Ćwiczenie 1

W następnych 12 miesiącach spodziewane są następujące zdarzenia:

1)Wynagrodzenie dyrektora handlowego wzrośnie o 6 000 rocznie.

48 000 + 6 000 = 54 000

2)Wynagrodzenia pracowników bezpośrednio związanych z wysyłką i kierowników

wzrosną o 10%.

14 800

33 000

3)Podstawowe wynagrodzenie przedstawicieli handlowych nie zmieni się, jednak ich prowizja wzrośnie do 2%,

15 000 *0,2 = 300 000

4)Wynagrodzenie specjalisty ds. marketingu wzrośnie o 3 000 zł rocznie.

22 000 + 3 000 = 25 000

5)Planuje się zatrudnienie 2 dodatkowych przedstawicieli handlowych, którzy będzie wynagradzany na takich samych zasadach jak pozostali przedstawiciele handlowi.

120 000 + 2 *24 000 = 168 000

6)Przychody ze sprzedaży wyniosą 15 mln

7)Koszty podróży i delegacji zwiększą się o 5% na dzień na jednego przedstawiciela.

50+2% z 50=52,5

52,5*(5+2) * 200 =73 500

8)Poniesione zostaną specjalne koszty promocji w wysokości 100 000.

9)Koszty utrzymania sieci sprzedaży wzrosną o 20%.

10 000 +0,2* 10 000 =

2 000 +0,2 * 2 000 =

3 000 + 0,2* 3 000 =

Polecenie: należy przygotować budżet na następny rok.

Przykład 1

Budżet sprzedaży wyrobów firmy ABC Sp. z o.o. przedstawia się następująco:

Lp. Miesiąc Budżet w szt.

1. Styczeń 10 800

2. Luty 15 600

3. Marzec 12 200

4. Kwiecień 10 400

5. Maj 9 800

Zapas wyrobów gotowych w sztukach na koniec miesiąca powinny wynosić 25% sprzedaży planowanej

na następny miesiąc. Stan otwarcia magazynu na 1.I. będzie wynosił 2.700 sztuk.

Wyprodukowanie każdej sztuki wyrobu wymaga dwojakiego rodzaju materiałów:

materiał A 4 jednostki

materiał B 5 jednostek

Na koniec każdego miesiąca muszą być zgromadzone materiały równe połowie potrzeb produkcyjnych.

1.01. zapasy materiałów wyniosą: 20 000 jednostek materiału A i 40% potrzebnego w styczniu materiału

B. Cena wyrobu gotowego wynosi 100 zł, jednostka materiału A kosztuje 4 zł, a materiału B - 6 zł. Na

podstawie tych informacji należy przygotować budżet produkcji i zakupów materiałów, których trzeba

dokonać w I kwartale.

Rozwiązania: Firma ABC Sp. z o.o.

Budżet sprzedaży w szt. Niezbędna produkcja

Styczeń 10 800 10 800+(3 900-2 700)=12 000

Luty 15 600 15 600+(3 050-3 900)=14 750

Marzec 12 200 12 200+(2 600-3 050)=11 750

Kwiecień 10 400 10 400+(2 450-2 600)=10 250

Stan zapasów 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05

wyrobów gotowych: 2 700 3 900 3 050 2 600 2 450

surowca A: 20 000 29 500 23 500 20 500

surowca B: 24 000 36 875 29 375 25 625

Budżet zakupów surowców A B

Styczeń 4*12 000+(29 500-20 000)=57 500 5*12 000+(36 875-24 000)=72 875

Luty 4*14 750+(23 500-29 500)=53 000 5*14 750+(29 375-36 875)=66 250

Marzec 4*11 750+(20 500-23 500)=44 000 5*11 750+(25 625-29 375)=55 000

Budżet sprzedaży wartościowo (w zł)

Styczeń 10 800 * 100 = 1 080 000

Luty 15 600 * 100 = 1 560 000

Marzec 12 200 * 100 = 1 220 000

Budżet zakupów wartościowo A B Razem

(w zł) (w zł) (w tys.)

Styczeń 57 500*4=230 000 72 875*6=437 250 230+437,25=667,25

Luty 53 000*4=212 000 66 250*6=397 500 212+397,5 =609,5

Marzec 44 000*4=176 000 66 250*6=330 500 176+330 =506

Ćwiczenie 2

ZDROWIE COMPANY

Tabela 1:Budżet sprzedaży na 31-12-20B

Kwartały 1 2 3 4 Razem

Sprzedaż w szt. 80 000 70 000 90 000 80 000 320 000

Cena jednostkowa

8 8 8 8 8

Całkowita sprzedaż

2 560 000

Tabela 2: SCHEMAT PRZEWIDYWANEGO SPŁYWU GOTÓWKI

Kwartały 1 2 3 4 Razem

Należności handlowe 31-12-20A

95.0001 95.000

Sprzedaż w pierwszym kwartale (640.000) 448.0002 179.2003 627.200

Sprzedaż w drugim kwartale (560.000)

Sprzedaż w trzecim kwartale (720.000)

Sprzedaż w czwartym kwartale (640.000)

Całkowity spływ gotówki

ZDROWIE COMPANY

Tabela 3: Budżet materiałów bezpośrednich 31-12-20B

Kwartały 1 2 3 4 Razem

Wielkość produkcji w szt. 80 000 70 000 90 000 80 000 320 000

Zużycie materiałów w dkg na szt. 3 3 3 3 3

Całkowite zużycie materiałów 960 000

Cena za dkg 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2

Koszt materiałów 192 000

Tabela 4:SCHEMAT PRZEWIDYWANYCH PŁATNOŚCI

Kwartały 1 2 3 4 Razem

Zobowiązania handlowe 31-12-20A 22 000 22 000

Płatności w l kwartale (48 000) 24 0004 24 000 48 000

Płatności w II kwartale (42 000)

Płatności w III kwartale (54 000)

Płatności w IV kwartale (48 000)

Razem

BUDŻET ROBOCIZNY BEZPOŚREDNIEJ

Do przygotowania budżetu robocizny bezpośredniej, danych wyjściowych dostarcza budżet sprzedaży. W

celu obliczenia zapotrzebowania na robociznę bezpośrednią, mnożymy planowany wolumen sprzedaży w

danym kwartale przez liczbę roboczogodzin na jednostkę (szt.), a następnie przez koszt jednej

roboczogodziny, co daje nam całkowity koszt robocizny bezpośredniej.

1 Całkowite należności z ubiegłego roku (20A) spływają w I kwartale.

2 70% kwartalnej sprzedaży spływa w danym kwartale.

3 28% kwartalnej sprzedaży spływa w następnym kwartale, pozostałe 2% jest nieściągalne.

4 50% płatności kwartalnej jest uiszczane w danym kwartale, pozostała część w następnym.

ZDROWIE COMPANY

Tabela 5:Budżet robocizny bezpośredniej 31-12-20B

Kwartały 1 2 3 4 Razem

Sprzedaż w szt. 80 000 70 000 90 000 80 000 320 000

Liczba roboczogodzin na sztukę 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5

Liczba roboczogodzin 160 000

Koszt roboczogodziny 6 6 6 6 6

Całkowity koszt roboc. bezpośr. 960 000

BUDŻET KOSZTÓW OGÓLNYCH

Budżet kosztów ogólnych powinien obejmować wszystkie inne koszty oprócz kosztów materiałów

i robocizny bezpośredniej. Wymaga to określenia pewnego narzutu kosztów ogólnych na koszty

bezpośrednie - uzyskujemy w ten sposób zmienną część kosztów ogólnych. Przy wyliczaniu kosztów do

zapłacenia musimy pamiętać o tym, że amortyzacja nie stanowi wypływu gotówki z przedsiębiorstwa i

musi być odjęta od ogólnych kosztów stałych przy wyszczególnianiu płatności.

Założenia:

1.Planowane koszty ogólne = 60 000 + 0,5 na każdą roboczogodzinę.

2.Amortyzacja 32 500 kwartalnie.

3.Wszystkie należne płatności dokonywane są w bieżącym kwartale.

ZDROWIE COMPANY

Tabela 6: Budżet kosztów ogólnych 31-12-20B

Kwartały 1 2 3 4 Razem

Planowana liczba roboczogodzin) 160 000

Wielkość kosztów ogólnych zmien. na

jedną roboczogodzinę

0,5 0,5 0,5 0,5 0,5

Koszty ogólne zmienne 80 000

Koszty ogólne stałe 60 000 60 000 60 000 60 000 240 000

Całkowite koszty ogólne 320 000

Amortyzacja (odjąć) 32 500 32 500 32 500 32 500 130 000

Koszty do zapłacenia 190 000

Koszt jednostkowy wyrobów gotowych został obliczony następująco:

Tabela 7: Koszt jednostki Ilość jednostek Razem

Materiały bezpośrednie 0,2 3 0,6

Robocizna bezpośrednia 6 0,5 3

Koszty ogólne zmienne 0,5 0,5 0,25

Koszt całkowity - - 3,85

BUDŻET KOSZTÓW SPRZEDAŻY i ADMINISTRACYJNYCH

Budżet ten wylicza koszty operacyjne związane ze sprzedażą produktów i zarządzaniem firma.

Jest to potrzebne przy skonstruowaniu budżetu wyniku finansowego w rozszerzonej formie.

ZDROWIE COMPANY

Tabela 8: Budżet kosztów sprzedaży i administracyjnych 31-12-20B

Kwartały 1 2 3 4 Razem

Planowana sprzedaż w szt. 80 000 70 000 90 000 80 000 320 000

Zmienne koszty sprzedaży i

administracji na szt.5

0,4 0,4 0,4 0,4 0,4

Planowane koszty zmienne 128 000

Stałe koszty administracji i sprzedaży:

Reklama 11 000 11 000 11 000 11 000

Ubezpieczenie 28 000

Płace pracowników umysłowych 85 000 85 000 85 000 85 000

Wynajem 3 500 3 500 3 500 3 500

Podatki 12 000

Całkowite koszty administracji i

sprzedaży6

BUDŻET KASOWY

Budżet kasowy jest przygotowywany w celu planowania i kontroli przepływów gotówkowych.

Prezentuje on wpływy i wypływy gotówki w prognozowanych okresach. Pozwala to zarządowi

utrzymywać gotówkę na poziomie adekwatnym do potrzeb. Można uniknąć niepotrzebnych nadwyżek

lub niedoborów. Budżet ten dzieli się na cztery części:

1. Wpływy, które są początkiem bilansu kasowego.

2. Wydatki, które zawierają wszystkie uzasadnione płatności.

3. Deficyt/nadwyżka, która pokazuje różnicę między częścią wpływów i wydatków.

4. Finanse, które dostarczają danych dotyczących pożyczek i ich spłat w prognozowanym okresie.

ZDROWIE COMPANY

Tabela 9: Budżet kasowy 31-12-20B

Źródła 1 2 2 4 Rok

Bilans otwarcia Dane 10 000 5 700 10 000

Wpływy od konsumentów Tabela 2 2 424 600

Razem 2 434 600

Wydatki (odjąć): 0

Materiały bezpośrednie Tabela 4 190 000

Robocizna bezpośrednia Tabela 5 960 000

Koszty ogólne Tabela 6 190 000

Koszty sprzedaży i administracji Tabela 8 566 000

Zakup maszyny Dane 243 000 243 000

Podatek dochodowy Dane 40 000 40 000

Całkowite wydatki 2 189 000

Deficyt / nadwyżka 245 600

Finansowanie:

Kredyty 85 000

Spłaty -85 000

Odsetki -4 250

Razem -4 250

Bilans zamknięcia 5 7007 241 350

5 Zawiera prowizje dystrybutorów i transport.

6 Płacone w bieżącym okresie.

7 Przyjęto minimalny stan gotówki w kasie 5 000

PLANOWANY WYNIK FINANSOWY

Planowany wynik finansowy sumuje w sobie różne elementy projektowanych dochodów i

wydatków w prognozowanym okresie. Dla celów kontrolnych powinien być on podzielony na kwartały a

nawet miesiące w zależności od potrzeb.

ZDROWIE COMPANY

Tabela 10: Planowany wynik finansowy 31-12-20B

Źródło

Sprzedaż (320 000 po 8 za szt.) Tabela 1

Koszty zmienne (odjąć):

Koszt zmienny wyrobów gotowych (320 000 po 3,85 za szt.) Tabela 7

Koszty zmienne sprzedaży i administracji Tabela 8

Wynik

Koszty stałe (odjąć):

Koszty ogólne Tabela 6

Stałe koszty sprzedaży i administracji Tabela 8

Zysk na działalności operacyjnej

Koszty finansowe (odjąć) Tabela 9

Zysk brutto

Podatki (odjąć) 20%

Zysk netto

BILANS PRO FORMA

Przy konstruowaniu bilansu pro forma wychodzimy od bilansu sporządzonego na dzień kończący

ostatni rok obrotowy biorąc pod uwagę wszystkie zdarzenia, jakie przewidujemy w prognozowanym

okresie. Przyczyny, dla których sporządzamy bilans pro forma to:

-może on ujawnić niekorzystne zjawiska, których zarząd firmy będzie chciał uniknąć.

-jest to końcowe zestawienie wielkości otrzymanych przy sporządzaniu wszystkich pozostałych

budżetów.

-pomaga w przygotowaniu wielu wariantów prognozy.

-ujawnia przyszłe należności i zobowiązania.

Użyjemy następującego bilansu kończącego rok poprzedni.

ZDROWIE COMPANY

Tabela 11: Bilans 31-12-20A

AKTYWA PASYWA

Aktywa bieżące: Zobowiązania krótkoterm.:

Gotówka 10 000 Zobowiązania handlowe 22 000

Należności 95 000 Zobowiązania z tyt. Podatków 40 000

Razem 105 000 Razem 62 000

Aktywa trwałe: Kapitały własne:

Grunty 500 000 Kapitał akcyjny 700 000

Budynki i maszyny 1 000 000 Kapitał zapasowy 243 000

Dotychczasowe umorzenie -600 000 Razem 943 000

Razem 900 000

Suma bilansowa 1 005 000 Suma bilansowa 1 005 000

ZDROWIE COMPANY

Tabela 12: Bilans pro forma 31-12-20B

AKTYWA PASYWA

Aktywa bieżące: Zobowiązania krótkoterm.:

Gotówka (a) Zobowiązania handlowe (f)

Należności (b) Zobowiązania z tyt. podatku. (g)

Razem Razem

Aktywa trwałe: Kapitały własne:

Grunty (c) Kapitał akcyjny (h)

Budynki i maszyny (d) Kapitał zapasowy (i)

Dotychczasowe umorzenie (e) Razem

Razem

Suma bilansowa Suma bilansowa

Wyszczególnienie:

(a) - z tabeli 9

(b) - stan początkowy + sprzedaż - wpływy =

(c) - bez zmian

(d) - stan początkowy + zakup (z tabeli 9) =

(e) - stan początkowy + amortyzacja (z tabeli 6) =

(f)- 50% płatności 4-go kwartału = 50%* =

(g) - z tabeli 10

(h) - bez zmian

(i) - stan początkowy + zysk netto =

Ćwiczenie 3

Pralnia planował uprać 60 000 bielizny, w cenie 5 zł za kg. Przedsiębiorstwo zrealizowało jednak tylko

50 000 kg prania, po cenie 5,3 zł.

Jakie jest odchylenie ceny i wielkości sprzedaży?

Ćwiczenie 4

Dane o kosztach bezpośrednich w dwóch kolejnych okresach sprawozdawczych są następujące:

Materiały bezpośrednie (odczynniki) 300 000 336 600

Wielkość działalności (sztuki) 1 000 1 100

Norma zużycia (w g) 10 9

Cena materiału 30 34

Proszę określić przyczyny zmian poziomu kosztów ustalając odchylenia.

---