1)Wycieczkę szkolną można rozpatrywać w trzech aspektach:
a) jako metodę nauczania
b) jako środek dydaktyczny
c) jako forma organizacji pracy szkoły - lekcja
2) Definicji wycieczki jest wiele. Problematyką tą zajmowali się Czajkowscy, Demek
WYCIECZKA SZKOLNA
jest to wyjście z codziennego otoczenia poza budynek szkoły
grupa podróży lub wycieczek zorganizowana w celu poznania środowiska jednej lub więcej miejscowości w kraju lub za granicą odbywającą się według określonego programu realizowanego pod nadzorem kierownika
każde celowe i zorganizowane wyjście w celach poznawczych, kształcących, wychowawczych lub rekreacyjnych.
Lekcja w terenie która posiada trzy atrybuty- musi być celowa, przygotowana, i dobrze zorganizowana.
(zarządzenie ministra oświaty) jest jedną z form pracy dydaktyczno - wychowawczej, szkoły - umożliwiająca uczniom bezpośrednie poznanie środowiska lokalnego własnego regionu, kraju ojczystego lub innych krajów, ich właściwości geograficznych, historycznych, etnicznych, kulturowych, bądź gospodarczych.
3) Klasyfikacja
ze względu na liczbę uczestników
- grupowa
- indywidualna
- zbiorowa
ze względu na środek lokomocji
- pierwsza
- autobusowa
- rowerowa
- kolejowa
ze względu na czas
- dłuższe
- krótsze
ze względu na realizowane zagadnienia
- biologiczna
- historyczna
- geograficzna
e) ze względu na cel i charakter organizacji
- terenowe (zapewnienie ruchu)
- krajoznawczo- przyrodnicze (poznanie najciekawszych terenów)
- naukowo - badawcze (szukanie śladów folkloru)
- społeczne (poznanie zakładów pracy)
Podział w klasach młodszych
ze względu na czas
- do I godziny (15-20 min bieżący materiał np. pomiar temperatur w klasie i na powietrzu)
- 2-3 godziny (lekcje w terenie, gdzie kształtujemy postawy badawcze)
- całodniowe ( dotyczące zapoznania się np. z ekosystemem)
4) Funkcje wycieczek
poznawcza - dostarczenie uczniom informacji i spostrzeżeń w oparciu o penetrację; zapoznanie z różnymi ekosystemami (las, park, łąka, pole uprawne, rzeka, jezioro). Na wycieczce uczniowie maja możliwość zetknąć się z faktami przyrodniczymi w ich naturalnych warunkach, mogą dostrzegać związki i zależności występujące w najbliższym otoczeniu. Uczniowie poznają otaczającą rzeczywistość wszystkimi zmysłami.
Kształcąca - polega na rozwijaniu wrażeń i spostrzeżeń, niezbędnych do pracy umysłowej, tworzenia wyobrażeń, rozwijania mowy oraz w kształtowaniu pojęć. Kształtujemy ponadto umiejętność obserwacji bezpośredniej. Kształtujemy wartości estetyczne.
Wychowawcza - to kształtowanie u uczniów pożądanych cech życia społecznego- umiejętność współpracy w grupie, empatię. Nauka umiejętności gospodarowania czasem oraz planowania.
Motywująco - aktywizująca - wyzwalamy motywację wewnętrzną poprzez aktywne uczestnictwo.
Integrująca- grupy ; treści metod nauczania nauczyciela z uczniem; ucznia ze środowiskiem. Występowanie elementów wielostronnego kształcenia, bowiem uczeń jednocześnie poznaje świat.
A.J - poznaje
O - działa (strategie operacyjne)
P - odkrywa świat (sytuacja problemowa)
E - przeżywa (sytuacja emocjonalna)
Zdaniem Okonia te wszystkie elementy występują jednocześnie i w tym upatruje się największą wartość wycieczek, bowiem to co dziecko przeżyje lepiej zrozumie i zapamięta .