Socjologia-zajmuje się badaniem swoiście społecznych zachowań człowieka. Nauka+społeczeństwo,bada życie społ pojedynczego człowieka,grup społ, i społ. Przedmiotem badań jest zachowanie ludzi jako grup społ. Celem socjo. Jest usystematyzowanie i ścisłe okr, codziennych społ Zach człow. Cel-poznanie rzeczyw.

Każdy z nas jest Socjo, ponieważ każdy jest w jakiejś gr społecznej,pełni jakąś rolę,

Pyt socjo- na ile społ daje nam wolność?a na ile ogranicza?jakie jest społ?jak jest? Socjo bada kulturowe symbole struktury,procesy i interakcje miedzy ludźmi,bada zarówno proesy pozyt jak i negat-migracje,bunty,ruchy społ a także przemiany społ.

Czym różni się od pedagogiki: celem pedag jest wych jednostki idealnej i zakłada, że jest w stanie ingerować w życie człowieka-w rzeczywistość. Natomiast socjo nie zmienia rzeczywistości tylko bada,obserwuje,poznaje,przewiduje…

Dziedziny socjo: socjo wychowania,psychologia społ(Bogdan Wojciszko)

Socjo przełom XVIII i XIX w. jako nauka - 1 poł.XIX w.

ASA-1809r

1898r- zaczęto wydawać rocznik socjologiczny

Pierwsza katedra socjo we Francji-1895r., a w 1919 r-pierwsza w Monachium

Twórcą pierwszego Uniwersytetu Socjo- Znaniecki Florian -1920r. w Poznaniu

1946r-Międzynarodowe Stowarzyszenie Socjologiczne (ISA)

Auguste Comte(1798-1857)-socjo,filozof,stworzył nazwę SOCJOLOGIA,socjo na szczycie wszystkich innych nauk.Autor pierwszej pracy socj,,,Kurs filozofii pozytywnej: pisał od 1830 r przez 12 lat,porównuje to czym zajmuje się socjo do fizyki. Stawiał podst pytanie: ,,co sprawia, że społ nie rozpada się gdy społ staje się coraz bardziej skomplikowane,złożone,zróżnicowane?'' consensus uniwersalia-wspólna społ moralność.

3 fazy ,,królowej nauk” :

I faza teologiczna (rozważania nad tym co nadprzyrodzone)

II faza metafizyczna(filozof. Przemyślenia nad istotą życia,zjawisk, nad matematyką)

III faza pozytywistyczna (systematyczne prowadzenie danych,gromadzenie wiedzy,fakty empiryczne) SOCJOLOGIĘ UMIEŚCIŁ w III fazie

Herbert Spencer(1820-1903)-brytyjczyk. Wierzył tak jak Comte, że społ można badać. Od 1874r pisał dzieło, aż przez 22 lata, dzieło: ,,Zasady socjologii”-teoria org społ,dużo hist. Dowodów. Jego zdaniem są 3 wymiary naszego świata:

-fizyczny

-biologiczny

-społeczny

3 zasady grupowania:

-operacyjna (reprodukcja i produkcja)

-dystrybucyjna (dystr. Środków do życia w społ informacji)

-regulacyjna (ośrodek władzy zarządzający całością)

*teoria funkcjonalna-wszelkie analizy kult, społ,zachowań muszą uwzględniać:

Funkcję jakie pełnią one w społ dla całości. Każdy element społ funkcjonuje dlatego, że pełni jakąś funkcję.

Emil Durkheim(1858-1917)-francuz,kontynuował odp na pyt Comta, w jaki sposób dokonuje się integracji,dlaczego się nie rozpadają. Uważał, ze da się odkryć prawa socj. Warto rozwijać socjo żeby ludziom żyło się lepiej

-funkcjonalista (społ jako całość)

-podjął badania(poza Europą)- w Australii Pierwszy badacz na skalę światową-szukał czynników integrujących

Podstawa integracji-system symboli kulturowych (wartości,przekonania)

-w każdym społ procesy społ rozwijają swoje symbole kulturowe

*świadomość zbiorowa-każda jednostka wie to samo,każdy posiada swoją świadomość-wspólna świadomość,wspólne symbole

-praca ,,Samobójstwa” -bada istotę samobójstw

-badania nad religią-badał Australijczyków i stwierdził, że za pomocą kultu Boga przyczynia się do świadomości zbiorowej

Karol Marks(1818-1883)-twórca innej teorii niż jego poprzednicy,marksizm Miara społ. Wg walki klas. Nie wierzył, że istnieją jakieś prawa socjo. Uważał, że każda epoka hist wykształca swoje społ i jest związana ze specyficznym typem produkcji. Org społ zalezy od tzw środków produkcji a organizacja gospodarki stanowi materialną podstawę funkcjonowania społ.

Nieodłączną cechą są sprzeczności(w org pracy i sposobu produkcji). Istnieje kolektyw ludzi pracujących w fabrykach którzy nie posiadają nic. Po drugiej stronie bogacze,którzy rządzą. Kolektyw jest liczniejszy.

Socjologia konfliktu-każdy rodzaj org społ zawiera jakiś konflikt. W żadnym społ ludzie nie będą sobie równi. Główną cechą-nierówność.

Max Weber(1864-1920)-niemiec,kontynuował teorię konfliktu. Milczący spór z Marksem. Uważał, że nie każdy konflikt musi się skonczyć wybuchem społ, Jego zdaniem Socjologia nie zajmuje się wartościowaniem tlyko poznawaniem społ.

-neutralność (socjologia jest neutralna)

-jego koncepcja jest ciągle aktualna -dorobek z makro i mikro perspektyw

-pozycja społ-aspekt powodujący konflikt

-organizacja społ i inne czynniki wpływają na wybór do klas społ.

-nierówność społ nie musi doprowadzać do konfliktu

-pojawienie się przywódców ds. konfliktu

-konflikt faluje i jeden wybuch może doprowadzić do wielkiego konfliktu

-siłą prowadzącą do zmian społ niekoniecznie są środki produkcji, ale mogą być nią idee

-pracowitość,oszczędność,umiarkowanie w konsumpcji i wygodach-możliwość wzbogacania się ludzi

Świat symboli:

-ludzie jako jedyni posługują się symbolami

-dzięki symbolom zachodzą interakcje między ludźmi, od nich zależy jak nasze życie wygląda,

*kultura- to suma wytworów człowieka: symbole,rzeczy materialne,sposoby organizacji

*esperanto-miał być językiem międzynarodowym, ale nie przyjął się

Kategorie symboli kulturowych:

-język (werbalny i niewerbalny-dominuje niewerbalny(np. gesty,mimika,intonacja)

-system technologiczny(wszystkie sposoby org informacji i wiedzy)

-system wartości(czym jest dobro a czym zło)

-system przekonań (poglądy i idee-mniej abstrakcyjne niż wartości)

-system norm(dotyczą konkretnych sytuacji życiowych)

-system zasobów wiedzy

Styl życia

I ujęcie psychologiczne

II ujęcie socjologiczne

*sposób życia-całokształt zachowań człowieka

*tryb życia-zachowanie jednostki,której rezultatem jest warunek życia nie podlegający wyborom

3 perspektywy, styl życia a społ:

1.treść stylu życia

2. zróżnicowanie uwarunkowań

3.funkcje

Max Weber- kategorie stylu życia wiązał ze strukturą społ.

Pierre Burdieu- 2 płaszczyzny struktury społ: podział na klasy społ oraz 2 rodzaje kapitału

Andrzej Tyszka-badał określona zbiorowość lokalną

Andrzej Siciński

Ośrodki badań socjo: Instytut Socjologii-Łódź, Instytut Filozofii i Socjologii w Warszawie

Elementy zachowania:

-wzory życia

-charakter kontaktów społ

-uznawane wartości

-czynności z higieną,ochroną zdrowia i rekreacji

-poziom i charakter konsumpcji

*poziom życia-możliwości materialne

Przejście od społ tradycyjnego do nowoczesnego:

Nowoczesność. Socjo to nauka która powstała jako odp na zmiany społ.

I przełom-odróżnienie człowieka od natury

II przełom-zaczęto wyróżniać różne formy wiedzy

*sposób historyczny-odwołuje się do czasu i przestrzeni,Europa XVIIw tak uważa pierwszy socjolog,drugi, że między XVI a XVIIw. Nowoczesność powstała w następstwie rewolucji. Wolni pracownicy najemni- źródło fizyczne,produkcja

*sposób analityczny-fundamentalne cechy ,szereg cech by móc określić stopień nowoczesności danego społ

Pierwszy stworzył Comte:

-koncentracja sił roboczych w centrach miejskich

-efektywność i zysk

-cechą społ wykorzystywanie odkryć nauk. W produkcji

-pojawienie się jawnych konfliktów,między pracownikami a pracodawcami

-wzrost kontrastów i nierówności społ

-system ekonomiczny oparty na indywidualnej przedsiębiorczości i wolnej konkurencji

-Spencer-jego zdaniem społ.było militarne-tradycyjne przeciwstawiające się wobec nowoczesności,nowoczesne zwane przez niego industrialne

-Fernand Toeeniesa-gemeinschaft-tradycyjne,gesellschaft-nowoczesne

-Durkheim -społeczeność mechaniczna-tradycyjne, solidarność organiczna-nowoczesne

-Weber analizuje: charakter własności-posiadanie ziemi, mechanizacja pracy-tradycyjne nie istnieje,charakter siły roboczej-zasadnicza siła robocza nie jest wolna,charakter rynku ekonomicznego-ograniczony barierami,naturę panującego prawa-brak praw dla ogółu,dominujące motywacje przyświecające ludzkim działaniom

-Parsons-model po II wojnie światowej, 5 wymiarów:

-stopień artykulacji-tradycyjne:brak matrykulacji,nowoczesne-wysoka matrykulacja

-podstawa statusu społ-tradycyjne-proces odbywa się poza człowiekiem,nowoczesne-każdy może osiągać wymarzone przez siebie statusy

-kryteria rekrutacji-tradycyjne-partykularyzm,nowoczesne-panuje uniwersalizm

-kryteria ocen-tradyc-im bardziej tradycyjne tym bardziej kolektywna ocena,nowoczesne-dominuje indywidualizm
-rola emocji-tradycyjne-brak ograniczeń,nowoczesne-im bliżej nowoczesności tym bardziej zduszone emocje

Definicje społ:

Kumar: cechy nowoczesności:

-indywidualizm

-dyferencjacja (zróżnicowania)

-racjonalność (kalkulacja)

-ekonomizm

-ekspansywność(globalizacja)

Podstawy metodologiczne nauki.

*interakcjonizm symboliczny- teoria stworzona przez Amerykanów

*teoria-sposób rozumienia rzeczywistości, natomiast teoria socjologiczna mówi o tym jak zachowują się ludzie. Teorie mogą ze sobą konkurować.

*teoria funkcjonalna-idealny mechanizm,przeciwstawna do teorii konfliktu

Cechy teorii naukowej:

-świat fiz ale tez społ tworzony jest przez aktywnego człow,wykazuje pewne procesy,które mogą być wyjaśnione

-teorie są abstrakcyjne

-założenia i poglądy mogą być sprawdzone przez doświadczenia

-dotyczą ogólnych właśc.. i procesów abstrakcyjnych

-są zwykle wyrażane w języku formalnym

-empiryczne potwierdzenie-badanie,doświadczenie-możliwość obalenia teorii

-teoria utrzymuje się tak długo jak można ją potwierdzić

-wszystkie dziedziny nauki rozwijają teorię

2 podst pytania w kontekście naukowym teorii:

-czy wiedza ma być ewoluacyjna czy neutralna?

-czy rozumiana wiedza ma dotyczyć rzeczywistego życia czy ma dotyczyć życia empirycznego?

7podst orientacji w socjologii:

-perspektywa-funkcjonalizm

-teoria bio-ekologiczna

-teoria konfliktu

-teoria wymiany-procesy społ między jednostkami a grupami

-interakcjonizm-szereg teorii

-strukturalistyczna

-krytyczna

*interakcjonizm symboliczny-twórcą George Herbert Mead-główne prace w 1 poł XXw. Jego teoria ta rozwinęła się w Stanach Zjednoczonych

3 źródła (myśl Williama Jamesa-twórcy pojęcia jaźni)

-symboliczne objaśnianie siebie

-postawy i odczucia skierowane wobec innych i wobec siebie

-typowe reakcje skierowane wobec innych i wobec siebie

-typowe rekacje skierowane w stronę obiektów zew.

3 rodzaje jaźni:

-materialna

-społeczna-odczucia w stosunku do samego siebie

-duchowa

Nasza jaźń zależy od tego jak odbierają nas inne osoby

Charles H.Cooley-posunął myślenie o jaźni(udoskonalił to co mówił James)

Twierdząc, że jaźń to nie stan tylko proces, wyłaniający się w wyniku komunikowania z innymi poprzez interpretacje gestów

*jaźń odzwierciedlona -odbiór nas samych przez inne osoby

Dewey- zmarł w 1952r.

korzystał z teorii Jamesa, kładł nacisk na proces przystosowania się ludzi do środowiska, umysł jego zdaniem jest procesem rozpoznawania obiektów w środowisku

*interakcjonizm symboliczny-opiera się na behawioryzmie

-wzmocnienie-nagroda -rządza działaniem człowieka- Mead

Pragmatyzm,darwinizm,behawioryzm

2 podst założenia _Mead:

-człowiek-istota słaba biologicznie co wymusza na ludziach wzajemną współpracę

-te procesy,które pomagają człowiekowi przetrwać zostaną podtrzymane

Elementy koncepcji Meada:

-rozumienie umysłu-cechą zdolność do stos. Symboli analizowania i przerywania nieodpowiednich działań

-gesty konwencjonalne-gdy gesty mają taki sam sens dla wszystkich

Socjologia Giddens:

I pojęcie ogólne-wstęp

II kultura i społeczeństwo

III zmieniający się swiat- globalizacja

IV interakcje społ a życie codzienne

V płeć kulturowa a seksualność

VI socjologia ciała

VII rodzina

VIII przestępczość i mediacje

IX rasa,etniczność,mediacje

X klasy,równości

XI ubóstwo i opieka społ

XII nowoczesne organizacje

XIII rządzenie i polityka

XIV środki masowego przekazu

XV oświata,edukacja

XVI religia

XVII wielkie ośrodki miejskie-urbanizacja

XVIII demografia

Sztompka:

I aktywność człowieka

II całość społeczeństw

III kultura

IV podziały społ

V funkcjonowanie społ

VI zmienność społeczna

VII społeczeństwo współczesne

---