Leki przeciwwirusowe
Ze względu na mechanizm działania leki stosowane w zakażeniach wirusami można podzielić na następujące grupy:
leki hamujące wnikanie wirusów do komórek
enfuwirtyd
dokozanol
paliwizumab
immunogloguliny
leki hamujące uwalnianie wirusowego genomu i przeniesienie go do jądra komórek gospodarza
amantadyna
rimantadyna
tromantadyna
leki hamujące replikację wirusów wewnątrz komórki gospodarza
działające na wczesnym etapie replikacji
leki antysensowe - fomiwirsen
działające na późniejszym etapie replikacji - inhibitory enzymów wirusa
inhibitory polimerazy DNA
aciklowir
walaciklowir
deoksyaciklowir
ganciklowir
walganciklowir
famciklowir
widarabina
idoksyurydyna
triflurydyna
soriwudyna
cidofowir
ribawiryna (uwaga 1-12 to analogi nukleozydów)
foskarnet
inhibitory odwrotnej transkryptazy
zidowudyna
stawudyna
lamiwudyna
zalcitabina
didanozyna
abakawir
adefowir
tenofowir (6-8 nukleozydowe inhibitory)
newirapina
efawirenz
delawirdyna (9-11 nienukleozydowe inhibitory)
inhibitory proteazy
ritonawir
indinawir
sachinawir
lopinawir
atazanawir
amprenawir
fosamprenawir
nelfinawir
interferony
leki hamujące uwalnianie wirusów z zakażonych komórek
zanamiwir
ozeltamiwir
leki o innych mechanizmach działania
imikwimod
eperwudyna
denotiwir
Leki hamujące uwalnianie wirusów z zakażonych komórek
Enzymem koniecznym do uwolnienia nowo powstałych cząstek wirusa z zakażonych komórek jest neuraminidaza (sialidaza). Jest to glikoproteina wytwarzana przez wirusy grypy A i B, która rozbija cząsteczkę kwasu sialowego na powierzchni zainfekowanych komórek i tym samym ułatwia uwolnienie wirusa z komórki.
Inhibitory neuraminidazy wiążą się z centrum aktywnym tego enzymu i hamują kompetycyjnie jego aktywność, a tym samym rozprzestrzenianie się wirusów grypy A i B w organizmie.
Wprowadzonymi do lecznictwa inhibitorami neuraminidazy są zanamiwir i ozeltamiwir. Oba te leki są skuteczne w leczeniu zakażeń wirusami grypy A i B, skracając czas trwania choroby, jednak pod warunkiem, że są zastosowane szybko, nie później niż 1-2 dni od zakażenia. Nie powinny być stosowane profilaktycznie, ich skuteczność jest w tym przypadku trudna do oceny.
Działania niepożądane tych leków są związane z drogą podania. Ozeltamiwir stosowany jest doustnie i po jego podaniu mogą wystąpić nudności i wymioty. Zanamiwir stosowany jest wziewnie, w aerozolach pyłowych. U chorych na astmę oskrzelową może powodować skurcze oskrzeli, dlatego w przypadku jego użycia celowe jest wcześniejsze podanie β2-sympatykomimetyku.
Oseltamivirum
Tamiflu - kapsułki twarde 75 mg; proszek do sporządzania zawiesiny doustnej 12 mg/ml
Zanamivirum
Relenza - proszek do inhalacji 5 mg/dawkę inhalacyjną
Leki o innych mechanizmach działania
Lekiem o innym mechanizmie działania jest imikwimod.
Jest to środek modyfikujący obronę immunologiczną, stosowany miejscowo w leczeniu kłykcin wewnątrzpochwowych
Imiquimodum
Aldara 5% Krem - krem 50mg/g
Leki, których mechanizm działania nie jest jeszcze dokładnie poznany, to eperwudyna i denotiwir.
Eperwudyna wbudowuje się do wirusowego DNA, przez co zmienia jego budowę i hamuje prawidłową replikację. Jednak dokładny mechanizm jej działania nie jest znany. Stosowana jest w leczeniu infekcji spowodowanych przez wirusy z grupy Herpes, wykazując dużą skuteczność w leczeniu zmian skórnych.
Epervudinum
Hevizos - maść 8 mg/g
Denotiwir. Uważa się, że ma oddziaływać bezpośrednio na układ odpornościowy organizmu, zwiększając jego aktywność przeciwiwirusową. Wykazuje ponadto działanie przeciwzapalne i łagodzi dolegliwości bólowe. Stosowany jest miejscowo w zakażeniach wirusem opryszczki oraz wirusem ospy wietrznej i półpaśca.
Denotivirum
Polvir - krem 0,03g/g; pręcik do użycia na skórę 0,12g. Vratizolin - krem 30mg/g; zawiesina do oczu 20mg/g.