MPTP (metylofenylotetrahydropirydyna)

• modelowa substancja wywołująca parkinsonizm (p.o., i.v., wziewnie)

• wybiórczo uszkadza neurony dopaminergiczne części zbitej istoty czarnej (SNPC)

• symetryczny parkinsonizm z dobrą odpowiedzią na leczenie dopaminoergiczne

• narażeni pracownicy laboratoriów chemicznych (najczęściej występuje u narkomanów i.v.)

„Encefalopatia bokserów” (punch drunk, przewlekła encefalopatia pourazowa)

• wtórny parkinsonizm pourazowy

• sumowanie się następstw wielokrotnych powtarzających się mikrourazów; rola pojedynczego urazu, nawet dużego, wątpliwa

• objawy po średnio 16 latach kariery bokserskiej

• zespół parkinsonowski z towarzyszącym drżeniem, ataksją i czasem zaburzeniami funkcji poznawczych

Task - specyfic dystonia

• dystonia ogniskowa pojawiająca się tylko podczas wykonywania jednej, określonej czynności

• kurcz pisarski

• kurcz muzyków

Przejściowe zaburzenia cyklu okołodobowego sen- czuwanie

• nagłe zmiany dyżurów w pracy (lekarze, pielęgniarki, policjanci, strażacy)

• szybkie zmiany stref czasowych (jet lag syndrome, piloci, dyplomaci)

• najczęściej skrócenie czasu snu, przebudzenia, szybkie pojawianie się fazy REM po zaśnięciu

Narażenie na ołów (Pb)

• górnictwo rud, wytop Pb z rud, spawanie

• (benzyna z Pb) - kierowcy, pracownicy stacji benzynowych

• gł. narażenie przewlekłe (encefalopatia, neuropatia obwodowa, zespół SLA- podobny)

Narażenie na rtęć (Hg)

• produkcja termometrów i urządzeń pomiarowych, gabinety dentystyczne (amalgamat rtęciowy), wyrób kapeluszy pilśniowych („zespół szalonego kapelusznika”)

• (encefalopatia z otępieniem, neuropatia, drżenie)

Narażenie na arsen (As)

• gł. hutnictwo miedzi; pestycydy, barwniki

• przewlekłe- gł.neuropatia

Mangan (Mn)

• górnicy wydobywający rudy Mn (odkrył Cotzias)

• encefalopatia toxyczna z parkinsonizmem

Glin (Al)

• „porażenie wytapiaczy” - neuropatia, ataxia, drżenie, zaburzenia poznawcze

Fosforany ograniczne

• rolnicy (pestycydy - malation, paration)

• żołnierze (gazy bojowe - tabun, sarin, soman)

CS2 (przemysł tekstylny i gumowy, prezerwatywy)

• parkinsonizm, dział. aterogenne

„Zespół malarza” (?) - (przewlekłe narażenie na rozpuszczalniki organiczne)

• wątpilwy (zmęczenie, drażliwość, zaburz. pamięci, obniżony nastrój)

CO (gazownie, koksownie, huty, mechanicy samochodowi, kierowcy)

• narażenie przewlekłe - parkinsonizm

Zespół Layzera

• mielopatia wywołana NO - u stomatologów (źle wentylowane gabinety)

• przypomina zwyrodnienie powrózkowe RK w niedoborze B12

---