Wykład 11.

Problemy i metody regulacji

użytkowania rębnego

Podstawowym celem gospodarstwa leśnego jest pozyskiwanie plonu z odpowiednio zagospodarowanego lasu.

Podstawowym materialnym produktem gospodarstwa leśnego jest drewno systematycznie pobierane w procesie użytkowania za pomocą cieć pełniących różne funkcje:

- pielęgnacyjne i przygodne sanitarne - cięcia przedrębne,

- pozyskania plonu - cięcia rębne.

Użytkowanie rębne wiąże się z pobieraniem plonu.

Użytkowanie rębne związane jest z najważniejszymi problemami leśnictwa:

- dążenie do pozyskania produktów o odpowiednich cechach,

- dążenie do maksymalizacji plonów (efektów ekonomicznych) lub co najmniej do zaspokojenia potrzeb regionalnych i krajowych,

- zapotrzebowanie na funkcje produkcyjne i pozaprodukcyjne zwiększa się, stąd konieczne jest zwiększenie produkcji (ale tylko w ramach użytkowania rębnego).

Trudność zdefiniowania plonu (1. problem):

- do surowca drzewnego nie odnosi się pojęcie dojrzałości substancji (produktu) - jakość surowca w niewielkim stopniu zmienia się z upływem czasu,

- rosnący w lesie zapas produkcyjny jest jednocześnie gotowym do pozyskania produktem (może całkowicie podlegać użytkowaniu rębnemu).

Do uznania, że zapas produkcyjny jest plonem gotowym do użytkowania rębnego niezbędne jest przyjęcie kryteriów tzw. zewnętrznych w stosunku do surowca drzewnego, np. kryteria:

- techniczne (sortymenty),

- ekonomiczne,

- wydajność przyrostowa zapasu,

- utrzymania wielkości i struktury zapasu,

- przyrodnicze (zdolność odnawiania).

(2. problem) To, że rosnący zapas jest jednocześnie gotowym do pozyskania produktem stwarza niebezpieczeństwo nieracjonalnego użytkowania, a w konsekwencji pomniejszenia zapasu, przyrostu miąższości, walorów środowiska leśnego.

Powyższą trudność usuwa się przez przyjęcie i respektowanie dwóch podstawowych zasad:

- trwałości lasu (ciągłe zajmowanie gruntów leśnych przez biologicznie trwale zbiorowiska roślinne o cechach zapewniających coroczne odkładanie się możliwie dużego przyrostu na rosnącym w lesie zapasie produkcyjnym, o odpowiednio zróżnicowanej strukturze wiekowej i o odpowiedniej wielkości utrzymywanej w pewnych granicach),

- trwałości produkcji (ciągle pobieranie z lasu użytków).

Warunkiem trwałości produkcji jest trwałość lasu.

Ponieważ problem

ułatwiający zrozumienie zależności zachodzących w lesie rzeczywistym.

Wady:

- układ zamknięty,

- układ zdeterminowany koleją rębu,

- model empirycznie niesprawdzalny (nieosiągalny),

- stosując zasadę intensyfikacji pojęcie kolei rębu traci sens w organizacji ładu czasowego.

Istota lasu rzeczywistego:

- zapotrzebowanie na funkcje produkcyjne i pozaprodukcyjne zmienia się,

- las jest układem otwartym, podatnym na trudno przewidywalne wpływy otoczenia,

- dla zapewnienia trwałości lasu i trwałości produkcji nie jest konieczne dążenie do określonego wzorca struktury wiekowej; jej osiągnięcie i utrzymanie nie jest możliwe.

URZĄDZANIE LASU WYKŁADY 2000/2001

Strona 1 z 4

---