k I - koncepcja kształcenia multimedialnego
kształcenie multimedialne - nauczanie i uczenie się oparte na kompleksowym i funkcjonalnym wykorzystaniu prostych i elektronicznych mediów dydaktycznych;
istota i rozwój kształcenia multimedialnego:
rozwój:
- początki - rozpoczęcie organizowania świadomego procesów edukacyjnych;
- środki wykorzystywane w celu upoglądowienia przekazów werbalnych - Komeński - proste środki statyczne;
- pojawienie się technicznych środków dydaktycznych, technik audiowizualnych i środków masowego przekazu - dynamiczne obrazy wzrokowo-słuchowe;
- spadek zapału dla idei stosowania środków audiowizualnych - ograniczenia i mankamenty w postaci kreowania nauczania podającego;
- ponowne ożywienie zainteresowania środkami technicznymi - rozwój komputerów i nowych technologii informatycznych oraz sieciowych, Internetu;
istota: kompleksowe i funkcjonalne wykorzystanie w procesie dydaktyczno-wychowawczym zarówno prostych jak i technicznych środków dydaktycznych czyli mediów;
narzędziowe i edukacyjne funkcje mediów:
funkcje - Strykowski:
a) poznawczo-kształcąca:
- źródło różnorodnych informacji, przekazywanych za pomocą słowa, obrazu, dźwięku i działań;
- rozszerzenie pola poznawczego ucznia;
- rozwijanie procesów percepcyjnych, intelektualnych, wykonawczych;
- postrzeganie zjawisk w sposób wierny, w autentycznym otoczeniu, w ruchu, w kolorze - uwzględnienie wszelkich właściwości poznawanej rzeczywistości;
- przybliżanie wydarzeń historycznych, aktualnych, politycznych, społecznych, kulturalnych;
- ukazanie fragmentów niedostępnych bezpośredniej obserwacji (za małych, za dużych, zimnych, gorących);
- ożywianie, dynamizowanie informacji za pomocą animacji;
b) emocjonalno-motywacyjna:
- zaangażowanie w proces poznawczy całej osobowości, wszystkich procesów psychicznych daje lepsze efekty;
- wywoływanie wzruszenia, przeżyć emocjonalno-ekspresyjnych - rozbudzanie zaangażowania i zainteresowania materiałem nauczania;
- nawiązywanie kontaktu pozaintelektualnego;
- uruchamianie procesów motywacyjnych przez wzbudzanie zainteresowania;
- kształtowanie postaw, systemu wartości i przekonań;
c) działaniowo-interakcyjna:
- umożliwienie działań motorycznych i komunikowania się;
- kształcenie umiejętności i sprawności manualnych;
- alternatywny nauczyciel, możliwość organizowania wszystkich ogniw procesu uczenia się: od postawienia zadania poznawczego do sprawdzenia i oceny;
- nowe formy i metody w edukacji:
o komunikowanie elektroniczne - Internet;
o telelekcje i telekonferencje;
o klasy wirtualne;
charakterystyka podstawowych form kształcenia multimedialnego:
wizualizacja w procesie kształcenia:
projektowanie zajęć multimedialnych:
projektowanie zajęć dydaktycznych w świetle reformy:
1. poznanie uczniów - kogo nauczamy?
- właściwości, możliwości uczniów;
- charakterystyczne cechy wspólne klasy i indywidualne jednostek;
- o charakterze procesualnym, ciągłym;
- poznanie rozwoju intelektualnego, emocjonalno-motywacyjnego, społecznego, życia rodzinnego, środowiska lokalnego;
- za pomocą obserwacji, ankiet, wywiadów, rozmów, metod projekcyjnych i socjometrycznych;
2. określenie celów kształcenia - po co nauczamy?
- aby wiedzieć do czego się zmierza, aby ocenić efektywność kształcenia;
- grupy celów: poznawcze, kształcące, wychowawcze;
- rodzaje: ogólne (kierunek dążeń i działań nauczyciela) i szczegółowe (osiągnięcia uczniów, zmiany ujęte w kategoriach konkretnych zachowań werbalnych i behawioralnych);
3. dobór materiału nauczania - czego nauczamy?
- kryteria: naukowe (aktualne i prawdziwe), psychologiczne (dostosowane do uczniów), pedagogiczne (materializm funkcjonalny);
4. wybór toku, metod pracy, form aktywności uczniów - w jaki sposób nauczamy?
- toki: podający i poszukujący;
- metody: podające, poszukujące, eksponujące, praktyczne, gry dydaktyczne;
5. dobór środków dydaktycznych, mediów - z wykorzystaniem jakiego instrumentu nauczamy?
- czynniki warunkujące dobór: właściwości środków, cechy zadania dydaktycznego, właściwości uczniów;
6. opracowanie narzędzi kontroli w uwzględnieniem standardów osiągnięć - z jakim skutkiem?
- kontrola: wewnętrzna, zewnętrzna;
konspekt - scenariusz:
1. temat zajęć;
2. cele zajęć z podziałem na cele ogólne i operacyjne;
3. przebieg zajęć: kolejne ogniwa, czynności nauczyciela i ucznia, podstawowe treści merytoryczne, zastosowane media;
4. pytania i ćwiczenia do samokontroli uczniów;
5. wskazówki bibliograficzne dla ucznia