOMENSKI czlowiek jako uzytkownik tego swiata jest jego panem gdyz tworzy go rzadzi nim za pomoca swojego rozumu i rak. Nowy porządek musi być otwarty na czlowieka.
ROUSSEAU emil czyli o wychowaniu czlowiek jest z natury istota wylacznie dla siebie jest on jednoscia caloscia bezwzgledna która uznaje tylko siebie jako kogos podobnego do siebie.
HUMANISTYCZNA czlowiek pojmoje swiat nie jako rzeczywistosc objawiona lecz jako rzeczywistkosc tworzona przez siebie. Rozwijal się w dwoch kierunkach - idealiztycznym podejsciu do natury oraz materialistycznym. Czlowiek jest samodzielnym podmiotem poznajacym rzeczywistosc rozumie i jest podstawa wszelkieko poznania. Tworcami materializmu sa Lenin Marks i Engers
TRIADA AKSJOLOGICZNA
Jest to pojecie wartosci - prawda dobro piekno. Maja one charakter uniwersalny i ponadczasowy. Prawda jest nosnikiem wartosci intelektualnych umozliwia rozwiazac potencjal czlowieka jest wartoscia samoistna i glowna w triadzie. Prawda to madrosc pewnosc siebie to odwaga i rozsadek także wiedza i mestwo. Dobro jest nosnikiem wartosci moralnych to etos, wola i morale czlowieka. Piekno nosi wartosci estetyczne to uczucie wrazliwosci uczucia totworczosc estetycznosc itp.
ARYSTOTELES wyroznil; 3 rodzaje dobra - pozyteczne przyjemne i godne
MARIA MISZTAL analizujac wartosci nadala im charakter
Psychoanalityczny sa wówczas elementem systemu przekonan czlowieka i innych ludzi to również stan psychiczny jednostki
Socjologiczny kiedy okreslaja przezycia psychiczne i sady grup spolecznych przekonania okreslajace cechy poszczegolnych grup spolecznych
Kulturowy ponieważ ujmuja wartosci jako porzadane w danym spolecznestwkie
FUNKCJE WARTOSCI
Refundacyjna regulacyjna zaspokaja potrzeby okresla to co jest wazne w zyciu wartosci wspieraja potrzeby czlowieka i wyrazaja kolejnosc ich zaspokajania
Wplywaja na wybor celow i planow zyciowych
Wplywaja na samoocene jednostki
A FOLIERSKI
1 intelektualne
2 estetyczne
3 socjocentryczne
4 allocenrtyczne
ad3 maja na uwadze db spoleczne
ad4 poswiecone innym poswiecenie
5 prestizowe
6 materialne
7 hedonistyczne
8 emocjonalne
9 perfekcjonistyczne
PALL mowi ze wartosci w pewnym sensie trkwia a prozni i w sposób powszechny odzwierciedlaja to co jest obowiozujace na swiecie.
7 GRZECHOW
pycha chciwosc nieumiarkowania zazdrosc nieczystosc gniew lenistwo
ad pycha to autoreklama cwaniactwo egoizm
ad chciwosc maska zaborczy zapobiegliwosc
ad nieczystosc grzeszne zachowania
ad zazdrosc rywalizacja
ad nieumiarkowanie korzystanie z urokow zycia
ad gniew potrzeba wyladowania się
ad lenistwo zastepowianie często relaksem
METODA BADAN Sposób badania roznych zjawisk wystepujacyh w spoleczenstwie i ich wplywy na postepowania jednostki w ped nazywamy zespol teoretycznie zabiegow koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujacych calosc postepowania badacza zmierzajacego do rozwiazania okreslonego problemu badawczego. Badacz musi mieć namysl pomyslec co będzie badac a kolejno to zapisze i opisze.
Podzial metod
1 sondaz diagnostyczny to czynność intrumentalna diagnoza zebranie opinii o faktach aby uogolnioc jakis fakt
2 monografia ped to opis jakiejs instytucji na jeden temat ale szczegolowo istota jest wejscie od korzeni - historia itd. Zapis jakby kronika
3 eksperymet istota jest wprowadzenie pewnych czynnikow w spol i obserwacja interakcji zachodzacyh czynnikow
4 studium indywidualnych przypadkow to badanie biografii
TECHNIKA BADAWCZA
To czynnosci praktyczne regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami pozwalajacymi na zebranie opinii faktow itp.
Zalicza się tu
1 wywiad
2 schedua obserwacyjna - opis