Scenariusz zajęć obserwowanych dla klasy II B
GRUDZIEŃ
Blok tematyczny: Święta, święta …
Temat dnia: Gdzie mieszka Święty Mikołaj?
Cele:
Dziecko:
Potrafi uważnie słuchać prawdziwej historii Świętego Mikołaja.
Czyta wiersz B. Lewandowskiej „Lapończyk i Ren”
Poznaje Laponię, jej charakterystyczne obiekty przyrodniczo- społeczne i „Wioskę Świętego Mikołaja”
Potrafi korzystać z mapy Europy jako ważnego źródła informacji.
Układa pytania do określonego odbiorcy
Utrwala pisownię wyrazów małą i wielką literą
Poznaje ubiór i instrumenty muzyczne Lapończyka
Potrafi rytmicznie czytać i wyklaskiwać zdania.
Poznaje liczby w zakresie 100
Potrafi przedstawić fantastyczna postać „Portret Świętego Mikołaja”
Aktywnie uczestniczy w zabawie ruchowej „Zaprzęgi reniferów”
Metody: praca z tekstem, rozmowa, obserwacja
Formy: indywidualna, grupowa
Pomoce dydaktyczne: podręcznik, karty pracy, płyta CD, ilustracja Św. Mikołaja, kartoniki w formie puzzli, szablony liter, mapa polityczna Europy, arkusze papieru, kartki z wyrazami, kartoniki z wyrazami, podwójny komplet liczb 0 - 9, reprodukcje portretów, zdjęć, ilustracji Św. Mikołaja, farby plakatowe, kredki świecowe, kolorowe papiery, klej.
Przebieg zajęć:
Zainteresowanie tematyką zajęć „Prawdziwa historia Świętego Mikołaja”. Na tablicy znajduje się ilustracja św. Mikołaja przykryta kartonikami w formie puzzli. Nauczyciel stopniowo odsłania kolejne elementy puzzli, a dzieci próbują odgadywać, kto przedstawiony jest na ilustracji. Po odsłonięciu ilustracji nauczyciel opowiada historię Świętego Mikołaja. Wszystkie dzieci z niecierpliwością oczekują nadejścia 6 grudnia. Każde z nich marzy o prezentach, które tego dnia znajdą pod poduszką, w skarpecie lub w bucie. Warto wiedzieć, że dzień Świętego Mikołaja został ustanowiony 6 grudnia, żeby uczcić pamięć biskupa z Miry. To on, zgodnie z legendą, był wzorem postaci rozdającej prezenty dzieciom i potrzebującym. Święty Mikołaj urodził się w Patarze (na terenie obecnej Turcji) w rodzinie bogatych kupców około 270 r. od dzieciństwa był bardzo skromny i pobożny, więc ukończył seminarium duchowne. Został biskupem Miry, dużego portowego miasta. Kochał ludzi, pomagał biednym i potrzebującym. Cały swój majątek rozdał ubogim. Był mądry i sprytny. Gdy do portu przybijał okręt transportujący zboże z Egiptu do Europy, biskup Mikołaj potrafił przekonać kapitana, żeby odsypał trochę ładunku. Tak uratował od śmierci głodowej wielu mieszkańców swojego miasta. Krążyło o nim wiele legend. Mówiono, że ocalił życie marynarzom, którzy wypłynęli z poru w Mirze. Na morzu zaskoczył ich straszliwy sztorm i statek zaczął się niebezpiecznie przechylać. Przerażeni marynarze zaczęli modlić się i wzywać Mikołaja, chociaż go nie znali, bo niezbyt często chodzili do kościoła. Nagle na pokładzie zjawił się nieznajomy. Pokazał im, jak poprzestawiać ładunek, żeby okręt nie zatonął. Gdy statek szczęśliwie dopłynął do portu skruszeni marynarze natychmiast pobiegli do kościoła, by podziękować za uratowanie. Biskup właśnie kończył odprawiać mszę. Jakież było zdziwienie marynarzy, gdy rozpoznali w nim człowieka, który przyszedł im z pomocą na morzu. Inna z legend opowiada o tym, jak biskup Mikołaj ufundował posagi trzem pannom. Były to córki ubogiego człowieka. Z powodu nędzy zmuszane do bardzo ciężkiej pracy i nie miały szansy na wyjście za mąż. Gdy Mikołaj dowiedział się o tym, wrzucił trzy sakiewki z pieniędzmi przez komin. Wpadły one do bucików i pończoch, zostawionych przez panny do wyschnięcia przy kominku. Dlatego dzisiaj w krajach, w których używa się kominków jest zwyczaj wystawiania bucików lub skarpet na prezenty. Tam, gdzie nie ma kominków Święty Mikołaj wsuwa prezenty pod poduszkę. Dawniej Świętego Mikołaja przedstawiano jako dostojnego starca z długą brodą w biskupim stroju. W jednej ręce miał worek z prezentami, w drugiej rózg jako ostrzeżenie dla niegrzecznych dzieci. Obecnie Święty Mikołaj to wesoły i dobroduszny staruszek w czerwonym stroju, który rozwozi prezenty saniami ciągniętymi przez renifery.
Rozwiązywanie wykreślani „Laponia”. Nauczyciel umieszcza na tablicy lub pisze litery MLIAKPOOŁNAIJA. Dzieci usuwają lub skreślają te, które tworzą wyraz „Mikołaj”. Odczytują powstałe hasło „Laponia” i tworzą do niego skojarzenia. Nauczyciel uzupełnia hasło dodając do niego kartonik z napisem „ojczyzna świętego Mikołaja”, wskazuje na mapie Finlandię i wzbogaca wiedzę informując, np. „Przez laty minister spraw zagranicznych Finlandii uroczyście przekazał Laponię Świętemu Mikołajowi. Jej stolicą jest małe miasteczko Rovaniemi. Każdego roku odwiedza je ponad pół miliona osób, które chcą odwiedzić Wioskę Świętego Mikołaja leżącą 8 km od miasta”.
Czytanie wiersza „Lapończyk i Ren” z towarzyszeniem podkładu muzycznego.
- Czytanie wiersza przez nauczyciela lub dziecko dobrze czytające.
- Wypowiedzi na temat treści wiersza i odpowiadanie na pytania.
- Ciche czytanie wiersza ze zrozumieniem.
- Wyróżnianie zwrotek w wierszu i czytanie ich przez pary dzieci.
- Wyróżnianie wersów w zwrotkach i czytanie wiersza wersami.
- Chóralne czytanie wiersza.
Zabawa słowna „Mikołajowy malarz”. Nauczyciel dzieli zespół na 4 - osobowe grupy. Każda z nich staje wokół stolika z arkuszem papieru. Kolejni członkowie grup, podchodzą do nauczyciela, który pokazuje kartki z wyrazami, np. rower (R), ogon (O), znak v (V), alfabet (A), nos (A), instrument (I), ekran€, młotek (M), igła (I). dzieci idą do swoich grup i w milczeniu próbują wyjaśnić znaczenie wyrazu za pomocą rysunku. Członkowie grupy mogą ze sobą rozmawiać i odgadywać słowo. Rysujący potwierdza, skinieniem głowy, trafność stwierdzeń lub zaprzecza jej kręceniem. Po odgadnięci wyrazu, grupy zapisują pierwszą jego literę i idą po następny wyraz. Wygrywa grupa, która jako pierwsza odgadnie wszystkie wyrazy i utworzy hasło z ich pierwszych liter, nazwę miejscowości, w której mieszka Święty Mikołaj.
Poznawanie ciekawostek na temat „Wioska Świętego Mikołaja”. Dzieci słuchają informacji Poli, a nauczyciel wzbogaca ją dodając, np. „ Wioska Świętego Mikołaja prezentuje się bardzo okazale. Najważniejszym jej mieszkańcem jest oczywiście sam Święty Mikołaj. Ma on tam swoje główne biuro, swoją pocztę, restaurację i port lotniczy. W wiosce oprócz świętego można spotkać też jego skrzaty. Można pogłaskać renifery, które ciągną sanie Mikołaja. Można przeczytać na tabliczce, że w okresie świątecznym, Święty Mikołaj urzęduje od godz. 9 do 19. Kilkadziesiąt lat temu poczta fińska zaczęła tutaj dostarczać listy adresowane do świętego Mikołaja. Każdego roku przychodzi ich tu około pół Miljona. Najwięcej listów wysyłają dzieci z Wielkiej Brytanii, Japonii i oczywiście z Polski.
Oglądanie zdjęć z Laponii i wypowiadanie się na ich temat. Słuchanie informacji Oskara. Nauczyciel uzupełnia wiedzę dzieci wyjaśniając pojęcia, np. zorza polarna to rozbłyski światła widoczne na tle nieba. Powstaje na wysokości ponad stu kilometrów nad ziemią. Światło zorzy może mieć różne kształt - płomieni, wstęg, promieni lub firanek. Zorza zdumiewa również kolorami - może być czerwona, fioletowa, błękitna, zielonożółta lub srebrna. Można ją zobaczyć na obszarach Arktyki i na Antarktydzie. Porosty są krewniakami grzybów. Tworzą kilkucentymetrowe krzaczki. Mają duże zdolności przetrwania nawet w bardzo trudnych warunkach. Jednocześnie są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia środowiska, więc nie spotkamy ich w okolicy fabryk i dużych miast.. Na dalekiej północy porosty są pożywieniem reniferów. Najbardziej popularnym tam porostem jest chrobotek reniferowy.
Słuchanie informacji Poli. Czytanie i uzupełnianie zdań podanymi wyrazami.
Utrwalanie pisowni małych i wielkich liter.
Układanie pytań do określonego odbiorcy. Nauczyciel dzieli zespól na 4-osobowe grupy. Połowa z nich pisze, na kartkach papieru pytania, które chciałby zadać Lapończykowi. Pozostałe piszą pytania do Świętego Mikołaja. Nauczyciel przypomina o znaku zapytania. Poszczególne grupy tematyczne łączą się w większe grupy i ustalają wspólne listy pytań. Prezentują je.
Czytanie zdań - odpowiedzi i pisanie do nich pytań.
Poznawanie lapońskich instrumentów muzycznych. Słuchanie informacji Oskara. Słuchanie dźwięków wydawanych przez lapońskie instrumenty.
Ćwiczenia w czytaniu i rytmizowaniu wyrazów „Renifery w zaprzęgu Świętego Mikołaja”. Nauczyciel dzieli zespół na trzy grupy. Każda z nich otrzymuje kartoniki z nazwami reniferów w mikołajowym zaprzęgu, np. I - Kometek, Błyskawiczny, Fircyk, II - Amorek, Tancerz, Pyszałek, III - Złośnik, Profesorek, Rudolf. Dzieci dzielą nazwy na sylaby i piszą je na tablicy. Następnie czytają je rytmicznie z wyklaskiwaniem.
Rytmiczne czytanie i wyklaskiwanie tekstu.
Śpiewanie piosenki „Prezent dla Świętego Mikołaja”
Zabawa ruchowa „Zaprzęgi reniferów”. Dzieci dobierają się trójkami. Para z każdej trójki naśladuje renifery w zaprzęgu. Dzieci - renifery trzymają się za ręce, wolne ręce podaja trzeciemu dziecku stojącemu za nimi. Trzecie dziecko wykonuje przysiad. „zaprzęg” rusza. Na sygnał nauczyciela dzieci zamieniają się rolami.
Liczenie kolejno w zakresie 100. Dzieci stoją w kręgu. Nauczyciel wskazuje dziecko rozpoczynające odliczanie i podaje zakres liczenia, np. - kolejno od 1 do 20; od 24 do 40;od 43 do 62, - dziesiątkami od 10 do 70; od 30 do 80; od 10 do 100.
Zabawa słowna „Jaka to liczba?”. Dzieci pozostają w kręgu. Nauczyciel rozpoczyna zdanie, a dzieci kończ ja, np. - 10 jedności to 1…; 30 jedności to …; 50 jedności to…; 90 jedności to…, - 2 dziesiątki to …jedności; 4 dziesiątki to …;7 dziesiątek to…
Zabawa „Odgadnij liczbę”. Nauczyciel dzieli zespół na dwie grupy. Każda z nich otrzymuje podwójny komplet liczb 0 - 9. Jedna grupa losuje 2 karteczki i układa z nich liczbę dwucyfrową. Druga grupa za pomocą 10 pytań, próbuje odgadnąć o jaką cyfrę chodzi. Grupy wymieniają się rolami. Wygrywa ta, której uda się odgadnąć więcej liczb.
Rachunek pamięciowy - dodawanie pełnych dziesiątek w zakresie 100.
Uzupełnianie brakujących liczb. Pełne dziesiątki w zakresie 100. Słuchanie wierszyków Poli.
Zabawa ruchowa przy muzyce „Paty”. Dzieci przy świątecznej muzyce, swobodnie poruszają się po Sali. Nauczyciel rozrzuca kartoniki z działaniami: dodawaniem i mnożeniem pełnych dziesiątek w zakresie 100. Dzieci zabierają po jednym kartoniku. Gdy muzyka przycichnie obliczają działanie tworząc pary: dodawanie i odpowiadające mu mnożenie.
Przedstawienie fantastycznej postaci za pomocą różnorodnych środków plastycznych „Portret Świętego Mikołaja”. Oglądanie reprodukcji portretów, zdjęć, ilustracji. - wyróżnianie i określanie pojęć: portret zbiorowy, indywidualny, - omówienie treści i kolorystyki wybranego portretu, - oglądanie zdjęć zgromadzonych przez dzieci i dzielenie ich na portrety indywidualne i zbiorowe. Opisywanie, na podstawie zdjęcia lub ilustracji, wyglądu Świętego Mikołaja; - ustalenie, że Św. Mikołaj jest postacią fantastyczną i można ją przedstawić według własnych wyobrażeń, - określenie barw dominujących w wyglądzie św. Mikołaja (czerwona, czarna, biała). Omówienie wyglądu postaci ludzkiej na podstawie osoby realnej. Omówienie zadania plastycznego, dzieci wykonują pracę korzystając z jednej z technik, np. malowanie farbami plakatowymi, rysowanie kredkami świecowymi, wydzieranka z papieru kolorowego. Twórcza praca dzieci. Uporządkowanie miejsca pracy. Wystawa i ocena prac.
Praca domowa: do wyboru przez nauczyciela ćwiczenia ze str. 15, 16 w zeszycie 4.