System oświaty w Niemczech, wypracowania


System oświaty w Niemczech.

Niemcy są republiką federalną, której ustrój opary jest na demokracji parlamentarnej. Głową państwa jest prezydent wybierany na 5 lat przez Zgromadzenie Federalne, złożone z członków Parlamentu Federalnego oraz z takiej samej liczby członków wybieranych przez parlamenty krajowe. Władzę ustawodawczą sprawuje Bundestag, Parlament Federalny Niemiec oraz Rada Federalna, Bundesrat. Władzę wykonawczą sprawuje rząd federalny na czele z kanclerzem federalnym. Władzę sądowniczą sprawuje Federalny Trybunał Konstytucyjny oraz inne trybunały państwa federalnego i krajów związkowych.

Administracyjnie kraj dzieli się na 16 krajów związkowych (Lander), z których każdy ma własny rząd, parlament, administrację. Kraj jest jednolity narodowościowo, ale podzielony wyznaniowo. (52% ludności jest wyznania ewangelicko - augsburskiego, a 45% rzymsko - katolickiego). Językiem urzędowym jest niemiecki.

W dziedzinie edukacji konstytucja zapewnia wolność nauki, sztuki, badań i nauczania, wolność wyznania, sumienia, praktyk religijnych, wyboru zawodu i miejsca nauki. Konstytucja zawiera również zapis o współpracy między landami np. w ramach wspólnych zadań przy pracach związanych z budownictwem placówek szkolnictwa wyższego i klinik uniwersyteckich.

System zarządzania szkolnictwem pozostaje pod kontrolą państwa, choć odpowiada federalnej strukturze krajów związkowych. Każdy z nich ma własne Ministerstwo Oświaty kierujące sprawami edukacji na swym obszarze. Poza wspólna tradycją oświatową i ogólną linią polityki państwa, elementami łączącymi tą zdecentralizowaną strukturę są uzgodnienia Stałej Konferencji Ministrów Wyznań poszczególnych landów oraz Związkowo - Krajowej Komisji Planowania Oświatowego. Koordynatorem ich prac i działań w zakresie edukacji jest Federalne Ministerstwo Wyznań. Prace Ministerstwa służą harmonizacji szkolnictwa poszczególnych landów m.in. w dziedzinie zgodności struktur szkolnych, programów nauczania, egzaminów.

Finansowanie oświaty, nauki i kultury odbywa się z 3 źródeł: budżetu ogólnofederalnego, landowego i samorządowego (lokalnego). Większość szkół to placówki publiczne zakładane i utrzymywane przez te ośrodki. Największe koszty ponoszą landy - 75,5%, samorządy - 16,9%, i władze federalne - 7,6%.

W latach 1970 - 1990 roczne wydatki na oświatę wynosiły średnio 14% całego budżetu państwa, co stanowi 4,5% średniego, rocznego krajowego produktu brutto.

Organizacja systemu szkolnictwa.

Edukacja przedszkolna.

Wychowanie przedszkolne (Kindergarden) jest nieobowiązkowe, trwa 3 lata i przeznaczone jest dla dzieci w wieku od 3 - 6 lat. Edukacja przedszkolna poprzedza kształcenie obowiązkowe i nie jest częścią systemu szkolnego. Większość palcówek utrzymywana jest przez Kościoły, organizacje dobroczynne i osoby prywatne, a tylko 30% podlega władzom samorządowym. W większości landów nadzór rządowy nad przedszkolami sprawują ministerstwa spraw socjalnych, jednak w niektórych landach należy on do Ministerstwa Edukacji i Kultury. Jedynie l'orklassen (klasy przeznaczone dla pięciolatków) oraz Schulkindergarden (szkolne ogródki dziecięce przeznaczone dla dzieci w wieku 6 lat, których stopień dojrzałości nie pozwala na podjęcie nauki w szkole podstawowej) są nadzorowane przez władze szkolne.

Rodzice muszą wnosić zróżnicowane opłaty za opiekę nad dzieckiem w zależności od swoich zarobków. Lokalne biuro opieki nad młodzieżą bierze na siebie ten obowiązek w wypadku rodzin o niskich dochodach. Opieka przedszkolna w przeciwieństwie do szkolnictwa podstawowego, średniego i wyższego, nie jest bezpłatna. Kindergarten są uzupełnieniem wychowania w rodzinie i wyrównują jego braki. Umożliwiają dzieciom wyrównanie opóźnień rozwojowych, stwarzając lepszą szansę rozwoju i nauki. Dzieci uczą się współżycia w grupie, przestrzegania porządku dnia, podstawowych zasad higieny, przygotowują się do nauki w szkole.

Przedszkola działają rano, rzadziej po południu, przez 5 dni w tygodniu. W grupie znajdują się dzieci w różnym wieku. W niektórych landach są organizowane tzw. Vorklassen lub Vorschulklassen - klasy przygotowujące pięciolatków do nauki w szkole. Nie są one obowiązkowe.

Dla dzieci w wieku szkolnym, które nie osiągnęły dojrzałości szkolnej, tworzy się placówki przygotowawcze nazywane Schulkindergarten, Vorklassen. Stymulują wszechstronny rozwój dziecka dzięki specjalnym ćwiczeniom i materiałom, nie przygotowują jednak do przedmiotów nauczanych w szkole.

Szkoły.

Całość systemu szkolnictwa podlega nadzorowi i opiece państwa. Do kompetencji landów oprócz organizacji struktury szkół należy ustalenie treści programów i celów nauczania, a także przeprowadzanie kontroli nauczycieli i innego personelu.

Nauka w szkołach sektora publicznego jest bezpłatna. Materiały pedagogiczne są przydzielane uczniom nieodpłatnie albo wypożyczane przez szkołę. Niekiedy wyjątek stanowią te materiały, które uczeń zachowuje na stałe. Wtedy rodzice wnoszą opłaty , których wysokość zależy od ich zarobków.

Począwszy od 10 klasy szkoły ogólnokształcącej lub zawodowej uczeń może otrzymywać pomoc finansową. Fundusz na kształcenie jest przeznaczony na pokrycie kosztów utrzymania i nauki.

Kształcenie obowiązkowe trwa zazwyczaj 12 lat.

Obowiązek szkolny zaczyna się dla wszystkich dzieci, które do 30 czerwca danego roku ukończyły 6 lat i trwa w zależności od landu 9, 10(w Berlinie, Brandenburgii, Bremie, Północnej Nadrenii - Westfalii), oraz 3 lata w niepełnym wymiarze godzin.

Szkolnictwo podstawowe.

Bezpłatna, obowiązkowa, powszechna szkoła podstawowa trwa 4 lata( w Berlinie i Brandenburgii 6 lat) i stanowi pierwsze ogniwo w systemie szkolnym. Nauka odbywa się w systemie koedukacyjnym. Nauka kończy się uzyskaniem świadectwa Grundschule uprawniającego do dalszego kształcenia w szkole średniej. Klasy tworzy się z dzieci tej samej grupy wiekowej. Przez pierwsze dwa lata uczy je jeden nauczyciel. Od 3 klasy liczba nauczycieli zwiększa się. Lekcja trwa 45 minut. Rok szkolny rozpoczyna się 1 sierpnia i kończy 31 lipca następnego roku. Wakacje szkolne trwają 75 dni. Szkoły działają w godzinach rannych przez 5 dni w tygodniu. W niektórych landach 6 dni.

Główną rolę w nauczaniu początkowym odgrywa nauka czytania, pisania, matematyki. Zajęcia są interdyscyplinarne bądź poświęcone jednemu przedmiotowi. Dzieci uczą się niemieckiego, matematyki, wstępu do nauk społecznych, historii, geografii, biologii, fizyki i chemii, muzyki, plastyki, religii i wychowania fizycznego. Począwszy od 3 klasy wprowadza się język obcy. Skala ocen jest odwrotna niż u nas.

Szkolnictwo średnie niższe.

Szkoły średnie opierają się na nauczaniu podstawowym. Głównym celem szkół średnich niższych jest zaoferowanie uczniowi podstawowego ogólnego wykształcenia połączonego z elementami wybranej specjalizacji oraz wspieranie rozwoju ucznia, jego zdolności i zainteresowań. Kierunki nauczania są zróżnicowane, co prowadzi do uzyskania różnych świadectw. Klasy tworzą uczniowie tej samej grupy wiekowej. Gdy w szkole występuje więcej specjalizacji w 7 - 10 roku nauki kryterium może stanowić wybrany kierunek, a nie wiek. Rok szkolny i tydzień szkolny są identyczne jak w szkołach podstawowych.

Placówki oferujące jeden typ kształcenia:

  1. Szkoła średnia pierwszego stopnia, w jej skład wchodzi:

Niektóre landy stworzyły nowe typy szkół łącząc Hauptschule i Realschule w jedną strukturę tzw. Mittelschule, Sekundarschule.

Placówki oferujące różne typy kształcenia.

Pod koniec 9 roku nauki uczniowie mogą zdobyć pierwsze świadectwo ogólne. W szkołach kształcenia średniego niższego, gdzie nauka trwa dłużej niż 9 lat, uczniowie mogą uzyskać kwalifikacje, które są podstawą do dalszej nauki w szkołach zawodowych w systemie nauczania przemiennego.

Tzw. Mittlerer można otrzymać pod koniec 10 roku nauki. To świadectwo daje możliwość kontynuowania nauki w pełnym wymiarze godzin w szkołach szczebla średniego wyższego.

Uczniowie Gymnasien i Gesamtschulen pod koniec 10 roku nauki mają prawo kontynuować naukę w Gymnasiale Oberstufe.

SZKOLNICTWO średnie wyższe

Uczniowie w wieku 16 - 19 lat mają do wyboru następujące kierunki kształcenia:

Większość młodzieży wybiera kształcenie z ukierunkowaniem zawodowym. Końcowe zdanie egzaminu Abitur umożliwia wstęp na wszystkie kierunki studiów na uczelniach wyższych i uniwersytetach.

Typy szkół:

  1. język, literatura i sztuka

  2. nauki społeczne

  3. matematyka, nauki przyrodnicze i technologia.

Nauka przebiega na 2 poziomach: podstawowym i zaawansowanym. Zajęcia na poziomie podstawowym mają na celu zapewnienie uczniom podstawowego przygotowania z danego przedmiotu, na poziomie zaawansowanym służą zaś dostarczeniu specjalistycznej wiedzy i przygotowaniu do studiów. Uczniowie muszą wybrać 2 przedmioty zaawansowane, z czego jeden to język niemiecki, język obcy, matematyka lub przedmiot ścisły.

W Gymnasiale Oberstufe stosuje się system punktacji odpowiadający sześciostopniowej skali ocen:

Ocena 1 odpowiada 15/14/13 punktom

Ocena 2 odpowiada 12//11/10 punktom

Ocena 3 odpowiada 9/8/7 punktom

Ocena 4 odpowiada 6/5/4 punktom

Ocena 5 odpowiada 3/2/1 punktom

Ocena 6 o punktom

Nauka kończy się egzaminem Abitur. Obejmuje on 4 przedmioty i przewiduje sprawdziany pisemne, a niekiedy także ustne. Uczniowie, którzy po 13 latach nauki zdali pozytywnie egzamin otrzymują świadectwo uprawniające do wstępu na obrany kierunek studiów.

dyplom państwowy asystenta technicznego(biochemia, odzież, informatyka)

dyplom państwowy asystenta handlowego (obróbka danych, języki obce)

KSZTAŁCENIE przemienne

Przygotowanie zawodowe trwa 3 lub 3,5 roku w systemie kształcenia przemiennego. Kształcenie odbywa się jednocześnie w Berufsschule i w zakładzie pracy. Jego celem jest zapewnienie gruntownego, podstawowego kształcenia zawodowego oraz zdobycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do wykonywania przyszłego zawodu. Absolwenci mają prawo wykonywania wyuczonego zawodu.

Szkolenie odbywa się na podstawie umowy cywilno - prawnej między zakładem pracy a praktykantem. Umowa wyszczególnia profil szkolenia, czas trwania , liczbę zajęć w ciągu dnia, wysokość zarobków, umiejętności jakie powinien zdobyć uczeń. Warunkiem podjęcia nauki w systemie przemiennym jest spełnienie obowiązku szkolnego. Innych wymagań nie ma. Uczniowie spędzają 3 dni w pracy, a 2 dni w szkole. Otrzymują pensję z zakładu pracy. Płace wzrastają z każdym rokiem nauki. Egzamin wieńczący przygotowanie zawodowe odbywa się przed „władzami odpowiedzialnymi za szkolenie”. Egzamin składa się z części praktycznej ustnej i teoretycznej - pisemnej. Zdanie tego egzaminu pozwala na wykonywanie zawodu bez okresu próbnego lub wprowadzenia do zawodu. Ponadto zezw3ala na używanie tytułu „pracownik wykwalifikowany, asystent handlowy, czeladnik.

Szkolnictwo wyższe

Studenci niemieccy i zagraniczni studiujący na wyższych uczelniach nie musza wnosić wpisowego, opłat za naukę czy egzamin. Wnoszą swój udział pieniężny na fundusz socjalny lub administracyjny za użytkowanie budynków i sprzętu należącego do uczelni.

Rok akademicki dzieli się na 2 semestry. Semestr letni trwa od kwietnia do września, a zimowy od października do marca.

Kształcenie może przybierać formę wykładów, seminariów dla początkujących i zaawansowanych, ćwiczeń , wycieczek. Studia uniwersyteckie trwają 8 - 10 semestrów, studia medyczne do 6 lat i 3 m-cy.

Niektóre studia przygotowujące do zawodu o szczególnej wadze publicznej, kończą się egzaminem państwowym. Dotyczy to medycyny, stomatologii, farmacji, weterynarii, prawa, chemii, studiów nauczycielskich.

Kształcenie nauczycieli.

Kształcenie kadry wychowania przedszkolnego i nauczania początkowego odbywa się w trzy- lub czteroletnich wyższych szkołach pedagogicznych. Kandydaci rekrutowani są z absolwentów szkoły realnej.

Kształcenie nauczycieli na potrzeby innych szczebli oświaty przebiega na poziomie szkolnictwa uniwersyteckiego. Po uzyskaniu dyplomu z dwóch wybranych przedmiotów kierunkowych, kandydaci kierowani są na roczne lub dwuletnie studia pedagogiczne. Studia te przeznaczone są dla nauczycieli od szczebla wychowania przedszkolnego do szkoły średniej. Po zakończeniu nauki zdaje się egzamin państwowy i otrzymuje dyplom uprawniający do podjęcia pracy w oświacie.

Podsumowanie.

Niemiecki ustrój szkolny jest silnie zdecentralizowany. Charakteryzuje się rozdziałem między szkolnictwem ogólnokształcącym a zawodowym. Występują problemy w momencie, kiedy uczniowie chcieliby zmienić kierunek kształcenia.

Oprócz kształcenia tradycyjnego istnieje możliwość doskonalenia zawodowego oraz kształcenia w systemie terminatorstwa. W tym przypadku obowiązek szkolny wydłuża się o 3 lata i kończy w 18 roku życia.

Najpoważniejszym problemem jest całkowita przebudowa struktur oświatowych dawnej NRD, aby ustrój szkolny odpowiadał wymaganiom i warunkom RFN. Jest to proces długotrwały, wymagający zmiany programów, kształcenia nauczycieli, powołania nowych placówek szkolnych.

Drugim problemem jest wysoki stopień bezrobocia wśród kadry pedagogicznej. Wynika on z ujemnego przyrostu naturalnego.

Bibliografia:

1.Dziewulak D.: Systemy szkolne Unii Europejskiej, Warszawa 1997

2 skrypt

10



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
SYSTEM OŚWIATY W HOLANDII I GRECJI, wypracowania
Edukacja wczesnoszkolna w polskim systemie oświatowym, wypracowania
zadania gminy i powiatu USTAWA O SYSTEMIE OŚWIATY
Pedagogika Porównawcza System oświaty(1)
system oświaty 12 13
EDUKACJA W SYSTEMIE MARII MONTESSORI, wypracowania
1. Cele i zadania systemu oświaty, metodyka, psych- ped
SYSTEM OŚWIATY W POLSCE
Polska I Wielka Brytania Porównanie Systemów Oświatowych
USTAWA O SYSTEMIE OŚWIATY
System medialny w Niemczechss
2 Przedmioty nauczania, oceny i wymagania, system oświaty, życie szkoły
pedagogika, system oswiatowy we wloszech, Włochy liczą 57 576 429 mieszkańców zamieszkujących teryto
Historia wychowania średniowiecze, Historia wychowania - wykłady (średniowieczne wychowanie, uniwers
Reforma systemu oswiaty z 1999 roku (Pedagogika porównawcza), Pedagogika, Studia stacjonarne I sto
ZMIANY W POLSKIM SYSTEMIE OŚWIATY PO89 ROKU

więcej podobnych podstron