wyklad 8 3.12.2007, wyklady - dr krawczyk


Wykład 8 3.12.2007

SEJM I SENAT

Pozycja Parlamentu

Struktura dwuizbowa:

- Sejm

- Senat

Nie ma zasadniczych różnic miedzy izbami parlamentu. Obie izby są reprezentacją polityczną społeczeństwa.

Sejm

- 460 Posłów

- wybory 5 przymiotnikowe:

- powszechne

- równe

- bezpośrednie

- tajne

- proporcjonalne

Senat

- 100 Senatorów

wybory:

- powszechne

- bezpośrednie

- tajne

89,91 - także zasada wolnych wyborów

Obie Izby są niezależne od innych organów Państwa.

Gwarancje autonomii Parlamentu

- regulamin izb - Każda z izb ma odrębny regulamin uchwalany w trybie uchwały (zwykła większość głosów).

Regulamin Sejmu a także Senatu to akt wykonawczy w stosunku do postanowień Konstytucji jednakże nie ma możliwości nakładania obowiązku na organy, których nie wymienia Konstytucja. Regulamin dotyczy organizacji wewnętrznej każdej z Izb Parlamentu, tryb powoływania i wyłaniania organów Sejmu i Senatu oraz określa obowiązki organów wewnętrznych Sejmu i Senatu

- sposób uchwalania budżetu - zapisane w odrębnych … - swoboda możliwości zgłaszania projektu budżetu - minister finansów nie ma na niego wpływu, dokonuje włączenia budżetu Sejmu i Senatu do ustawy budżetowej.

- Izby obradują oddzielnie - z wyjątkiem sytuacji gdy obradują jako zgromadzenie narodowe (np. podejmują decyzję o postawieniu do odpowiedzialności konstytucyjnej Prezydenta)

Sejm i Senat są władzą ustawodawczą nieco inaczej wygląda jednak inicjatywa ustawodawcza Sejmu i Senatu:

- Sejm - co najmniej 15 posłów lub przeprowadzona przez komisję sejmową

- Senat - potrzebna jest uchwała Izby

Wynikiem inicjatywy ustawodawczej po zakończeniu procedury jest przekazanie z Sejmu do Senatu gotowej ustawy. Senat może wprowadzić poprawki, odrzucić lub zaakceptować.

Funkcje parlamentu

Sejm i Senat:

- ustawodawcza

- kreacyjna

Sejm:

- kontrolna - art. 95 ust.2

Kadencja Parlamentu

Kadencja co do zasady wynosi 4 lata ale może być:

- dłuższa - art. 228 ust. 7

- krótsza

- Sejm ma możliwość rozwiązania się w każdej chwili, Konstytucja nie podaje przyczyn. Istotne jest tylko to aby wniosek o samorozwiązanie został poparty większością co najmniej 2/3 głosów.

- skrócenie kadencji Parlamentu przez Prezydenta - może mieć charakter:

- fakultatywny - Prezydent może rozwiązać parlament jeśli w ciągu 4 miesięcy od przedłożenia projektu ustawa budżetowa nie zostanie złożona Prezydentowi do podpisu. Prezydent musi podjąć wtedy decyzję o rozwiązaniu w ciągu 14 dni, jeśli jej nie podejmie oznacza to, że wyraża zgodę na rozpoczęcie prac nad …..

- charakter obligatoryjny - Prezydent musi rozwiązać Sejm - art. 155 ust. 2 - Sejm po trzech nieudanych próbach stworzenia rządu nie udzieli zaufania rządowi stworzonemu przez Prezydenta zwykłą większością głosów - wybory muszą nastąpić w ciągu 45 dni od dnia decyzji o skróceniu kadencji, a pierwsze posiedzenie w ciągu 15 dni od dokonania wyboru

Skrócenie kadencji Sejmu jest równoznaczne skróceniu kadencji Senatu

Konsekwencje skrócenia kadencji Parlamentu:

- ustawnie pełnomocnictw Rządu - Rząd funkcjonuje do pierwszego posiedzenia nowego Sejmu, na którego pierwszym posiedzeniu Prezes Rady Ministrów musi złożyć dymisję (może to zrobić wcześniej). W tym czasie rząd powinien zajmować się sprawami administracyjnymi, nie podejmować decyzji, które mogą godzić w linię polityczną nowego rządu (np. Konkordat zawarto gdy rząd H. Suchockiej nie miał poparcia Parlamentu i szykował się do Dymisji).

- skrócenie kadencji Trybunału Stanu - TS powoływany jest na okres kadencji Sejmu a nie na 4 lata

- dyskontynuacja prac parlamentu - wszystkie projekty nad którymi prace nie zostały ukończone „lądują w koszu” - nie można w następnym parlamencie rozpocząć prac od drugiego czy trzeciego czytania. Oczywiście następny Parlament ma możliwość podjęcia prac nad tymi samymi projektami ale muszą one zostać zgłoszone ponownie.

Status Posła i Senatora

art. 104 - Poseł

art. 108 - Senat

Mandat:

- jest wolny

- ma charakter generalny - wyraża wolę całego narodu

- ma charakter niezależny - nie ma obowiązków wobec wyborcy (z wyjątkiem tego, że Poseł powinien kierować się dobrem narodu) - nie ma obowiązku realizowania programu wyborczego czy programu partii. W niektórych państwach europejskich istnieje obowiązek rezygnacji z mandatu przy zmianie przynależności partyjnej podczas kadencji.

Niezależność Parlamentarzysty

- immunitet:

- formalny - wprowadzenie utrudnień w pociąganiu do odpowiedzialności karnej

- materialny - wyłącza odpowiedzialność za popełnienie czynów danej kategorii w związku z wykonywaniem mandatu

- nietykalność - nie może być zatrzymany lub aresztowany bez zgody Sejmu bądź Senatu z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku podczas popełniania przestępstwa. Zgodę na zatrzymanie w takiej sytuacji musi jednak bezzwłocznie wyrazić także Marszałek. To zatrzymanie musi mieć związek z ewentualną możliwością utrudniania postępowania przez Parlamentarzystę.

Wniosek o:

- aresztowanie lub zatrzymanie składa Prokurator Generalny.

- pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego - musi być sporządzony przed adwokata, radcę prawnego ew. dr hab. nauk prawnych i musi być przekazany do Marszałka.

- zasada incompatibilitas - nie można być jednocześnie Posłem i Senatorem, nie można łączyć funkcji Posła lub Senatora z funkcjami wymienionymi w art. 103. <zasada omówiona także w jednym z wcześniejszych wykładów>

- zakaz prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem majątku skarbu państwa lub samorządu terytorialnego

- Poseł może być za naruszenie takiego zakazu postawiony na wniosek Marszałka do odpowiedzialności przed Trybunałem Snatu

- jeśli poseł prowadził taką działalność przed wyborem to musi z Niej zrezygnować w momencie wyboru

- zakaz dymisji in blanco - (Konfederacja Polski Niepodległej - 1991)

- wystawianie weksli - dyskusyjne - weksle wystawiane na klub parlamentarny zostałyby uznane za nieskuteczne prawnie, ale weksle były wystawione na Związek Zawodowy Samoobrona.

- zakaz posiadania pakietu akcji większego niż 10%, lub udziałów w spółkach handlowych z udziałem Skarbu Państwa - akcje takie powinny być zbyte przed pierwszym posiedzeniem Sejmu lub Senatu (często są one zbywane na rzecz współmałżonka ). Jeśli akcje nie zostaną zbyte zostaje utracona możliwość wykonywania uprawnień z tytułu ich posiadania na cały okres trwania kadencji plus 2 lata.

- oświadczenia o stanie majątkowym - do 15 marca każdego roku składane są oświadczenia o stanie majątkowym

- oświadczenia lustracyjne - Parlamentarzysta ma obowiązek ujawnienia współpracy z organami bezpieczeństwa w latach 1944-90 - zatajenie współpracy jest kłamstwem lustracyjnym, które uniemożliwia sprawowanie funkcji publicznych

- rejestr korzyści - raz do roku Parlamentarzysta ma obowiązek informować o wszystkich prezentach i upominkach (przekraczających 50% wartości średniej pensji), które otrzymał podczas sprawowania funkcji publicznej

- Parlamentarzysta jest nie odwoływalny przez wyborców

- nie jest prawnie związany głoszonym wcześniej programem

Obowiązki Parlamentarzysty

- branie udziału w obradach organów do których zostali wybrani lub organów izby

- złożenie ślubowania - jeśli odmówi złożenia ślubowania oznacza to, że nie przyjmuje mandatu, jeśli w ciągu 3 miesięcy nie zostanie złożone ślubowanie należy zająć się tą kwestią

- dbanie o godność poselską i senatorską

- usprawiedliwianie swojej nieobecności w ciągu 7 dni - jeśli takie usprawiedliwienie nie nastąpi Marszałek może na wniosek Komisji Regulaminowej obniżyć dietę parlamentarzysty.

- wypełnianie oświadczenia lustracyjnego

Prawa Parlamentarzysty

  1. związane z pracą Izby

- prawo bycia wybranym do określonych organów Izby - każdy Parlamentarzysta może być członkiem Komisji z wyjątkiem ministrów i sekretarzy stanu.

- prawo inicjatywy ustawodawczej - prawo zbiorowe - 15 Posłów, uchwała Senatu

- prawo do zgłaszania poprawek

- prawo wniesienia interpelacji, zapytań, zapytań w sprawach bieżących - uprawnienie indywidualne ale może być realizowane w sposób zbiorowy

- 15 posłów może zażądać złożenia informacji bieżącej przez członka Rady Ministrów

- wniosek o zarządzenie głosowania imiennego - po kolei odczytuje się listę Posłów lub Senatorów, którzy po kolei oddają swój głos

- prawo zabrania głosu na posiedzeniu plenarnym - czas zabrania głosu zależy od tego w czyim imieniu Parlamentarzysta występuje:

- klubu parlamentarnego - mniej niż 20 minut

- swoim - mniej niż 10 minut

- po raz drugi w tej samej sprawie - mniej niż 5 minut

- poza porządkiem obraz - mniej niż 2 minuty

Czas może być wydłużony decyzją Konwentu Seniorów.

Prowadzenie debaty na zasadzie nieograniczonej - np. USA - lata 60-te. - stwarza to możliwość obstrukcji

- prawo do złożenia wniosku formalnego - przykłady z regulaminu sejmu - zamknięcie listy mówców, skrócenie czasu przemówień

- prawo do zgłoszenia, że jego przemówienie zostało źle zinterpretowane

- wniosek o uzupełnienie porządku obrad - na początku posiedzenia Marszałek lub wice Marszałek pyta „Czy są jakieś uwagi do porządku obrad?”

- prawo do brania udziału w posiedzeniach komisji których nie jest członkiem. Może zabierać głos ale nie może głosować - prawo do zgłoszenia odmiennego punktu widzenia

- prawo do zrzeszania się:

kluby - 15 posłów - charakter polityczny - 7 Senatorów

zespoły - nie mają charakteru politycznego

koła - 3 posłów lub 3 senatorów

  1. z działalnością terenową (przedstawicielską)

- prawo do prowadzenia indywidualnego biura poselskiego lub senatorskiego, otrzymywania środków na prowadzenia takiego biura (w PRL wojewódzkie zespoły poselskie obsługiwane przez pracowników wojewódzkiej rady narodowej)

- prawo do wizytacji - mają na ogół charakter zbiorowy - w praktyce są to wizytacje komisji polegające na sprawdzeniu problemu w terenie, który wiąże się z finansowaniem z budżetu państwa (np. gmina Łódź wystąpiła z wnioskiem o budowę oczyszczalni ścieków - posłowie komisji ochrony środowiska przyjechali zwizytować stan zaawansowania budowy).

- prawo do otrzymywania wyjaśnień po zapytaniach do organów administracji

- prawo do występowania w obronie interesu swojego lub wyborców

- prawo do czynnego uczestnictwa w organach stanowiących

  1. mające w optymalny sposób zapewnić wykonywanie przez parlamentarzystę mandatu

- immunitet

- prawo do otrzymania bezpłatnego urlopu

- prawo do otrzymywania diet

- prawo do otrzymania uposażenia (Poseł zawodowy, który zrzeka się dochodów z wcześniej wykonywanej pracy bądź też emerytury lub renty. Poseł może otrzymać częściowe uposażenie nawet jeśli nie zrzeknie się ww. źródeł dochodów).

Dieta (???) zwiększa się o

20% - Przewodniczący Komisji

15% - zastępca Przewodniczącego

10% - Przewodniczący Komisji ……………..

- prawo do bezpłatnego korzystania ze środków komunikacji

-

- otrzymanie druków parlamentarnych

- otrzymywanie pożyczek

- otrzymywanie zapomogi losowej (bezzwrotna)

- prawo do zakwaterowania w Hotelu Poselskim, ew. zwroty za wynajęcie mieszkania do pewnego limitu

- prawo do wzmożonej obrony stosunku pracy - po zakończeniu kadencji Poseł może wrócić do poprzedniej pracy

- prawo do uzyskiwania informacji o członkach rządu

Immunitet

Immunitet parlamentarny narodził się w Anglii, miał chronić parlamentarzystów przed odpowiedzialnością za długi.

Umożliwia posłowi i senatorowi optymalne wykorzystanie mandatu. Jest pewną formą przywileju na mocy którego osoba pełniąca określoną przepisami funkcję (Sędzia, Prezes NIK) nie podlega określonym przepisom. Jest to ograniczenie odpowiedzialności z tytułu pełnionej funkcji.

Immunitet:

A) materialny - wyłączenie karalności określonych czynów co w praktyce oznacza wyłączenie posiadacza spod działania prawa karnego materialnego. Występował w okresie międzywojennym a następnie w 1992. Ma charakter częściowy bo obejmuje tylko działalność wchodzącą w zakres sprawowania mandatu.

Cechy immunitetu materialnego

- ma charakter bezwzględny - nie można go uchylić. Za działania objęte immunitetem ponosi odpowiedzialność regulaminową.

- ma charakter trwały - działa po wygaśnięciu mandatu

Wykonywania mandatu - działalność sejmowa (wystąpienia, głosowania) a także pozasejmowa.

Immunitet materialny nie chroni przed odpowiedzialnością za:

- pogwałcenie praw osób trzecich nawet podczas wykonywania mandatu (np. podczas przemawiania w sejmie)

Wykonywanie mandatu nie może następować przy użyciu niegodziwych metod postępowania (np. głosowanie za innych) i zachowanie takie nie powinno być chronione immunitetem.

3



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wyklad 5 12.11.2007, wyklady - dr krawczyk
wyklad 10 17.12.2007, wyklady - dr krawczyk
wyklad 2 22.10.2007, wyklady - dr krawczyk
wyklad 7 26.11.2007, wyklady - dr krawczyk
wyklad 1 15.10.2007, wyklady - dr krawczyk
wyklad 1 15.10.2007, wyklady - dr krawczyk
wyklad 16 12.03.2008, wyklady - dr krawczyk
wyklad 12 14.01.2008, wyklady - dr krawczyk
wyklad 4 05.11.2007, wyklady - dr krawczyk
wyklad 11 7.01.2008, wyklady - dr krawczyk
wyklad 15 5.03.2008, wyklady - dr krawczyk
wyklad 13 21.01.2008, wyklady - dr krawczyk
wyklad 22 30.04.2008, wyklady - dr krawczyk
wyklad 19 9.04.2008, wyklady - dr krawczyk
wyklad 18 2.04.2008, wyklady - dr krawczyk
wyklad 14 20.02.2008, wyklady - dr krawczyk
wyklad 21 23.04.2008, wyklady - dr krawczyk

więcej podobnych podstron