Działalność pedagogiczna przedszkola
Proces wychowania w przedszkolu
Pedagogika przedszkolna zajmuje się problematyką zbiorowego wychowania dzieci w placówkach przedszkolnych. Takie określenie jej przedmiotu wynika ze specyfiki procesu wychowania, zależnej od właściwości psychofizycznych dzieci w wieku przedszkolnym.
Przedszkole może wywierać wielostronny wpływ na rozwój dzieci, organizując całość ich trybu życia w czasie pobytu w placówce. Efekty tej pracy zależne jednak będą od uwzględnienia właściwości rozwojowych dziecka jako aktywnie działającego podmiotu wychowania. To zobowiązuję przedszkole do właściwego stymulowania i kształtowania rozwoju dzieci, a także do działań wyrównawczych w przypadku stwierdzenia odchyleń, wymagających specjalnych zabiegów pedagogicznych.
Wszystkie te czynności składają się na całość procesu wychowania w przedszkolu. Stąd pedagogikę przedszkolną określa się jako dziedzinę pedagogiki zajmującą się procesem kierowania rozwojem dzieci w placówkach przedszkolnych.
W procesie tym wychowawca wspomaga wysiłki dziecka, wychodzi naprzeciw jego inicjatywie, okazuje pomoc w razie potrzeby, włącza się w jego działalność, udziela wyjaśnień, uczy. W toku tych działań urozmaica treść zabaw, wprowadza nowe ich rodzaje, kształtuje postawy społeczno-moralne, wzbogaca treść i środki wyrazu dziecięcych prac plastycznych.
Kierowanie samorzutną aktywnością dzieci jest jednym z torów procesu wychowania w przedszkolu, polegającym na interakcji aktywności dziecięcej i oddziaływań pedagogicznych. Tak rozumiany proces kierowania rozwojem dziecka stanowi przedmiot badań pedagogiki przedszkolnej.
Problematyka badawcza tej dziedziny obejmuje swoim zakresem bądź poszczególne składniki działalności przedszkola, bądź jej całość jako system wychowania dzieci, uwzględnia także poznawanie wychowanków oraz współpracę z rodziną i środowiskiem społecznym. Przedmiotem badań pedagogiki przedszkolnej są również skutki działalności różnorodnych placówek przedszkolnych funkcjonujących w różnych środowiskach społecznych (Kwiatowska, 1988).
System czynności wychowawców (nauczycieli, rodziców, i innych osób) i wychowanków, umożliwiających, wychowankowi zmienianie się w pożądanym kierunku, to proces wychowania.
W pedagogice przedszkolnej uwzględnia on intencjonalne oddziaływanie przedszkola na rozwój dziecka oraz wpływy naturalne rodziny, znajomych, rówieśników, telewizji, książek itp., kształtujące i przygotowujące dziecko do życia w społeczeństwie. Niezamierzone wpływy działają na dziecko także w środowisku przedszkolnym.
Proces wychowania w przedszkolu polega więc na rozróżnianiu tych wpływów, które mogą być zarówno pozytywne i wzmacniać efekty pracy przedszkola, jak i negatywne- osłabiające te efekty.
Specyfika procesu wychowania w przedszkolu powoduję, że termin ten obejmuje także kształcenie.
Dla okresu przedszkolnego charakterystyczny jest duży stopień integracji procesu wychowania i kształcenia. Treść nauczania nie stanowią osobnego działu, lecz włączone są w treści wychowania. Wszystkie sytuacje związane z pobytem dziecka w przedszkolu, z samoobsługą, zabawą, praca i innymi zajęciami, oddziałują na całą osobowość, mają charakter wychowawczy. Mieści się w nich także wiele treści kształcących, powiązanych z całym systemem pracy wychowawczej. Uczenie się towarzyszy każdej sytuacji związanej z pobytem dziecka w przedszkolu. Można także wydzielić w tym procesie uczenie się, które stanowi nabywanie przez dzieci wiedzy o świecie, nowych pojęć i umiejętności. Uczenie się w przedszkolu jest przede wszystkim powiązane z działaniem. W procesie wychowania w przedszkolu dzieci uczą się także pod kierunkiem nauczyciela. Nauka ta obejmuje umiejętności praktyczne, przydatne w codziennym życiu, dzięki którym dziecko stopniowo usamodzielnia się, a także treści kształcące, zawarte w programie wychowania przedszkolnego. Kształcenie w przedszkolu, włączone w proces wychowania, realizowane jest za pomocą metod i form przyjętych w pedagogice przedszkolnej (Kwiatowska, 1988; Okoń, 1998).
Cele wychowania przedszkolnego
Proces kierowania rozwojem dzieci w przedszkolu zmierza do tego, aby wpoić im wartości zawarte w celach wychowania przedszkolnego. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego stwierdza, że celem tego wychowania jest:
- wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji;
- wychowanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co dobre a co złe, potrafiły zgodnie bawić się i uczyć, kulturalnie zwracać się do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy;
- kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodniejszego znoszenia stresów i porażek;
- rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, niezbędnych w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi;
- troska o zdrowie dzieci, ich rozwój fizyczny oraz sprawność fizyczną, aby chciały i mogły uczestniczyć w zabawach i grach sportowych;
- budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym, a także rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych;
- wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne;
- kształtowanie poczucia przynależności społecznej: do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej;
- zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w kształceniu w szkole.
Cele powyższe są realizowane, w miarę możliwości, we wszystkich obszarach działalności edukacyjnej przedszkola. Dla ich osiągnięcia należy wspomagać rozwój, wychowywać i kształcić dzieci zgodnie z ich wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi, w relacjach ze środowiskiem społeczno- kulturowym i przyrodniczym. Wychowawca zobowiązany jest też do respektowania indywidualności dziecka, jego oryginalności i niepowtarzalności oraz umożliwiania mu kontaktów ze środowiskiem, w czasie których dokonuje się poznanie przez działanie. Celom zawartym w podstawie programowej wychowania przedszkolnego podporządkowane są cele szczegółowe, określone w poszczególnych programach, zgodnie z ich założeniami programowymi.
Funkcje i zadania przedszkola
Zgodnie z założeniami podstawy programowej wychowania przedszkolnego, przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych oraz inne formy wychowania przedszkolnego w równej mierze pełnią funkcje opiekuńcze, wychowawcze i kształcące.
Przedszkole obejmuje swoim zakresem szeroko pojętą opiekę nad zdrowiem, bezpieczeństwem i przygotowaniem do szkoły swoich wychowanków oraz pomoc rodzicom pracującym w zapewnieniu ich dzieciom opieki wychowawczej. Działalność tę należy rozumieć jako czynności wyrażające się w stosunku nauczyciela do dzieci i obejmujące różne sytuacje związane z ich trybem życia, zabawami i zajęciami.
Działalność opiekuńcza daję dzieciom poczucie bezpieczeństwa, warunkujące pozytywne wyniki wychowania i kształcenia.
Działalność wychowawcza ma na uwadze wszechstronny rozwój dzieci i przygotowanie do szkoły.
Natomiast działalność dydaktyczna przejawia się w procesie kierowania uczeniem się wychowanków w różnych sytuacjach i okolicznościach, z uwzględnieniem ukierunkowanej pracy nad przygotowaniem ich do podjęcia nauki w szkole.
W praktyce działalność opiekuńcza, wychowawcza i dydaktyczna są ze sobą integralnie powiązane. Wyraża się to w różnych formach pracy z dziećmi, takich jak zabawa, zajęcia tematyczne, kontakty okolicznościowe, czynności samoobsługowe, prace użyteczne. Każda z tych form stwarza sytuacje, w których opieka nad dzieckiem łączy się z wychowaniem i nauczaniem. Postawa opiekuńcza nauczyciela, a także gotowość niesienia pomocy, buduje w dziecku poczucie bezpieczeństwa, wpływa na jego dobre samopoczucie i stwarza atmosferę, w której może rozwijać się jego aktywność, chęć działania i podejmowania wysiłków (Kwiatowska, 1988; Lubomirska, 1997).
Z podstawy programowej wychowania przedszkolnego wynika, że przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych oraz inne formy wychowania przedszkolnego spełniają wobec dziecka funkcję wspomagającą jego rozwój. Funkcję ową ujmuje się jako tworzenie przez nauczyciela sytuacji sprzyjających wyzwalaniu i doskonaleniu różnych form aktywności dzieci- ruchowej, umysłowej, technicznej i estetycznej. Nauczyciel stwarza warunki dla inicjatywy i czynienia samodzielnych doświadczeń, wyposaża dzieci w określony zasób wiadomości i umiejętności, kształci nawyki, uczy sposobów zachowania się i postępowania.
Funkcja wspomagająca rozwój przejawia się także w zapobieganiu nieprawidłowością w rozwoju. Jest to szeroko pojęta profilaktyka. Ponadto wspomaganie rozwoju to wyrównywanie różnych rozwojowych opóźnień, likwidowanie lub zmniejszanie niektórych wad psychofizycznych. Dotyczy to tych dzieci, u których rozwój poszczególnych sfer jest opóźniony lub przebiega nieharmonijnie.
Inną funkcją wychowania przedszkolnego jest doradztwo i wspieranie działań wychowawczych rodziny. Działalność ta przejawia się w pomaganiu rodzicom w rozpoznawaniu możliwości rozwojowych dziecka i podjęciu wcześniej interwencji specjalistycznej, w informowaniu ich na bieżąco o postępach dziecka oraz uzgadnianiu wspólnie z nimi kierunków i zakresu realizowanych w przedszkolu zadań.
Przedstawione funkcje wychowania przedszkolnego ściśle wiążą się z zadaniami, poprzez które mogą być realizowane. Zadania przedszkola wynikają ze wspomaganiem wszechstronnego rozwoju dziecka. Dotyczą one wychowania zdrowotnego, społeczno-moralnego, umysłowego, technicznego i estetycznego.
Do zadań w zakresie wychowania zdrowotnego należy wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych, kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych, kształtowanie sprawności fizycznej dzieci, przysposabianie do utrzymywania ładu i porządku.
Zadania wychowania społeczno-moralnego obejmują kształtowanie umiejętności społecznych dzieci w zakresie porozumiewania się z dorosłymi i rówieśnikami, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych, wpajanie poszanowania roślin i zwierząt oraz wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne.
Do zadań w zakresie wychowania umysłowego należy wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznaniu i rozumieniu siebie oraz swojego otoczenia.
Do zadań wychowania technicznego należy rozwijanie zainteresowań i sprawności konstrukcyjnych oraz umiejętności posługiwania się prostymi urządzeniami technicznymi.
Zadaniem wychowania estetycznego jest rozwijanie wyobraźni , wrażliwości estetycznej i twórczości dzieci w kontakcie z teatrem, muzyką, śpiewem itp.
Zasady pracy pedagogicznej z dziećmi w wieku przedszkolnym
Zasady wychowania zawierają ogólne normy postępowania pedagogicznego. Zasady wychowania w przedszkolu to najogólniej normy prawidłowego kierowania rozwojem dzieci.
W pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym szczególne znaczenie mają :
-zasada zaspokajania potrzeb dziecka- polega na wpływaniu na jego dobre samopoczucie fizyczne, psychiczne i społeczne, a więc na jego zdrowie. Szczególne znaczenie mają tu czynności opiekuńcze nauczyciela, prowadzące do zaspokojenia takich potrzeb, jak: potrzeby biologiczne, emocjonalne, społeczne, potrzeba bezpieczeństwa, miłości, uznania, ruchu i działania, a także potrzeba poznawania świata. Zaspokajanie podstawowych potrzeb dziecka umożliwia ich rozwijanie;
- zasada aktywności- stanowi warunek skuteczności oddziaływań w każdej sferze wychowania przedszkolnego. Aktywność dziecka jest dla nauczyciela „czułym barometrem” świadczy o ożywieniu i gotowości do działania lub o zmęczeniu i złym samopoczuciu jeśli słabnie.
- zasada indywidualizacji- wskazuję na konieczność otoczenia troską każdego dziecka i na gotowość pedagoga do nawiązywania z nim indywidualnych kontaktów. Zgodnie z tą zasadą metody postępowania pedagogicznego powinny być dostosowane do potrzeb i możliwości dzieci wynikających z ich różnic indywidualnych;
- zasada organizowania życia społecznego dzieci- wymaga stosowania w procesie wychowania norm społeczno- moralnych, obowiązujących w zbiorowości przedszkolnej, i zmierza do tego, by dzieci je zaakceptowały i przestrzegały w swoim postępowaniu;
- zasada integracji- ukazuję konieczność liczenia się w każdej sytuacji ze współzależnością rozwoju somatycznego i psychicznego dziecka, z wpływem zdrowia i dobrego samopoczucia na jego zachowanie, jak również z wpływem przeżyć emocjonalnych na funkcjonowanie dziecięcego organizmu. Zasada ta postuluje łączenie treści różnych dziedzin wychowania, jak też ingerencję treści wychowania i kształcenia;
Przedstawione zasady są ogólnymi zasadami pracy z dzieckiem w wieku przedszkolnym. W poszczególnych dziedzinach wychowania mają zastosowanie zasady bardziej szczegółowe.
Formy organizacyjne pracy wychowawczej z dziećmi w wieku przedszkolnym
Formy organizacyjne pracy pedagogicznej rozumie się rozplanowane w czasie i przestrzeni wzajemne czynności nauczyciela i dzieci. W procesie wychowania przedszkolnego formy te odnoszą się do całości sytuacji związanych z trybem życia w placówce i podstawowych rodzajów działalności. Obejmują one typowe sytuacje wychowawcze, naturalne i organizowane celowo, powtarzające się systematycznie lub tylko okolicznościowo w rozkładzie dnia pracy placówki.
Do podstawowych form organizacyjnych wychowania w przedszkolu lub form pracy z dziećmi należą:
- zajęcia i zabawy dowolne ( dzieci podejmują je z własnej inicjatywy. Są to zabawy ruchowe, tematyczne, konstrukcyjne i badawcze, mogą malować, sprzątać, itp.)
- zajęcia obowiązkowe(są to czynności samoobsługowe i prace użyteczne dzieci tj. spacery, wycieczki i uroczystości przedszkolne oraz codzienne zajęcia organizowane przez nauczyciela.)
- sytuacje okolicznościowe(są to nieoczekiwane sytuacje nasuwające dzieciom jakieś problemy, wynikające z ich zainteresowań, obserwacji, przeżyć czy chwilowego samopoczucia. Stwarzają nauczycielowi okazje do oddziaływań wychowawczych, do odpowiedzi na pytania dzieci, do indywidualnego zajęcia się dzieckiem w razie potrzeby.)
Wszystkie formy organizacyjne pracy wychowawczej z dziećmi mają jednakowo ważne znaczenie. Każda z tych form obejmuje bowiem treści wielostronne. Ponadto te wszystkie formy służą integracji treści programowych zawartych w rozmaitych dziedzinach wychowania przedszkolnego.
Podstawowe metody pracy wychowawczej w przedszkolu
Metody wychowania w przedszkolu wskazują na czynności nauczyciela i dzieci, które należy tak dobierać, aby osiągnąć zamierzone cele. Metody przyjęte w pedagogice przedszkolnej obejmują swoim zakresem zarówno proces wychowania, jak i kształcenia oraz uwzględniają właściwości rozwoju dziecka i jego etapy.
W pracy z dzieckiem w wieku przedszkolnym stosuję się:
-metody czynne (są to metody oparte na działaniu dziecka; zalicza się do nich metodę samodzielnych doświadczeń(polega na stwarzaniu warunków do spontanicznej zabawy i innych form dowolnej działalności dziecka, na ułatwianiu mu nawiązywania z własnej inicjatywy kontaktów z otoczeniem społecznym, przyroda i ze sztuką), metodę kierowania własną aktywnością dziecka(obejmuje inspirowanie jego spontanicznej działalności poprzez zachętę, sugestię, podsunięcie pomysłu czy radę), metodę zadań stawianych dziecku(polega na inspirowaniu go do odkrywania nowych zjawisk oraz do przyswajania i stosowania w praktyce określonych umiejętności) oraz metodę ćwiczeń(pobudza do powtarzania różnych czynności w celu rozwijania sprawności ruchowej, utrwalania umiejętności praktycznych i wiadomości, a także kształtowania postaw);
- metody oglądowe(oparte na bezpośrednim spostrzeganiu i przeżywaniu w kontakcie z otoczeniem materialnym, kulturalnym i społecznym; zaliczamy obserwację i pokaz, przykład osobisty nauczyciela oraz udostępnianie sztuki. Metoda obserwacji i pokazu obejmuje przedmioty, zjawiska i czynności, na których pedagog chce skupić uwagę dzieci.
Metoda przykładu osobistego nauczyciela dostarcza dzieciom wzorów postępowania.
Metoda udostępniania dzieł sztuki polega na oglądzie dzieł sztuki plastycznej i teatralnej oraz na słuchaniu utworów muzycznych włączonych w realizację różnorodnych treści wychowania przedszkolnego.)
-metody słowne(zaliczamy do nich: rozmowy, opowiadania i zagadki, objaśnienia i instrukcje, sposoby społecznego porozumiewania oraz metody żywego słowa. Metody te rozwijają procesy poznawcze i poszerzają zasób wiadomości dziecka. Działają na wyobraźnie i motywację dziecka.
Ważne jest, aby przedstawione metody pracy odwoływały się do zabawy i emocji, ponieważ główne motywy zabawowe i emocjonalne skłaniają dziecko w wieku przedszkolnym do podjęcia wysiłków związanych z nabywaniem wiadomości, umiejętności i nawyków. Sama zabawa nie jest jednak metoda wychowania, lecz formą pracy z dziećmi lub rodzajem ich aktywności.
Planowanie pracy wychowawczo-dydaktycznej w przedszkolu
Plan pracy obejmuje całokształt działalności wychowawczej podejmowanej w przedszkolu w czasie pobytu dziecka oraz wszelkie czynności niezbędne do pomyślnej realizacji zadań.
Funkcja planowania jest m.in. dobór oraz integrowanie zadań i treści zawartych w poszczególnych działach programu, konkretyzacja zadań i treści, samokontrola realizacji zamierzeń wychowawczych, ciągłość i systematyczność pracy wychowawczej i koordynacja działań zespołu pracowników przedszkola.
Plan pracy wychowawczo-dydaktycznej musi odpowiadać pewnym ogólnym zasadom skutecznego działania. Dlatego tez powinien odznaczać się następującymi cechami:
- celowością- plan pracy służy realizacji celów perspektywicznych, realizowanych za pośrednictwem celów pośrednich, operacyjnych;
- wykonalnością- plan powinien odnosić się do rzeczywistych potrzeb placówki, jej warunków i możliwości z uwzględnieniem dobrej znajomości dzieci;
- wewnętrzną zgodnością- poszczególne treści programu musza tworzyć harmonijna całość, jedne treści nie mogą wykluczać innych;
- operatywnością, elastycznością, otwartością- plan powinien łatwo dostosowywać się do zmieniających się warunków;
- czasową określonością- planowanie uwzględnia gradację ogólności: od rocznego planu ramowego po szczegółową konkretność planów, obejmujących krótsze odcinki czas;
- kompletnością- plan uwzględnia wszystkie elementy ważne dla realizacji zamierzonych osiągnięć.
W pracy wychowawczo-dydaktycznej wyróżnia się plany roczne, miesięczne, tygodniowe i dzienne.
Roczny plan jest pierwszym stopniem planowania oraz początkowym etapem wyznaczania odcinków czasowych dla realizacji poszczególnych zadań, zawiera konkretna propozycje wypełnienia tych odcinków określoną treścią. Uwzględnia: wycieczki, uroczystości przedszkolne oraz organizacje spotkań z rodzicami. Roczny plan pracy przedszkola opracowuje dyrektor placówki.
Plany miesięczne tworzone SA przez nauczycieli na podstawie zadań zawartych w realizowanym programie wychowania przedszkolnego, a także wynikają z podziału treści na poszczególne dziedziny wychowania: umysłowe, zdrowotne, społeczno-moralne i estetyczne. Są to plany bardzo szczegółowe. Zawierają nazwy zabaw i gier, w które nauczyciel będzie bawił się z dziećmi, nazwy ćwiczeń gimnastycznych, tytuły piosenek, wierszy, wyliczanek, tematy rozmów z dziećmi, spacery oraz szczegółowy określony, przewidziany czas na ich realizację.
Plan tygodniowy zawiera wiodące treści, wokół których będą koncentrowały się wszelkie poczynania nauczyciela i dzieci w danym tygodniu. Określenie tematyki tygodniowej uzależnione jest od por roku i zmian zachodzących w przyrodzie oraz związanych z tym zmian w zachowaniu ludzi i zwierząt, a także od świąt państwowych, religijnych, regionalnych i międzynarodowych. Plany tygodniowe tworzone SA przez nauczycieli z około miesięcznym wyprzedzeniem.
Dzienny plan pracy jest szczegółowym opracowaniem wątku realizowanego w danym dniu.
Proces przygotowania planu dziennego obejmuje następujące elementy:
- uświadomienie i sprecyzowanie celów ogólnych i szczegółowych;
- ustalenie możliwości działania dziecka w zakresie jednego tematu;
- selekcja działań według kryteriów wynikających ze specyfiki środowiska, poziomu grupy, założonych celów;
- opracowanie struktury organizacyjnej zajęć;
- sprecyzowanie zasad, form, metod i śródków pracy z dziećmi;
- uszczegółowienie projektów do postaci konspektów dziennych.
Dzienny plan pracy to ciąg czynności, z których każda wykonuje się oddzielnie, chociaż po kolei, i każda czynność następna wynika z poprzedniej.
Integracja elementów procesu edukacji w przedszkolu
Integracja- to proces polegający na tworzeniu całości z części lub włączaniu jakiegoś elementu w całość. Całość psychofizyczna dziecka, ogol procesów i właściwości psychofizycznych jest przedmiotem pedagogiki przedszkolnej.
Integracja w przedszkolu wyznacza nie tylko rezultat całego procesu wychowania, ale pojawia się tez na poszczególnych etapach prowadzących do tego rezultatu w przebiegu procesu rozwojowego. Integralny charakter edukacji przedszkolnej wynika z synkretycznego myślenia dzieci w tym wieku i stwarza im warunki zarówno do podejmowania wielorakich wysikow, jak i do naukowego poznawania najważniejszych aspektów rzeczywistości.
Ponadto nauczanie zintegrowane rozwija wszechstronnie osobowość wychowanków, z przedszkola zaś czyni instytucje ciekawa i lubiana przez dzieci.
Integracja w edukacji przedszkolnej stawia przed nauczycielem pewne wymogi, bowiem musi on realizować proces wychowawczo-dydaktyczny wyposażony w różnorodne formy, stosować bogaty zestaw metod i starannie przemyślanych Śródków dydaktycznych. Musi również organizować prace wychowawcza jednocześnie z punktu widzenia rożnych dziedzin otaczającego świata, pobudzać dzieci do określonego działania i angażować ich osobowość w całym wymiarze psychicznym.
Tworzone lub wywołane przez nauczyciela sytuacje wychowawcze i kształtujące, bogate w różnorodny zespół bodźców powinny równolegle angażować myślenie, mowę, uczucia, wyobraźnię i pamięć, wywoływać pozytywne nastawienie i motywacje dziecka. To wymaga integracji wszystkich działów programu.
Dokumentacja przedszkola
Sposób prowadzenia przez publiczne przedszkola dokumentacji związanej z nauczaniem, wychowaniem i opieką określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 roku w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji.
Zgodnie z tym rozporządzeniem przedszkole prowadzi dla każdego oddziału dziennik zajęć, w którym dokumentuje się przebieg pracy dydaktyczno- wychowawczej w danym roku szkolnym.
Ponadto przedszkole prowadzi dzienniki zajęć dydaktyczno- wyrównawczych i specjalistycznych oraz innych zajęć, które nie są wpisywane do dziennika zajęć przedszkola.
Przedszkole, które organizuje zespołowe zajęcia rewalidacyjno- wychowawcze dla dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, prowadzi dla każdego zespołu dzieci dziennik zajęć rewalidacyjno- wychowawczych, gdzie dokumentuje się przebieg zajęć w danym roku szkolnym.
W przypadku dzieci zakwalifikowanych do indywidualnego nauczania albo uczestnictwa w indywidualnych zajęciach rewalidacyjno- wychowawczych, przedszkole prowadzi odrębnie dla każdego wychowanka odpowiednio: dziennik indywidualnego nauczania lub dziennik indywidualnych zajęć rewalidacyjno- wychowawczych.
Do dziennika zajęć przedszkola wpisuje się:
- w porządku alfabetycznym nazwiska i imiona dzieci, daty i miejsca ich urodzenia, nazwiska i imiona rodziców i adresy zamieszkania;
- oznaczenie realizowanego programu wychowania przedszkolnego;
- obecność dzieci;
- przeprowadzenie zajęć nauczyciel potwierdza podpisem;
Przedszkole może prowadzić dzienniki w formie elektronicznej. Prowadzenie dziennika elektronicznego wymaga:
- zachowania selektywności dostępu do danych stanowiących dziennik elektroniczny;
- zabezpieczenia danych stanowiących dziennik elektroniczny przed dostępem nieupoważnionych;
- zabezpieczenia danych stanowiących dziennik elektroniczny przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub utratą;
- rejestrowanie historii zmian ich autorów;
W przypadku zniszczenia dokumentacji przebiegu nauczania, wychowania i opieki w skutek pożaru, powodzi lub innych zdarzeń losowych, dyrektor przedszkola powołuje komisję w celu ustalenia zakresu zniszczeń oraz odtworzenia tej dokumentacji. Odtworzenia dokumentacji dokonuje się na podstawi dokumentacji zachowanej oraz zeznań świadków.
Za właściwe prowadzenie i przechowywanie dokumentacji przebiegu nauczania i działalności wychowawczo- opiekuńczej oraz za wydawanie przez przedszkole dokumentów zgodnych z posiadaną dokumentacją odpowiedzialność ponosi dyrektor placówki.