Podział i klasyfikacja metod nauczania
Prowadzenie pogadanki
Pogadanka - dialog nierównoprawnych stron: nauczyciela, który w zasadzie stawia
pytania różnie rozbudowane, i cznia, który odpowiada.
Przygotowanie do pogadanki:
ustanowienie metodycznego celu pogadanki np. wprowadzenie nowego materiału, utrwalenie starego, zmiany w wartościach.
Analiza merytoryczno - logiczna wiedzy
- bernanie nazw, faktów, pojęć, zasad i czynności, zwiazki między nimi
Rozłożenie wydobytych elementów między poszczególne pytania i ustalenie kolejności pytań:
- ustalenie twierdzenia, o które się pyta i ułożenie ich porządku dyktowanym sensownością materiału
- ustalenie, jakimi pytaniami będzie można wywołać odpowiedzi uczniów zawierając te twierdzenia, lub budulec, z których twierdzenia te będzie można złożyć
- sprawdzenie związku logicznego i merytorycznego między pytaniami, związek z doświadczeniem ucznia. (ewentualne poprawki)
Zaprojektowanie zadań
- przygotowanie zadań jakie rozwiążą uczniowie pod koniec lekcji (utrwalenie i wykorzystanie tego co się dowiedzieli, wyrównanie dysproporcji w opanowaniu materiału)
Praca z uczniami
Połączenie tematu lekcji z doświadczeniem uczniów.
Dopasowywanie pytań i odpowiedzi
Zebranie i wykorzystanie wiadomości zgromadzonych podczas pogadanki.
Pogadanka cechy
- daje okazje do pierwszego i niezobowiązującego posłużenia się wiadomościami,
- ukazuje te strony przerabianego materiału, które jako luźniej związane z głównym jego wątkiem mogły zostać niedostrzeżone
- ożywia lekcję
- intensyfikuje kontakt klasy z nauczycielem
Prowadzenie wykładu
Wykład - pdst. Forma kształcenia dorosłych.
W szkole przygotowuje uczniów do korzystania z wykładów (np. na studiach)
- podstawowym warunkiem jest utrzymanie uwagi ucznia na treści wykładu.
- zadaniem wydłużenie okresów uwagi skierowanej na wykład i skracanie okreśów spoczynku
- podsuwanie „treści wypoczynkowych” - sterownikiem uwagi uczniów
- uchronienie odbieranych przez uczniów wiadomości przed stratami wynikającymi z braku uwagi.
Przygotowanie materiału nauczania
Zaprowadzenie logicznego porządku w treści wykładupoprzez:
- porzyteczność streszczeń
- podsumowanie danego etapu pracy
- odniesienie małych fragmentów wykładu - porcję faktów do całej struktury wykładu
- logiczne związki łączące wiadomości:
Reguła - przykład - reguła
Przykład - reguła - przykład ( mniej skuteczny
Reguła - przykład następnie przykład - reguła
Ustalenie celów minimalnych wykładu
- co chce osiągnąć przez wykład
- jakie wiadomości muszą zostać zapamiętane i jaki ich układ ma się stać podstawą
- selekcja tego co ważne
Zaplanowanie „treści wypoczynkowych” i ich miejsca w strukturze wykładu. - np. dygresje, anegdoty
Atrakcyjne ujęcie treści. - np. analogia, celna metafora, nawiązanie do wiadomości wzbudzających emocje, postawienie ostrej, fałszywej tezy, zaprezentowanie wyraźnego dylematu i stanowisk skrajnych.
Problemowy tok wykładu
- zarysowanie problemu
- zgromadzenie przypuszczeń - hipotez
- selekcja hipotez gorszych i lepszych.
Praca z uczniami
Zaangażowanie emocjonalne nauczyciela
Środki wzrokowo słuchowe
- urozmaicenie roli uczniów
- notowanie wykładu
Kierowanie dyskusją
Dyskusja - metoda opanowania materiału nauczania, umiejętność społeczna.
- jest dobrą podstawą do kształtowania wartości
- korzystanie z wiedzy w sytuacjach społecznych, wybieranie rozwiązania i drogi postępowania w obliczu różnych poglądów i odmiennych celów.
Przygotowanie materiału naucznia
Ustalenie celu dyskusji:
- rozwiązanie problemu
- zagłębienie tematu
- uzgodnienie stanowiska
- wybór jednego stanowiska
Wybór tematu dyskusji i ustalenie jej rezultatów
- rezultaty - określone wiadomości, umiejętności i wartości mające wejść do wiedzy uczniów
Przewidywanie stanowisk dyskusji:
- przewidzenie kto jakie zajmie stanosko i spowodowanie zajęcia stanowisk jakich może zabraknąć u niektórych uczniów
Opracowanie roboczego sceniariusza dyskusji.
Umiejscowienie materiału dyskusji w obrębie większej całości
Praca z uczniami
Wprowadzenie do dyskusji. Ustalenie jej przedmiotu
- powinna zawierać dylepat, tezę, pytanie
Wzbudzenie dyskusji
- usunięcie trudności np. poprzez rozbicie trudniejszego pytania szczegółowe, albo przeformułowanie pytania
Przeformułowanie kierunku dyskusji
Kontrolowanie wychowawczych konsekwencji dyskusji
Nadzór nad formalną stroną dyskusji
Zebranie rezultatów dyskusji
Kierowanie obserwacją
2