RASY KUR: cechy pokrojowe- są to cechy widoczne: kolor upierzenia sylwetka przydatki głowowe(kształt grzebienia, dzwonki, kolor zausznic), kolor skoków(na których pojawiają się ostrogi kiedy kogut osiągnie dojrzałość płciową służy do ujarzmienia kury). Cechy użytkowe- (niewidoczne) masa ciała dojrzałość płciowa(wiek) liczba znoszonych jaj, masa jaj długość okresu nieśność(reprodukcji) zapłodnienie szybkość opierzania i inne. W przypadku kur wyróżnia się trzy typy: 1.nieśny(sylwetka wpisana w trójkąt); 2.ogólnoużytkowy(dobra nieśność i mięso wpisana w prostokąt dobrze rozbudowana pierś i zad ); 3.mięsny. 1. Rasa Leghorn(Lg)- sylwetka z podstawą przy zadzie. O białej barwie ich upierzenia decyduje epistatyczne działanie genu inhibitora, tłumiącego ujawnienie się działania genu odpowiedzialnego za wytwarzanie pigmentu w piórach. Osobniki tej rasy mają czerwony grzebień pojedynczy, czerwone policzki i dzwonki, białe zausznice oraz pomarańczową tęczówkę oczu. Skoki ptaków są nieopierzone i barwy żółtawej. Ptaki tej rasy wcześnie dojrzewają, kury znoszą bowiem pierwsze jaja około 150 dnia życia. Wyeliminowanie kwoczenia przyczyniło się do zwiększenia nieśności kur tej rasy do ponad 300 jaj rocznie od nioski. W naszym kraju hodowcy uzyskują w pierwszym roku nieśności do 250 jaj od jednej kury. Masa jaj wynosi 55-65 g, a ich skorupa jest barwy kredowobiałej. W wieku 20 tygodni masa ciała kogutów wynosi 1,7-2,5 kg, a kur - 1,2 - 1,8 kg. Rasa ta, o międzynarodowym zasięgu, przyczyniła się do udoskonalenia ras pierwotnych i wytworzenia nowych. Skorupka jaj jest biała. Zapłodnienie 95-96% czyli bardzo dobre. Dobre wykorzystanie paszy na produkcję jaj. Upierzenie ściśle przylega do tułowia. Charakterystyczne jest że nie kwoczą. Kwoczenie jest to cecha gdzie ptak chce być matką. Jest to ptak bardzo lotny. Są zaliczane do rasy nieśnej. 2. Zielononóżka kuropatwiana(2K)- jest to polska rodzima rasa. Upierzenie kuropatwiane. Zausznice czerwone grzebień prosty. Skoki cieliste lekko zielone. Występuje różnica między samcem i samicą. 150 jaj, kwoczy zapłodnienie poniżej 90%. Skorupka jaj ciemna. Charakterystyczne jest to że kura jest zaradna, korzysta z wybiegu jest łatwa w utrzymaniu. Nadaje się w warunkach ekologicznych. Odporna na różne choroby. Żółtonóżka kuropatwiana- Rasa ta została wytworzona w Polsce w wyniku krzyżowania kur rasy zielononóżka kuropatwiana z kogutami rasy new hampshire. Ubarwienie piór kogutów różni się od kuropatwianego kur. Koguty mają czarne pióra o zielonym, metalicznym połysku na piersi, brzuchu i udach. Grzywa i siodło pokryte są piórami o barwie jaskrawej - czerwonozłocistej. Pióra pokrywowe skrzydeł mają zielony połysk, a lotki są czarne. Długie sterówki oraz sierpówki ogona mają kolor czarny z zielonym połyskiem. Skoki ptaków są nieopierzone, barwy żółtej. Koguty i kury mają czerwony pojedynczy grzebień oraz czerwone policzki i zausznice. Dojrzałość płciową ptaki tej rasy osiągają w wieku 170-180 dni. W wieku 20 tygodni koguty ważą średnio 2,4 kg, a kury - 1,9 kg. Nieśność roczna wynosi 170-180 jaj, o średniej masie jaja 60 g i kremowym zabarwieniu skorupy. Polbar- Rasa wyhodowana w Polsce przez prof. L.Kaufman. Jest efektem krzyżowania zielononóżki kuropatwianej z rasą plymouth rock jastrzębiaty oraz selekcji na nieśność, masę ciała i przystosowanie do określonych warunków utrzymania. Upierzenie dorosłych osobników obu płci różni się nieznacznie; u kogutów jest ono nieco jaśniejsze niż u kur. Ptaki mają grzebień czerwony, pojedynczy, średniej wielkości i stojący. Barwa dzioba i nieopierzonych skoków jest zróżnicowana - od cielistobiałej do żółtej, a zausznice są czerwone. Nieśność roczna kur wynosi 160 - 180 jaj, o masie jaja 54 - 58 g i kremowej skorupie. Masa ciała kogutów w wieku 20 tygodni wynosi 2,0 - 2,5 kg, a kur - 1,6 - 1,8 kg. Pisklęta w zależności od płci mają rożną barwę puchu. Koguty są jasne, czasami z szarym nalotem, kury mają wyraźny rysunek upierzenia kuropatwianego. Rhode island red- Rasa ta została wyhodowana w USA, w stanie Rhode Island, w wyniku krzyżowania kur malajskich, dominikańskich i włoskich. Ptaki mają upierzenie mahoniowe z metalicznym połyskiem, pojedynczy, niezbyt duży grzebień i nieopierzone skoki barwy żółtej. Dojrzałość płciową osiągają między 170 a 190 dniem życia. Nieśność roczna kur wynosi 200-230 jaj, o średniej masie jaja 57 g i zabarwieniu skorupy od jasnego do ciemnobrązowego. Nieśność kur hodowanych w Polsce jest jednak niższa i wynosi około 180 jaj rocznie. W wieku 20 tygodni masa ciała kogutów wynosi 2,0 - 2,5 kg, a kur - 1,7 - 1,9 kg. Rasa ta ma zasięg międzykontynentalny; występuje głównie w USA i Europie. New hampshire- Pochodzi od rasy rhode island red, którą poddano selekcji w kierunku wczesności dojrzewania, szybkiego opierzania się, szybkiego tempa wzrostu, dobrego wykorzystania paszy i większego umięśnienia. Rasa ta, wyhodowana w USA, do Europy została sprowadzona w roku 1947. Ubarwienie ptaków jest brunatnożółtawe, przy czym pióra grzywy i siodła koguta mają barwę złotożółtą, a sterówki ogona są brązowe. Grzebień u osobników obu płci jest pojedynczy, średniej wielkości i czerwony. Skoki mają kolor żółty i nie są opierzone. Nieśność roczna wynosi 170 - 200 jaj, o średniej masie jaja 56 g i barwie skorupy od jasnej do ciemnobrązowej. Kurczęta rosną szybko i jako 10-tygodniowe osiągają masę ciała 1,3 - 1,6 kg. Rasa ma zasięg międzykontynentalny; występuje głównie w USA i Europie. Sussex- Rasa ta została wyhodowana w Wielkiej Brytanii, w hrabstwie Sussex. Jest efektem krzyżowania się takich ras jak: dorking, biała cochin, orpington, brahma o raz bojowców. Upierzenie ptaków jest gronostajowe z czarno obrzeżonymi lotkami, sterówkami, sierpówkami i piórami grzywy. U osobników obu płci skóra i nieopierzone skoki są barwy cielistej. Mają one grzebień pojedynczy, średniej wielkości i czerwony, a tęczówkę oka barwy czerwonobrunatnej lub pomarańczowej. Sylwetka ptaków jest zbliżona do prostokąta. Masa ciała kogutów w wieku 20 tygodni wynosi 1,9 - 2,4 kg, a kur - 1,7 - 2,0 kg. Osobniki uzyskują dojrzałość płciową między 160 a 180 dniem życia. Nieśność roczna wynosi do 220 jaj, o masie 54-63 g i jasnej skorupie. Mięso ptaków tej rasy jest dobrej jakości. Rasa ma zasięg europejski. White rock- Rasa została wyhodowana w USA. Ptaki mają upierzenie białe, które jest wynikiem mutacji genu jastrzębiastości rasy plymouth rock , krzyżowania z leghornami i selekcji prowadzonej w kierunku genu białej dominującej barwy upierzenia. Tułów osobników tej rasy jest zaokrąglony, z wklęsłą linią grzbietu i nisko osadzonymi nogami. Mostek jest szeroki i dobrze umięśniony. Grzebień u obu płci jest pojedynczy, średniej wielkości, czerwony i stojący. Zausznice i policzki są czerwone, a tęczówka oka jest ceglasta lub brązowa. Skoki są nieopierzone i żółto zabarwione. Masa ciała kogutów w 20 tygodniu życia wynosi 2,8 - 3,2 kg, a kur - 2,4-2,6 kg. Osobniki tej rasy wcześnie opierzają się i szybko rosną. Dojrzałość płciową uzyskują w wieku 180 - 190 dni. Nieśność roczna kur wynosi 150 - 160 jaj, o masie jaja 58 - 63 g i skorupie barwy od kremowej do brunatnej. Samice krzyżuje się z samcami rasy dominant white cornish w celu uzyskania mieszańców na brojlery. Rasa jest głównie hodowana w USA i Europie. Barred rock- upierzenie jastrzębiate wykorzystana do wytworzenia polarów. Pisklęta koloru ciemnego. Przydatki głowowe coraz mniejsze. 3. Dominant white cornish -Współczesna rasa dominant white cornish zawiera w swoim genotypie geny kur wielu ras. Osobniki tej rasy mają: białe upierzenie, grube, nieopierzone skoki koloru żółtego, grzebień groszkowy, policzki i zausznice czerwone. Ptaki te mają silną budowę ciała, dość długą szyję, szeroką klatkę piersiową i doskonale rozwinięte mięśnie piersiowe. W wieku 20 tygodni koguty ważą 3,7 - 3,9 kg, a kury - 2,7 - 3,0 kg. Ptaki te późno dojrzewają, a noski znoszą mało jaj o masie 52 - 60 g i brązowej skorupie. W krzyżowaniu towarowym łączy się koguty tej rasy z kurami rasy white rock. Potomstwo przeznaczone jest do odchowu na brojlery, które w wieku 7-8 tygodni ważą do 2,5 kg. Rasa ta ma międzykontynentalny zasięg. MIESZAŃCE: tworzenie mieszańców- wykorzystanie genu szybkiego opierzania. Wykorzystanie genu różyczkowego i groszkowego kształtu grzebienia. Wykorzystanie genów srebrzystości, żółcistości, jastrzębiatości- sprzężone z płcią. Wykorzystanie genu białego koloru skóry i skoków. Wykorzystanie genu karłowatości- sprzężony z płcią. Karłowatość ma swoje pozytywne cechy: masa ciała mniejsza o 30%; mniejsze zużycie paszy; większa obsada ptaków na 1metrze kwadratowym kurnika lub klatki.; później dojrzewają i łatwo wykorzystać w reprodukcji; znoszą lżejsze jaja o 5%; mniej jaj z wadami(dwużółtkowe); więcej potomstwa od jednej nioski 4%; mniejsze zużycie paszy na produkcję jaj; mniejsza wrażliwość na stres; mniejsza śmiertelność. Negatywne cechy karłowatości: masa ciała potomstwa lżejsza o 1-3%; tuszki zawierają więcej tłuszczu. Wiek kury poznajemy po: stwardnieniu kośćca na zakończeniu mostka oraz po łuskach na skokach. Z wiekiem łuski twardnieją. Wiek koguta poznajemy po: ostrogach. Ostrogi pojawiają się wraz z osiągnięciem dojrzałości płciowej(ok. 0,5cm na rok). PRODUKCJA JAJ KONSUMPCYJNYCH: produkcja składa się z wielu działów: hodowla- obejmuje rasy i wyprowadzenie mieszańców; reprodukcja; produkcja towarowa- dotyczy jaj konsumpcyjnych i mięsa. Produkcja jaj konsumpcyjnych oparta jest na reprodukcji mieszańców. Produkcja towarowa oparta jest na produkcji klatkowej lub na głębokiej ściółce. Wymiar klatki to 0,2x0,25. Okres wychowu do 18-19 tygodni życia polega głównie na wychowie młodzieży. Potem ptaki przenoszone są do budynków do nieśności. Budynki są bezokienne przy sztucznym oświetleniu. W okresie wychowu jest 2-3%ubytku. W 18 tygodniu 1,5 kg wagi. Dojrzałość somatyczna w wieku 40 tygodni. Okres nieśności jest zróżnicowany w zależności od różnych czynników(od 60- 80 tygodnia życia). Znoszą do 350 jaj szczyt produkcji rozpoczynają w 4-6 tygodniu nieśności. Dzienne spożycie paszy 115g. procent nieśności=liczba jaj\liczba niosek. Warunki do osiągnięcia wysokiej nieśności: jakość piskląt(zdrowe o odpowiedniej masie ciała); jakość mieszanek treściwych, program żywieniowy(czynnik pozwalający wprowadzić nioskę w nieśność); program świetlny(jak wyżej); mikroklimat pomieszczeń; higiena i profilaktyka. Dobrostan- dobre warunki utrzymania ptaków uwzględniając jednocześnie wymagania środowiskowe poszczególnych gatunków ptaków a także kierunek użytkowania. Systemy chowu mają nioskom zapewnić: optymalny komfort utrzymania; kontakt z otoczeniem; swobodną możliwość ruchu; znoszenie jaj w gniazdach; dietę pokarmową dostosowaną do wymagań pokarmowych w ekologicznych systemach żywienia.
Temperatura ºC |
||
Wiek kurcząt |
Pod kwoką |
Na hali |
1 dzień |
35-34 |
27-26 |
Od 5 tyg. do końca |
21-19 |
21-19 |
Wyłącza się ogrzewanie po osiągnięciu 5 tyg. Profilaktyka- dokonywane są szczepienia. Program świetlny - przez 1-2 dni ok. 23-24 godziny, 6-8 tyg życia dzień świetlny wynosi 6-8godzin. Z wiekiem drobiu skraca się ilość godzin świetlnych. Na 2 tydzień przed rozpoczęciem nieśności zaczynamy wydłużać dzień świetlny do 14 h. I ten dzień świetlny utrzymujemy przez cały okres nieśności. Natężenie światła w okresie wychowu 5-6 luksów a w okresie nieśności wynosi ok. 30 luksów. Oświetlenie musi być równomierne. Program żywieniowy: ptaki młode rozną najszybciej. Mieszanka pełnoporcjowa dla kur do 7 tygodnia powinno być białka 19% energii 2,850% i włókna 3,5%. Druga mieszanka od 8-16 tygodnia kiedy jest krótki dzień świetlny. Zawiera włókna 4% białka 16% energii 2,750. trzecia mieszanka przeznaczona od 17 tygodnia do rozpoczęcia nieśności(2% nieśności). Zawartość białka 17% energia 2,750 i włókno 4%. W okresie nieśności stosuje się dwa rodzaje mieszanek. Szczyt nieśności osiągają ok. 25-26 tygodnia. Trwa on 12-13 tygodni na poziomie 90-96%. Dwa okresy nieśności: I- 17% białka, 2,70 energii, włókna4,5; II- 15% białka, energii 2,600, włókna 4,5. TUCZNIKI: Rodzaje tuczu: 1. aktualnie jest prowadzony tucz brojlerów który trwa maksymalnie 6-7 tygodni. Kurczęta osiągają masę od 2-2,5 kg. Jest to tucz intensywny. 2. kurczęta bardzo lekkie które przed ubojem ważą 11-1,2 kg. Dokonuje się uboju w 5 tygodniu. 3. kurczęta rzeźne nazywane…..4. kurczęta Laber Rauge. Kurczęta wysokiej jakości produkowane o ściśle przepisy. Tucz bardzo wydłużony. Są one mało otłuszczone. Wolne tempo wzrostu. Masa ciała 2 kg. Odchowuje się 8 tygodni. Nie można karmić mączkami rybnymi i nie można stosować stymulatorów wzrostu. Ptaki powinny korzystać z wybiegu. Nazwy handlowe mieszańców: Ross, Hybro G, ISA 215, Starbro. Mają one różną masę ciała.tucz prowadzi się bez rozdziału na płeć. Na końcowe wyniki odchowu ptaków rzeźnych mają wpływ takie czynniki jak: długość okresu odchowu, masa ciała, przeżywalność, zużycie paszy na 1 kg wyprodukowanego żywca. Są to wskaźniki produkcyjne wyrażone w różnych wartościach. Europejski wskaźnik produkcyjności= przeżywalność% x średnia masa ciała kg x100÷ilość dni tuczu x zużycie paszy na 1 kg masy ciała