1.Długość i przerwy między dojeniem.
Lato 3x dzienie-przerwy 7-8hwiększa prod.mleka Zima 2x dziennieprzerwy do 10h
2.Rasa Jersey.
Pierwsza księga hodowlana dla tej rasy powst.w 1886r.Jest to rasa o typie jednostronnie mlecznym(konstytucja oddechowa).Kaiber i masa zwierz.mała-krowy 370kg,wys.w kłębie 120cm,a buhaje 600kg i wys.w kłębie 144cm.Umięśnienie skromne,kończyny suche.Mała głowa,duże oczy,niewielkie rogi,proporcjonalna szyja,tułów klinowy,zad spadzisty, umaszczenie jednolite barwy szarej często rozjaśniane. Parametry doju:poprawna bud.wymienia i strzyków oraz długowieczność.Wczesność dojrzewania i łatwość o ciele. W Polsce rasa ta używana do doskonalenia użytkowości mlecznej bydła polskiego czarnego.
3.Mikroklimat budynku.
Klimat w pomieszcz.zależy od temp.,wilgotności,wymiany powietrza oraz oświetl.natural. Największe wymagania mają krowy mleczne i cielęta-opt.temp.8-12'C. Wys.temp.- niska i wys.wilgotność oraz niska temp-niska i wys.wilgot.wpływają niekorzystnie dla zwierząt. Wilgot.względna dla bydła w pomieszcz.zamk.nie powinna przekraczać 80% (wahania 60-85%).Urządzenia wentylac.powinny zapewnić odpowied.wymianę pow.wewnątrz budynku w celu utrzymania stałej temp.,sprawnego odprowadz.nadmiaru p.wodnej oraz szkodliwych gazów.Koncentracja CO2-0,35%, NH3 do 0,01%, H2S do 0,005%. Oświetlenie naturalne:stos. okien do podłogi dla krów mlecznych i opasów 1:15-20.W cielętnikach nie więcej niż 1:15.
4.Heterozja
Czyli wybujałość mieszańców-wyst.u potomstwa rodziców niespokrewnionych.Oznacza to zwikszenie żywotności potomstwa,szybsze tempo wzrostu,większą płodność.W badaniach nad mieszańcami bydła hereford,aberdeen,angus i charotaise w porównaniu do ras użytych stwierdzono,że efekt heterozji zaznaczył się silniej u buhajków niż u cieliczek.Występowanie heterozji było uzależnione od kombinacji jakie krzyżowano.
5.Koszt produkcji mleka
Suma kosztów bezpośrednich i pośrednich z większą liczbą jednostek prod.,uzyskaną przez wzrost wydajn.zwierząt. Okazuje się że koszty własne na jednostkę prod.spadają prawie wprost proporc.do wzrostu wydajności i że ich udział w kosztach całkowitych też spada. Czynnikiem decydującym o obniżce kosztów całk.w produkcji bydła jest wzrost wydajności,gdy gosp.prod.pasze własne i racjonalnie wykorzystuje inne koszty produkcji.
1.Powtarzalność
Zdolności uwarunkowane genet.z drugiej strony środowisko. Jest to liczba młodych cieląt w kolejnych wycieleniach. Wydajność mleczna w kolejnych laktacjach ,wsp.powtarzalności jest najwyż.wart. jaką może osiągnąć odziedziczalność danej cechy.
2.Bydło niemieckie
Brunatne,przeciętna wydajność 4312kg mleka 3,95%tuszczu.Celem hodowli jest uzyskanie bydła o użytkowości dwukierunkowej.Buhaje 950-1050kg,krowy 550-650kg, dobre przystosowanie,dobra wydajność mleczna i opasowa.Czerwone-wydaj.mleka 2919kg 3,97%tł. Srokate-celem hodowli typ kombinowany,wydaj.mleczna do 5000kg rocznie 4,8%tł, 3,7%białka. Czarno-białe-użytkowość dwukierunkowa(wymię dobrze zawieszone,obszerne).
3.Okres międzywycieleniowy
To czas jaki upływa od ostatniego do następnego porodu. Można w nim rozróżnić dwa okresy:1.międzyciążowy(składa się czas przestoju pociążowego i okres upływający od pierwszego do skutecznego pokrycia,trwa około 90dni) oraz 2.okres ciąży trwający 277dni. Tak więc okres międzywycieleniowy nie powinien trwać dłużej niż 367dni chociaż w oborach wielostadnych może trwać nawet 390dni.
4.Odchów cieląt
Trwa od urodzenia do 6miesięcy życia. W celu wywołania pełnej odporności cielę powinno zostać z matką co najmniej przez pierwsze 5dni życia.Cielęta mogą wtedy często ssać krowę, pobierając w sumie dużą ilość siary(4-5odpasów na dobę).Pierwsza porcja siary powinna być podana do 3-ciej godziny po porodzie.Skład siary wpierwszym dniu:22-28%sm, 12-18%białka(10-15%albumin i globulin),6-8%tł., 3-3,5%laktozy, 1,2%zw.mineral.)jest lepka,gorzka,szarożółta(funkcje odżywcze,odpornościowe i przeczyszczające p.pokarm, a jej skład zmienia się w kolejnych godz.). Później cielęta utrzymujemy w kojcach indywidual. (2mieś) a póżnej zbiorowo w boksach.Po okresie żywienia siarą stos.różne formy odchowu cieląt:1)na mleku pełnym-tradycyjny,na jedną cieliczkę 300-400L mleka do 10tyg.życia(a od 2-tyg.życia stos.bdb.siano+miesz.treść C).2)Na mleku pełnym i odtłuszcz.(mleko pełne 100-150L, odtł.300-400L)w okr.karm.mlekiem odtł.+dodat.mineral).3)Na preparat.mlekozastęp. 4.Pasze stałe stos.w żyw.:miesz.treść., siano, okopowe, zielonki i pastwisko
5.Pokrój bydła
Jest to zespół zewn.cech budowy ciała zwierzęcia określających proporcje między nimi czyli harmonijność budowy ciała.Na pdst.pokroju wnioskować można o:przydatności danego zwierzęcia do określ.kierunku użyttkowania,o budowie i funkcjionowaniu narz.wewn.
1.Wilgotność a wydajność mleka
Niekorzystnie oddziałuje wysoka wilgotnosc powietrza przy wyższych temperaturach gdyż oddawanie ciepła jest utrudnione Wpływ wilgotności powietrza na produkcje mleka ocenia się w powiązaniu z temperatura pomieszczenia. Duże spadki produkcji mlecznej występują gdy wilgotność i temperatura powietrza są wysokie
2.Rozmieszczenie bydła na świecie
Koniec lat 90 tych stabilizacja.Indie 195tyś, brazylia-136.814, ZSRR-115.600, USA 99.484, chiny 77.141, Argentyna 50.282, Francja 23.605, Niemcy 15.069, EWG 78.343 Największym producentem i eksporterem mleka EU (25%)
3.Rasa SZWYC
Brunatne bydło szwajcarskie , bydło górskie. Odmiany kostromskie i lebiedyńskie, wysokość w kłębie - krowa 130, buhaj 135-150 obwód kl piersiowej- krowa 200, buhaj 216-246.ciężar c.krowa500-600kg, buhaj 800-1000kg -Umaszcenie koloru myszy
4.Metody kojarzeń
Kojarzenia bywają dwojakie-krewniacze i niekrewniacze. 1)Te pierwsze prowadzą do wzrostu homozygotyczności potomstwa,przy czym stopień utraty heterozygotyczności zależy od wart.wspł.spokrewnienia kojarzonych ze sobą zwierząt. Hodowanie zinbredowanych reproduktorów w chowie krewniaczym jest najwyższą formą pracy hodowlanej. Są dwie metody koj.krewniacz.:hodowla w grupach w obrębie rasy i hodowla na linię(gdy stado ma szczególnie cennego rozpłodnika). 2)metody kojarzeń niekrewniaczych-kojarzone krowy i buhaje,których pokrewieństwo nie jest większe niż sztuk losowo wybrabych z populacji.Kojarzenie tego rodz.w obrębie tej samej rasy nosi nazwę wolnego,którego odmianą jest kojarzenie szczytowe(topcrossing-łączenie zinbredowanych buhajów z niespokr.z nimi krowami heterozytycz.) Jeżeli kojarzymy zwierzęta różnych ras to jest to krzyżowanie:twórcze(wytworzenie nowej rasy),polepszające(uszlachetniające), towarowe(mieszańce produkcyjne),przemienne(połączenie w stadach produkc.interes.cech), wypierające.
1.Wielkość pracy
W oborach stanowiskowych dojenie krów odbywa się na stanowiskach z urządzeniami mechanicznymi tj. dojarka bankowa-jeden pracownik może wydać 12-15 krów \h Rurociąg- używając 3 aparatów udojowych 1 pracownk może wydoić 25krów/h
2.Rasa Charolaise
Rasa mięsna francuska-buhaj 1000-1200kg, krów 700-800kg, umaszczenie młeczno-białe, używane do krzyżowana towarowego z krowami ras mlecznych. W polsce rasa ta używana jest do kojarzeń z Krowami czamo-białymi i czerwonym. Buhajki nadają się do opasu ciężkiego Mają predyspozycje do opasu w cyklu 20-30 miesięcznym. Ocielenie od styczna do marca Odchów cieląt ok 85% Upadki cieląt duże do 20%(w czasie porodów)
3 Wpływ wieku na jakość wołowiny
Na wartość zeźną rzutuje wiek zwierzęcia, wynika to z nierównornernosci rozwoju i wzrostu poszczególnych tkanek od urodzenia do pełnej dojrzałośc. Duże znaczenie mają głównie tkanki mięsna kostna i tłuszczowa. Najwyższy stopień intensywności wzrostu osiąga najszybciej kościec, potem mięsne a na końcu tłuszcz. Ten porządek rozwoju poszczególnych tkanek w rożnym wieku ma odbicie w składzie przyrostu. Z wiekiem skład przyrostów ulega zmianom w związku z tym zmienia się skład prod rzeźnych. Główne zmiany dotyczą zawartości s m . Z wiekiem ilość sm i tłuszczu wzrasta. Wydajność rzeźna kształtuje się pod wpływem odkładana tłuszczu
4 Kojarzenie kombinowane
5 Wentytacja-dzielimy na:a)mechaniczna (wentylatory) - samoczynna (zaliczamy do niej wentylacje dyfuzyjna sprawność 8% szpary szczeliny, b)grawitacyjna (spr 15%, musi być temp min 5'C)c)grawitacyjno-deflekcyjna (deflektory umieszczone na dachu działają poruszane wiatrem spr 65%)
1.Rodzaje bydła w Dani
a)Jersey Duńskie- b dobry materiał hodowlany Duża wydajność, zaw tłuszczu 6%, białka 4,4% w mleku Zwierzęta te mniej szlachetne mocniejsze i o grubszej kosci. Mają dobre i kruche mięso, intensywny wzrost
b)Czerwone bydło duńskie- typ mięsny i kombinowany, Maja głęboki i szeroki tułów .pojemny brzuch, grzbiet długi, wymię pojemne,maść czerwona,pysk jasno szary
c)Czarno-białe-krowy mleczne 20% pogłowia w Dani ,wysoko wydajne tł.w mleku 4,02%
2.Selekcja -Zmierza do poprawy konstytucji zwierząt, iest systematyczna, Prowadzona na podst wyników użytkowości i zdrowia. Zwracamy uwagą na konstytucję i spokrewnienie osobników. Metody selekcji:1 niezależna poz. brakowania, 2 następcza;3 na podst.indeksu
3.Strzyki
Powinny mieć kształt cylindryczny dł 5-7cm, śred 2-2,5cm i powinny być ustawione pionowo. Strzyki przednie są nieco dłuższe i z reguły szerzej rozstawione, pożądane jest jednak aby były rozstawione w miarę równomiernie.Wady strzyków:nieprawidłowa długość(za długie lub za krótkie),niewłaściwa średnica,nieodpowiedni kształt (butelkowaty, stożkowaty,gruszkowaty).
4.Rodzaje doju:
1. dój właściwy(ręczny i mechaniczny) 2 dój ręczny piąstkowanie(sposób prawidłowy),osmykiwanie(stos.jedynie u pierwiastek i krów z krótkimi strzykami),kciukowanie(wadliwy spos.doju).Ze względu na metodę wyróżniamy: proste, na przemian proste, połowami, na krzyż.System doju mech: dój na stanowiskach i dój w hali udojowej
5.Żywienie bydła
Są dwa systemy żywienia:system tradycyjny,kt.sprawdza się w 80% i franc.syst.INRA 95%. Tradycyjny syst.żywienia określa zapotrzebowanie bytowe i produkcyjne,a jednostkami stosowanymi są jednos.owsiana(energia) i BO lub BOS oraz pobranie paszy(suchej masy). Stos.syst.Inra pozwala na max.wykorzystanie pasz objętoś.przy opt.udziale pasz treś.w dawce(takie bilans.energi i białka w dawce,kt.zapewnia pełne ich wykorzystanie)Energia wyrażona w JPN i JPŻ, białko BTJ,BTJN,BTJE, jednos.wypełnień.JWK,JWB.
1.Typy użytkowe
Jest to zespół dziedzicznych cech morfologicznych i filologicznych pozwalających na użytkowanie zwierząt w danym kierunku.
MLECZNY (typ konstytucyjny oddechowy) - charakteryzuje się szlachetną j i delikatną budową, klinowatym kształtem ciała, wydłuż^ delikatną głową, długą cienką szyją, klatką piersiową długą, głęboką, płaską, rozszerzającą się ku tyłowi, skośnym ustawieniem żeber1 w stosunku do kręgosłupa, dużymi odstępami między zebrami, słabym umięśnieniem, kształtnym, pojemnym wymieniem o przewadze tkanki gruczołowej, skórą cienką, elastyczną, pofałdowaną na szyi. Przemiana materii jest intensywna; HF, Jersey, angler
MĘSNY( konstytucyjny trawienny) - kształt tułowia w przekroju podłużnym zbliżony jest do prostokąta .głowa jest krótka, szeroka, szyja krótka, dobrze umięśniona, klatka piersiowa głęboka mocno wysklepiona, jednakowej szerokości na całej długości, zebra ustawione prostopadle w stosunku do kręgosłupa, skóra gruba, wymię małe. dobre umięśnienie (zwłaszcza grzbietu i zadu), profil zadu wypukły: aberdeen. agnus
KOMBINOWANY- cech budowy obydwóch z przewagą jednego lub drugiego- simmentalskie, brunatne
2.Rasy angielskie mięsne
HEREFORD- średni kaliber, długie nogi, rozpowszech. rasa nacałym świecie, naturalna odporność, zdolności adaptacyjne do nowych warunków, produkcja cieląt na ekstensywnych powiatach, m.c krów 600 kg. wysokość w kłębie 125 cm, m.c buhajów 900 kg umaszczenie czarno białe (biała głowa, podgardle, mostek, podbrzusze, kłąb i koniec ogona) reszta jest ciemno- czerwona, są wykorzyst.do krzyż. w stadach bydła mlecz.
3.Krzyżowanie przemienne i rotacyjne
Krzyżow.przemien.polega na krzyż.ze sobą dwóch ras na przemian,w kolejnych pokoleniach. Krowy kryte są buhajami pierwszej lub drugiej rasy. Najlep.efekty daje krzyż. rasy uniwersalnej z rasą mięsną. Krzyż.rotacyjne-krzyż.przez wiele pokoleń 3 lub więcej ras.
4.Wpływ żywienia na opas bydła
Są trzy rodz.opasu.Różnią się sposobem żywienia,zużycia skł.pokarm.na przyrost 1kg masy ciała,wielkością dobowych przyrostów i długością cyklu opasu. 1-opas intensywny-dobowy przyrost powyżej 1000g.Uzyskuje się to przez stos.pasz o wys.kont..skł.pokarm.(białko i enegia).Są to p.treściwe, niektóre kiszonki i p.o większej zawart.węglowod.Prowadzi to do szubkiego osiągnięcia końc.masy ciała(skraca cykl opasu)Bdb.efekyuwność. 2-półintensyw.-mniejsze dob.przyrosty(do 1000g),dłuż.cykl opasu,większe zużycie skł.pokar.,lepsze wykorzyst.pasz objęt.-kiszonki. 3-ekstensywny-naimn.przyrosty,najdł.przyrost,dobowe przyrosty 500-650g
1.Specyfika trawienia u przeżuwaczy
Żołądek dwukomorowy, przewód pokarmowy umożliwia pobieranie dużej ilości pasz objętościowych. Specyfika trawienia pasz u przeżuwaczy polega na działaniu mikroorganizmów bytujących w źwaczu. umożliwiają one rozkład węglowodanów w tym także celulozy oraz wykorzystanie azotu niebiałkowego paszy. Mikroorganizmy wykorzystują amidy do budowy białka i syntetyzują witaminy z gr B. Drobnoustroje w źwaczu są trawione w dalszych odcinkach przewodu pokarmowego dostarczają białka. Produktem mikrobiologicznegio rozkładu są w dużej części wchłaniane przez org bezpośrednio ze żwacza. Rola żwacza w trawieniu: trawione jest ok. 25 % s.m, 85% białka, 58% włókna, 100% węglowodanów. W stosunku do ogólnej strawności składników straty energii przy trawieniu pasz są u przeżuwaczy większe niż u innych zwierząt, prawidłowe żywieme-ekonomiczna produkcja
2.Budowa wymienia
Ksztaft wymienia- strzykowate, kuliste, obwisłe. Zawieszenie: sromowo- brzuszne, sromowe, brzuszne Położenie wymienia ze względu na wymogi doju mechanicznego nasada strzyków powinna znajdować się na wysokości stawu skokowego, strzyki powinny mieć kształt cylindryczny, długość 5-7 cm, średnicę 2-2.5 cm i powinny być ustawione pionowo. Budowa: z 4 niezależnych ćwiartek z których każda ma odrębna tkanke gruczołową, własne ukrwienie, przewód wyprowadzający umieszczony w strzyku. Prawa stronę wymienia oddziela od lewej przegroda spełniająca rolę więzadła podtrzymującego wymię. Podstawowymi elementami gruczołu mlekowego są pęcherzyki mlekotwórcze. Ściany pęcherzyków tworzą komórki nabłonka wydzielniczego i komórki mięśniowo- nabłonkowe. Mleko powstaje w komórkach nabłonka wydzjelniczego. Pęcherzyki mlekotwórcze z najcieńszymi przewodami odprowadzającymi i gęstą siecią naczyń krwionośnych tworzą zraziki. Zraziki wraz z przewodami odprowadzającymi mleko tworzą płaty. Mleko mieści się w zatokach mlekonośnych. przewodach mlecznych, a przede wszystkim w pęcherzykach mlekotwórczych.
3.Dój-sposoby doju ręcznego
Dój przez piąstkowanie- sposób prawidłowy. Polega na objęciu strzyka dłonią tak, aby ujście kanału strzykowego do zatoki mlekonośnej znalazło się miedzy kciukiem a palcem wskazującym i wyciskaniu mleka z kanału strzykowego przez nacisk kolejnych palców. Dój przez osmykiwanie- może być stosowany jedynie u pierwiastek i krów z krótkimi strzykami Polega na przesuwaniu palca wskazującego i kciuka wzdłuż strzyka, od zatoki mlekonośnej do ujścia kanału strzykowego. Dój przez kciukowanie- wadliwy sposób doju- po ujęciu strzyka miedzy palec środkowy a grzbiet kciuka wyciska się mleko, przesuwając wzdłuż kciuk i dociskając do niego pozostałe palce dłoni. Ze względu na metodę doju wyróżniamy dój: Prosty, naprzemian prosty, połowami, na krzyż.
4.Postęp hodowlany
Osiąga się na ścieżkach ojciec- syn, ojciec- córka, matka- syn, matka- córka, co w wypadku bydła największe znaczenie ma ścieżka ojciec- syn( 40-50%) i matka- syn ( 25-35%). Wiąże się to ze stosowaniem inseminacji i otrzymywaniem bardzo dużej liczby potomstwa od pierwszego buhaja, a w związku z tym stosowanie ostrej selekcji. Właściwa ocena wartości hodowlanej buhajów jest, więc sprawa zasadnicza w doskonaleniu bydła.
5.Rasy skandynawskie
HOLANDIA: holsztyno- fryzy, Gronungen, czerwono- biała, Meuese-rhine-yssl
FINLANDIA: Ayrshire, fińskie bure, finskie bezrogie NORWEGIA; czerwone- bezrogie. norweskie czerwono- białe, dole, telemarskie, łaciate północne, łaciate tronderskie, czerwone tronderskie
1.Picie
Krowy musza otrzymywać świeżą wodę do picia przy czym zapotrzeb.na wodę zależy od masy ciała i rodzaju skarmianych pasz oraz od temp.i wilgot.powietrza. Przyjmuje się że na
l kg s.m paszy bydło potrzebuje ok. 4-6 kg wody. Najlepiej jest poić zwierzęta poidłem automatycznym. Gdy takich poideł brak zwierzęta karmimy trzykrotnie w ciągu dnia
2.Znaczenie chowu na produkcję mleka
Ilość produkowanego mleka oraz jego jakość zależą od wielu czynników,takich jak:uwarunkowania genet,stadium laktacji,pora roku,wiek i stan zdrowia,higiena pozyskiwania mleka oraz żywienie.Im żywienie bydła jest bardziej intensywne (p. treściwe) tym produkcja mleka jest wyższa i na odwrót.Zywienie wywołuje stosunkowo szybkie zmiany w składzie i wydaj.mleka.Hodowca może(w pewnych granicach)regulować zawart.tłuszczu,białka i witaminy A w mleku,żywienie ma natomiast znikomy wpływ na poziom laktozy i skł.mineral.w mleku. Przez żywienie można również wpływać pośr.na zawart.drobnoustr.w mleku oraz smak,zapach i przydatność do przetwórstwa( sery, jogurty, masło)stan zdrowia (chore spadek mleka 50%) środowisko:szkodliwe wpływy klimatu.
3.Rasa Simentalska
Typ użytkowy mleczno- mięsny. Wywodzi się z Szwajcarii. Z reguły ordynarna konstytucja która sprzyja hodowli nawet w trudnych warunkach. Umaszczenie jednolite lub pstre, ale głowa,brzuch i nogi i ogon białe. Barwa sierści na tułowiu jest słomkowa lub czerwona. Śluzowica rogi i racice są barwy cielistej. Obie płci maja rogi.Celem hodowli jest zwiększenie wydajności mlecznej. Krowa 650kg i wydajnść od 4-5000kg, 4,0%tł
4.Spokrewnienie-współczynniki
KOJARZENIE WSPÓŁ. INBREDU POTOMSTWA
Samozapłodnienie 0,50
Ojciec x córka 0,25
Brat x siostra 0,25
Półbrat x połsiostra 0,125
Potomek x potomek 0,0625
Półbrata połbrat 0,125
Wspł.inbredu rośnie wraz z liczbą i bliskością kojarzonych ze sobą osobników spokrewnion.
5.Znaczenie bydła
Duże świadczenia produkcyjne: na produkcja mleka, mięsa oraz jako zwierze pociągowe ( bawoły)
1 Ocena wymienia
Oceniając wymię zwraca się uwagę na: a)kształt:skrzynkowe(miskowe)najb.pożądane do doju mech,kuliste(mniejsza podstawa i objętość),obwisłe(piętrowe i kozie). b)zawieszenie: sromowo brzuszne(wysunięte do przodu-najlepsze do doju mech.),brzuszne(silnie wys.do przodu), sromowe
c)położenie(odległość od nasady strzyków do stanowiska nie mniejsza niż 50cm), d)kształt,wielkość i ustawienie strzyków {powinny mieć kształt cylindryczny dł 5-7cm, śred 2-2,5cm i powinny być ustawione pionowo. Strzyki przednie są nieco dłuższe i z reguły szerzej rozstawione, pożądane jest jednak aby były rozstawione w miarę równomiernie}, f)czystość wymienia:brak strzyków dodatkowych i przystrzyków.Przy ocenie wymienia zwracamy uwagę na stosunek ilościowy tk.gruczołowej do tk.łącznej,skórę i owłosienie.
2.Usuwanie obornika
Używa się traktora z ładowaczem czołowym (większe obory) Dolna granica obsady 100-300 szt. Dużych. Ma zastosowanie w oborach ze stanowiskami do dojenia. Jeżeli obornik ma dużo ściółki to używa się wideł ładowacza czołowego, przy małej
ilości ściółki - czerpak, najlepsze jednak urządzenia z łańcuchem-skrobakowy
Urządzenia z drążkiem przesównym -małe obory (przenośnik taśmowy) używa się również:
Podwieszonej kolejki oborowej, spławianie
3.Cele hodowlane
Celem hodowli jest.- przyst.produkcji do istniejących potrzeb rynkowych. -warunków gosp. i ekolog. W sposób ekologiczny, -ustalenie celu hodowli ogranicza się do określenia odpowiednich parametrów umięśnienia i przyrostów. Konieczne jest określenie bardzo wielu parametrów i korelacji fenotypowych, genetycznych i zbadać ich wzajemne oddziaływanie
4.Bydło w Czechach
Czerwono-białe .szwedzkie, słowackie łaciate, pinzgenery (obszary górskie) słowackie bydło (pstrokate .czerwone,olkuskie .czerw.-białe .czamo-białe .czeskie bydło srokate)
5.Utrzymanie bydła
Stosujemy system utrzymania bydła: -utrzymanie pastwiskowe (zbliżone do naturalnego). - utrzymanie pastwis.- oborowe (w krajach europejskich zwierzęta w ciągu roku więcej czasu przebywają w pomieszczeniach), -utrzymanie oborowe(cały rok w oborze)
Obory dzielimy na:uwięziowe,bezuwie,wolno wybiegowe.Stanowiska:długie,średnie, krótkie. Systemy utrzymania bydła:1.Koczowniczy wypas-ustawiczna wdrówka całych rodzin i plemion ze swymi stadami:Afryka i Azja(produkcja bardzo zawodna) 2.Syst.półkoczowniczy-okresowe przemieszczanie stad-wykorzyst.odległych pastwisk w porze deszczowej 3.Osiadłe syst.utrzymania bydła:a)przemiennej uprawy roli, b)prod.na samozaopatrzenie, c)ranczowy(ekstensywny wypas bydła gł.mięsnego. Ostatnie ogniwo ewolucji to fermy przemysłowe(bardzo kapitałochłonny).
1..Pogłowie bydła w tyś sztuk
Rok 1946 ogólnie 3910 krów-2748, R1980 og 12649 krów 5959, Rok 1986 og 10919 krów 5207, Rok 1990 og 9022 k 4707, R1991 og 8400 k 4500, Rok1995 og7300 k 3700 Rok1998 og7000 k 3500
2.Rasa polska czerwona
35% pogłowie odmiany: pogórska śląska dolinowa Stanowi 3% krajowego pogłowia Mają reprezentować typ użytkowy mięsno- mleczny. Wydajność krowy w populacji aktywnej powinna wynosić 4000kg mleka 4,5 % tłuszczu 3,6 % białka Masa ciała krowy 500 kg wysokość w kłębie 126cm indeks masywności 148 umaszczenie
czerwone od jasnego do ciemnego głowa lekka kłąb nie szeroki zwarty, łopatki przylegające, grzbiet prosty klatka piersiowa głęboka ,wymię skrzynkowo-miskowe lub kuliste średnio umięśnione cechy użytkowości mięsnej dość mierne opas do 400 kg masy ciała.
3.Wpływ temperatury na skup mleka
Mleko po doju w osobnym pomieszczeniu. Na utrzymanie jakości mleka ma wpływ: 1cedzenie(czystość higiena),2 chłodzenie konieczne jest szybkie schłodzenie mleka do temperatury 8'C przy krótkim przetrzymywaniu lub do 4'C przy dłuższ.przetrzymywaniu
3 Przechowywanie-czyste metalowe naczynia lub zbiorniki na mleko nie mieszać mleka z różnych dojów, 4.Transport-szczelnie zamknięte,zabezpieczone przed: mrózem, promieniowaniem słonecznym.)
4.Chów wsobny krewniaczy- gdy kojarzymy spokrewnione - spokrewnieni partnerzy kojarzenia warunkuje zwiększenie częstotliwości identycznych genów wyróżniamy: 1 chów kazirodczy (rodzice z dziećmi) 2. w bliskim pokrewieństwie (wujek i kuzynka)3.W umiark.pokrewieństwie
5.Przeżuwanie
Polega na odruchowym otwieraniu ujścia w przełyku i przechodzeniu treści pokarmowej na wskutek skurczów czepca i antyperystaltycznych ruchów do jamy gębowej gdzie po przeżuciu jest ono spowrotem połykane, odruch przeżówania jest bardzo złożony Jest on koordynowany przez centralny układ nerwowy
1.Wielkość i kształt wymienia
1 kształt Skrzynkowate (miskowe) szeroka podstawa daleko wysunięte do przodu i do tyłu, głębokie równomierne ćwiartki symetryczne rozstawienie strzyków 2 kuliste mniejsza podstawa i mniej pojemnosć, obwisłość,
3 obwisłe strzyki nieprawidłowe mała podstawa wymienia dzieli się na
a) piętrowe słabiej wykształcone ćwiartki przednie niż tylnie b) kozie przednie ćwiartki b. słabo
wykształcone tylnie duże nisko opuszczone -wielkość kształt i ustawienie strzyków
2.Intensywność selekcji
w pracy hodowlanej dąży się do uzyskania jak największego postępu genetycznego który zależy od intensywności selekcji zależnej od %-tu
wybranych zwierząt na rodziców następnych pokoleń Jeśli na 100 sztuk selekcja wynosi 40% jest to selekcja ostra Jeśli np. 20% to najniższa ma na celu zachowanie intensywność selekcji maleje wraz ze wzrostem procentu zwierząt wybranych na rodziców.
3.Do czego stużą Związki Hodowców bydła:
Do podstawowych zadań należy zaliczyć
1 organizacja sprzedaży zwierząt hodowlanych
2 selekcja 3 organizacja inseminacji
4 wycena rozpłodników oraz import zwierząt i nasienia
5 doradztwo hodowlane 6 prowadzenie ksiąg zarodowych i ocena wartości hodowlanej
7 dysponowanie funduszem postępu genetycznego
4.System zadawania pasz
1 mechanicznie 2 półmechanicznie 3 ręcznie
5.Bydło na Słowacji
l.czerwono białe 2.szwedzkie 3.słowackie 4.łaciate 5.pinzgenery(obszary górskie) 6.słowackie bydło srokate, czerwone, olkuskie, czerwono białe, czarno białe, 7.czeskie bydło srokate.