Wykład 1

1. Podstawowe pojęcia = metodologia

1. Metodologia pochodzi z greckiego( nauka,która uczy nas chodzić wzdłuż drogi pozwoli mi dojść do założonych celów,jeżeli zejdziemy z tej drogi to nasze badania mogą być podważane) lub greckiego (metodo -logos, metoda - nauka czyli nauka o metodzie)

2. Metoda badawcza zespół teoretycznie uzasadnionych koncepcji teoretycznych( musi być zgodna z teorią pedagogiczną, pewna koncepcja ,która powstaje w naszym umyśle; aby można było zrealizować metodę badawczą muszą dysponować odpowiednimi technikami) i instrumentalnych, obejmujący całość postępowania badawczego, zmierzającego do określonego celu.

3. Technika badawcza - zespół czynności ,które badacz musi wykonać, aby zrealizować cel badawczy. Aby wykonać tą czynność muszę dysponować narzędziem.

4. Narzędzia badawcze -wytwór materialny ,który pozwoli mi zebrać informację potrzebne do osiągnięcia, realizacji celów.

5. Aby można przeprowadzić badania naukowe to każdy badacz musi wykonać czynności w ściśle określonej kolejności. Ten zbiór czynności, które każdy musi wykonać ujmując w tzw. Strukturę procesu badawczego.

6. Czynności struktury procesu badawczego:

- należy określić przedmiot i zakres badań

- należy określić cel badań

- należy określić zbiór pytań, na które szukać będziemy odpowiedzi w procesie badawczym (problemy badawcze)

- należy określić hipotezę do problemów badawczych

- z problemów, hipotez badawczych należy wyłonić zmienne

- należy do zmiennych dobrać odpowiedni wskaźniki

- dobrać do badań odpowiednie próby badawcze

- należy dobrać odpowiednie metody, techniki i narzędzia badawcze

- przeprowadzamy badania próbne

- wprowadzenie badań właściwych

- dokonać pomiaru zmienności zmiennych

- opracowanie wyników pomiaru zmienności zmiennych

- dokonujemy wnioskowania na temat hipotez (testowanie hipotez)

- wyciągnięcie wniosków z badań i nakreślenie dalszej drogi badań.

Wykład 2 orientacje metodologiczne z pedagogice empirycznej

1.Następują 4 orientacje metodologiczne:

a) indukcjonistyczna

b)hipotetyczna

c)esencjalistyczna

d)anarchistyczna

Ad a) zakłada się , że nasza wiedza pochodzi z doświadczenia:obserwacja stanowi podstawę czerpania inf. O świecie, źródłem wiedzy o świecie są fakty empiryczne, fakty empiryczne stanowią jedynie uzasadnienie naszej wiedzy, wiedza zależy od faktów obiektywnych. Indukcja zupełna ,indukcja numeryczna- metematyczna, indukacja eliminacyjna.

Indukcja numeryczna - John Stuart Mill: zasada jedynej zgodności (do badań dobieramy dwie próby badawcze), zasada jednej jedynej różnicy (do badań dobiera się 2 próby badawcze różniące się jednym czynnikiem,do jednej z prób odprowadza się dodatkowy czynnik), zasada jednej jedynej zgodności i różnicy , zasada zmian towarzyszących ( dwa czynniki zmienia zmieniający jeden czynnik sprawdzamy czy wywołał zmianę w innych), zasada reszty ( istniejący czynnik, których jeszcze nie odkryliśmy czyli reszta. Zasada ta zakłada, że nasza wiedza jest kumulatywna)

Ad b) u podstaw hipotetyzmu leży negacja przyjętych założeń. Polega na negowaniu ustalonych założeń, Wiedza jest bardzo trwała. Na podstawie danych faktów wysuwamy hipotezę.

Ad c) podstawą prowadzenia badań jest praktyka(??) społeczna. Ob..(??) poznawczą stanowi przekształcenie rzeczywistości. Metodą badawczą jest tutaj idealizacja. Zawsze szukamy czynników głównych i ubocznych. Jeżeli znajdziemy czynniki główne to możemy przewidzieć co będzie się działo dalej. Jeżeli stwierdzamy, że główne nie wyjaśniają zjawiska to dodajemy uboczne.

Ad d) ta orientacja neguje wszystko, cechuje indukcjonizm(??), hipotezę ,esencjalizm. Przyjmuje takie podejścia pedagogiczne które przyjmuje wyjaśnienie zjawisk bez względu na orientację.

3 wykład - Elementy struktury procesu badawczego.

Ustalenie tematu pracy, określenie problematyki badawczej i zakres prac badawczych.

Zakres - jak głęboko i w jakim zakresie będziemy badać , w zakresie jakiego środowiska.

Cel badań - stan do którego dążymy

Cel poznawczy - czyli co potrafię zrobić , potrafię przewidzieć to zjawisko umiem opisać, wyjaśnić, przewidzieć.

Cel teoretyczny - spr . pewnego modelu zjawiska

Cel praktyczny - wykorzystanie badanego zjawiska w praktyce pedagogicznej.

1. Zbiór pytań na które będziemy szukać odpowiedzi w procesie badawczym (problemy)

Problem badawczy - pytanie na które szukać będziemy odpowiedzi i tylko poprzez te badania uzyskamy na nie odpowiedzi.

Każdy problem badawczy jest pytaniem.

Problemami - nie są pytania o fakty, przedmioty, zjawiska

Pseudo problemy - pytania które nic nowego nie wprowadzają do rzeczywistości pedagogicznej.

2. Podział problemów: zakresy:

- jeżeli za podział przyjmiemy zakres to wyróżniamy: ogólne, ozne..łowe(?) zawsze (…) z ogólnego.

- jeżeli przyjmiemy zawartość logiczno - gramatyczną : typu alternatywnego w postaci pytań = rozstrzygające, problemy o postać pytań - dopełnienie ( w jakim zakresie), przyjmiemy jakie występują pomiędzy badanymi cechami:problemy istotnościowe (czy?),problemy zależnościowe.

Hipoteza- najbardziej

Warunki jakie musi spełniać prawidłowa hipoteza . Każda hipoteza musi być adekwatną odpowiedzią na podst. pytania problemowe.

Adekwatna - czyli hipoteza nie musi rozszerzać pytania problemowego.Każda hipoteza powinna być sformuowana językiem prostym.Hipoteza nie może być zbyt generalizowana. Hipoteza musi być sprawdzalna.

4 wykład

Zmienna= z problemów, hipotez należy wyłonić zmienne. Czynnik, cecha, wielkość,która przyjmuje co najmniej 2 warości:

1. Zmienne dwuwartościowe (np.płci) (dychotomiczna)

2. Zmienne wielowartościowe (narodowość, metody badawcze)

Często sprowadzamy do dwuwartościowych to tzw. Zmienna dychotomizowana.

Zmienne ciągłe - jeżeli pomiędzy dwie dowolne wartości da się wprowadzić zawsze trzecią np.wzrost

Zmienne dyskretne - to tzw.zmienna okokowa(??) np.grupa krwi

Z punktu widzenia metodologii zmienne zależne to cechy właściwości które aktualnie badamy.

Zmienne niezależne to czynniki,właściwości cechy od których uzależniamy zmienne zależne które (…)zmiany zmiennych zależnych.

Czy alkoholizm rodziców wpływa na alkoholizm u ich dzieci.

Alkoholizm rodziców - zmienna zależna

….

Zmienne (ważne)

- główne silnie oddziałowywują na zmienną zależną

- uboczne słabiej oddziałowywują na zmienne zależne

- pośredniczące def.Muszyńskiego to zmienne niezależne ,które występują w umyśle badawczym.

Zmienne zależne - ze względu na wartości z wyników badań

- ilościowe te cechy ,zmienne, którym wartościom przypisujemy liczby

• Porządkowe - to takie zmienne, którym da się przypisać liczby, ale dopiero po wykonaniu wszystkich pomiarów np. oceny

• -ilorazowe

Takie których wartości są zawsze dodatnie

• przedziałowe to zmiany której w procesie można przypisać liczbę po dokonaniu badań możną te lizbę podzielić.Może przyjmować wartości dodatnie jak i ujemne.

- jakościowe taka zmienna,której wartości da się przypisać liczby np. płeć

Zmienna zależna -jakościowa (nominalna)

Często zmienna badana nie jest obserwowalna. Aby jednak można było ją badać należy dobrać do niej inną zmienną , współwystępującą w badaniu, ale obserwowalną . Tą zmienną obserwowalną współwystępującą zbadaną, która pozwala badać nazywać będziemy wskaźnikiem.

Wyróżniamy kilka rodzajów wskaźników:

Jeżeli pomiędzy wskaźnikiem i cechą badaną tzn. z zależną da się ustalić relacje empiryczną to wskaźnik nazywać będzie się empiryczny np.temp.ciała. Jeżeli pomędzy wskaźnikiem i cechą badaną czy z. zależną występuje ralacja tożsamości to wskaźnik nazywać będę definicyjnym np. liczba pozytywnych wyborów dziecka w grupie jest wskaźnikiem jego pozycji społecznej.

Jeżeli zaś pomiędzy wskaźnikiem i cechą badaną zachodzi relacja wynikania to wskaźnik nazywać będę inferncyjnym(?) [jedno wynika z drugiego] np.liczba pozytywnych odp.na pytanie egzaminującego jest wskaźnikiem wiedzy badanego.

Wykład 5 metody, techniki i narzędzia badań

1. Metody Według Pilcha

- eksperyment pedagogiczny

- monografia ped.

- metoda indywidualnych przypadków

- diagnoza ped.

- obserwacja

- testy socjometryczne

2. Redukując wszystkie metody do 3 można wyróżnić:

- eksperyment ped

- metoda ex post facto

- metoda korelacyjno- regresyjna

Obserwacja jest metodą zbierania obserwacji na temat badanego zjawiska w naturalnym jego przebiegu tzn, że badacz nie ingeruje w przebieg badanego zjawiska:

- musi być celowa

- musi być obiektywna tzn, ze inf. Zależą od tego zjawiska a nie od osoby badającej

- musi być rzetelna tzn gdyby zjawisko się powtórzyło to inf.jakie zbieram nie będą odbiegały od poprzednich.

- powinna być trafna

- musi być wyczerpująca tzn. podczas obserwacji uzyskać zbiór inf. ,które pozwalają na wyciągnięcie wniosków

- obiektywna

Techniki obserwacji

- obserwacja zbiorowa

- obserwacja indywidualna

- obserwacja jawna

-obserwacja ukryta (badany nie wie,że jest obserwowany)

Narzędzia w obserwacji

- dziennik obserwacji

- arkusz obserwacji

Muszą mieć nagłowek

Dziennik piszemy tak jak zjawisko przebiegu własnymi słowami na czym zjawisko polega jak się rozwija i jak się zakończyła.

Arkusz obserwacji inaczej zbiór pytań, najczęściej skategoryzowanych na które badający ma odpowiedzi.

Warunki:

- każdy badacz musi mieć możliwości manipulowania co najmniej jedną zmienną niezależną

- każdy badacz musi kontrolować zmienne uboczne

- każdy badacz musi zminimalizować wpływ zmiennych zakłucajacych na zmienną zależną

- każdy badacz musi mieć możliwość pomiaru(?) zmienności zmiennej zależnej.

Spełenienie pierwszego i drugiego warunku jest konieczne inaczej to nie jest eksperyment.

Badacz ingeruje tu w przebieg eksperymentu.

Jeśli badacz manipuluje jedną zmienną niezależną ,która wpływa na zmianę tylko jednej zmiennej zależnej to taki układ nazywamy (?)jednoczynnikowym(?)

- kiedy manipuluje wieloma niezależnymi, które wpływają na zmienność wielu zmiennych zależnych -wieloczynnikowy

- manipulacja wieloma zmiennymi niezależnymi ,które wpływają na jedną zmienną zależną - jednoczynnikowy.

Techniki w eksperymencie

1. Technika z jednej grupy eksperymentalnej

2. Technika z dwoma grupami równoległymy(?) eksperymentalnymi

3. Technika czterech grup równoległych

4.Technika grup krzyżowych

Ad 1 . Dobieramy grupę badawczą i dokonujemy pomiaru zmienności cechy badanej. Wynik tego pomiaru (Y 1p)

p- czynnik pomiaru początkowego

1. Pierwsza

Y 1p ---------X------------------Y1k

k- wynik pomiaru końcowego

Y1k>Y1p wtedy mówimy ,że czynnik eksperymentalny wywołał zmieność zmiennej zależnej(zzz)

Ad2. Do badań z ddowam grupami badawczymi

Y1p------------------X---------------Y1k

Y2p-------------------x--------------Y2k

Y1p = Y2p

Do jednej grup wprowadzamy czynnik eksperymentalny najlepiej do grupy słabszej. Po zakończeniu badań dokonujemy pomiaru.

Y1k >Y1p

Y1k>Y2k

Y2k= Y2p

Można zrezygnować z badaniach ped.z piamiaru

Sd 3. Dobieramy 4 grupy

1. Y1p------x-----------Y1k

2. Y2p-------x-------Y2k

3. …..------x--------Y3k

4. ……………………Y4k

Y 1p = y2p

Y1k>y1p

Y1k>Y2k

Y3k>Y4k

Opracowywujemy najczęściej czynniki statystyczne Y1k Y3k

Y2k Y4k

Ad.4 Do badań dobieramy dwie grupy badawcze. Do słabszej

1. Y1p-----x-------------Y1k-----------y1k

2. Y2p--------y2k--------x----------y2k

Y1k>Y2k

Y2k>Y1k

Narzędzia w eksperymencie

1.Ankieta

2.kwestionariusz

3.rozmowa

4.wywiad

5.test pedagogiczny

Ankieta do badań ped.w szerokim zakresie

Kwestionariusz słuzy do dogłębnego poznania wycinka badań ped.

---