9. DZIAŁ DZIEWIĄTY, Postępowanie Karne, Skrypt


TOK PROCESU

Proces karny tworzy pewien łańcuch ściśle ze sobą powiązanych faktów procesowych, powodujących, że zostaje on zawiązany, rozwija się i kończy. Ten zespół faktów procesowych można nazwać tokiem procesu, lub drogą procesową.

Nazwa „tok procesu” - używana w znaczeniu abstrakcyjnym. Jest to pewien wzorzec (model wirtualny), określony przepisami. Zostaje wypełniony konkretnymi faktami procesowymi w odbywającym się procesie karnym. A konkretny proces, może odbywać się jedynie zgodnie z tokiem przewidzianym przez ustawodawcę w przepisach procesowych.

Fakt procesowy (samodzielna jednostka) zespół faktów = wydzielone odcinki w obrębie procesu (etapy).

Każdy etap ma określoną funkcję i jest warunkiem niezbędnym by przejść do następnego etapu. Suma celów z poszczególnych etapów składa się na cel nadrzędny jakim jest rozstrzygnięcie co do przedmiotu procesu.

Każdy etap różni się pod względem faktów i czasu przebiegu.

PODZIAŁ 1:

Pozwala wyodrębnić stadia procesu, a w ich famach fazy procesowe, a dalej podfazy procesu.

Stadia wyodrębnione ze względu na funkcje:

  1. Postępowanie przygotowawcze

  2. Postępowanie jurysdykcyjne

  3. Postępowanie wykonawczo-likwidacyjne.

Postępowanie przygotowawcze:

Stanowi pierwsze stadium procesu karnego, obligatoryjne we wszystkich sprawach o przestępstwa ścigane w trybie publiczno skargowym.

W obecnym kształcie prowadzone jest przez prokuratora , Policję lub inny orga. Porurator prowadzi nadzór nad p.p. w zakresie w jakim sam go nie prowadzi.

Rozpoczyna się od pierwszego aktu ścigania a kończy na akcie osądzenia, chyba że obumrze w międzyczasie…

Podział postępowania przygotowawczego na FAZY:

  1. Śledztwo/dochodzenie tzn. postępowanie przygotowawcze sensu stricto.

  2. Wniesienie katu oskarżenia (już po zakończonym ś/d, ale wg systematyki kodeksowej należy jeszcze do postepowania przygotowawczego.

Podfazy w śledztwie.dochodzeniu

  1. Faza in rem - ściganie anonimowe, sprawca nieznany

  2. Faza in personam - ścganie imienne

Rozgranicza je przedstawienie zarzutów, określające osobę przeciwko której zostaje skierowane postępowanie.

POSTEPOWANIE JURYSTDYKCYJNE

To kolejne stadium procesu:

  1. Postępowanie główne tj. przed sądem I instancji

  2. Postępowanie odwoławcze

Jest etapem obligatoryjnym, w którym zapada rozstrzygnięcie w przedmiocie procesu. Odwoławcze zależy zaś od woli stron lub ich przedstawicieli. Wzbogaca proces karny.

Postępowanie główne - 3 fazy:

  1. Przygotowanie do rozprawy głównej

  2. Rozprawa główna

  3. …………………… końcowe

POSTĘPOWANIE WYKONAWCZO-LIKWIDACYJNE

Jest stadium uzależnionym od treści rozstrzygnięcia oraz rodzaju orzeczonej kary. W pełnej postaci obejmuje 3 fazy które przebiegają od uprawomocnienia się wyroku do zatarcia skazania.

  1. Przygotowanie do wykonania kary

  2. Rzeczywiste wykonanie kary

  3. Zlikwidowanie konsekwencji ziązanych ze skazaniem.

Podstawa - kodeks karny procesowy, kodeks karny wykonawczy.

Proces karny jako postępowanie zasadnicze, którego przedmiotem jest kwestia odpowiedzialności za popełnione przestępstwo, przebiega zwykle przez wszystkie wymienione wyżej obligatoryjne etapy. Są one dla każdego procesu obowiązujące.

Powody ewentualnych odchyleń:

- odpadanie niektórych etapów procesu
- wzbogacanie toku procesu dodatkowymi etapami
- „obumarcie” procesu - likwidacja
- czasowe wstrzymanie biegu procesu

ZUBOŻENIE I WZBOGACENIE TOKU PROCESU

ZUBOŻENIE TOKU PROCESU

Ma miejsce kiedy dochodzi do odchylenia przebiegu procesu od modelu przedstawionego, polegającego na pominięciu niektórych etapów procesowych wystepoujących w przebiegu modelowym - tzn, zubożenie o pewne jego odcinki. Może do tego dojść, tylko gdy przepisy na to pozwalają!

Powody „odpadnięcia” niektórych etapów:

  1. Postępowanie w sprawach ściganych w trybie prywatnoskargowym - brak postępowania przygotowawczego (poprzedza wniesienie A.O), chyba że wcześniej toczyło się postepowanie w przekonaniu, że czyn jest ścigany z oskarżenia publicznego.

  2. Skazanie na posiedzeniu (art. 335 i 242)

  3. Brak konieczności prowadzenia postępowania dowodowego w całości - kiedy oskarżony niewątpliwie przyznał się do winy (art. 288), lub bobrowanie poddał się karze (387)

WZBOGACENIE TOKU PROCESU

Wzbogacenie rtoku o etapy, które nie występują w jego modelowym przebiegu.

Jeden proces może zostać w bogacony o kilka etapów…

Formy:

  1. Przeprowadznie postepowania odwoławczego (art. 425 i nast.)

  2. Przeprowadznie postepowania w ramach nadzwyczajnej kontroli prawomocnych orzeczeń sądowych (519, 540)

  3. Cofnięcie procesu do stadium wcześniejszego (442)

  4. Przeprowadzenie postepowania uzupełniającego (420)

  5. Przeprowadzenie postepowania mediacyjnego (23a)

OBUMARCIE PROCESU KARNEGO

Kiedy nie może się on rozwijać - nastepuje jego likwidacja!

Przyczyny - różne: przeszkody procesowe…

Odmowa wszczęcia postępowania karnego jest decyzją uniemożliwiającą ściganie karne ale nie równoznaczną z obumarciem procesu. W tym przypadku procesu jeszcze w ogóle nie było.

bezwarunkowe umorzenie procesu jak i wtedy gdy postępowanie zostaje warunkowo umorzone przed rozprawą.

BEZWARUNKOWE UMORZENIE PROCESU KARNEGO

Oznacza zaprzestanie ścigania karnego, od tego czasu postępowanie przestaje istnieć (obumarcie procesu).

Przez przyczynę bezwarunkowego umorzenia procesu rozumie się stan, który tworzy niedopuszczalność procesu karnego. Przyczyna taka musi być syntetycznie sformułowana w orzeczeniu umarzającym proces!

Nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy:

1) czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia,

2) czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego

3) ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa,

4) społeczna szkodliwość czynu jest znikoma,

5) ustawa stanowi, że sprawca nie podlega karze,

6) oskarżony zmarł,

7) nastąpiło przedawnienie karalności,

8) postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone albo wcześniej wszczęte toczy się,

9) sprawca nie podlega orzecznictwu polskich sądów karnych,

10) brak skargi uprawnionego oskarżyciela,

11) brak wymaganego zezwolenia na ściganie

12)brak wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej, chyba że ustawa stanowi inaczej,

13) zachodzi inna okoliczność wyłączająca ściganie np. abolicja

Ponadto w postępowaniu przygotowawczym przyczynami umorzenia postępowania karnego są:

W postępowaniu sądowym - umorzenie z powodu oczywistego braku faktycznych podstaw oskarżenia!

Niekiedy mamy do czynienia z jeszcze innymi przyczynami umorzenia postępowania karnego, przykładowo można wskazać na następujące:

  1. Niecelowość orzeczenia wobec oskarżonego kary w ramach absorpcyjnego umorzenia postępowania karnego

  2. Prawomocnie zakończone postępowanie przeciwko pozostałym sprawcom stanowi podstawę umorzenia postępowania przeciwko świadkowi koronnemu.

Organy uprawnione do bezwarunkowego umorzenia procesu karnego

W postępowaniu sądowym o umorzeniu procesu decyduje sąd. Decyzję o umorzeniu śledztwa lub dochodzenia wydaje organ który je prowadzi ( wydane przez policję wymaga zatwierdzenia przez prokuratora).

W razie powierzenia policji poszczególnych czynności lub w określonym zakresie, Policja może dokonać innych czynności, jeżeli wyłoni się taka potrzeba.

Przepis ww nie upoważnia do podejmowania czynności o likwidacji całego postępowania przez jego umorzenie.

Decyzja o bezwarunkowym umorzeniu procesu karnego

O formie decyzji sądowej o bezwarunkowym umorzeniu postępowania sądowego przesądza:

( np. okoliczność wyłączająca ściganie - po rozpoczęciu przewodu sądowego z powodu okoliczności wyłączającej ściganie orzeka sąd wyrokiem o bezwarunkowym umorzeniu postępowania; jeśli pojawi się przed rozpoczęciem przewodu sądowego jak i poza rozprawą - wydaje się postanowienie

W razie stwierdzenia po rozpoczęciu przewodu sądowego okoliczności wyłączającej ściganie lub danych przemawiających za warunkowym umorzeniem postępowania, sąd wyrokiem umarza postępowanie albo umarza je warunkowo.

Jednakże w razie stwierdzenia okoliczności, że :

1) czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia,

2) czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa,

sąd wydaje wyrok uniewinniający, chyba że sprawca w chwili czynu był niepoczytalny.

Z powodu innych przyczyn np. postępowanie w sprawie o występek, zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 5,bezwarunkowe umorzenie postępowania powinno przybrać formę postanowienia

Decyzja o umorzeniu śledztwa lub dochodzenia przybiera postać postanowienia - powinno ono wskazywać przyczynę umorzenia. + zawiadomienie tego, kto złożył zawiadomienie o przestępstwie

Stronom przysługuje:

W razie nieuwzględnienia zażalenia przez sąd postanowienie o umorzeniu śledztwa lub dochodzenia uprawomocnia się. W przeciwnym razie ma zastosowanie poniższy artykuł (330 kpk):

Uchylając postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego lub odmowie jego wszczęcia, sąd wskazuje powody uchylenia, a w miarę potrzeby także okoliczności, które należy wyjaśnić, lub czynności, które należy przeprowadzić. Wskazania te są dla prokuratora wiążące.

Natomiast o umorzeniu śledztwa lub dochodzenia decyduje sąd w wypadku wniosku prokuratora o umorzenie postępowania z powodu niepoczytalności sprawcy i o zastosowanie środków zabezpieczających.

CZYNNOŚCI DOKONUWANE W ZWIĄZKU Z BEZWARUNKOWYM UMRZENIEM POSTEPOWANIA

Wydanie postanowienia o umorzeniu śledztwa/dochodzenia nie kończy wszystkich czynności. Po wydaniu postanowienia o umorzeniu pozostaje sprawa kontroli tej decyzji w ramach nadzoru prokuratorskiego w post. przygotowawczy…

Ponadto wzw z umorzeniem postępowania przygotowawczego zachodzi niekiedy konieczność dokonania następujących czynności:

Umorzenie postępowania przygotowawczego przez sąd i zastosowanie środków zabezpieczających

W obowiązującym kpk odmiennie uregulowano kwestię umorzenia postępowania przygotowawczego z powodu niepoczytalności oskarżonego i stosowania środków zabezpieczających.

UWAGA! Czy sąd może umorzyć, gdy jednak brak jest podstaw do zastosowania środka zabezpieczającego o który wnosi prok? Co robi sąd? - Odmawia i przekazuje prok spowrotem! Ponadto nie jest związany rodzajem środka!

W przypadku stwierdzenia w postępowaniu przygotowawczym niepoczytalności oskarżonego i potrzeby zastosowania środków zabezpieczających prokurator po zamknięciu śledztwa lub dochodzenia, kieruje sprawę do sądu z wnioskiem o umorzenie postępowania i zastosowanie środków zabezpieczających.

Wniosek taki jest z reguły kierowany na rozprawę, chyba że w świetle materiałów postępowania przygotowawczego popełnienie czynu zabronionego przez podejrzanego i jego niepoczytalność w chwili czynu nie budzą wątpliwości a prezes sądu na wniosek obrońcy uzna za celowe rozpoznanie sprawy na posiedzeniu z udziałem obrońcy i podejrzanego.

Pokrzywdzony może brać udział w tym posiedzeniu!

W postepowaniu związanym z wnioskiem prokuratora nie stouje się przepisów o oskarżycielu posiłkowym. NIEDOPUSZCZALNE POWÓDZTWO CYWILNE!

ABSORPCYJNE UMORZENIE POSTĘPOWANIA KARNEGO

Postępowanie w sprawie o występek, zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 5, można umorzyć, jeżeli orzeczenie wobec oskarżonego kary byłoby oczywiście niecelowe ze względu na rodzaj i wysokość kary prawomocnie orzeczonej za inne przestępstwo, a interes pokrzywdzonego temu się nie sprzeciwia.

Obejmuje to sytuacje kiedy kara ta mogłaby byc pochłonięta przez karę już orzeczoną. Widać tutaj wyraźny czynnik oportunistyczny w oczywistej niecelowości orzeczenia kary…

Orzeka o nim organ prowadzący postępowanie, a jeżeli wydał je organ nieprokuratorski w postęp. Przyg - wymaga zatwierdzenia!

Jeżeli kara za inne przestępstwo nie została jeszcze prawomocnie orzeczona, postępowanie można zawiesić. Zawieszone postępowanie należy umorzyć albo podjąć przed upływem 3 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia w sprawie o inne przestępstwo.

Czy istnieje zażalenie?? Ustawa milycz…

Postępowanie umorzone można wznowić w wypadku uchylenia lub istotnej zmiany treści prawomocnego wyroku, z powodu którego zostało ono umorzone.

Sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, może z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i oskarżonego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego między pokrzywdzonym i oskarżonym.

Na postanowienie w przedmiocie zawieszenia postępowania przysługuje zażalenie.

Warunkowe umorzenie procesu karnego

Stanowi narzędzie w zakresie polityki karania. Jej celem jest oddziaływanie wychowawcze na sprawców przypadkowych, bez potrzeby stosowania tradycyjnej kary kryminalnej.

Może być stosowane w postępowaniu jurysdykcyjnym - przed rozprawą, lub w czasie jej trwania!

Przesłanki warunkowego umorzenia postępowania karnego

Przesłanką warunkowego umorzenia postępowania przed rozprawą jest brak sprzeciwu oskarżonego.

Postępowanie w przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania

Jeśli spełnione warunki uzasadniające warunkowe umorzenie postępowania prokurator jest uprawniony zamiast aktu oskarżenia skierować do sądu wniosek o takie umorzenie.

Wniosek taki powinien spełniać warunki formalne aktu oskarżenia, natomiast uzasadnienie wniosku może być ograniczone do wskazania dowodów świadczących o tym że wina oskarżonego nie budzi wątpliwości oraz do wskazania okoliczności przemawiających za warunkowym umorzeniem.

We wniosku można także zaproponować okres próby, obowiązki, które należy nałożyć na oskarżonego oraz stosownie do okoliczności propozycje co do nadzoru.

  1. Wniosek + akta + załączniki + odpisy dla każdego oskarżonego === do sądu!

Do wniosku dołącza się do wiadomości sądu listę osób pokrzywdzonych z podaniem ich adresów.

  1. Prezes sądu kieruje sprawę z wnioskiem o warunkowe umorzenie postępowania na posiedzenie. Strony, obrońcy i pełnomocnicy mogą wziąć udział w posiedzeniu. Kiedy istnieje możliwośc porozumienia się oskarżonego z pokrzywdzonym w kwestii naprawienia szkody/zadośćuczynienia - sąd może odroczyć posiedzenie+ wyznaczenie terminu stronom! Może też to się odbyć na wniosek oks. Lub pokrzywdz.

Sąd decydując o warunkowym umorzeniu bierze pod uwagę wyniki porozumienia między oskarżonym a pokrzywdzonym.

Warunkowe umorzenie postępowania następuje na okres próby od 1 roku do 2 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia.

W przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania sąd orzeka na posiedzeniu wyrokiem.- doręcza się go pokrzywdzonemu mimo że nie jest stroną, Może on żądać sporządzenia na piśmie uzasadnienia i jego doręczenia oraz zapadły wyrok zaskarżyć apelacją.

Sąd nie umarza warunkowo postępowania na posiedzeniu lecz kieruje sprawę na rozprawę jeśli:

Tu wniosek zastepuje A.O!! Mankament - wniosek nie awiera woli ukarania dalej idącego niż war. Umorzenie… Więc Prokurator jest zobowiązany w terminie 7 dni do uzupełnienia wniosku o:

1) listę osób, których wezwania oskarżyciel żąda,

2) wykaz innych dowodów, których przeprowadzenia na rozprawie głównej domaga się oskarżyciel,

3) listę ujawnionych osób pokrzywdzonych z podaniem ich adresów.

UWAGA! Po rozpoczęciu przewodu sąd może umorzyć wyrokiem z własnej inicjatywy lub na wniosek prok. Jeżeli spełnione przesłanki war. Umorzenia… Tu zgoda oskarżonego - nie jest wymagalna!

Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego

Sąd ma obowiązek podjąć postępowanie karne warunkowo umorzone, jeśli sprawca w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne, za które został prawomocnie skazany.

Sąd jest uprawniony do podjęcia postępowania warunkowo umorzonego jeśli

Warunkowo umorzone postępowanie sąd może podjąć nie później niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby.

O podjęciu postępowania warunkowo umorzonego decyduje sąd właściwy do rozpoznania sprawy.

O podjęciu postępowania warunkowo umorzonego sąd orzeka na wniosek oskarżyciela, pokrzywdzonego lub kuratora sądowego albo z urzędu.

W kwestii podjęcia postępowania warunkowo umorzonego orzeka sąd pierwszej instancji właściwy do rozpoznania sprawy.

W posiedzeniu ma prawo wziąć udział prokurator, oskarżony i jego obrońca oraz pokrzywdzony i jego pełnomocnik.

Na postanowienie o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania oraz w kwestii podjęcia postępowania przysługuje zażalenie.

O podjęciu postępowania warunkowo umorzonego należy powiadomić poręczającego.

W razie podjęcia postępowania warunkowo umorzonego, sprawa toczy się od nowa na zasadach ogólnych, przed sądem właściwym do jej rozpoznania.

CZASOWE WSTRZYMANIE BIEGU PROCESU KARNEGO

Czasowe wstrzymanie biegu procesu karnego polega na jego zatamowaniu. Proces karny nie przestaje istnieć jak w wypadku jego umorzenia lecz jego bieg ulega zahamowaniu. Dalej trwa zawisłość sprawy. Z tego rodzaju czasowym wstrzymaniem procesu karnego mamy do czynienia np. w razie:

- zawieszenia postępowania karnego - tzn. proces został wstrzymany w czasie istnienia określonych w ustawie przyczyn

- okresowego pozostawienia sprawy bez biegu

- przerwy i odroczenia rozprawy

- odroczenia wydania wyroku

Czasowe wstrzymanie procesu karnego wynikające z zawieszenia postępowania karnego może mieć miejsce zarówno w postępowaniu przygotowawczym (dot. fazy in personam jak i sądowym.

Jeżeli zachodzi długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca prowadzenie postępowania, a w szczególności jeżeli nie można ująć oskarżonego albo nie może on brać udziału w postępowaniu z powodu choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby, postępowanie zawiesza się na czas trwania przeszkody.

Powołany przepis stwierdza że przyczynami zawieszenia postępowania są długotrwałe przeszkody faktyczne (NIE PROCESOWE!) uniemożliwiające prowadzenie postępowania a szczególnie:

  1. Niemożność ujęcia oskarżonego - PRZEBYWA ZA GRANICĄ, albo generalnie nieuchwytny dla organów ścigania…

  2. Choroba psychiczna oskarżonego uniemożliwiająca mu branie udziału w postępowaniu z wyjątkiem sytuacji gdy choroba psychiczna wyłącza odpowiedzialność oskarżonego za zarzucane mu przestępstwo - bo wtedy zostaje umorzone…

  3. Inna ciężka choroba oskarżonego uniemożliwiająca mu branie udziału w postępowaniu

Istotną przesłanką wszystkich przyczyn powodujących zawieszenie postępowania jest ich charakter długotrwały.

UWAGA! Jeżeli jest łaczności przedmiotowa, to zawieszenie tylko w stosunku do tego podejrzanego, do którego odnosi się przeszkoda!

Postanowienie wydaje organ prowadzący postepowanie

Postanowienie o zawieszeniu śledztwa, jeżeli nie zostało wydane przez prokuratora, wymaga jego pisemnego zatwierdzenia.

PRZYSŁUGUJE ZAŻALENIE NA TO POSTANOWIENIE! - rozpoznaje sąd właściwy do rozpoznania, lub wyższy, jeżeli postanowienie wydał sąd…

Zawieszenie postępowania nie oznacza jednak zupełnego bezruchu w postępowaniu. W okresie tym wolno dokonywać niektórych czynności np.:

  1. Mimo zawieszenia postępowania wolno dokonywać niektórych czynności w celu zabezpieczenia dowodów przed ich utratą lub zniekształceniem

  2. Zawieszenie postępowania nie stoi na przeszkodzie orzekaniu co do środków zapobiegawczych

Trwa tak długo Az ustanie przeszkoda… jeżeli minie - powinno być prowadzone dalej!

Z zawieszeniem postępowania wiąże się kontrowersyjna kwestia czy zawieszenie postępowania stanowi przyczynę spoczywania przedawnienia karalności.

Raczej trzeba się opowiedzieć za niezaliczeniem przyczyn zawieszenia postępowania, do przyczyn zawieszających bieg terminu przedawnienia karalności

10



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Postępowanie karne skrypt z wykładów
Postępowanie Karne skrypt
Grzegorczyk T, Tylman J Polskie postępowanie karne Skrypt WW
kpk skrypt, Dział XII - Postępowanie odwoławcze, POSTĘPOWANIE ODWOŁAWCZE
Prawo karne wykonawcze (KKW) - skrypt, Prawo, Prawo i postępowanie karne
1.+skrypt, Prawo, [ Postępowanie cywilne ], [ Postępowanie karne ] (WithNight)
Skrypt postepowanie karne
Test+5+postepowanie+przygotowawcze, Prawo, [ Postępowanie cywilne ], [ Postępowanie karne ] (WithNig
Postepowanie przygotowawcze, STUDIA, Postępowanie karne (KPK)(1)
Postępowanie Karne
Postępowanie karne [opracowanie]
DZIAŁ XI postępowanie główne
Postępowanie karne

więcej podobnych podstron