Karina Lipa, Anna Martyka
grupa 4,
pedagogika rok I,
studia stacjonarne PIPS
Samowychowanie jako naczelna kategoria teorii wychowania
Samowychowanie, a wychowanie (porównanie pojęcia samowychowania z pojęciem wychowania)
Proces wychowania obejmuje całe społeczeństwo i towarzyszy człowiekowi przez całe życie. Najpierw jesteśmy wychowankami, później sami stajemy się wychowawcami, choć nadal ulegamy wszelkim wpływom wychowawczym. Wychowanie jest tak zróżnicowanym fenomenem ludzkiego życia, że trudno o jednolitą, klasyczną definicję tego pojęcia.
W najszerszym rozumieniu wychowanie możemy utożsamiać ze wszelkim oddziaływaniem na człowieka:
rodziny,
środowiska,
szkoły,
zarówno zamierzone jak i przypadkowe - wpływa na człowieka i współtworzy jego osobowość
Wychowanie w węższym pojęciu to zamierzony i świadomy wpływ na wychowanka podejmowany w ustalonym celu i określonej sytuacji. Tym celem jest wszechstronny rozwój człowieka
i przygotowanie go do życia według przyjętego wzoru. Wzór ten ukazuje znaczące wartości dla danego społeczeństwa, w którym dorastał.
Proces samowychowania
Samowychowanie jest samokształceniem, formowaniem własnego osobowego „ja”.
Poprzez samowychowanie wychowanek nie jest bierny, sugerowane treści, wartości, motywy nie przyjmuje mechanicznie, ale wewnętrznie rozumie, akceptuje i postępuje zgodnie z nimi.
W wychowaniu można mówić o rozwoju wychowanka, gdy stale rozszerza się jego sfera samodzielności.
Porównanie pojęcia samowychowania z pojęciem wychowania
Samowychowanie jako cel i rezultat procesu wychowania
Wprowadzenie dzieci i młodzieży do pracy samowychowawczej (metody, formy, środki)
Do podejmowania aktywności samowychowawczej nawoływał młodzież Jan Paweł II. Uważał, że każdy człowiek jest zdolny, a musi być także gotowy do świadomego i wytrwałego kierowania swoim własnym rozwojem. Samowychowanie, zdaniem Jana Pawła II zmierza do ukształtowania takiej „wewnętrznej struktury, gdzie prawda czyni nas wolnymi, nie można zbudować tylko
od zewnątrz. Każdy musi ją budować od wewnątrz- budować w trudzie, z wytrwałością
i cierpliwością. I ta właśnie budowa nazywa się samowychowaniem (…). Posiąść swą duszę - oto owoc samowychowania”.
Bibliografia
Śliwierski B., Teoretyczne i empiryczne podstawy samowychowania, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2010
http://www.wychowawca.pl/miesiecznik/miesiecznik_nowy/2004/11_143/10.htm
http://mariolade89.wordpress.com/category/samowychowanie-w-pigulce/#_ftn8
Karina Lipa, Anna Martyka