Opracowanie epoki


Renesans

Geneza i cechy charakterystyczne włoskiego renesansu

Wydarzenia leżące u początków renesansu to upadek Konstantynopola w 1453 i odkrycie Ameryki przez Kolumba w 1492. Włoski renesans dzielił się na - protorenesans, czyli - Duecento XIII wiek i Trecento XIV wiek, oraz renesans dojrzały, czyli - Ouatrocento XV wiek i Cinquecento XVI wiek.

Początki renesansu włoskiego przejawiają się najpierw w literaturze, wraz z odkryciem przez współczesnych, pism autorów starożytnych, stopniowo wszystkie sztuki będą nawiązywać do ideału klasycznego jako źródła inspiracji

Prekursorzy włoskiego renesansu ( malarstwo duecento )

Ewolucja malarstwa Cimabue, Duccia, Martiniego itd. Wiernie odzwierciedla przejście od maniery bizantyjskiej do stylu gotyckiego, jako pierwsi podejmują próbę dokładniejszego odtworzenia elementów otaczającego świata, min. przez nadanie indywidualnych rys postaciom, zyskują również świadomość roli artysty w świecie średniowiecza, sztuka staje się siłą ideologiczną i polityczną, zamykają epokę średniowiecza zwiastując renesans

Szkoła florencka

Cimabue 1240-1302 - pierwszy malarz włoski który szuka nowych form, w jego niezależności tkwi zadatek wielkiej przyszłości malarstwa włoskiego a mianowicie oparcia się na indywidualności twórczej a nie na dogmatach i przepisach ograniczających artystę, surowość rysunku i wyrazu, oparcie o idee franciszkańskie

Giotto 1266-1337 - opisany niżej

Szkoła sieneńska

Duccio 1250-1319 - przodujący malarz szkoły sieneńskiej, stworzył typ słodkiej madonny [pełnej dostojeństwa i majestatu, uczył się na wzorach bizantyjskich, unikał sztywności i martwoty, dbając przy tym o rytm i harmonię

Simone Martini 1284-1344 - uczeń Duccia, malarz wdzięku, młodości, miękkości, stosował iskrzące się kolory, a szczególnie architektoniczne tło, nie przykłada zbytniej wagi do przejrzystego ukazywania przestrzeni jest jednak wnikliwym obserwatorem

Piero i Ambrogio Lorenzetti - w twórczości obu braci pojawia się zainteresowanie codziennym życiem w połączeniu z problematyką przestrzenną, powierzchnia obrazu nabrała jakości przezroczystego okna przez które widzimy rzeczywistą przestrzeń

Znaczenie twórczości Giotta dla rozwoju renesansu we Włoszech

Giotto 1266-1337 przedstawiciel szkoły florenckiej, uczeń Cimabuea ( pierwszego malarza włoskiego, który zaczął szukać nowych form ), jego twórczość otworzyła nową epokę w dziejach sztuki, po raz pierwszy występują u niego świeże studium natury, ruchu, gestów, wyrazu twarzy ( indywidualizacja postaci ), przestrzeni i perspektywy, miał ogromne poczucie kolorystyczne, delikatność i szlachetność barw, trójwymiarowe odwzorowanie bryły przedmiotu i wkomponowanie go w przestrzeń pozwoliło odtworzyć nową dążącą do rzeczywistości wizję świata ( zdawał sobie sprawę że malarstwo nie może być płaskie, sztuka nie może fałszować świata ). Sztuka Giotta w stanowi pomost łączący tradycje średniowiecza z epoką nowożytną, określana jest jako protorenesans, wytycza drogi jakimi pójdzie malarstwo europejskie

Poglądy na sztukę i piękno w renesansie

Piękno to doskonałość zewnętrzna a dobro to doskonałość wewnętrzna

Piękno objawia się w ten sposób że pociąga do siebie ale nie pociąga do siebie wszystkich tylko tych którzy mają w sobie wrodzona idee piękna

Piękno jest wartością najwyższą jest dowodem istnienia boga

Pokaż piękno a nie potrzebujesz słów - filozofie Ficina

Nie ma poznania bez doświadczenia

Jeżeli czegoś nie potrafimy doświadczyć albo zweryfikować za pomocą matematyki to ta wiedza jest niepewna

Wszystko co człowiek robi także sztuka służy poznaniu świata

Sztuka to jedna z najdoskonalszych metod poznania świata

Malarstwo jest filozofią najdoskonalszą ze sztuk - filozofie Leonarda da Vinci

Cechy charakterystyczne architektury renesansowej

Architektura nie jedno ma obliczenie wszystko da się poddać schematowi, lekceważono kanon i przepisy, swobodna interpretacja sztuk wcześniejszych, jednak im dłużej tym mniej elastyczny stawał się renesans, zaczęto wymyślać kanony i proporcje, nigdy nie kopiowano form wcześniejszych, ale chciano dać coś od siebie, wykorzystywano zmodyfikowane porządki architektoniczne, wydłużone gzymsy, starano się zróżnicować płaszczyznę ścian okładając ja ciosanymi kamieniami ( rustica ), sklepienia są modyfikacją już wymyślonych, innowacją jest sklepienie lustrzane, okna z łuku ostrego przechodzą w łuk a następnie nacisk kładzie się na obramowanie ( okna z uszakami i tympanonem ), powszechnie stosuje się balkony, wykusze z balkonem połączone z wnętrzem domu, attyk, powszechnie stosowano wzory ornamentu antycznego.

Twórczość Brunelleschiego

Uważany za ojca architektury renesansowej która pierwszy raz pojawiła się we Florencji, w 1401 prowadząc warsztat złotniczy wystartował w konkursie na wykonanie drugich drzwi do baptysterium florenckiego, jego konkurentem był Ghiberti z którym przegrał, w 1418 wygrał konkurs na zaprojektowanie i wykonanie kopuły do katedry florenckiej Santa Maria del Fiore, pierwszym zrealizowanym przez niego renesansowym projektem było Ospedale degli Innocenti - szpital Św. Innocentego, wykonał również kaplice Pazzich i kościół San Lorenzo

Twórczość Albertiego ( Leone Battista Alberti )

1404-1472 człowiek renesansu, wszechstronne zainteresowania i dokonania, studiował w Bolonii i Padwie, wynalazca, pisał traktaty ( Della pittura - o malarstwie, De statua - o rzeźbie, trektat o architekturze ), określił wyraźnie podstawowe zagadnienia humanizmu

Twórczość Donato Dangelo Bramantego

Pod wpływem Leonarda da Vinci zajmue się architekturą, przebudowuje kościół Santa Maria delle Grazie w Mediolanie ( dodał prezbiterium poprzedzone przestrzenią pod kopułową ), następnie przeprowadza się do Rzymu i buduje Tempietto ( kaplica na dziedzińcu małego kościoła San Pietro in Montorio ), świątynie komemoratywną na planie centralnym najdoskonalej realizującą założenia renesansu, Po wmurowaniu kamienia węgielnego pod budowę nowej bazyliki na Watykanie Bramante zostaje jej konstruktorem

Twórczość Palladia ( Andrea di Pietro )

1508-1580 Architekt, projektował rezydencje, potrafił wplatać je w topografie terenu, w jego architekturze panowała harmonia, nie była przeładowana dekoracją, zaczynał jako architekt miejski w Vicezny, opracował zrozumiały dla wielu słownik niemal uniwersalnych form architektonicznych, dających się zastosować w różnych sytuacjach i łączyć w harmonijne całości, napisał dzieł teoretyczne - „Cztery księgi o architekturze”, wzorował się na starożytności, jednak interpretuje ją dosyć swobodnie

Twórczość Donatella ( Donato di Betto Bardi )

1386-1466 Przyjaciel Brunelleschiego, pierwszy i najwybitniejszy rzeźbiarz quattrocenta, początkowo pracował w pracowni Ghibertiego, brał udział w dekoracji katedry florenckiej, realność i naturalność postaci, harmonia proporcji oraz podporządkowanie szczegółów całości, stosuje zasadę kompozycji perspektywicznej w reliefach

Twórczość Verrocchia

Uczeń Donatella, jeden z największych realistów, nie idealizował swoich przedstawień, był naturalistą, skrupulatnie odtwarzał to co widzi, stosował fakturę, był także malarzem nauczycielem Leonarda da Vinci

Twórczość rzeźbiarska Michała Anioła ( Michelangelo Buonarroti )

1475-1564 - od małego uwielbiał marmur, w wieku 14 lat uzyskał zezwolenie na studiowanie rzeźby na podstawie antycznych posągów, które Lorenzo de Medici zgromadził w swoim ogrodzie koło placu Św. Marka, w 1496 rzeźbi dla bazyliki świętego Piotra w Rzymie Pietę, od tej pory zamówienia napływają bez przerwy, w 1501 powraca do Florencji gdzie realizuje min. posąg Dawida, w 1505 papież Juliusz II wzywa go do Rzymu zlecając wykonanie swojego grobowca, w 1521 rozpoczyna prace nad nagrobkami Medyceuszy co zajmie mu z przerwami kilka lat, w 1535 zostaje mu przyznany tytuł „głównego architekta, rzeźbiarz i malarza pałacu papieskiego”, zaś w 1549 mianowany jest przez papieża „głównym architektem i budowniczym kościoła Św. Piotra”, pracuje także nad pałacem Farnese.

Malarstwo Quatrocenta cechy charakterystyczne i przykłady

W okresie tym zaczęto wykorzystywać perspektywę linearną ( którą prawdopodobnie wymyślił Brunelleschi ), stosowano tym samym zasady matematyczne co podniosło rangę sztuki, artyści wykorzystywali perspektywę do granic możliwości.

Masaccio - opisany niżej

Uccello - fanatyk perspektywy, tworzy abstrakcyjny świat, eksperymentuje

Pierro della Frencesca - opisany niżej

Mantega - bawił się perspektywą, archeologiczna dokładność, malował min. starą architekturę rzymską, masywne postacie

Domeniko Ghirlandajo - nie idealizował, świetnie znał się na malarstwie niderlandzkim i perspektywie, sceny religijne umieszczał w niderlandzkich wnętrzach, stroje i sprzęty były renesansowe a nie biblijne, naturalizm

Fra Fillipo Lippi - piękna cukierkowe madonny, wyidalizowane, poszukiwanie idealnej kobiety, znał malarstwo niderlandzkie

Sandro Botticelli - opisany nizej

Twórczość Pierro della Frencesca

1415/1420-1492 - początkowo nauki podbierał u mistrza ze szkoły sieneńskiej, żyje w rodzinnym Borgo i nie zna rewolucji dokonujących się w malarstwie, dopiero we Florencji styka się z dziełami malarzy takich jak Masaccio, Uccello, Fra Angelico, z rzeźbami Donatella oraz pracami Brunelleschiego, pozostaje pod wpływem Uccella i Giotta, oprócz malarstwa jego pasją była matematyka, napisał traktaty: „o perspektywie malarskiej” i „O pięciu ciałach regularnych”, obrazy rygorystycznie podporządkowuje perspektywie, wszystko jest zaplanowane, przemyślane, nic nie pozostawia przypadkowi.

Twórczość Masaccia

1401-1428 urodził się niedaleko Florencji, na jego osobowość artystyczna wpływ miało środowisko florenckie oraz przyjaciele - Donatello i Brunelleschi ( mówiło się o nich wielka trojka florenckiego renesansu ), nie wiadomo na pewno czy pobierał nauki w jakiejś pracowni, współpracował z Masolinim min. przy dekoracji kaplicy Brancaccich, w 1426 dostaje zamówienie na duży poliptyk do kościoła Santa Maria del Carmine w Pizie, po powrocie do Florencji otrzymuje wiele prestiżowych zleceń, wprowadził perspektywę do malarstwa, tym samym stał się obiektem do naśladowania, miał duży wplyw na malarzy północnych wloch min. Jacopo Belliniego i Pisanella. Masaccio odrzucił tradycję gotyku, uważał się za spadkobiercę Giotta, który sto lat wcześniej głosił, że sztuka winna zwracać większą uwagę na rzeczywistość otaczającego świata

Twórczość Botticellego

1445-1510 urodził się we Florencji w rzemieślniczej dzielnicy, pobiera nauki u florenckiego rzeźbiarza i malarza - Verrocchia, maluje głównie Madonny z dzieciątkiem, w wieku 25 lat otwiera własną pracownie, jego uczniem zostaje Filippino Lippi, syn Filippa, u którego on sam rozpoczynał naukę, malował obrazy o tematyce mitologicznej, ważna dal niego był kreska, linia, malował w kaplicy Sykstyńskiej, Na twórczość Botticellego wpływ miał mnich Savonarola, głosił kazania, zagrażał władzy Medyceuszy, za co został złapany prze inkwizycje, po tym wydarzeni Botticelli zniszczył część swoich prac, w epoce, która najwięcej uwagi poświęca studiowaniu zasad naukowej perspektywy czy anatomii, on stara się zgłębić uczucia ludzkie, portret psychologiczny

Malarstwo weneckie XV i XVI wieku

Wenecja stworzyła odmienną dominującą szkołę, położenie miasta kształtuje klimat, światło jest zniekształcone przez wilgotność powietrza i mgły, umiano tę specyfikę uchwycić, szkoła kolorystyczna ( w Florencji dominuje rysunek ), szukano odpowiednich barwników ( artyści alchemicy, strzeżono tajemnic otrzymywania barw, wykorzystywano egzotyczne rośliny, Wenecja była dużym portem handlowym ), po raz pierwszy zastosowano tam malarstwo olejne

Antonello da Messino

Giovanni Bellini - należał do rodziny Bellinich, która założyła słynna pracownię, przez którą przewinęło się wielu wielkich malarzy

Vittore Carpaccio - stosował złotą mgiełkę, z lekka naśladuje ikony i mozaiki

Giorgione - przyjaciel Tycjana, był dla niego inspiracją, świeżość i żywość koloru, upraszcza sposób robienia obrazu, rezygnuje ze szkicu wstępnego, postacie są statyczne, refleksyjne, tajemnicze, wprowadza malarstwo totalne, wszystko jest budowane za pomocą koloru

Tycjan - opisany niżej

Veronese - najwybitniejszy malarz ścienny, do perfekcji doprowadził fresk, uwielbiał dużych rozmiarów kompozycje, potrafił odtworzyć światło dzienne, sławę zyskał malując uczty, tłumne duże kompozycje, ściągną na siebie uwagę inkwizycji po namalowaniu ostatniej wieczerzy, kazano mu przemalować obraz, on zmienił jedynie nazwę, powiedział „my malarze pozwalamy sobie na taką swobodę jaką poza nami maja tylko błaźni i poeci”

Tintoretto - jego ideałem sztuki był rysunek Michała Anioła i kolor Tycjana, malarz pogranicza epok, dużo malował, przez pewien czas był zapomniany, uwielbiał stosować perspektywę, eksperymentował ze sztucznym oświetleniem, wykorzystywał postacie do oświetlenia obrazu, dzięki temu stworzył wrażenie ukazywania duszy, ekspresyjne malarstwo, znać pociągnięcia pędzla, warsztat artystyczny nie jest ukrywany, czytelna jest szybkość i nerwowość tworzenia obrazu

Twórczość Leonarda da Vinci

1452-1519 pasjonuje go wszystko, min. rysowanie, w 1469 rozpoczyna naukę u Verrocchia, który będą pod wrażeniem zdolności malarskich Leonarda postanawia zająć się wyłączne rzeźbą, jest humanista w klasycznym tego słowa znaczeniu, samoukiem przywiązanym do rzeczywistości, do tego co konkretne, żyje dostatnio i jest artysta poszukiwanym we Florencji, następnie wyjechał do Mediolanu, który opuścił po podbiciu go przez Francuzów, wrócił do Florencji a następnie wyjechał do Paryża, skąd nie powrócił już do Włoch, uniwersalny, szerokie zainteresowania, w wielu dziedzinach dochodził do mistrzostwa, uważał że najdoskonalszą ze sztuk jest malarstwo, wypracował swoja własną technikę - sfumato, starał się pogodzić w niej rysunek z kolorem, efektem było zatarcie konturu, obraz jest jakby za mgiełką, nie ma kreski w naturze, dowartościował pejzaż w malarstwie, napisał wiele traktatów w wielu dziedzinach, człowiek powinien dążyć do osiągnięcia wiedzy, którą trzeba posiadać aby zajmować się sztuką, definiuje malarstwo jako rzecz rozumu, pozostało do dziś niewiele jego prac, większość pozostawił niedokończoną

Należał do drugiego pokolenia włoskich malarzy renesansowych, jego twórczość bardziej wyjściem poza quattrocento niż jego kontynuacją, Michał Anioł podziwiał dynamizm malowanych postaci i realizm w wyrażaniu uczuć, natomiast Rafael dzięki Leonardowi odkrywa moc światłocienia

Twórczość Rafaela Santi ( Raffaelo Santi )

1483-1520 Urodził się w Urbino, wychował się w środowisku bardzo wrażliwym na sztukę, pierwszym jego nauczycielem był ojciec, wpływ na niego wywarł Pierro della Frencesca i Perugin, który był jego nauczycielem, w 1504 przybywa do Florencji, za doradztwem Bramantego papież Juliusz II angażuje Rafaela przy budowie bazyliki Św. Piotra w Rzymie, przypada mu udekorowanie sal w prywatnych apartamentach papieża w Watykanie ( stanze ), papież do tego stopnia zachwyca się pracami Rafaela, że każe przemalować mu zdobione przez wcześniejszych mistrzów sale, staje się to dziełem jego życia, staje się sławny i zaczyna otrzymywać zamówienia, jego styl prezentuje nurt klasyczny w malarstwie, chciał prześcignąć starożytnych mistrzów, rysunkiem budował kompozycje

Rafael był typowym humanistą, miał różnorodne zainteresowania, obracał się wśród największych artystów i twórców literatury, prowadzi prace wykopaliskowe w Rzymie, uczy się tam antyku, jego życie jest spełnieniem założeń renesansu

Twórczość malarska Michała Anioła

Dzięki przyjacielowi, malarzowi Francesco Granacci, Michał Aniol odkrywa malararstwo i w 1488 oddany zostaje na naukę do pracowni braci Domenico i Davida Ghirlandaio, komponował obrazy z sylwetek, malarstwo humanizmu, antropocentryczne, ekspresja wydobywana przez ruch figur ludzkich i ich wzajemne relacje, aż do odnowienia w latach 80 tych kaplicy Sykstyskiej jego malarstwo uważane było za kolorowe rysunki, po zdjęciu brudu ukazało się swietne malarstwo kolortstyczne, w 1508 papież powierza mu namalowanie fresków w kaplicy sykstyńskeij, w 1543 papież zleca mu namalowanie sceny sądu ostatecznego

Twórczość Tycjana ( Tizziano Vecellio )

1488\1490-1576 pierwszą praktykę miał w warsztacie mozaiki, w którym nie wytrzymał jednak długo, dłużej zostaje w pracowni Giovanniego Belliniego, następnie uczy się od Giorgiona, od którego przejmuje tak wiele że do dziś nie wiadomo któremu z nich przypisać autorstwa, o Tycjanie mówiło się że umiał malować już w łonie matki, po śmierci Giorgionego Tycjan zaczyna otrzymywać pierwsze zamówienia, początkowo jego dzieła niosą wyraźny ślad twórczości nauczyciela, wyjeżdża do Rzymu, po powrocie do Wenecji ( z miastem tym związany jest przez całe życie ) maluje liczne portrety i obrazy religijne, Tycjan powoli staje się ulubieńcem dworów, za jego obrazy trzeba słono płacić, wkrótce sam zaczyna dyktować warunki, poznaje Jacopo Sansoviniego ( architekta ) i Pietra Aretina ( literata ), obaj stają się jego przyjaciółmi, po sportretowaniu Karola V otrzymuje wszystko czego może zapragnąć, pieniądze, sławę, przywileje, tytuł hrabiowski i łaskawość władcy, pomimo sławy i pieniędzy nie przestaje malować, a maluje praktycznie wszystko, uważany jest za mistrza koloru ( nie robią na nim wrażenia florencko-rzymskie teorie o prymacie rysunku ), po śmierci Aretina i Karola V (1555\1556) Tycjan powoli wycofuje się z tego zgiełku, zaczyna malować więcej dla siebie niż dla zlecenia, ogranicza paletę barw, jego płótna są bardziej surowe, umiera w całkowitej samotności.

Tycjan wywiera wielki wpływ na malarstwo europejskie, nigdy ni udzielał zbyt wielu wskazówek dla swoich uczniów, jedynie El Greco wykorzystuje w pełni nauką u niego, jego sposób operowania kolorem będzie fascynował wielu artystów Europy.

Twórczość Boscha ( Hieronimus van Aken )

1453-1516 Przez całe życie mieszka i pracuje na południu obecnej Holandii, od małego wiedział ze będzie malował, podobnie jak jego ojciec i dziadek, o jego życiu wiadomo bardo niewiele, wiadomo że był członkiem bractwa Notre Dame, dla którego malował obrazy o tematyce religijnej, po ożenieniu się zyskuje wyższy status społeczny, jego sława wychodzi poza granice kraju, po raz pierwszy tematem malarstwa jest tylko i wyłącznie wyobraźnia i fantastyka , inspiracje czerpie z legend, pieśni, obrzędów, mądrości ludowe łączy z filozofią i uduchowieniem, zniekształca zwierzęta i ludzi, powstaje z tego malarstwo moralizatorskie ( nawołuje do nawrócenia i zmiany sposobu życia ), uzewnętrznia lęki, psychozy, pragnienia i obsesje, ukazuje człowieka jako grzesznika, jego malarstwo jest symboliczne

Jest uważany za prekursora surrealizmu, komponuje swoje obrazy z fragmentów, symbolikę w jego obrazach próbowano tłumaczyć przynależnością do Sekty Wolnego Ducha (bucha z brzucha), bądź skłonnościami do alchemizmu,

Twórczość Bruegla

1530-1569 kontynuuje politykę w malarstwie, którą wprowadza Bosch, idzie w kierunku fantastyki ( nierealne postacie są zlepkiem przeróżnych stworów ) nazywany jest malarzem chłopskim, gdyż maluje w tej tematyce ( zajęcia rozrywki obyczaje ) wykorzystuje wydarzenia historyczne, jego nowatorstwo polega na wprowadzeniu krajobrazu związanego z porą roku, jako pierwszy maluje krajobraz zimowy, typowe dla niego jest zgubienie sceny głównej, często trzeba doszukiwać się bohatera.

W okresie twórczości Boscha i Bruegla sztuka niderlandzka traci na

znaczeniu, jedynie oni się wyróżniają, cała reszta dział pod wpływem Włoch ( malarstwo italianistyczne ). W poprzednim wieku w Niderlandach tworzyli min: Huber i Jan van Eyck, Roger van der Weyden, Hans Memling

Renesans w Niemczech

Durer 1471-1528 urodzi się w Norymberdze, początkowo uczył się w zakładzie ojca złotnictwa, wiedza ta przyda mu się gdyż późnij będzie tworzył miedzioryty, w wieku 18 lat zgodnie z obyczajami epoki wyrusza w podróż uczniowską, odwiedza wiele miast niemieckich i Wenecje ( odwiedzi ja raz jeszcze ), po powrocie do Norymbergii rzuca się w wir pracy, powstają min. drzeworyty opisujące biblijną apokalipsę, maluje także obrazy, staje się postacią cenioną wśród humanistów północnej Europy, mimo iż zwracał się ku antykowi śledził także sztukę włoską i rodzimą ( kontynuuje tradycje rodzime, ale fascynuje go sztuka włoska ), solidarność rzemieślniczą łączył z przekonaniem o wartości swego talentu, ponieważ był największym grafikiem swoich czasów za pośrednictwem miedziorytów i drzeworytów które krążyły po całym świecie zachodnim zyskał wpływ na sztukę XVI wieku, Jako jeden z pierwszych maluje autoportrety i używa akwarel.

Grunewald ( Mathis Gothardt-Neithardt ) 1475\1490-1528

Hans Holbein 1497\1498-1543

Lucas Cranach 1472-1553

Albrecht Altdorfer ok. 1480-1538

Manieryzm w malarstwie europejskim

Kiedyś manieryzm był uważany za zakończenie renesansu, dziś uważany jest za oddzielny okres, nawiązywał do wielkich mistrzów renesansu, których uważano za niedoścignionych, dlatego rozwinęła się sztuka naśladowania, drugą drogą był zniekształcanie, wprowadzono tematykę alegoryczną, symboliczną, erotyczną, zaczęto poszukiwać orginalności

Pontorma - uważany za pierwszego, który odszedł od wzorców sztuki klasycznej, zmienił kanon proporcji, wydłużył sylwetki, zdeformował je, jego sztuka jest prowokacyjna, ekspresyjna, jej ważnym elementem jest tajemniczość

Agnola Bronzino - specjalizował się w obrazach o tematyce alegorycznej, portretach

Parmigianina - świetny rysownik, specjalizował się w przedstawianiu kobiet i aniołów, malował także obrazy religijne

Twórczość El Greco ( Dominikos Theotokopulos )

1541-1614 urodził się na Krecie, o jego młodości nic nie wiemy, opuszcza Kretę i wyjeżdża do Wenecji, gdzie uczy się u Tycjana, w Rzymie poznaje Tintoretta, który zostaje jego kolejnym nauczycielem, Włochy nie przynoszą mu sławy, wyjeżdża do Toledo w Hiszpanii, tam maluje do kościołów i katedry, obrazy przynoszą mu sławę, wkrótce potem król Filip II powierza mu kilka zleceń, któryś z obrazów nie podoba się królowi i El Greco powraca do Toledo, pozostanie tam do końca życia

El Greco stał się jednym z symboli Hiszpanii, w Toledo jest obecny niemal wszędzie, stworzył on sztukę oryginalną, potrafił uwolnić się spod wpływów ówczesnych mu mistrzów , interesują się nim artyści awangardowi w XIX wieku, a także Picasso, Manet, Delacroix, za jego następcę można uważać Velazqueza

Geneza i cechy charakterystyczne renesansu w Polsce

Pojawił się ok. 100 lat po renesansie włoskim ( licząc protorenesans 200lat ), rozwijał się w dwóch równoległych torach - import, czyli sprowadzanie malarzy włoskich, architektów, fachowców na wysokim poziomie i ewolucja sztuki rodzimej od gotyku do renesansu, gotyk pełnił rolę sztuki narodowej, stopniowo pod wpływem Włochów pojawiają się nowe pomysły

1500-1545 - margines całej twórczości, początkowy rozwój

1545-1575 - umocnienie się nowego stylu

1575-1640 - późny renesans

renesans do polski przywędrował z Włoch, nie było podstaw do jego samodzielnego rozwoju, sprowadzali ich Jan Olbracht, Zygmunt I Stary

Renesans na Wawelu

Wprowadza się nowe obramienia okiennic, wykusze w dekoracji, używane są formy renesansowe, budowa krużganków, kaplica grobowa Zygmunta I - budowla centralna, mauzoleum ostatnich Jagiellonów

Rezydencje renesansowe w Polsce

Powstawały zupełnie nowe lub przebudowywano gotyckie

zamek w Baranowwie ( najbardziej okazała rezydencja tego czasu w Polsce ), zaprojektował go Włoch Santi Gucci, pod koniec XVII wieku przebudowany przez Tylmana

Pieskowa Skala

Książ Wielki, rezydencja biskupa Piotra Myszkowskiego, nazywany Mirów, typ pałac w fortecy, wzniesiony przez Santi Gucciego

Zamek w Niepołomicach, letnia siedziba Zygmunta Augusta, przykład wczesnego założenia czysto renesansowego, wybudowany od podstaw

Zamek w Krasiczynie, przebudowany ze średniowiecznej twierdzy, pojawiają się malowane okna, sarmatyzm w rzeźbie

Zamek w Brzegu, przerobione założenie gotyckie

Dworki szlacheckie przekształciły się z małych zameczków o charakterze obronnym do reprezentacyjnych pałacyków, rezygnowano z grubości murów, stosowano attyki

Rzeźbiarze renesansu w Polsce przykłady

Jeden nurt to renesans czysto włoski, naśladowany przez Polaków, drugi nurt to ewolucja rzeźby gotyckiej, przy styczności z renesansem mieszanka stylistyczna, rzeźba dzieli się na drewnianą ( tradycyjna ) i kamienną ( dekoracja architektury i nagrobna )

Sebastian Tanrbach - rzeźbił na Wawelu głowy 194, do dziś zachowało się 33, każda był inna

Bartłomiej Berrecci - rzeźby kaplicy Zygmuntowskiej, pomnik nagrobny biskupa Piotra Łomickiego, nagrobek z katedry w Tarnowie Barbary Tarnowskiej, nagrobek prymasa Andrzeja Krzywickiego

Jan Mariia Padorano - działał w Polsce, specjalizował się w małych formach rzeźbiarskich np. medale Jagiellonów, twórca nagrobka piętrowego

Malarstwo renesansowe w Polsce

Zamość miasto idealne

Miasto założone na polu, projekt Zamojskiego, kanclerza i hetmana wielkiej korony, jeden z najbardziej wpływowych magnatów, ma w planie prostą figurę geometryczna, czytelny układ wewnętrzny, miasto nowoczesne o wysokim standardzie, miało pełnić role ośrodka politycznego, ekonomicznego, kulturalnego, miało integrować lokalną społeczność nawet różną religijnie, etnicznie, plan wykonuje architekt włoski Bernardo Haranda, pierwsze budowle powstają w 1581, wpierw obwarowano miasto, wzniesiono pałac kanclerski, kolegiaty, budynek akademii, arsenał, ratusz, świątynie nie katolickie, pierwsze kamienice do 1600 - śmierć Haranda, w XVII wieku wznowiono prace, zmodernizowano ratusz, nowe kościoły, reszta kamienic


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE OPRACOWANIE EPOKI
ŚREDNIOWIECZE OPRACOWANIE EPOKI
BAROK OPRACOWANIE EPOKI
POZYTYWIZM OPRACOWANIE EPOKI
STAROŻYTNOŚĆ OPRACOWANIE EPOKI
XX-lecie. Opracowanie epoki., język polski
Dwudziestolecie miedzywojenne opracowanie epoki id 144666
Młoda polska opracowanie epoki
Dwudziestolecie międzywojenne opracowanie epoki
J polski opracowanie epoki oświecenie i?rok(2)
ROMANTYZM OPRACOWANIE EPOKI
Oświecenie opracowanie epoki
RENESANS OPRACOWANIE EPOKI
ODRODZENIE-RENESANS-opracowanie-epoki, epoki literackie - opracowania
OŚWIECENIE OPRACOWANIE EPOKI
DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE OPRACOWANIE EPOKI
Antyk opracowanie epoki

więcej podobnych podstron