SCENARIUSZ WYCIECZKI DO LASU DLA KLASY II ZWIEDZANIE LEŚNICZÓWKI |
|
CZAS: 5 godzin
MIEJSCE: las, polana w lesie, leśniczówka
TEMAT: Tajemnice lasu
CELE OPERACYJNE:
uczeń:
rozumie złożoność ekosystemu leśnego,
dostrzega zależności występujące w środowisku leśnym,
uważnie słucha i obserwuje środowisko,
wypowiada się na temat poznanego tekstu,
rozumie pojęcie pomnik przyrody,
wie, na czym polega ochrona prawna pomników przyrody,
wie, jak należy zachować się w lesie,
mierzy za pomocą taśmy mierniczej grubość drzewa,
wie, na czym polega praca leśniczego.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
odznaki dla każdego dziecka,
tekst wiersza N. Usenko Królestwo przyrody,
tekst bajki M. Lorek Bajka o malutkiej czarownicy i lesie,
lusterka dla każdego uczestnika,
chustki do zawiązania oczu,
miarka centymetrowa,
koce, prowiant.
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Wprowadzenie.
Kto potrafi uważnie słuchać i patrzeć pozna dziś jeden z największych skarbów przyrody. Wytrwali mają szansę uzyskać medal i tytuł badacza przyrody.
2. Słuchanie wiersza N. Usenko:
Zielone od roślin, błękitne od wody,
Rozciąga się wokół KRÓLESTWO PRZYRODY.
Królują w nim drzewa i różne zwierzaki.
Nad głową trzepocą motyle i ptaki,
Przedziwne owady żerują wśród liści,
A wszystko tak piękne, że może się przyśnić!
Ta droga zielona przy każdym zakręcie
Niezwykłe przygody ci daje w prezencie,
I każda ci bajkę cudowną przyniesie.
Rozejrzyj się. Widzisz? Jesteśmy już w lesie...
3. Wypowiedzi uczniów na podstawie wiersza i własnych doświadczeń.
Jak autor nazywa miejsce, w którym się znajdujemy?
Co można zobaczyć w lesie?
Czy się jest tu coś, co wam się szczególnie podoba?
4. Słuchanie Bajki o malutkiej czarownicy i lesie.
Czytałam kiedyś książkę o malutkiej czarownicy, która dopiero uczyła się czarów. Mieszkała w bajce, gdzie nie było ani kurzej chatki, ani Łysej Góry, ani nawet lasu. Najpierw postanowiła wyczarować las.
- Ele - mele - lewa - niech wyrosną drzewa!
I drzewa wyrosły. Piękne dęby, buki i jodły.
- Jaka jestem mądra. Pierwsze zaklęcie i las gotów! - Wykrzyknęła z radości i poszła chwalić się koleżankom. Gdy wróciła, zamiast zielonych drzew, ujrzała suche pnie i gałęzie.
- Co się stało? Dlaczego mój las usechł?
- Jaki las? Wyczarowałaś tylko drzewa. A gdzie mchy, trawy, krzewy i grzyby? - Usłyszała głos swego nauczyciela Czarodzieja Dobrodzieja. - Próbuj dalej.
- Racja - zgodziła się malutka czarownica. Wymówiła kilka zaklęć i przed oczami znowu ujrzała piękne drzewa, krzewy, mchy i grzyby.
Ale minęło trochę czasu i las zaczął usychać.
- To pewnie dlatego, że nie ma w nim motyli, biedronek i żuków - radziły koleżanki, doświadczone czarownice.
Zajrzała malutka czarownica do ksiąg. Znalazła odpowiednie zaklęcie. I znowu miała przed sobą las.
- Teraz mogę trochę odpocząć - powiedziała i zasnęła. Czarownice śpią bardzo długo albo bardzo krótko. Nasza czarownica usnęła na długo. I pewnie jeszcze by spała, gdyby nie żuki, które zaczęły jej spacerować po nosie.
- Co to? - Wykrzyknęła, nie dowierzając własnym oczom. Przetarła je raz, drugi. - Gdzie się podział mój las? Za to wszędzie pełno żuków. Zjadły mój las! Nigdy nie wyczaruję prawdziwego lasu - powiedziała z żalem i rozpłakała się.
- Nigdy, jeśli nie wyczarujesz ptaków. Ptaki żywią się owadami. W lesie muszą być ptaki - tłumaczył malutkiej czarownicy nauczyciel - Próbuj dalej.
Czarownica znowu zagłębiła się w księgę. Zaczęła szeptać coś o sowie, dzięciole, lisie i zającu... Bo przecież nie tak łatwo wyczarować las. Kryje on w sobie wiele tajemnic.
A dziwy i tajemnice zdarzają się nie tylko w bajkach. Wystarczy wybrać się do lasu.
5. Krótkie wypowiedzi na temat utworu.
Dlaczego malutka czarownica płakała?
Jaka była przyczyna jej niepowodzeń?
Co jeszcze czarownica powinna wyczarować?
6. Spacer z lusterkiem.
Wybieramy ładne, pojedynczo rosnące drzewo. Proponujemy dzieciom, aby obeszły drzewo dookoła ze spuszczoną głową, patrząc w lusterko, w którym odbijać się będzie korona drzewa. Pozwoli to dostrzec drzewo z niezwykłej nieznanej dotąd perspektywy. Następnie proponujemy, aby powtórzyły okrążenie z głową zadartą do góry i porównały to, co widzą w obu przypadkach. Potem mogą spojrzeć na las przez własne szeroko rozstawione nogi.
Rozmowa na temat obserwacji:
Czy podoba wam się to, co widzicie?
Czy chciałybyście pokazać to swoim rodzicom?
7. Zabawa Znajdź wśród drzew swego Przyjaciela.
Jednemu z dzieci zawiązujemy chustką oczy i prowadzimy do drzewa, by nie widząc spróbowało się go nauczyć. Następnie odprowadzamy kilka lub kilkanaście metrów omijając wyimaginowane przeszkody. Zdejmujemy chustkę i prosimy, aby grający odnalazł wśród innych drzew to, które właśnie poznał, czyli swego przyjaciela.
Nauczyciel pomaga dziecku stawiając pytania:
Jaki zapach ma twoje drzewo?
Czy można je w całości objąć ramionami? Czy jest grube?
Czy kora jest szorstka, gładka, sucha czy wilgotna?
Czy są na niej ślady skaleczeń, żywicy?
8. Spotkanie z panem leśniczym.
oglądanie leśniczówki (sprzętu, skór zwierząt, poroża),
rozmowa na temat pracy leśniczego,
wspólna wycieczka na łąkę (obserwacja lasu: słuchanie głosów i oglądanie roślin).
9. Zabawa Największe i najmniejsze.
Nauczyciel prosi dzieci, aby w czasie spaceru w okolicy leśniczówki uważnie obserwowały drzewa i wyszukiwały największe i najgrubsze. Uczniowie obejmują wybrane drzewa rękami, mogą również zmierzyć ich obwód za pomocą miarki centymetrowej. Nauczyciel wskazuje drzewo, które oznaczone jest zielonym znaczkiem z białym orłem i napisem POMNIK PRZYRODY. Nauczyciel poleca uczniom, aby uważnie przyjrzeli się drzewom rosnącym wzdłuż ścieżki przy leśniczówce i odszukali inne pomniki przyrody.
10. Wspólne zredagowanie odpowiedzi na pytania:
Jakie drzewo może zostać pomnikiem przyrody?
Co to dla nas oznacza?
Czego nie powinno się tu robić?
Czy można wyciąć, lub w jakiś inny sposób niszczyć takie drzewo?
Czy wolno zrywać kwiaty, owoce lub liście?
Czy wolno w pobliżu kopać jakieś rowy, kanały, doły? Dlaczego?
Czy blisko starego drzewa możemy rozpalać ognisko?
Prawo chroni pomniki przyrody i zabrania:
wycinania, niszczenia i uszkadzania,
zrywania pączków, owoców i liści,
podkopywania drzew,
wznoszenia budowli w zasięgu korzeni i korony drzew,
wchodzenia na drzewa bez zgody Konserwatora Przyrody,
umieszczania tablic i innych znaków nie związanych z ochroną.
11. Podsumowanie zajęć.
Jaki skarb przyrody poznaliśmy dzisiaj?
Co najbardziej podobało wam się na dzisiejszych zajęciach?
Co nowego dowiedzieliście się o drzewach rosnących w lesie?
12. Wyróżnienie uczniów i wręczenie im odznaki Badacz przyrody.
13. Powrót do szkoły.
- 3 -