Leki układu nerwowego
I Leki układu parasympatycznego (przywspółczulnego)
leki pobudzające układ przywspółczulny
leki porażające układ przywspółczulny
Mechanizm działania
Preparaty:
Układ przywspółczulny nastawiamy na trawienie, rozmnażanie - człowiek senny, powolny.
Posiada dwa rodzaje receptorów CHOLINERGICZNYCH
nikotynowy N - człowiek pobudzony przez nikotynę
muskarynowy M - występuje w ośrodkowym układzie nerwowym w płytkach motorycznych ( miejsce gdzie nerw - synapsa dochodzi do mięśnia)
Przekaźnikiem w układzie przywspółczulnym jest ACETYLOCHOLINA.
Pobudzenie układu przywspółczulnego powoduje:
zwiększenie wydzielania gruczołów (przewodu pokarmowego, ukł. oddechowego, łzowego).
wzmożone skurcze mięśni przewodu pokarmowego, dróg moczowych i oskrzeli
rozkurcz mięśniówki naczyń
zwolnienie akcji serca
zwężenie źrenicy
obniżenie ciśnienie śródgałkowego
II Leki pobudzające układ parasympatyczny (cholinometyki)
Leki pobudzające receptor M
PILOKARPINA
Działanie:
Silnie pobudza działanie gruczołów:
ślinianek
gruczołów potowych
gruczołów drzewa oskrzelowego
wywołuje skurcz zwieracza źrenicy (zwęża ją)
obniża ciśnienie śródgałkowa (jaskra)
Działanie uboczne:
wagotonia (nerw X) pobudzenie nerwu błędnego
spadek ciśnienia
obrzęk płuc
skurcz oskrzeli
nadkaszliwość
śmierć
Antidotum - ATROPINA
Wskazania - jaskra
Postać:
- krople do oczu
- ampułki 0,01 mg / 1 ml
Leki blokujące enzym rozkładający acetylocholinę - INHIBITORY
ACETYLOCHOLINOESTERAZY
Inhibitory - leki blokujące
Leki te powodują nagromadzenie się większej ilości acetylocholiny na e\receptorach.
POLSTYGMINA (Neostygmina)
hamuje aktywność acetyloholinoesterazm
poprawia przewodnictwo nerwowo - mięśniowe
obniża ciśnienie (nieznacznie)
zwalnia czynności serca
pobudza gruczoły
działana mięśnie gładkie jelit i przewodu moczowego
Działanie uboczne:
ślinotok
pocenie się
łzawienie
wyciek z nosa
mimowolne oddanie moczu i stolca
brak łaknienia, nudności, wymioty
zwężone źrenice
oczopląs
drgawki
obrzęk płuc
porażenie ośrodka oddechowego
Antidotum: ATROPINA, płukanie żołądka
Wskazania:
miastenia (nużliwość mięśni), szybkie męczenie się
atonia jelit, pęcherza moczowego (brak napięcia mięśniowego)
Leki porażające układ przywspółczulny
CHOLINOLITYKI
Hamowanie działanie acetylocholiny.
ATROPINA
Alkaloid występujący w roślinach (wilcza jagoda, bieluń, lulek czarny)
Objawy zatrucia ATROPINĄ
rozpalony jak piec
ślepy jak nietoperz
suchy jak pieprz
czerwony jak burak
niespokojny jak pies
Najczęściej zatrucia występują u dzieci
Mechanizm działania ATROPINY:
blokuje receptory N
jest antagonistą acetylocholiny
przyspiesza czynność serca
zwiększa wydzielanie gruczołów
zwalnia perystaltykę jelit
hamuje mikcję
działa przeciwwymiotnie
rozszerza źrenice
Działania uboczne:
suchość w jamie ustnej
utrudnione połykanie
rozszerzenie źrenic
wzmożone przegrzanie
halucynacje, gorączka
wysypka na twarzy
Wskazania:
zatrucie środkami ochrony roślin
kolka jelitowa
rozszerzenie źrenic przed badaniem okulistycznym
dychawica oskrzelowa
zaburzenia przewodnictwa serca
bradykardia
choroba Parkinsona
premedykacja (farmakologiczne przygotowanie pacjenta do zabiegu)
Postać:
ampułki 0,5 mg / 1 ml
0,01 mg / 1 ml