Układ nerwowy:

• Komórki glejowe (f. podporowa, f. odżywcza) - na aksonach

• Komórki nerwowe

Synapsa:

• Neuron nadawczy

• Neuron odbiorczy

• Szczelina synaptyczna

Neuroprzekaźniki - określone struktury stereochemiczne; odpowiedniość między neuroprzekaźnikami a strukturą miejsca wiążącego;

Struktura neurotransmiterów a narkotyki:

• Kokaina - blokuje wtórny wychwyt neuroprzekaxników (serotoniny); stężenie neuroprzekaźników w szczelinie wzrasta; podobnie prozac (antydepresyjny);

• Substancje agonistyczne - naśladują funkcje neurotransmiterów, mimo że nimi nie są (morfina)

• Substancje antagonistyczne - tylko blokują receptor a nie inicjują jego reakcji (kurara)

Układ nerwowy:

• Peryferyjny - centralny

      Mózg

      rdzeń

• Autonomiczny

      Sympatyczny - pobudzający

      Parasympatyczny - tomizujący

• Szkieletowy - kontrola ruchów dowolnych mięśni szkieletowych

 

 

PERCEPCJA

Fazy percepcji:

1. przetwarzanie w siatkówce (czopki, pręciki - kom. Dwubiegunowe - kom. Zwojowe)

2. detekcja cech (linie, paski, krawędzie, poziomy oświetlenia)

3. abstrahowanie (kombinacje cech: połączenia łuków i linii pionowych)

4. rozpoznanie przedmiotu (dopasowanie do obrazów z pamięci długoterminowej)

 

FIGURA I TŁO (spostrzegane zawsze; pierwotna struktura pola wzrokowego)

• wyodrębnianie figury jest oczywiste i spontaniczne

• proces rozpoznawania może przebiegać hipotetycznie

 

WERYFIKACJA ROZPOZNANIA

• układ wzrokowy potwierdza lub zaprzecza rozpoznane przedmioty - figury niemożliwe

• są figury pierwotne i wyższego rzędu

• percepcja scen: całościowa lub szczegółowa

 

SPOSTRZEGANIE GŁĘBI SCENY WZROKOWEJ

1. dwuoczne wskaźniki głębi:

• konwergencja oczu - ocena napięci mięśni okoruchowych przy percepcji bliskich i odległych przedmiotów

• akomodacja soczewki - dostosowanie, sczytywanie napięcia mięśni rzęskowych soczewki

jednooczne wskaźniki głębi:

        gradient struktury - zmiana względnej wielkości przedmiotów bliskich i odległych

        względna wielkość przedmiotów w relacji do perspektywy

        nakładanie się zarysów

        perspektywa liniowa

        perspektywa powietrzna - zacieranie się szczegółów odległych przedmiotów, zniebieszczenie barwy

        perspektywa barwna - szarzenie

        umieszczenie przedmiotów na płaszczyźnie - przedmioty odległe są wyżej na linii horyzontu

        paralaksa ruchowa - wrażenie karuzeli w pociągu

        rozkład światła i cieni - element rozjaśniony jest wypukły

 

 

 

PAMIĘĆ

Zaburzenia pamięci:

1. amnezja - niepamięć:

• następcza - niepamięć zdarzeń po urazie

• wsteczna - niepamięć zdarzeń przed urazem oraz wydarzenia związanego z urazem

wyspy pamięciowe

amnezja dziecięca - zdarzenia do 3 roku życia

 

Rodzaje pamięci:

• pamięć jawna - której jesteśmy świadomi

• pamięć ukryta

 

• deklaratywna - której treści można wypowiedzieć

• proceduralna - którą można odtworzyć w postaci motorycznej lub organizacji swojego zachowania

 

Modele pamięci:

1. pudełkowy:

• sceny zewnętrzne

• wejście sensoryczne

• ultrakrótka pamięć sensoryczna (echoniczna - do 3s, ikoniczna - 0,5s)

• kodowanie akustyczne (przeszukiwanie, selektywna czujność, uwaga na nowe i najważniejsze bodźce)

• pamięć krótkoterminowa (STM, do 18s, 7j)

• kodowanie semantyczne

• pamięć długoterminowa (LTM, poj. Nieograniczona)

2. pamięci operacyjnej - cebulowy:

• stm

• pamięć operacyjna:

      kodowanie poziomów integrowanie informacji; scalanie informacji wzrokowej poziomów słuchowej - multimedialna obróbka

      paczkowanie materiałów pod jednym nagłówkiem

      wiązanie nowych informacji z posiadaną wiedzą

• ltm

• poziomów przetwarzania - zakłada, że nie ma pamięci ultrakrótkiej, stm i ltm; niekończąca się liczba poziomów przetwarzania coraz głębszych; im głębszy poziom tym głębsze zapominanie

 

Procesy operacyjne pamięciowe:

• kodowanie - przekształcanie danych wejściowych w rodzaj reprezentacji w którym mogą być zapamiętane:

      kod. Tymczasowe w stm - materiał w postaci akustycznej

      kod. w ltm - opracowanie semantyczne

• przechowywanie albo zanik śladu pamięciowego; teorie zapominania:

      interferencji - następny materiał wymazuje poprzedni

      zanikania śladu pamięciowego- zanikanie ze wzrostem czasu przechowywania

• dekodowanie - uzyskiwanie dostępu do reprezentacji

 

MYŚLENIE

 

Myślenie:

• operowanie reprezentacjami

• wszelkie poznawcze operowanie ideami, obrazami, symbolami, słowami, sądami, wspomnieniami

• funkcjonalne; tworzenie pojęć, sądów i rozumowania, podejmowanie decyzji

• kreowanie innej rzeczywistości

 

rodzaje myślenia:

• twórcze

• krytyczne

 

• konwergencyjne - zbieżne- skończona liczba rozwiązań w sytuacji problemowej

• dywengercyjne - rozbieżne - nieskończona liczba rozwiązań w sytuacji problemowej

 

• reproduktywne - odtwórcze

• produktywne - twórcze

 

• autystyczne - niespójne z prawami rzeczywistymi

• realistyczne - spójne z prawami rzeczywistości

 

POJĘCIA

 

Pojęcie - reprezentacja klas przedmiotów czy procesów:

• jednostkowe - jeden desygnat

• ogólne - dotyczy wielu desygnatów

• puste - nie ma desygnatu

 

Teorie pojęć:

1. klasyczna:

• pojęcie jest reprezentacją wszystkich egzemplarzy

• zawiera skończoną ilość cech koniecznych, które musi posiadać każdy egzemplarz danego pojęcia

• granice pojęcia są ostre

• dowolny egzemplarz stanowi prototyp pojęcia

• probabilistyczna:

        nie istnieje zbiór cech koniecznych charakteryzujących każdy egzemplarz

        poszczególne egzemplarze posiadają zestawy cech charakteryzujących pojęcie

        egzemplarze są podobne ale nie identyczna

        reprezentację pojęcia stanowi prototyp

        granice pojęcia są nieostre

        egzemplarze są mniej lub bardziej nacechowane

3. egzemplarzowa:

        pojęcie jest reprezentacją co najmniej jednego lub kilku egzemplarzy klasy

        nie ma prototypu, nie ma cech koniecznych

        kategorie tworzone na bieżący użytek

        egzemplarze nie są do siebie podobne

        grupowanie ze względu na cel

 

rama - schemat percepcyjny stwarzający system oczekiwań co do spostrzeganego obrazu; struktura:

        składniki konieczne

        składniki możliwe

 

skrypt - scenariusz zdarzeń; pozwalający na orientację w przebiegu zdarzeń; struktura:

• aktorzy

• role

• zachowanie się w sytuacji konfliktowej

 

mapy poznawcze - reprezentacje pozwalające na orientację w przestrzeni; indywidualna mapa definiowana przez potrzeby

 

chronologie - plany czasowe; reprezentacje czasowe map;

 

INTELIGENCJA

Skala Wechslera dla dorosłych i dla dzieci (jako jeden z testów na inteligencję):

1. testy werbalne:

• wiadomości - pytania z życia codziennego

• rozumienie - pytania problemowe

• arytmetyka - działania wykonywane w pamięci

• podobieństwa - pojęć, przedmiotów

• powtarzanie cyfr - wprost i wspak bada pamięć krótkotrwałą

• słownik - seria słów o zmniejszającej się frekwencji w słowniku

• testy niewerbalne:

        szyfrowanie - zamiana jednego znaku drugim

        braki w obrazach

        układanie klocków - konstrukcje ze wzoru posiadającego siatkę llub nie

        historyjki obrazkowe - uporządkowanie chronologiczne i narracja

        układanki - puzzle na czas

        kodowanie - jak szyfrowanie

        labirynty

 

wyniki testu:

surowy wynik testu - wynik uzyskany dla danego zadania przy danej szybkości wykonania

 

• zliczany jest wynik surowy dla skali werbalnej i niewerbalnej

• wyniki surowe są odnoszone do norm statystycznych

• uzyskanie wyników przeliczonych

• w efekcie uzyskanie trzech wyników:

      iloraz inteligencji w skali werbalnej

      iloraz inteligencji w skali niewerbalnej

      iloraz inteligencji łączny

 

funkcje testu:

• przesiewowa - oddzielenie dzieci opóźnionych rozwojowo od dzieci w normie

• diagnostyczna - przypisanie do klasy niskiej sprawnośi umysłowej

 

rozkład wyników:

• pon. 70 - upośledzenie umysłowe

• 70-80 - granice normy

• 80-90 - inteligencja niska w normie

• 90-100 - inteligencja normalna

• 100-120 - inteligencja wysoka w normie

• 120-130 - inteligencja wyższa

• 130-200 - inteligencja bardzo wysoka

 

DZIEDZICZENIE INTELIGENCJI

Związek między podobieństwem genetycznym a współczynnikiem korelacji z ilorazem inteligencji jest liniowy, gdy korelacja = 1 lub -1

Dziedziczenie w sposób decydujący wpływa na iloraz inteligencji.

Występuje tendencja dośrodkowa - iloraz inteligencji dzieci rodziców inteligentnych i nierozgarniętych ma tendencję dośrodkową, czyli zbliża się do przeciętnych

 

Teoria inteligencji wielorakiej ( nie ma inteligencji ogólnej); siedem rodzajów inteligencji:

• językowa - wrażliwość na znaczenie i porządek słów

• logiczno-matematyczna - zdolność do wiązania łańcuchów rozumowania i rozpoznawanie wzorów

• muzyczna - wrażliwość na melodię, wysokość, rytm i ton

• cielesno-kinestetyczna - zwinność ruchów ciała, zręczność ruchów rąk]

• przestrzenna - zdolność dokładnego postrzegania świata oraz odtwarzania lub transformowania jego aspektów

• kontakt interpersonalny - rozumienie ludzi i relacji

• kontakt intrapersonalny - dostęp do czyjegoś życia emocjonalnego jako środek rozumienia siebie i innych

---