System polityczny Francji

System polityczny Francji to system półprezydencki, określany również jako system mieszany lub semiprezydencki. Ma on w sobie zarówno elementy systemu prezydenckiego jak i parlamentarnego. Przejdźmy jednak najpierw do omówienia konstytucji Republiki Francuskiej.

1. Konstytucja

Konstytucja Republiki Francuskiej zwana ,, V Konstytucją Republiki'' z 1958 roku ze zmianami obowiązuje do dziś. Projekt konstytucji opracowany został wyjątkowo szybko i ogłoszony już 4 września 1958 roku. Referendum w jego sprawie odbyło się 28 września 1958( za projektem opowiedziało się 79% uczestniczących w głosowaniu, przeciwko- 20 % ) roku zaś podpisana została dnia 5 października przez Prezydenta Republiki. Przykładowe zmiany w konstytucji to: w 2000 roku w wyniku referendum skrócono kadencję prezydenta z 7 do 5 lat, , a od 2004 roku kadencję Senatu z 9 do 6 lat. Ostatnią zmianę w Konstytucji dokonano 23 lipca 2008 roku.

Konstytucja składa się z:

- Preambuły,

- XVI rozdziałów, rozdział XVII został uchylony( 89 artykułów)

-Deklaracji praw człowieka oraz obywatela z 26 sierpnia 1789 roku

-Wstępu do Konstytucji z 27 października 1946 roku

- Karty środowiska naturalnego z 2004 roku

Preambuła Konstytucji Francuskiej brzmi : ,, Lud Francuski proklamuje uroczyście swoje przywiązanie do Praw Człowieka i do zasad suwerenności narodowej, tak jak zostały one określone w Deklaracji z roku 1789, potwierdzonej i uzupełnionej przez Wstęp do Konstytucji z roku 1946, jak również w Karcie środowiska naturalnego z roku 2004.Zgodnie z tymi zasadami oraz zasadą samostanowienia narodów, Republika przyznaje terytorium zamorskim, które wyrażają wolę przynależenia do niej, nowe instytucje oparte na wspólnym ideale `'.

Główne zasady przyjęte w konstytucji z 1958 roku:

-zasada suwerenności ludu, wykonywaną przez swych przedstawicieli oraz w drodze referendum,

-zasada arbitrażu prezydenckiego i dominująca rola prezydenta,

- zasada maksymalnego uniezależnienia rządu od parlamentu,

- zasada unitarnej struktury państwa,

-zasada dwuizbowości parlamentu,

- zasada pozaparlamentarnej kontroli konstytucyjności ustaw, dokonywanej przez Radę Konstytucyjną

-zasada republikańskiej formy państwa, która jest zasadą niezmienianą( nie może być przedmiotem zmiany Konstytucji)

Zmiana Konstytucji:

Prawo do zmiany Konstytucji przysługuje zarówno Prezydentowi Republiki, na wniosek premiera, jak i członkom parlamentu. Projekt zmiany Konstytucji powinien być uchwalony przez Zgromadzenie Narodowe i Senat w identycznym brzmieniu. Zmiana wchodzi w życie po zatwierdzeniu jej w referendum. Jednakże prezydent może zadecydować, aby zamiast przeprowadzania referendum, projekt poddać pod głosowanie obu izb parlamentarnych, obradujących wspólnie jako Kongres. Do przyjęcia projektu konieczna jest większość 3/5 oddanych głosów członków Kongresu.

Procedura zmiany konstytucji nie może być wszczęta ani kontynuowana w przypadku zagrożenia integralności terytorialnej państwa. Przedmiotem zmiany konstytucji nie może być republikańska zmiana rządów. Konstytucja V Republiki była wielokrotnie nowelizowana . Pierwszą ważną nowelizacją było wprowadzenie w 1962 roku powszechnych wyborów prezydenta.

2. Władze

a. władza ustawodawcza

Władza ustawodawcza należy do parlamentu, który jest dwuizbowy. Składa się ze Zgromadzenia Narodowego i Senatu. Senat stanowi reprezentację jednostek terytorialnych, a Zgromadzenie Narodowe wybierane jest bezpośrednio przez cały naród.

Kadencja Zgromadzenia Narodowego trwa 5lat( może być rozwiązana przez prezydenta przed upływem kadencji) , a w jego skład wchodzi 577 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych w systemie większościowym w okręgach jednomandatowych. Głosowanie odbywa się w dwóch turach - do zdobycia mandatu w pierwszej potrzebna jest większość bezwzględna, w drugiej zaś, do której przechodzą wszyscy kandydaci, którzy otrzymali co najmniej 12,5 procent. Czynne prawo wyborcze przysługuje pełnoletnim obywatelom francuskim obu płci, którzy korzystają z pełni praw cywilnych i politycznych. W przypadku biernego prawa wyborczego dolna granica wieku wynosi 23 lata. Senat składa się z 322 senatorów wybieranych na 6-letnią kadencję. Co 3 lata odnawiana jest połowa składu Senatu. Senatorzy wybierani są w wyborach pośrednich przez kolegia wyborcze złożone z wyborców kwalifikowanych. Bierne prawo wyborcze przysługuje obywatelom francuskim powyżej 35. roku życia. W zależności od liczby mandatów do obsadzenia w departamencie stosuje się system większościowy (4 mandaty) lub proporcjonalny (5 i więcej mandatów). Do obu izb parlamentu wybiera się razem z kandydatami tzw. „zastępców”, którzy zastępują dotychczasowego parlamentarzystę na wypadek gdyby nie mógł sprawować mandatu. Do głównych kompetencji należy uchwalanie ustaw w takich dziedzinach jak: obrona, budżet, prawa obywatelskie, czy prawo pracy, przy czym w procesie legislacyjnym przewagę ma Zgromadzenie Narodowe. Izba ta ma także uprawnienia kontrolne w stosunku do rządu, m.in. poprzez prawo uchwalenie wotum nieufności. Parlament działa w trybie sesyjnym. Od 1995 roku jest jedna sesja zwyczajna w ciągu roku( wcześniej były dwie: jesienna i wiosenna).Parlament zbiera się z mocy prawa w pierwszy roboczy dzień października i obraduje do ostatniego dnia czerwca, przy czym liczba dni posiedzeń w czasie sesji zwyczajnej nie może przekroczyć 120. O dodatkowych dniach posiedzeń może zadecydować premier. Sesja nadzwyczajna jest zwoływana przez prezydenta, na żądanie premiera lub większości członków Zgromadzenia narodowego. Sesja taka może trwać najdłużej 12 dni, ma ściśle określony porządek obrad i gdy zostanie on wyczerpany jest zamykana wcześniej. Jedynie premier może żądać zwołania nowej sesji nadzwyczajnej przed upływem miesiąca od zamknięcia sesji poprzedniej.

b. władza wykonawcza

Władzę wykonawczą w Republice Francuskiej sprawuje Prezydent i rząd. Prezydent Republiki Francuskiej jest wybierany od 1962 r. w wyborach powszechnych, po nowelizacji konstytucji w 2000 r. na okres 5 lat. Urząd od 2008 r. może sprawować przez 2 kadencje. Wybierany jest bezwzględną większością głosu, w przypadku gdy żaden kandydat nie uzyska wymaganej liczby głosu to po 14 dniach dwóch z najlepszymi wynikami spotyka się w drugiej turze. Kandydatów mogą zgłaszać wyborcy kwalifikowani - członkowie obu izb parlamentu, rad generalnych, Rady Paryża i zamorskich zgromadzeń terytorialnych. Kandydat potrzebuje poparcia co najmniej 500 takich osób wywodzących się z przynajmniej 30 różnych departamentów. Kandydaci na stanowisko prezydenta wpłacają kaucję, która podlega zwrotowi jeśli kandydat uzyska co najmniej 5% głosów. W przypadku opróżnienia urzędu prezydenta lub istnienia przeszkód w jego sprawowaniu tymczasowo jego funkcję sprawuje Przewodniczący Senatu. Wg art. 5 konstytucji prezydent jest gwarantem niepodległości, integralności terytorialnej, przestrzegania traktatów i konstytucji. Arbitraż prezydenta sprowadza się do wpływania na pozostałe organy władzy. Do wykonywania tych funkcji ma on szeroki wachlarz kompetencji. Część z nich wymaga jednakże kontrasygnaty premiera. Możemy do nich zaliczyć powoływanie i odwoływanie członków rządu, promulgację ustaw w ciągu 15 dni, weto ustawodawcze (polegające na zwróceniu się do parlamentu o ponowne rozpatrzenie projektu ustawy), reprezentowanie państwa w stosunkach międzynarodowych, negocjowanie i ratyfikowanie traktatów międzynarodowych, podpisywanie ordonansów i dekretów uchwalonych na posiedzeniach Rady Ministrów, zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi, mianowanie ambasadorów, dokonywanie nominacji na stanowiska cywilne i wojskowe, a także członków Najwyższej Rady Sądownictwa oraz prawo łaski. Wyłącznymi kompetencjami prezydenta są mianowanie premiera, odwoływanie się do społeczeństwa w drodze referendum (na wniosek premiera lub obu izb parlamentu) w sprawach dotyczących władz publicznych, polityki ekonomiczno-społecznej i ratyfikacji traktatów międzynarodowych, prawo do rozwiązania Zgromadzenia Narodowego (z zastrzeżeniem konieczności upływu roku po wyborach), kierowanie do Rady Konstytucyjnej zapytań o zgodność z konstytucją ustaw i traktatów międzynarodowych, kierowanie orędzi do parlamentu. Prezydent sam decyduje także o użyciu broni atomowej. Art. 16 konstytucji nadaje prezydentowi całość władzy ustawodawczej i wykonawczej w przypadku występowania sytuacji uznanej przez niego za kryzysową. Zabiegi prezydenta mają doprowadzić do przywrócenia stanu normalnego czyli działania wszystkich demokratycznych instytucji. Jedynymi właściwie ograniczeniami są zakaz zmiany konstytucji oraz rozwiązania Zgromadzenia Narodowego w tym okresie. Prezydent nie ponosi odpowiedzialności politycznej przed parlamentem, w praktyce konstytucyjnej ukształtowała się zasada jego odpowiedzialności przed samym narodem. Władzę wykonawczą obok Prezydenta Republiki sprawuje rząd, który łączy również uprawnienia legislacyjne. W przypadku jego członków obowiązuje zakaz łączenia funkcji ministra z mandatem parlamentarnym. Premiera zawsze mianuje Prezydent, z kolei pozostali członkowie są przez niego powoływani na wniosek premiera. Rząd ma być skonstruowany w taki sposób by uzyskać wotum zaufania przed Zgromadzeniem Narodowym. Szczegółowa pozycja ustrojowa rządu zależna jest od sytuacji politycznej. Wg konstytucji to rząd prowadzi i określa politykę Narodu (art. 20) Posiedzeniom rządu przewodniczy prezydent, choć zgodnie z art. 21 „Premier (…) w drodze wyjątku, może przewodniczyć w zastępstwie Prezydenta Republiki Radzie Ministrów, na podstawie wyraźnego upoważnienia i przy określonym porządku dziennym”. Spośród kompetencji premiera i rządu należy wyróżnić zapewnienie wykonywania ustaw, prawo inicjatywy ustawodawczej, wydawanie dekretów i ordonansów, prawo wystąpienia do Rady Konstytucyjnej z wnioskiem o zbadanie konstytucyjności ustaw i umów międzynarodowych. Szczególne uprawnienie jest przyznane rządowi w art. 47 ust. 3 - w przypadku nieuchwalenia budżetu w ciągu 70 dni, może on zostać wprowadzony ordonansem rządowym.(Ordonans- akt prawotwórczy, wcześniej wydawany tylko przez króla) W szczególnie ważnych sprawach istnieje możliwość związania głosowania nad projektem ustawy z wnioskiem o wotum zaufania. Ponadto art. 38 nadaje rządowi uprawnienie do wydawania ordonansów w dziedzinach należących do materii ustawodawczej parlamentu - zgodę na to musi wówczas wydać parlament, a same ordonanse są podpisywane przez prezydenta.

c. władza sądownicza

Władzę sądowniczą we Francji stanowią sądy powszechne i sądy administracyjne, ale szczególna rola przypada Radzie Konstytucyjnej, która bada zgodność ustaw z konstytucją, a także stoi na straży prawa podczas przeprowadzania wyborów i referendum.

Rada Konstytucyjna składa się z 9 członków z czego 3 jest mianowanych przez prezydenta, 3 przez przewodniczącego Senatu i 3 przez przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego. Ponadto do zasiadania w radzie mają prawo byli prezydenci Francji. Członkowie Rady są wyznaczani na okres 9 lat bez możliwości ponownego ubiegania się o stanowisko. Przewodniczący Rady Konstytucyjnej jest wyznaczany przez Prezydenta Republiki Francuskiej spośród jej członków. Przy wyborze na członka Rady Konstytucyjnej nie stosuje się żadnych kryteriów dotyczących wieku czy też kwalifikacji zawodowych. Funkcji członka rady nie można jednak łączyć z funkcjami członka rządu lub rady gospodarczej i społecznej , a także z żadnym mandatem wyborczym. Członkowie rady są ponadto objęci takimi samymi zasadami niełączenia stanowisk jak parlamentarzyści. Rada Konstytucyjna jest instytucją stałą, a jej posiedzenia odbywają się w miarę napływu skarg. Obraduje ona i orzeka wyłącznie na posiedzeniu plenarnym. Uchwały rady podlegają zasadzie kworum( Kworum- minimalna liczba członków zgromadzenia niezbędna do prowadzenia obrad lub powzięcia wiążących decyzji.), na mocy której wymagana jest faktyczna obecność siedmiu sędziów. W razie równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego. Nie ma możliwości zajęcia odrębnego stanowiska (zdanie odrębne). Obrady na posiedzeniach i posiedzeniu plenarnym oraz głosowania nie są jawne, nie są one też publikowane.

Kompetencje Rady Konstytucyjnej, będące wyrazem jej właściwości rzeczowej, można podzielić na dwie kategorie:

1. Kompetencje sądownicze, które obejmują dwa rodzaje sporów:

a. Spory dotyczące zgodności z normami prawnymi

Prewencyjna kontrola konstytucyjności ma charakter abstrakcyjny, fakultatywny w przypadku ustaw zwykłych i zobowiązań międzynarodowych, natomiast obowiązkowy w przypadku ustaw organicznych i rozporządzeń przyjmowanych przez izby parlamentarne. Rada sprawuje taką kontrolę na wniosek złożony po uchwaleniu aktu prawnego przez parlament, ale przed jego promulgacją, ratyfikacją lub zatwierdzeniem zobowiązania międzynarodowego i wejściem w życie aktów wykonawczych izb parlamentu. Fakultatywnie wniosek może zostać wniesiony z inicjatywy organu politycznego (Prezydenta Republiki Francuskiej, premiera, przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego lub Senatu), 60 deputowanych lub 60 senatorów.

Kontrola konstytucyjności w drodze odstępstwa została wprowadzona 1 marca 2010 r., wraz z wejściem w życie instytucji priorytetowego pytania o zgodność z konstytucją. Od tego czasu wszystkie podmioty mogą, w toku postępowania przed sądem, zaskarżyć zgodność przepisu ustawowego z prawami i wolnościami gwarantowanymi przez konstytucję. Rada Stanu lub Sąd Kasacyjny mogą skierować takie pytanie do Rady Konstytucyjnej, która rozpatruje sprawy w terminie trzech miesięcy.

b. Spory dotyczące wyborów i referendum

Rada Konstytucyjna orzeka w sprawie prawidłowego przebiegu wyborów na Prezydenta Republiki Francuskiej i  czynności dokonanych w trakcie referendum, których wyniki ogłasza. Orzeka również w sprawie prawidłowego przebiegu wyborów, warunków wybieralności i piastowania wykluczających się stanowisk przez parlamentarzystów.

Liczba wniosków do Rady dotyczących wyborów (które wyborcy mogą łatwo wnosić) znacznie wzrosła w związku z uchwaleniem przepisów dotyczących organizacji i kontroli finansowania wydatków ponoszonych w trakcie wyborów, w których to sprawach Rada rozstrzyga spory dotyczące kandydatów w wyborach parlamentarnych i prezydenckich (na etapie odwołania).

Druga kategoria to kompetencje doradcze

2.Kompetencje doradcze

Rada Konstytucyjna wydaje opinię w sprawie stosowania art. 16 konstytucji (w sprawie nieograniczonego pełnomocnictwa w okresie kryzysu) na oficjalny wniosek złożony przez głowę państwa. Rada wydaje również opinie w sprawach późniejszych decyzji podjętych w tym trybie.

Ponadto rząd konsultuje się z radą w sprawie aktów odnoszących się do organizacji głosowania w wyborach prezydenckich oraz w referendum.

Wszystkie orzeczenia wydaje się w tym samym formacie obejmującym:

• przywołanie właściwych aktów i elementów postępowania,

• uzasadnienie w postaci motywów zawierających analizę podniesionych zarzutów, wskazujących na mające zastosowanie zasady i zawierających odpowiedź na wniosek/skargę,

• końcową sentencję podzieloną na artykuły zawierającą przyjęte rozstrzygnięcie.

Orzeczenia są wiążące wobec organów państwowych i wszystkich organów administracyjnych i sądowych. Od orzeczeń nie przysługują żadne środki prawne. Prawomocność (przymiot rzeczy osądzonej) odnosi się nie tylko do sentencji, ale również do uzasadnienia, które stanowią jej podstawę. W sprawach wyborczych Rada Konstytucyjna dopuszcza jednak środki zaskarżenia mające na celu usunięcie błędów pisarskich.

Przepisu prawnego, który został uznany za niekonstytucyjny w toku kontroli prewencyjnej, nie można ogłosić ani stosować.

Przepis prawny uznany za niekonstytucyjny w następstwie priorytetowego pytania o zgodność z konstytucją uchyla się począwszy od dnia publikacji orzeczenia Rady Konstytucyjnej lub w późniejszym terminie określonym w orzeczeniu. Rada Konstytucyjna określa warunki i ograniczenia, które dotyczą możliwości zaskarżenia skutków wynikających z takiego przepisu.

Skutki orzeczenia w sprawach wyborczych są różnorodne: od unieważnienia głosów po unieważnienie samych wyborów, jak również stwierdzenie niewybieralności kandydata lub ustąpienie wybranej osoby z urzędu.

W przypadku kontroli prewencyjnej orzeczenia są doręczane stronom i publikowane w dzienniku urzędowym Republiki Francuskiej (Journal officiel de la République Française) wraz z tekstem wniosku zgłoszonego przez parlament i uwagami rządu.

Sądy administracyjne

Zadania sądów administracyjnych:

Kontrolę administracyjną zapewniają sądy administracyjne niezależne od organów administracji (oddzielenie funkcji administracyjnych i sądowych) oraz odrębne od sądów powszechnych (dualizm sądowniczy). Organy administracyjne mogą również przeprowadzić kontrolę, ale decyzje tych instytucji podlegają wówczas kontroli sądowej.

Sąd administracyjny  jest ogólnym sądem administracyjnym pierwszej instancji. Istnieje również bardzo wiele różnych wyspecjalizowanych sądów administracyjnych, na przykład:

• sądy ds. finansowych (regionalne izby obrachunkowe i trybunał obrachunkowy)

• sądy ds. pomocy socjalnej (komisje departamentalne, centralna komisja pomocy socjalnej),

• sądy dyscyplinarne [sąd ds. dyscypliny budżetowej i finansowej, najwyższa rada korpusu urzędników sądowych, sądy korporacyjne, sądy uniwersyteckie itp.].

Od ich wyroków można odwołać się, co do zasady, do administracyjnych sądów apelacyjnych, których wyroki podlegają, na drodze kasacji, kontroli sprawowanej przez Radę Stanu . Rada Stanu, poza funkcją kasacyjną, w ramach której sprawuje ona, podobnie jak Sąd Kasacyjny, kontrolę nad prawidłowym stosowaniem przepisów procesowych i materialno prawnych w zaskarżonych orzeczeniach sądowych, jest również sądem pierwszej i ostatniej instancji w niektórych sporach, takich jak spory dotyczące aktów wykonawczych ministerstw.

Spory kompetencyjne między sądami powszechnymi i administracyjnymi są rozstrzygane przez trybunał kompetencyjny składający się z równej liczby członków Sądu Kasacyjnego i Rady Stanu. Rada Konstytucyjna czuwa nad zgodnością ustaw z konstytucją; nie rozstrzyga natomiast w sprawie aktów lub działań administracji.

Organizacja wewnętrzna sądów administracyjnych:

Sądy administracyjne (których jest 42) i administracyjne sądy apelacyjne (których jest 8) są podzielone na izby, których liczba i specjalizacja różni się w zależności od liczby pracowników sądu i wewnętrznych rozwiązań organizacyjnych przyjętych przez prezesa sądu. Jeśli chodzi o Radę Stanu, posiada ona jedną izbę (izbę postępowań sądowych, która pełni funkcję sądowniczą (pozostałe izby, zwane „administracyjnymi”, pełnią w Radzie Stanu funkcję doradczą).

Izba postępowań sądowych składa się z 10 wydziałów wyspecjalizowanych w różnych dziedzinach mogących być przedmiotem sporu. Ogólny skład sędziowski jest wynikiem połączenia dwóch z tych wydziałów (9 członków). Jeżeli sprawa dotyczy kwestii bardziej delikatnych lub wrażliwych, można ją rozpoznać w rozszerzonym składzie w izbie postępowań sądowych (złożonym z przewodniczących wydziałów, przewodniczącego izby i jego wiceprzewodniczących; w sumie 17 członków) lub na zgromadzeniu do spraw spornych, posiedzenie przewodniczących izby, któremu przewodniczy wiceprezes Rady Stanu. Zgromadzenie to liczy 13 członków).

Status członków sądów administracyjnych:

Członkowie sądów administracyjnych nie są tradycyjnie uznawani za sędziów w rozumieniu francuskiej konstytucji, określenie to jest zarezerwowane dla sędziów sądownictwa powszechnego. Zaliczają się oni do urzędników służby publicznej. Dlatego też przepisy mające zastosowanie do członków sądów administracyjnych przez długi czas nie odbiegały od zasad stosowanych wobec pozostałych grup urzędniczych. Sytuacja ta zmieniła się jednak w latach osiemdziesiątych. W wyniku tego procesu wzmocniono statutową niezawisłość członków sądów administracyjnych, tym bardziej że powszechną tendencją jest utożsamianie ich z urzędnikami sądowymi; tak też zresztą określa się ich w niektórych przepisach, a wszystkie zasady regulujące przebieg ich kariery zapewniają im de facto całkowitą niezawisłość.

Podczas gdy sędziowie) w sądach powszechnych stanowią jedną grupę, sędziowie administracyjni należą do dwóch odrębnych kategorii: korpusu członków Rady Stanu oraz korpusu członków sądów administracyjnych i administracyjnych sądów apelacyjnych.

Przez długi czas dotyczące ich zasady były zawarte w różnych aktach prawnych. Obecnie jednak członkowie Rady Stanu jak i członkowie sądów administracyjnych i apelacyjnych podlegają przepisom kodeksu administracyjnego.

Prezydent pełni funkcję przewodniczącego Najwyższej Rady Sądownictwa, gwarantuje niezależność władzy sądowniczej. Minister sprawiedliwości jest wiceprzewodniczącym Rady, może on zastępować prezydenta.

Rada Konstytucyjna ocenia zgodność aktów prawnych z konstytucją oraz z przyjętymi traktatami międzynarodowymi. Postępowanie przed Radą może zostać wszczęte tylko na wniosek:
- Prezydenta

- Przewodniczących izb

- Premiera

- Grupy 60 posłów lub senatorów

Najwyższa Rada Sądownictwa składa się z dwóch sekcji: jedna jest właściwa dla sędziów a druga dla prokuratorów.

Sekcja właściwa dla sędziów składa się ( poza Prezydentem Republiki i Ministerstwem Sprawiedliwości) z pięciu sędziów i jednego prokuratora, jednego radcy stanu delegowanego przez Radę Stanu, trzech osób nie należących ani do parlamentu, ani do środowiska sędziowskiego, wyznaczonych odpowiednio przez Prezydenta Republiki, przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego i przewodniczącego Senatu. Sekcja Najwyższej Rady Sądownictwa właściwa dla sędziów przedstawia wnioski dotyczące powoływania sędziów Sądu Kasacyjnego, pierwszego prezesa Sądu Apelacyjnego i przewodniczącego trybunału wielkiej instancji . Inni sędziowie są powoływani na podstawie jej akceptującej opinii.
Sekcja ta orzeka jako sąd dyscyplinarny dla sędziów. Działa wówczas pod przewodnictwem pierwszego prezesa sądu kasacyjnego. .

Sekcja właściwa dla prokuratorów składa się: (poza Prezydentem Republiki i Ministrem Sprawiedliwości) z pięciu prokuratorów, jednego sędziego, jednego radcy stanu i trzech osób nie należących ani do parlamentu, ani do środowiska sędziowskiego. Sekcja Najwyższej Rady Sądownictwa właściwy dla prokuratorów wydaje opinie w sprawie powoływania prokuratorów, z wyjątkiem stanowisk prokuratorskich, które są obsadzane na posiedzeniu Rady Ministrów.
Wyraża ona opinię w sprawie sankcji dyscyplinarnych dotyczących prokuratorów. Działa wówczas pod przewodnictwem Prokuratora Generalnego przy Sądzie Kasacyjnym.

System partyjny we Francji

Francuski system partyjny determinowany tradycjami historycznymi cechuje się wielopartyjnością, w której od 1958 roku wyraźnie pojawiły się tendencje do tworzenia szerokich koalicji, co w rezultacie doprowadziło do powstania systemu wielopartyjnego dwublokowego. Niewątpliwie wpływ na to miały takie elementy, jak niegdysiejszy większościowy system wyborczy oraz potrzeba poszukiwania większości parlamentarnej. Obecnie we Francji liczą się dwa bloki partyjne: prawicowy( centroprawicowy) oraz lewicowy. Charakterystyczna dla systemu partyjnego Francji jest jego zmienność- partie dzielą się, łączą, zmieniają nazwy.

Blok centroprawicowy tworzy przede wszystkim główna partia prawicy, działająca o 2002 roku pod nazwą Unia na rzecz Ruchu Ludowego . Jest ona partią o charakterystyce chadeckiej oraz konserwatywno- liberalnej. Unia opowiada się za integracją europejską, jak również gospodarką wolnorynkową, obniżaniem podatków i ograniczaniem przywilejów socjalnych. Opowiada się również za działaniami ograniczającymi nielegalną imigrację. Unia na rzecz Ruchu Ludowego posługuje się kolorami niebieskim i czerwonym. Partyjna flaga została podzielona na dwie pionowe części w tych barwach. Na środku zamieszczono biały symbol drzewa, zaś pod nim partyjny akronim.( skrót partii).

Blok lewicowy tworzy przede wszystkim Partia Socjalistyczna. Została założona w 1969 roku i największe znaczenie tego ugrupowania datuje się na lata 80. Głównymi celami polityki zagranicznej francuskich socjalistów są trzy sprawy - bezpieczeństwo Francji i organizacja pokoju światowego, integracja europejska i współpraca z krajami Trzeciego Świata. W latach 80 Socjaliści przeprowadzili nacjonalizację która objęła pięć grup przemysłowych działających w przemyśle militarnym oraz chemicznym Rząd lewicy przejął większość udziałów w koncernach Matra i Dassault. Socjaliści znacjonalizowali też dwie kompanie finansowo-bankowe kontrolujące pakiety innych spółek akcyjnych i 39 banków. Dzięki przeprowadzeniu nacjonalizacji w latach 80. w rękach państwa znajdowało się 23% francuskiego przemysłu, 75% kredytów, 95% depozytów bankowych a zatrudnienie w sektorze państwowym wzrosło o 900 tysięcy pracowników.

Podział terytorialny

Francja dzieli sie na:

• Regiony - jest ich 26 z tego 22 regiony we Francji metropolitalnej, w których władza sprawowana jest przez Rady Regionalne oraz 4 regiony zamorskie (Nowa Kaledonia, Polinezja Francuska, Wallis i Futura) oraz Terytorium Francuskich Ziem Południowych i Antarktycznych.

• Departamenty - jest ich 100, w tym 4 departamenty zamorskie (Gwadelupa, Martynika, Guyana Francuska, Reunion), w których władza sprawowana jest przez Rady Generalne wybierane w głosowaniu powszechnym na 6 lat. Ponadto, na czele administracji departamentu stoi prefekt, reprezentant władzy centralnej. Departamenty dzielą się na mniejsze okręgi arrondissement, na czele których stoją podprefekci. W latach 70. departamenty zostały połączone w większe zgrupowania - regiony - które obejmują od 2 do 8 departamentów.

• Gminy - 36778 gmin zarzadzanych przez Merów oraz Rady Gminne z czego 162 w regionach i departamentach zamorskich.

Ponadto, do Francji należą też 2 terytoria o statusie specjalnym: Majotta oraz Saint-Pierre i Miquelon. Departamenty zamorskie z których każdy jest jednocześnie odrębnym regionem, stanowią integralną część Francji, wchodzącą w skład Unii Europejskiej.
Pozostałe obszary, czyli tzw. terytoria zamorskie choć stanowią część Francji, nie wchodzą w skład Unii Europejskiej. Ponadto Francja sprawuje kontrolę nad kilkoma wyspami na Oceanie Indyjskim i Spokojnym

1

---