Wykład - ?? 04.12.09
Trawienie
Ewolucja doprowadziła do tego że układ pokarmowy się zróżnicował u różnych zwierząt.
Gatunek |
Odcinek |
Względna pojemność |
Stosunek długości
|
koń |
Żołądek |
9 |
1:12-15 |
Bydło |
Żołądek |
70 |
1:20 - 30
|
Świnia |
Żołądek |
30 |
1:15 |
Pies |
Żołądek |
62 |
1:5 |
Kura |
Brak danych |
Brak danych |
1:8 |
Gęś, kaczka |
Brak danych |
Brak danych |
1:10 |
Przewód pokarmowy.
Jama gębowa (ustna, dziobowa)
gardło
przełyk
żołądek
jelito cienkie
- dwunastnica
- jelito czcze
- jelito biodrowe
jelito grube
- j. Ślepe
- prostnica
U drobiu :
- j. Ślepe
- j. Końcowe ( proste)
Stek
- coprodeum
- urodeum
- proctodeum
AD1. Jama gębowa - struktura pozwalająca na pobieranie pokarmu. Może mieć różną wielkość, zęby, płytki, dziób. Funkcja - pobranie pokarmu. W niej następuje rozdrobnienie pokarmu. Oprócz mechanicznego rozdrobnienia następuje totalne wymieszanie ze śliną, wydzieliną ślinianel ( ślinianki duże, przyuszne, podżuchwowe). Następuje formowanie kęsa i przesunięcie go do przełyku poprzez gardziel. U niektórych zwierząt w jamie gębowej odbywa się trawienie chemiczne.
AD3. Przełyk - łącznik pomiędzy jamą gębową a żołądkiem. Zawierają się tam gruczoły śluzowe i tam z punktu żywienia nic się nie dzieje. Nie są produkowane enzymy.
AD4. Żołądek może być zbudowany z bardzo różnie. Żołądek jednokomorowy np. u człowieka i żołądek wielokomorowy - bydło ,owce, a żołądek dwu komorowy u drobiu. Żołądki jedno komorowe dzielimy na żołądek prosty i żołądek złożony. Ta różnica wiąże się z obecnością specyficznej błony śluzowej. Jama ustna - nabłonek wielowarstwowy płaski aż do żałądka. W żołądku nabłonek wydzielniczy ( gruczołowy ). Jeżeli bezpośrednio przy wpuście żołądka kończy się nabłonek wielowarstwowy płaski a zaczyna się gruczołowy - występuje żołądek jednokomorowy prosty. U człowieka, konia, świni jest żołądek złożony. Nabłonek wielowarstwowy płaski wchodzi w pewną część żoładka. Dopiero później rozpoczyna się nabłonek wydzielniczy.
Żołądek wielokomorowy ( 4 części ) - pierwsza 3 ( żwacz, czepiec, księgi) nazywane są przedżołądkami. 4 komora trawieniec nazywana jest żołądkiem właściwym. Różnica jest: w przed żołądku mikrobiologiczne ( egzoenzymy ). Enzymy własne zwierzęcia są syntetyzowane w żołądku właściwym.
AD5. Z punktu widzenia trawienia jest to najważniejsza część trawienna. Następuje rozkład składników i wchłanianie. Wynika to z budowy. Występują kosmki jelitowe. Te kosmki pokryte są jeszcze mikrokosmkami. A na mikrokosmkach mamy strukturę wytworzoną przez enterocyty, glikokaliks. W obrębie glikokaliksu zachodzi ok 70% wszystkich procesów trawiennych. Jest to trawienie PRZYŚCIENNE ( BŁONOWEGO ). Do jelita cienkiego wydzielone są nie tylko enzymy produkowane przez ściany jelita ale także mają tu ujście przewody trzustkowe, żółciowe (gruczoły poza ścienne ). Do dwunastnicy uchodzą gruczoły trzustkowe i żółciowe.
AD6. Jelito grube. - Kosmki jelitowe nie występują w jelicie grubym. Tam gdzie kosmki się kończą tam występuje jelito grube. Na granicy jelita biodrowego i okrężnicy występuje jelito ślepe ( ujście biodrowo - ślepo - okrężne ). Pożywienie idzie z jelita biodrowego prosto do odbytnicy. U niektórych zwierząt jelito ślepe jest bardzo istotne z punktu widzenia trawienia. „U koniowatych”. W jelicie ślepym zachodzą prawie takie same procesy jak w żwaczu u bydła. Tam bytują enzymy, które rozkładają to co nie udało się koniu. W jelicie grubym intensywność procesów związanych w trawieniu jest bardzo mała. Jeżeli jakieś składniki pokarmowe nie zostaną strawione to w jelicie grubym mogą one być rozkładane przez enzymy mikrobiologiczne o ile w jelicie grubym panują warunki do występowania mikroorganizmów.
Treść pokarmowa roślinożerców może zalegać dłużej. W niektórym stopniu gospodarz może skorzystać z rozłożonych tam składników pokarmowych. Jelito grube nie jest przystosowane do absorpcji. W jelicie grubym zachodzą procesy wchłaniania wody i soli mineralnych tak na większą skalę. Dobrze jest żeby ta treść pokarmowa w jelicie grubym nie zalegała długo, ponieważ powstaje „niesympatyczne” substancje ( fenol, skatol), mogą być przyczyną wielu chorób nawet nowotworów jelita grubego. Stąd też jest konieczność występowania włókna w naszej diecie, które powodują szybkie przemieszczanie się treści pokarmowej.
ENZYMATYKA
W przewodzie pokarmowym występują hydrolazy.
W ślinie występują α - amylaza, nie występuje u wszystkich zwierząt.
W przypadku tych zwierząt możliwe jest rozłożenie skrobi lub glukogenu. Enzym ten aktywuje wiązania 1- 4 - α - glukozydowe. Końcowym produktem rozpadu to skrobia - dekstryny, glukogen - maltoza. Te enzymy uwielbiają środowisko obojętne lub lekko kwaśne lub lekko zasadowe. W sumie u człowieka i niektórych zwierząt występują lipazy - rozkładające specyficzne tłuszcze. Produkowane przez gruczoły Von - Ebnera. Nie ma enzymów rozkładających białka i kęs pokarmu trafił do żołądka. W żołądku występują gruczoły właściwe - produkujące kwas solny. Panuje odczyn kwaśny. Przy ścianach żołądka bardzo kwaśny pH 1- 2. Kęs pokarmu jeżeli trafi do żołądka to α - amylaza ze śliny zostaje ….. . Często jest tak że żołądek nie jest pusty. Treść więc trafia do środka i może sobie działać α - amylaza. W żołądku jest enzym podpuszczka ( renina ) - charakterystyczna dla zwierząt młodych, osesków odżywiających się mlekiem. Rozkłada kazeinę mleka w obecności wapnia tworząc parakazeinian wapnia podatny na działa nie innych enzymów. U zwierząt domowych zanika podpuszczka. Podobna rzecz jest z lipazą żołądkową, działa tylko i wyłącznie na tłuszcz mleka bo jest zemulgowany. Pepsyna produkowana jako pepsynogen aby nie doszło do strawienia żołądka. Pepsyna podobnie jak trypsyna, chymotrypsyna ( w soku trzustkowym ) rozbija białka od ŚRODKA. Jest to dlatego ENDOPROTEAZĄ. Egzoproteaza odrywa aminokwasy od końca i jest endoenzymem ( produkowana jest w trzustce). Następuje rozpoczęcie trawienia białka do polipeptydów.
Wykład - ?? 30.10.09
PASZA ( pokarm)
woda
a) swoista
b) rolna
c) higroskopijna
d) krystaliczna
sucha masa
a) substancje nieorganiczne - popiół surowy
- popiół właściwe
- zanieczyszczenia mineralne
b) substancja organiczna
- zawierająca azot ( białko surowe )
a) białko właściwe
b) związki azotowe niebiałkowe ( NPN)
- niezawierające azotu
a) tłuszcz surowy ( ekstrakt eterowy)
b) włókno surowe
c) związki bezazotowe wyciągowe ( BAW )
Białko właściwe - ( peptydy, polipeptydy ) - zw. Gdzie znajduje się azot proteinogenny i w związkach występuje wiązanie peptydowe. Bardzo użyteczne w mniejszym bądź większym stopniu.
Związki azotowe niebiałkowe:
Związki użyteczne żywieniowo dla wszystkich zwierząt
- wolne aminokwasy
związki użyteczne żywieniowo dla niektórych zwierząt ( gł. chodzi o przeżuwacze)
- mocznik ( substancja białka właściwego dla przeżuwaczy )
związki obojętne dla organizmu lub szkodliwe dla organizmu
- utrescyna
- alkaloidy
Związki nie zawierające azotu :
tłuszcz surowy: wszystkie związki, które moją wspólną cechę ( jedną ) i rozpuszczają się w rozpuszczalnikach organicznych ( niepolarnych ) benzen, eter, benzyna. Te związki, które są rozpuszczane to zaliczamy do tłuszczu surowego.
włókno surowe: są to cukrowce, które są trudno wykorzystywane lub nie wykorzystywane np. celuloz, hemiceluloza. Są to substancje włókniste.
Są to wszystkie związki organiczne, które nie ulegają hydrolizie w stałym kwasie i stałej zasadzie
związki bezazotowe wyciągowe - są to cukry łatwoprzysywajalne ( energia z nich jest łatwo dostępna - powstaje tłuszcz zapasowy )
Charakterystyka białka:
BIAŁKO WŁASCIWE p inaczej proteiny, są niezwykle istotne, ważne dla organizmu. Nie wszystkie białka mają jednakową użyteczność żywieniową. Białka to związki polimeryczne ( zbudowane z monomerów - aminokwasów, połączone wiązaniami peptydowymi). Jeżeli występuje inne wiązanie, mostki siarczkowe powstaja bardziej skomplikowane struktury rzędowe - te struktury determinują strawność. Gł użyteczność należy od rodzaju ułożenia aminokwasów w łańcuchu.
Systematyka białek:
Białka proste
a) globularne ( sfenoproteiny )
- albuniny
- globuliny
- histony
b) strukturalne (skleroproteiny )
- kreatyna
- kolagen
- elastyna
Na skutek wyższego rzędu nabierają odporności na działaniu enzymu proteolitycznego, konformacja białka stanowi o strawności białka.
Białka złożone
- fosfoproteidy
- nukleoproteidy
- chromoproteidy
- metaloproteidy
- glikoproteidy
- lipoproteidy
Funkcje białka:
budulcowa
transportowa ( hemoglobiny)
odpornościowa
bioregulacyjna
enzymy
20 aminokwasów proteinogennych - białka syntetyzowane
20 aminokwasów o konfiguracji L) o konfiguracji D - są nieużyteczne
Aminokwasy :
egzogenne
endogenne
względnie egzogenne ( zachowują się jako egzo - lub endogenne)
aminokwasy egzogenne muszą być dostarczane z zewnątrz bo nie są syntetyzowane przez organizm. Są to aminokwasy niezbędne lecz, których organizm nie jest w stanie funkcjonować. ( LYS, ARG, HIS, TRE, WAL, LEU, ILE, PHE, MET, TRY)
Aminokwasy endogenne - organizm sam może je syntetyzować. Mogą wzajemnie przez siebie przechodzić (alanina, aspargina, glutenina, kwas gluteminowy, hydroksypolina).
Endogennych jest zawsze mniej niż egzogennych.
Aminokwasy względnie egzogenne - 1) wielkość zapotrzebowania na dany aminokwas ( glicyna, seryna, prolina) W przypadku małego zapotrzebowania traktujemy jak endogenne, duże zapotrzebowanie jako egzogenne 2) podobieństwo w budowie aminokwasów ( fenyloalanina - tyrozyna, metionina - cysteina) Melanina i cysteina są aminokwasami siarkowymi. Jeżeli pokarm był bogaty w metionine i było jej dużo to wtedy cysteina przestaje być potrzebna bo może być wyprodukowana i nie jest wtedy egzogenna. Gdy metioniny jest mało to cysteina jest egzogenna.
Lizyna i metionina a także treonina i tryptofan - ich znaczenie jest bardzo różne!
Wartość pokarmowa białka zależy od aminokwasów. Podjęto próby otrzymania tych aminokwasów gdyż są bardzo potrzebne organizmowi, stosowane są do pasz. Z w/w aminokwasów tylko metionina jest wytwarzana syntetycznie. Białko jest używane jako budulec i potrzeba mu dostarczyć wszystkich aminokwasowych składników. Jeżeli zabraknie, któregoś z aminokwasów to zostaje przerwana biosynteza białka i to białko jest niepełne, jest wykorzystywane ( marnowane ) na potrzeby energetyczne. Problemami są związki azotowe, które dostają się do środowiska i zanieczyszczają je tym samym.
Wykład - ?? 06.11.09
U zwierząt mono gastrycznych musimy starać się dostarczać białka o najwyższej jakości składniku zawierającym wszystkie niezbędne aminokwasy ezgogenne.
U zwierząt poligastrycznych ( krowa, owca ) - żywimy mikroorganizmy znajdujące się w układzie pokarmowym, przerabiają białko podane zwierzęciu bo przerabiają sobie one na swoje bakteryjne białko. Dlatego nie ma potrzeby dostarczać tym zwierzętom wysokiej jakości białka. Białko to składnik budulcowy lecz w żywieniu psów i kotów białko jest stosowane w celu energetycznym.
TŁUSZCZ
Podział tłuszczowców
Tłuszczowce
zmydlające się
a) proste
b) złożone
- fosfolipidy
- glikolipidy
2) niezmydlające się
a) sterydy
b) terpeny
Tłuszcz pełni funckcję
budulcowe
źródło substancji biologicznie aktywnych
energetyczne
Tłuszcze nasycone nie mają wł. dietetycznych i traktujemy je jako źródło energii.
Wiele kwasów tłuszczowych ma bardzo niezwykłe właściwości. Zależą od długości tego kwasu - od liczby atomów węgla oraz od wiązań nienasyconych ( podwójnych ), a także obecności ilości wiązań ( monoenowe MUFA ), ( polienowe PUFA)
Kwas erukowy ( MUFA ) - jest kwasem zdecydowanie niepożądanym, jest metabolizowany. Obecnie hodowane są uprawy rzepaku uszlachetnione i kwas erukowy nie występuje.
Kwas wielonienasycony ( linolowe, linolenowy, arachidowy, timnodonowe, cerwonow) - szczególnie istotny linolowy i linolenowy, znajdujące się w olejkach roślinnych oleju lnianym. Te kwasy nieznane są NNKT, są prekursorami wszelkich rodzin kwasów o większych właściwościach.
Kwas linolowy - powstają kwasy omega 6 ( n- 6 )
Kwas linolenowy - prekursor kwasów omega 3 (n-3) najlepszy !
Kwas linolowy - kwas γ - linolowy - kwas olihomo γ - linolenowy
kwas arachidonowy - kwas dokozatetraenowy - kwas dokozapentetnowy
kwas eikozapentaenowy - nazwany - EPA
kwas dokozaheksaenowy - nazwany - DHA - są absolutnie niezbędne - są prekursorami prostaglandyny, prostacykliny, leukocykliny, troboksany.
Kwasy linolowe i linolenowe muszą być dostarczane do organizmu !
Ważna jest proporcja kwasów n-6 do n-3 do n-9
Sprawny organizm syntetyzuje te wszystkie kwasy, u organizmów starszych synteza tych kwasów może nie zachodzić ze względu na brak tych enzymów, mniejszy metabolizm. Dostarczane są one przez ryby znajdujące się przy biegunach i tranie.
Bardzo często uważa się że masło, mleko, baranina, wołowina, nie mają walorów pokarmowych ze względu , że zawiera dużo tłuszczu a głównie te niedietetyczne. Okazało się że w siarze krowy znajduje się kwas o zadziwiających właściwościach o pozytywnym działaniu - sprężony kwas linolowy (SKL)
SKL - doprowadza do repozycji tkanek
czynnik wzrostowy
- tkanka mięśniowa
czynnik przeciw miażdżycowy - cholesterol:
- całkowity
- LDL/HDL
- LDL
czynnik przeciwnowotworowy
- funkcje błon kom.
- transport biologiczny
- peroksydacja lipidów
- synteza eikozanoidów
czynnik odpornościowy
- fagocytoza
CUKRY
Cukry występują w dwóch frakcja:
bezazotowe związki wyciągowe - cukry tetrohydrolizujące - szybko dostarczają energii.( cukry niestrukturalne)
Włókno pokarmowe - cukry strukturalne
Najważniejsze składniki włókna:
celuloza β - (1,4)
hemicelulazy
β-glukany β - (1,3) β - (1,4)
pektyny
lignina ( nie jest cukrem )
Zwierzęta wyższe nie mają hydrolaz rozbijających wiązania β-glukozydowe w skrobi.
Nie uda nam się glukozy rozłożyć ze skrobi i glukoza nie dostarczy nam energii.
Zwierzęta przeżuwające radzą sobie z rozkładaniem skrobi gdyż w ich przewodzie pokarmowym bytują mikroorganizmy rozkładające skrobię i wtedy włókno dostarcza energii.
WŁÓKNO POKARMOWE
Jeżeli żywimy świnie i zależy nam na szybkim przyroście to musimy dostarczać włókna. Włókno pogarsza wykorzystanie ( trawienie ) białka, tłuszczy i cukru. Należy dostarczać od 2-5g na każde 100g. Te składniki działają mechanicznie na przewód pokarmowy i powodują większe wydzielanie enzymów. Pomagają w dostawaniu się enzymów do masy pokarmowej przez włókno, zwiększa perystaltykę jelit. Umiarkowana ilość włókna jest niezbędna. W składnik włókna pokarmowego wchodzą składniki specyficzne ( taniny, garbniki) - wywierają korzystny wpływ na organizm.
Wykład I
Zwierzęta przeżuwające są po przemyśle- zwierzętami zanieczyszczonymi i u których emitowany jest metan.
Objętość ( ml)gazów zawartych w jelicie przy diecie normalnej, z udziałem metanu.
Gazy |
d. normalna |
d. z wasolą |
Ogółem |
120 |
1448 |
zwierzęta te produkują dużo substancji zanieczyszczających. Celem żywienia jest z minimalizowanie wydali i zmaksymalizowanie substancji pokarmowych ( wydajności ). Trzeba poznać budowę fizjologiczną układu pokarmowego.
|
Stosunek długości
|
Koń |
1:12-15 |
Bydło |
1:20 - 30
|
Świnia |
1:15 |
Pies |
1:5 |
Kura |
1:8 |
gęś/kaczka |
1:10 |
„ Nornica ma najmniejszy stosunek ciała do jelita”
W paszach występuje substancja antyżywieniowa - fosfor fitynowy
Mikronizacje - działanie falami jak w mikrifali.
Ekstruzje - działanie wysokiego ciśnienia i temperatury.
Trzeba wykorzystać składniki pokarmowe w paszach w jak największych ilościach. Musimy poznać przyswajanie składników pokarmowych przez zwierzęta. Jeżeli poznamy losy składniku pokarmowego w organizmie to poznamy jak ten składnik pokarmowy najlepiej wykorzystywany jest przez zwierzęta, będzie wtedy mniej odchodów w tym samym mniejsze obciążenie dla środowiska.
Wykład VII 11.12.09
Jelito cienkie - występują enzymy maltaza - działa na maltozę, hydrolizuję wiązania 1,4 α-glukozydowe. Izomaltaza - działa na izomaltoze - hydrolizuje wiązanie 1,6 α-glukozydowe. Sacharaza - działa na sacharozę.
Sok trzustkowy - karboksy peptydaza - działa od końca łańcucha od strony gr. COOH ( egzoproteaza) w soku trzustkowym jest aminopeptydaza działa na wolną końcową grupę NH. W soku trzustkowym jest lipaza rozkładająca tłuszcz. Jest to enzym który działa skutecznie gdy tłuszcz jest zemulgowany. Tłuszcz obojętny ( glicerol + kwasy tłuszczowe ) - hydrolizuje wiązania estrowe doprowadzając do powstania wolnego glicerolu i wolnych kwasów tłuszczowych. W trawieniu pomagają sole kwasów tłuszczowych. Fosfolipaza - fosfolipidy rozkładają........
W soku trzustkowym występuje enzym α- amlylaza u wszystkich zwierząt. Mechanizm działania enzymu jest trochę inny niż α-amylaza znajdująca się w ślinie.
α-amylaza trzustkowa działa na skrobię albo na dekstryny rozłożone przez α-amylazę ślinową. Rozbija 1,4 α-glikozydowe wiązania, ma mniejsze dekstryny. Nie powstaje jeszcze wolna glukoza. Wolna glukoza może powstać przez działanie enzymów. Izomaltaza działa na 1,6 α-glukozydowe. Działa na amylodekstrydową frakcję. Maltaza działa na maltozę rozbijając 1,4 - α - glukozydowe porowadzące do powstania glukozy, która już jest łatwo wchłaniana.
Występują jeszcze laktazy - rozkładające laktozą ( wiązania 1,4 - α - glikozydowe). Działają jeszcze enzymy rozkładające....
W przewodzie pokarmowym zwierzęcia wszystkożernego występują enzymy, które pozwolą na rozłożenie białek, tłuszczy i niektórych cukrów np. skrobie. Nie było natomiast enzymu celulozy co potwierdza że w niewielkim stopniu jest stanie wykorzystać celulozę na potrzeby energetyczne lecz pełni funkcję dietetyczną. Może być nieco enzymu produkowanego przez mikroorganizmy. Trawienie zależy od wieku i czasu zalegania pożywienia. U młodych organizmów gdzie występują mało skanalizowanie przewodu pokarmowego dlatego nie jest wstanie rozkładać celulozy ( świnia).
U zwierzęcia przeżuwającego różnica polega na specyficznej budowie przewodu pokarmowego (4 komorowego żołądka, 3 pierwsze przedżołądek a 4- część to trawieniec - żołądek właściwy ). O przedżołądku mówimy gdy nie ma syntezy własnych enzymów. Krowa pobiera pokarm i wstępnie go żuje. Trafia potem do żołądka do jednostki żwaczowo -czepcowej ( 2 pierwsze komory) i tam na skutek ruchów żołądka miesza się z poszczególną treścią - następuje ujednolicenie treści i jest poddawana działaniu enzymów mikrobiologicznych( streptococcus bovis, clostridium, isotrichia).
Po jakimś czasie krowa kładzie się i następuje proces odłykania ( następuje cofnięcie się pokarmu do jamy gębowej, przeżuwa znowu łyka i tak wkoło ) Są tam praktycznie wszystkie enzymy pozwalające na rozłożenie białka, cukru (skrobi, celulozy!) i tłuszczy. W żwaczu i czepcu następuje rozkład składników. Nie musi być to rozkład kompletny. Rozkładają te składniki otrzymują surowce do budowy własnego białka. Po pewnym czasie następuje przesunięcie do ksiąg ( pobieranie wody ) i trafia do trawieńca. W trawieńcu podstawowym enzymem będzie pepsyna. Z trawieńca wraca do jelita cienkiego i dzieje się tak jak u świni.
W jamie gębowej krowy nie występują hydrolazy α - amylaz nie ma. Pokarm po raz pierwsze nie jest poddawany jakiejkolwiek działalności enzymatycznej w formie gębowej krowy.
Jednostka żwaczowo - czepcowa . Skrobie rozkładane przez α- amylaze, celuloza rozkładana przez β-glukozydową ( celobiozę). W jednostce żwaczowo- czepcowej glukoza jest etapem przejściowym to nie jest produkt końcowy. Glukoza jest rozkładana do kw. Pirogronowego a następmnie do kwasu octowego, masłowego i propionowego. Celuloza jest też tak samo jak glukoza (w/w). Jeżeli zwierze zjada skrobie to powstanie kwas octowe. Kwas masłowy powstaje z łatwo hydrolizujących tłuszczów nawet z białek.
Skrobia/celuloza - > Glukoza → kwas pirogronowy → kwas octowy - > kwas mlekowy - kwas octowy, masłowy
Tłuszcz rozkładany jest przez enzymy mikrobiologiczne. Glicerol dostawca energii mikroorganizmom. Wolne kwasy tłuszczowe, ich wykorzystani zależy od ich długości. Krótko, średnio długie kwasy tłuszczowe mogą być wykorzystywane jako źródło energii dla mikroorganizmów. Mogą być wchłonięte do krwiobiegu przez ścianę żwacza. Kwasy tłuszczowe długo łańcuchowe wraz z treścią przechodzą do trawieńca ( nic się nie dzieje) i dopiero w jelicie cienkim są wchłaniane ( wykorzystywane)
Krowa pobiera jakiś tłuszcz ( zawarty w roślinach ) zawiera dużo kwasów tłuszczowych niekorzystnych. W jednostce żwaczowej zachodzi do utrwalenia. Tłuszczom znikają wiązania podwójne. Wartościowe kwasy tłuszczowe stają się nie porządanymi. Następuje także rozkład w jednnostce żwaczowo - czepcowej.
W pewnym etapie dochodzi do syntezy białka mikroorganizmów. Jeżeli podajemy dobre białko to musimy je dawkować by nie zastały wykorzystane na budowę białka dla mikroorganizmów. Przechodzi białko do jelita i jest wchłaniane.
Wolne aminokwasy nie są ostatecznie forma końcową. Następuje dezaminacja i powstaje amoniak NH3 - amoniak jest źródłem azotu dla mikroorganizmów wykorzystywany do syntezy mikroorganizmów. Pewna część amoniaku może dyfundować, albo trafia do mleka albo do moczu. Część jest transportowana do ślinianek i wraz ze ślina wraca z powrotem do żwacza. Pewna niewielka część mocznika trafia do żwacza wraz z krwią.
W żywieniu zwierząt przeżuwających nie musimy podawać dobrego białka żywieniowego. Ale takie, które szybko nie ulega rozkładowi. Jeżeli aminokwasy będą szybko się rozkładac i dużo amoniaku zamiast dostać się do mikroorganizmów to zostanie się do wątroby i zostanie wydalony z moczem. Do trawieńca wstępnie dostaje się treść pokarmowa ze żwacza w trawieńcu treść pokarmowa alkalizuje środowisko. Rozkład białek w trawieńcu jest taki sobie ( nie jest on efektywny). Do jelita cienkiego dostaje się treść pokarmowa i działają enzymy wszystkie możliwe.
Wszystkie składniki pokarmowe dawki są praktycznie wykorzystane.
UŻYTECZNOŚĆ SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH
FRAKCJA
|
SKŁADNIKI |
WYKORZYSTANIE |
|
|
|
PRZEŻUWACZE |
MONOGASTRYCZNE |
Treść komórkowa |
BAW |
Całkowicie 90% |
Całkowicie |
Pomiędzy ścianami komórkowymi |
- pektyny - NPN - białko -tłuszcz - hemicelulozy |
- całkowicie - b. duże - duże - duże 90% - duże - częściowe ( z tendencja do dużego) |
-duże |
Ściana komórkowa |
- celuloza - lignina |
Częściowe ( znaczące) niestrawne |
Małe |
T: ZWIĘKSZENIE WYKORZYSTANIA SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH PASZ
Zyskujemy wiedzę na temat zwiększania ilości składników w żywieniu w zależności od trawienia przez poszczególne organy.
Możliwości:
Albo dodanie czegoś do paszy np. enzym fitaza do ziarna (zastosowanie dodatku paszowego)
Zastostowanie precyzyjnych technologii ( przetwarzanie pasz ) np. rozdrabnianie ziarna, gotowanie.
AD1. Dodatki paszowe.
Jest to mniej więcej to samo co dodatki do żywności oznaczone literkami E.
Dodatek paszowy - rozumie się substancje które same w sobie nie ma właściwości odżywczych, które wywierają korzystny efekt na zwierzęta. Ten korzystny efekt to poprawa wartości pokarmowe j pasz, choćby zwiększając dostępność składników ( poprawiają strawność) albo mogą eliminować niekorzystny wpływ niektórych składników pasz co się wiąże z poprawą stanu zdrowia zwierząt.
Dodatki paszowe:
enzymy paszowe,
antybiotyki,
kokcydiostatyki,
probiotyki,
konserwanty,
detoksyny,
antyoksydanty,
barwniki,
oligomannany,
zioła,
hormony wyeliminowano (nie są one stosowane, są prowadzone badania, ale są to badania eksperymentalne, w praktyce się ich nie stosuje).
KOKCYDIOSTATYKI - niektóre z nich to antybiotyki (kokcydioza- choroba pierwotna, wywołana przez stadia kokcydiów- na tym poziomie najlepiej stosować preparaty aby uniknąć ich rozwoju- kokcydiostatyki lun antybiotyki chemiostatyczne.
PROBIOTYKI - coś co ma sprzyjać życiu. Stymuluje działanie pro mikroorganizmów. Probiotyki mają za zadanie doprowadzać do rozwoju pożądanych mikroorganizmów w przewodzie pokarmowym. Są to żywe kultury wybranych mikroorganizmów ( lactobacillus sp.) Są wprowadzane do przewodu pokarmowego namnażają się i wywieraja efekt pozytywny.
produkuje kwas mlekowy - zakwaszają środowisko ( patogeny chorobotwórcze nie lubią środowiska kwaśnego)
kolonizuję ściany jelita i pokrywa go błoną i tam gdzie są to nie ma miejsca dla innych mikroorganizmów ( efekt zajętego miejsca)
produkuje własne enzymy, które mogą wspomagać trawienie w przewodzie pokarmowym
jest w stanie syntetyzować substancje zbliżone do działania antybiotycznego .
Dodatki te stosowane są na dużą skalę.
WYKŁAD - ?? 20- 28.11.09
SKŁADNIKI ANTY ODŻYWCZE
Są to składniki niepożądane, mogą pogarszać tempo przyrostów, wykorzystanie paszy. To dzieje się na skutek pogorszenia strawności, mogą powodować zaburzenie stanu zdrowia a nawet w skrajnych przypadkach do śmierci
Możemy ograniczyć te substancje w paszy. Możemy również stosować technologie przetwarzania ( gotowanie, duszenie) lub też różnego rodzaju dodatki.
Składniki anty odżywcze są niezwykle potrzebne ( występują głównie w paszach pochodzenia roślinnego).
Składniki anty odżywcze:
- alkaloidy
-alkilorezorcynole
-antywitaminy
-fityny(kwas fitynowy i jego sole) - organiczne związki fosforowe
-glukozydy cyjanogenne
-glikozydy pirymidynowe
-glukozynolany
-inhibitory enzymów proteo- i amylolitycznych
-latyrogeny
-lektyny(hemaglutyniny)
-polisacharydy nieskrobiowe(NSP)
-saponiny
-taniny
Alkaloidy - mają alkaliczne pochodzenie. Jest to potężna grupa, znamy około 6000 alkaloidów w 12 grupach podzielone:
-protoalkaloid
-alkaloid właściwy(właściwości toksyczne)
-pseudoalkaloid(toksyczne)
Występują prawie wyłącznie w świecie roślin(jaskrowate, krzyżowe, motylkowate, marzanowate, psiankowate). W świecie zwierząt są one unikatem, występują u salamandry, w jadzie niektórych ropuch i niektórych owadów(celem jest ochrona).
Motylkowate - niezwykle bogate źródło alkaloidów jest w łubinie(żółty, biały, wąskolistny). Występują tam: lupinina, lupanina, hydroksylupanina, angustifolina. Alkaloidy łubinu(w macierzystych formach łubinu). Prace hodowlane pozwoliły na eliminacje alkaloidów. Jednak alkaloidy są pewnym źródłem niebezpieczeństwa. Może być tak, że w tych nowych formach pozbawionych alkaloidów mogą pojawić się cechy ich przodków. Działają one na układ nerwowy - doprowadzają do upośledzenia funkcji oddechowych (mięśni żebrowych i przepony) i do duszności a nawet uduszenia.
Pseudoalkaloidy:
-α-solanina - niekorzystnie działa na wątrobe
-α-chakonina - niek. Dla wątroby
-α-tomatyna
Gotowanie eliminuje pseudoalkaloidy.
Alkilorezorcynole - pochodne rezorcyny. Występują w ziarnie żyta. Uważano je za najgroźniejsze składniki antyodżywcze. Wyciąg z żyta jest bardzo niebezpieczny - niszczy wątrobę; w małych ilościach nie zagraża zwierzętom.
Antywitaminy - substancje działające w jakiś sposób przeciwnie do witamin. Jeżeli występuje witamina i jednocześnie antywitamina może występować awitaminoza lub hiperwitaminoza.
Np. antywitamina A - lipooksygeneza
Antywitamina D - saponiny
Antywitamin mogą działać w następujący sposób:
1. Hamowanie kom petycyjne - działanie konkurencyjnie hamują działanie witamin. Antywitamina B2
Dichloroizoalloksazynorybitol - ten związek bardzo podobny do witaminy wejdzie w szlaku metabolicznym na miejsce witaminy, w ten sposób antywitamina nie spełnia funkcji.
2. Rozkład witamin - substancje rozkładają fizjologicznie czynną witamine np. Wit.A - lipooksygeneza
3. Blokowanie substancji - uniemożliwienie syntezy, uczynnienia substancji które w organizmie stają się witaminami. Np. saponiny - związki powierzchniowo czynne mają możliwość kompleksowania cholesterolu, który nie może być użyty do powstania witaminy D3.
Antywitamina C - kwas glukoaskorbinowy - nie może funkcjonować w układzie oksydacyjnym i blakuje enzymy.
Witamina B1 - tiaminaza - rozkłada witamine B1
Antywitamina K - awidyna.
Fityny - organiczne połączenie fosforu. Jeden z największych problemów odnoszących się do ochrony środowiska. Fosfor zawarty w produktach pochodzenia zwierzęcego jest bardzo dobrze wykorzystywany, a także fosfor kopalny(pochodzący z fosforanów, I-wapniowy, II-wapniowy). Kopalne źródła fosforu zanieczyszczone są metalami ciężkimi. Wprowadzając ten fosfor do skarmiania zwierząt wprowadzamy także metale ciężkie.
Na fityny przypada około 80% fosforu w roślinie. Nie byłoby to problemem, gdyby nie to że te organiczne połączenia fosforu są użyteczne dla zwierząt. Zwierzęta nie mają fitaz(enzymów) je rozkładających. Problemem duża ilość fityn(produkty zbożowe, zielone) a nie mamy enzymu żeby je rozłożyć. Pomimo tej dużej zawartości mamy deficyt fosforu. Fosfor fitynowy wpływa negatywnie na wykorzystanie innych składników pokarmowych. Wynika to z konsekwencji budowy fityn. Kwas fitynowy(pochodna mioizotolu) - mioizotolo-6-fosforan. W organizmie brakuje enzymu, żeby odciąć reszty fosforanowe i dlatego jest niewykorzystany.
Fityniany(sole) - połączenia mioizotolo-6-fosforany z pierwiastkami II i III wartościowymi, np. magnez, cynk. Te pierwiastki są chelatowane(zakleszczone, bardzo trwale połączone) i tym samym niemożliwe do wykorzystania. Fityniany nie pozwalają na wykorzystanie fosforu ale także powodują obniżenie pierwiastków w organizmie. Również może być chelatowane białko pokarmowe lub białko enzymatyczne - niemożliwość wykorzystania enzymów.
Występowanie fitynianów jest powszechne np. w pszenicy. Do pszenicy lub każdej mieszanki paszowej dodajemy fitaze pochodzącą od mikroorganizmów(Aspergillus Niger) lub od roślin, które wytwarzają fitaze.
Fityny są szkodliwe bo nie mamy enzymów je rozkładających. Nie wszystkie zwierzęta są narażone na fitazy. Narażone na niebezpieczeństwo są zwierzęta i człowiek, gdyż mają krótki odcinek pokarmowy i małą ilość mikroorganizmów rozkładających.
U zwierząt o długim przewodzie pokarmowym występują te mikroorganizmy(u przeżuwaczy) rozkładające fityny.
glukozydy pirymidynowych - występują w nasionach motylkowatych. Wicyna, konwicyna - substancje z tych antymetabolitów mogą powstać diwicyna i izouremi. Nie są specjalnie niebezpieczne dla zwierząt. Mogą doprowadzić do rozkładu erytrocytów. Szkodliwe dla drobiu ( znoszenie jaj z krwawymi wybroczynami). Na człowieka - > gorsze działanie ( spożycie bobiku) - > choroba fawizm. Występuje u mężczyzn, brak enzymu dehydrogenazy glukozo - 6 -fosforanowej.
Glukozynolany - niebezpieczny był rzepak i olej z niego otrzymywany. W rzepaku są glukozynolany czyli substancje rozkładające się na zw. O charakterze goitrogennym ( rakotwórczym), izotocyjaniony ( ITC ), VTO. Mogą działać niekorzystnie na tarczycę - rozrost wola ( upośledzony wychwyt jodu ).
Inhibitory enzymów prosteo- i amylolitycznych - występują bardzo powszechnie w bobiku i soi. Inhibitory enzymów amylolitycznych - mają w roślinach dwojaki charakter ( inhibitory regulacyjne i obronne). Funkcja regulacyjne - roślina jest w stanie magazynować skrobie. Funkcja obronna - spowodowanie że ten inhibitor ma odstraszyć zwierzę od zjedzenia tej rośliny. Inhibitory proteolityczne ( inhibitor Kunitz, inhibitor Bowmann - Inhibitor B-B - jest bardzo perfidny). Inhibitor Kunitza łączy się z trypsyna ( enzymami) - pogarsza się trawienie białek powoduje powstanie trwałych kompleksów ale dodatkowo przez pepsyd monitorujący wysyła sygnały do trzustki aby ona wchłaniała dużo tych enzymów. Następuje wzrost i przerost trzustki - > pogarsza się strawność ale i doprowadzają do patologii zwierząt. Substancje o charakterze białkowym, obróbka termiczna jest wstanie ją unieszkodliwić. Sok trzustkowy - bogaty w aminokwasy siarkowe - wyczerpują się rezerwy tych mono- kwasów. Pobiera motylkowe rośliny gdzie brakuje aminokwasów siarkowych, które nie pozwalają odbudowanie aminokwasów.
Latyrogeny - neurotoksyczne pochodne aminokwasów.
β - ODAP
BAPN - występują w lędźwianie siewnej. Jest uprawiana w Polsce na ścianie wschodniej. Występują te dwa latyrogeny β - ODAP - działa na centralny peryferyjne układ nerwowy. β - ODAP - chelatuje Cu, Zn, Mn, potrzebne enzymom peroksydencyjnym.
BAPN - osteolatyrogen - prowadzi do deformacji szkieletu.
Lędźwian siewny - roślina motylkowa, wysoko białkowa ( wiąże azot), małe wymagania glebowe, uprawiany w krajach o niskiej kulturze rolne.
Lektyny (hemaglutyniny) - białka, mają powinowactwo do specyficznych cukrów (cukrów, które wstępują jako składniki substancji glikokaliks) - to struktura, w której obecności odbywa się trawienie. Jeżeli glikokaliks jest zabudowany to trawienie radykalnie się zmienia. Wchłanianie bardzo się zmniejsza. Działanie również aglutynacji krwinek - znajduje się w motylkowatych roślinach - ciecierzyn.
Polisacharydy nieskrobiowe ( NSP ) - są wielocukrem o złożonej budowie, nie mają charakteru skrobi. Odhaczane są we włóknie pokarmowym a niektóre we włóknie surowym. Mogą występować jako β - glukany, ksylany, arabany. NPS występuje powszechnie np. w zbożach, w pszenicy, życie najwięcej jest arabany i ksylany. Niezależnie od tego gdzie są te β - glukany czy arabany to działanie jest dosyć podobne. Są one niestrawione w przewodzie pokarmowym. Mają duże powinowactwo do wody, w przewodzie pokarmowym pęcznieją i oblepiają jelita szczególnie jelito grube - transport przez ściany utrudniony, utrudnione wydzielanie enzymów, w jelicie cienkim wchłanianie zaburzone, zaburzona gospodarka wodna (różnica ciśnień w ścianie jelita i wewnątrz jelita) - wyniszczające biegunki. To co wydala zwierze z drugiej struny jest bardzo niekorzystne dla środowiska.
Saponiny - substancje zmniejszające napięcie powierzchniowe. Mogą doprowadzać do uszkodzenia krwinek. Działają jako anty witamina D - wychwytują cholesterol i uniemożliwiają wykorzystanie do syntezy witaminy D3. Zwiększają wykorzystanie kwasów żółciowych.
Taniny - substancje zaliczane do garbników - pochodne fenole (polifenole). Dosyć powszechne występujące w przyrodzie. Dzięki ich obecności w herbacie, słodzimy ją. Ścinają białko - garbowanie skór, właściwości bakteriobójcze ( pochodne kwasu galusowego, tannowego) Występują w motylkowatych, w proso i sorgo - nadają gorzki smak - zniechęcające do pobrania. Łącza się z białkami pogarszają ich wykorzystanie pokarmowe. Z białkami o luxniej budowie lubią się wiązać. W ślinie PRP białko. Jeżeli zwierze pobiera, w ślinie jest produkcja taniny, łączą się z proliną - tworzą kompleks i nie rozkładają się dalej w przewodzie pokarmowym. Taniny to dobry składnik dietetyczny - zielona herbata.
Wykład - ?? 15.01.2010r.
Dodatki paszowe c.d.
Enzymy pokarmowe- wprowadza się je do danej mieszanki paszowej, aby umożliwić zwierzęciu katalizowanie danego składnika pokarmowego. Dzięki temu uzyskujemy zwiększenie efektywności żywienia.
Enzymy |
Składniki pokarmowe |
ksylanazy |
ksylany |
celulazy |
celuloza |
beta-glukanazy |
beta-glukany |
manno-galaktazy |
mangany i galaktazy |
pektynazy |
pektyny |
fitazy |
fityniany |
chtinazy |
chityny roślinne i zwierzęce |
W żywieniu zwierząt najwięcej stosuje się ograniczoną ilość preparatów enzymatycznych. Podstawowe to:
Fitany- Fitasa, enzym wywołujący organiczne połączenia fosforu; czyli kwas fitynowy i jego pochodne. Dzięki niej fosfor z pasz jest wykorzystywany i nie musimy podawać nieorganicznego fosforu zwierzętom. Tam gdzie w paszy dużo ziarna zbóż występuje jest stosowana.
Ksylany- gdzie występuje dużo celuloz, np. w pszenicy, pszenżycie, życie. Inaczej są to pentozynazy.
Beta- glukanazy- mają rozłożyć beta- glukanazy czyli podstawowy składnik odżywczy, ziarna zbóż takich jak jęczmień i owies.
Enzymy paszowe- wymogi
Dostosowanie do substratu
Stabilność
Termo stabilność
Odporność na odczyn środowiska przewodu pokarmowego
Odporność na działanie proteaz przewodu pokarmowego
…………… względem innych dodatków paszowych.
Konserwanty- SA to takie preparaty, które nie pozwolą aby w paszy rozwijały się bardzo prymitywne jednokomórkowe grzyby, np. z rodzaju Aspergillus, które produkują mykotoksyny.
Mykotoksyny- bardzo niebezpieczne i mogą doprowadzić do powszechnych chorób, a nawet do śmierci zwierząt i człowieka. Te grzyby bardzo nie lubią środowiska kwaśnego, zaczęto więc dostarczać do pasz i pokarmu preparaty zwane konserwantami. Wśród konserwantów w głównej mierze są kwasy organiczne (np. octowy, mrówkowy) , ale mogą to być też kwasy mineralne (np. kwas fosforowy). Te kwasy mają za zadanie nie dopuścić do rozwoju grzybów toksyno twórczych. Aby te preparaty były skuteczne trzeba je wprowadzić do paszy odpowiednio wczesnie.
Detoksykanty- substancje odtruwające organizm. Stosowane są wówczas gdy dowiemy się, że dana pasza jest skażona mykotoksynami , a nie chcemy aby one działały szkodliwie na organizm. Najczęściej są to glikokrzeniany. Są to związki, w których występuje glin, krzem i tlen. Zeolity- najpopularniejsze; stosowane są też często jako sita jonowe, świetnie absorbują wodę. Na swojej porowatej powierzchni wyłapują i unieczynniają mykotoksyny.
Antyoksydanty- czyli przeciwutleniacze. Niektóre składniki pokarmowe np. z grup litofilnych, a także tłuszcze z kwasów nienasyconymi są bardzo wrażliwe na zepsucie. Podczas psucia się tłuszczu rozłożona są witaminy i powstaje szereg bardzo niebezpiecznych związków, czyli nadtlenki (wodne rodniki). Musimy przeciwdziałać powstawaniu tych związków. Proces autooksydacji tłuszczu jest procesem powszechnym. Występuje prawie w każdych warunkach, ale niektóre warunki bardzo temu sprzyjają. Gdy tłuszcz ma kontakt ze światłem, ciepłem oraz metalem szybciej tworzą się wolne rodniki. Ta reakcja składa się z 3 faz:
I faza inicjacji
II faza rozwinięcia- szybko powstają wolne rodniki.
III faza wygaszania- nastąpi gdy podamy antyoksydant. Powstały rodnik jest poddany działaniu przeciwutleniacza i powstaje cząsteczka obojętna. W ten sposób rodniki są dezaktywowane. Antyoksydanty musimy podać stosunkowo wcześnie, aby nie doszło do fazy rozwinięcia.
Ich zadaniem jest niedopuszczenie do powstanie wodników nadtlenku.
Przeciwutleniacza:
Naturalne- są to substancje o dość słabym działaniu, często potrzebują obrony przeciw oksydacji. Np. witamina C (kwas askorpowy), witamina E. Są to przeciwutleniacze pierwszego rzutu też beta- karoten seler
Syntetyczne- najczęściej stosujemy:
- BHT- butylohydrksytonal
- BHA butyhydroksyamizol
-samtoqin
Oligomannany- w niektórych z roślin bobowatych występują lektyny; mikroorganizmy patogenne i saprofityczne również pokryte są lektynami. Wykorzystano to aby sobie z nimi radzić. Wprowadzono dodatek, którego substancją czynną są oligosacharydy są to głownie pochodne mannozy zwana oligomannami. Wprowadzone do przewodu pokarmowego komórki tych mikroorganizmów patogennych i saprofitycznych. Są one …………….. dla bakterii, a gdy dobrze ją otoczą to odetną ją od środowiska i mikroorganizm ginie z głodu oraz jest usuwany.
Zioła- też są dodatkiem paszowym; problem jest z tym że jest mało substancji aktywnych, które nie zostały jeszcze dobrze poznane. Zioła w postaci suszu i ekstraktów są w tej chwili wykorzystywane. Generalnie nie sprawdziły się, bo nie zastąpiły antybiotyków paszowych czego od nich oczekiwano.
Przetwarzanie- poprawa efektywności pasz, stosowanie procesów technologicznych.
Metody przetwarzania pasz
Rozdrabnianie i śrutowanie
Może dotyczyć pewnych części roślin zielonych oraz ziarniaków zbóż czy nasion roślin bobowatych.
- istota rozdrabniania- jest coś dużego i dzielimy to na mniejsze części. Pewne jest to, że nie zmieniamy składu chemicznego produktu (dotyczy to też śrutowania ). Wpływa na wielkość pobrania, może ją zmiękczyć.
- śrutowanie dotyczy ziaren i nasion; jest niczym innym jak rozkruszeniem ziarna na kilka fragmentów. Nie ulega zmianie skład chemiczny. Prawie wszystkie ziarniaki i nasiona są podawane po śrutowaniu. Po śrutowaniu wartość pokarmowe ziaren i nasiona jest większa niż tych w całości (te w całości są otoczone włóknami, które zwierzę nie jest w stanie rozłożyć.)
Mielenie
Produkty mieleni to mączki, które są stosowane dość rzadko. Przechodzą one szybko przez układ pokarmowy , a mogą nawet zakleić jamę gębową.
Odtłuszczanie
Ziarna i nasiona zbudowane są z włókna, nie wszystkie zwierzęta tolerują duży udział włókna. Jeżeli stosujemy ziarna gdzie jest bardzo duża zawartość włókna wtedy stosuje się proces odtłuszczania, czyli złuszcza się zewnętrzną część nasion i ziarniaków. Skład chemiczny jest zmieniony bo odtłuszczamy pewną część ziarniaka, nasienia (jest więcej białka, tłuszczu).
suszenie
Ekstrakcja
Ekspandowanie
Płatkowanie
Zabiegi termiczne
Np. parowanie, prażenie ale również te zabiegi termiczne mają dwojaki wpływ na przetwarzaną paszę.
Z jednej strony poprawiają czystość tej paszy(eliminują niepożądane mikroorganizmy) oraz mogą doprowadzić do rozłożenia wrażliwych na temperaturę składników antyodżywczych
W wyniku działania podwyższonej temperatury następuje zmiana struktury składników odżywczych i może nastąpić znaczne polepszenie wykorzystania tych składników np. skrobia.
Wadliwie przeprowadzone procesy termiczne ( zbyt wysoka temp. przez za długi okres czasu) mogą doprowadzić do niekorzystnych zmian np. denaturację białka, powstanie szkodliwych substancji antyodżywczych, hybrydów aminokwasowych.
Produkty Maillarda- to jest to co powoduje podczas karmelizacji; powstają wtedy gdy mamy doczynienia z cukrem redukującym; jego grupa CHO łączy się z grupą aminową białka. Inaczej są to melanoidy. Akryloamid- specyficzny produkt reakcji Maillarda jest potencjalnie szkodliwy dla człowieka. Wyjątkowo dużo jest go w chipsach. Powstaje a temp.≥ 100 st. C
Podczas działania wysokiej temp. dochodzi do konwersji α-amonikwasów w aminokwasy D, które nie są użyteczne.
Wykład 22.01.2010
Zabiegi termiczne obróbki pasz możemy rozpatrywać w dwóch aspektach 1 to poprawienie wartości sanitarnej paszy 2 aspekt to zmiana struktury paszy.
Mikoryzacja- naświetlanie produktu falami 1.8-3.4 mikrofalami takie jak w mikrofalówkach
- proces krótkotrwały ale intensywny
-gwałtowny wzrost produktu w ciągu 1 minuty do 120c
-skutki to gwałtowne parowanie wody często przez to zmienia się strukturę produktu lecz są to zmiany niekorzystne.
Tostowanie- w przetwórniach paszowych przeprowadzany podczas pozyskiwania oleju z nasion
-działanie przegrzaną parą wodną na surowiec najczęściej na śrutę poekstrakcyjną
-anty żywieniowe składniki eliminujemy
Kondycjonowanie- doprowadzanie produktu do takiego stanu aby stał się użyteczny
-wytwarzanie pożądanych cech
-zabieg wstępny najczęściej w przemysłowych mieszankach paszowych
-działanie parą wodną o temp 70c dochodzi do podniesienia wilgotności paszy a następnie formowana jest w odpowiednia formę
-jest to proces wstępny granulowania
Granulowanie- czyli ekspandowanie, w warunkach normalnego ciśnienia lub podwyższonego
-szybkie gwałtowne ogrzanie produktu prowadzące do parowania np. popcorn następuje w rezultacie zmiana właściwości skrobi jest to przetwarzanie termiczne
Ekstruzja- proces jednoczesnego działania podwyższonej temp minimum 70c (100-200c) oraz podwyższonego ciśnienia 20-25 mega pascali
-od strony chemicznej następuje otwieranie się ziarna skrobiowego i następuje skiełkowanie że latynizacja skrobi amylopektyny nie przetwarzają się, lecz część amylozowa jest podatna
-skrobia ziemniaczana jest mniej podatna na wyższe temp
-ekstruzja- HTST- czyli wysoka temp ale krótki czas(high temperatur es short time ) max 2 min
-zmiany mogą doprowadzić do zamiany rozp. białka ale nie może być za bardzo rozp.
-procesy termiczne SA efektywne, korzystne, zmienia się skład paszy