ARTYKUŁ: ROZWIĄZYWANIE ZADAŃ METODĄ KRUSZENIA
Metoda „kruszenia” jest jedną z nowoczesnych metod rozwiązywania zadań tekstowych.
„Kruszenie w czasie rozwiązywania zadań oznacza modyfikowanie, zwiększanie lub zmniejszanie danych i ich wartości, zastępowanie danych innymi, zmianę miejsca danych, a także przekształcanie zadania, jego odwracanie, wprowadzanie nowych związków i zależności, uszczegóławianie lub uogólnianie zadania.”
Proces „kruszenia” rozpoczyna się zawsze od tzw. Zadania bazowego, które jest najczęściej złożone, otwarte, niestandardowe i nie zawiera pytań.
Dzieci najchętniej rozwiązują zadania, których treść związana jest z ich przeżyciami oraz odzwierciedla ich zainteresowania.
Oto wybrane wersje rozwiązywania zadań metodą kruszenia:
I WERSJA
PREZENTACJA ZADANIA BAZOWEGO:
Zadanie: Iza znalazła 5 kasztanów i 8 żołędzi, a Karol znalazł tyle kasztanów, ile Iza razem kasztanów i żołędzi, a żołędzi o 5 mniej niż Iza.
Uczniowie mogą przedstawić treść zadania w tabeli:
Uczniowie |
Liczba kasztanów |
Liczba żołędzi |
Razem |
IZA |
5 |
8 |
|
KAROL |
5+8 |
8-5 |
|
RAZEM |
|
|
|
UCZNIOWIE UKŁADAJĄ PYTANIA SZCZEGÓŁOWE DO ZADANIA BAZOWEGO:
„Co można obliczyć?”:
Pytania:
Ile kasztanów zebrał Karol?
Ile żołędzi zebrał Karol?
Ile kasztanów i żołędzi zebrała Iza?
Ile kasztanów i żołędzi zebrał Karol?
Ile kasztanów i żołędzi zebrali razem?
W tym etapie nie stwierdzamy czy pytania są logiczne i możliwe do rozwiązania.
Ważna jest liczba ułożonych pytań. Uczniowie są zachęcani do głośnego formułowania swoich myśli. Mogą popełniać błędy na których będą się uczyć. Każdy pomysł jest przyjmowany i zapisywany.
ANALIZA PYTAŃ I UKŁADANIE DZIAŁAŃ DO NIECH, OBLICZANIE.
Działania zapisywane są obok pytań. Dopiero na tym etapie następuje ocena poprawności i logiczności pytań oraz poprawianie błędów (w wyniku dyskusji).
WYBÓR PRZEZ UCZNIA DOWOLNEGO PYTANIA, KTÓRE ZOSTAŁO NA TABLICY.
Następnie uczeń samodzielnie układa treść zadania o podobnej tematyce.
Wybrane pytanie: Ile kasztanów i żołędzi zebrali razem?
Zadanie: Klasa III poszła na wycieczkę do lasu. Dziewczynki przyniosły 30 kasztanów i 20 żołędzi. Chłopcy zebrali 2 razy więcej kasztanów i tyle samo żołędzi, co dziewczynki. Ile kasztanów i Żołędzi zebrali razem?
SAMODZIELNE ROZWIĄZYWANIE ZADANIA I ZAPIS ODPOWIEDZI.
Dziewczynki: 30+20 = 50
Chłopcy: (2*30) + 20 = 60 + 20 = 80
Razem: 50 + 80 = 130
Odp. Chłopcy i dziewczynki z klasy III zebrali razem 130 kasztanów i żołędzi.
II WERSJA
Polega na układaniu działań do zadania bazowego, a następnie pytań. Ta wersja jest więc odwrotna do I.
Pozostałe wersje są rzadziej wykorzystywane w młodszych klasach, ale także są ciekawe. Stosowanie metody „kruszenia” jest bardzo ciekawym sposobem rozwiązywania zadań, gdyż uczy dzieci postrzegania związków przyczynowo - skutkowych w zadaniu bazowym, rozwija płynność i oryginalność myślenia oraz mobilizuje do wnikliwej analizy tekstu.
Literatura: Szpiter M., 1997, Edukacja matematyczna w klasach początkowych. Słupsk
Hanisz J., Układanie i rozwiązywanie zadań metodą „kruszenia”. „Życie szkoły”
1990 nr 8
Autor: Edyta Szaraniec
Marta Derewecka