Katarzyna Lutostańska
Rok III POW(z) gr. IV
Temat: Doskonalimy nasze umiejętności komunikowania się w grupie.
Cel ogólny:
nauka współpracy i komunikacji w grupie
Cele szczegółowe:
poszerzenie wiedzy o sposobach efektywnego komunikowania się,
uczniowie wiedzą jakie zachowania negatywnie wpływają na komunikację,
rozwój poczucia bezpieczeństwa w grupie - integracja grupy
rozwój empatii w grupie poprzez zauważanie podobieństw między uczestnikami,
poszerzanie wiedzy o uczuciach, ich podłożu i konsekwencjach,
lepsze wzajemne poznanie się oraz wzrost poczucia własnej wartości.
Odbiorcy: 1 klasa liceum
Czas trwania zajęć: ok. 90 minut
Miejsce: klasa szkolna
Forma: grupowa
Metody:
aktywizujące z wykorzystaniem technik pracy z grupą
pogadanka wprowadzająca
niedokończone zdania
odgrywanie ról
Środki dydaktyczne:
kartki, długopisy
kartki z rysunkami figur geometrycznych (przygotowane przez prowadzącego)
Przebieg zajęć:
Przedstawienie się prowadzących zajęcia. Informujemy, że celem zajęć jest lepsze poznanie się uczestników, poznanie swoich mocnych stron, poznanie różnych sposobów bycia razem w grupie, radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, jakie się w grupie pojawiają, oraz wspólna zabawa.
(2-3 min)
Przygotowujemy kratki z imionami wszystkich uczestników i podajemy instrukcję, że teraz poślemy te kartki w obieg, by każdy mógł wpisać po jednym pozytywnym zdaniu na temat każdego uczestnika. Można podać przykłady takich zdań lub ich początek, np. lubię w Tobie..., podoba mi się, gdy... itp. Kartki po każdym wpisie zwijamy w harmonijkę, żeby kolejna osoba nie sugerowała się wpisem poprzedniej. Na koniec każdy otrzymuje kartkę ze swoim imieniem i wpisami. Kto ma ochotę, może odczytać treść swojej kartki lub podzielić się wrażeniami (odczuciami). Podkreślamy, że każdy z nas ma w sobie coś dobrego, pozytywnego.
(15 min)
Każdy uczestnik przedstawia pantomimiczne, co potrafi robić dobrze (np. jeździć na rowerze) — inni zgadują, co przedstawiał. Aktora nagradzamy brawami. Jeśli grupa nie zgadnie, przedstawiający mówi, co przedstawiał, i jeśli chce — pokazuje dalej. Podsumowujemy zabawę pytaniem: „Jak czuliście się w roli przedstawiającego, a jak w roli osoby zgadującej?”
(15 min)
"Rysunek" - jedna z osób otrzymuje od prowadzącego kartkę z rysunkiem (układem figur geometrycznych). Staje ona tyłem do grupy i jej zadaniem jest opisanie otrzymanego rysunku, a zadaniem uczestników narysowanie go na swoich kartkach. Ćwiczenie wykonuje się w dwóch etapach:
I etap - grupa nie może zadawać pytań osobie przedstawiającej,
II etap - wszyscy uczestnicy wykonują te same czynności, ale mogą zadawać pytania dotyczące rysunku, a przedstawiający udziela wyjaśnień.
Po wykonaniu zadania wszyscy porównują rysunki wykonane podczas I i II etapu. Podsumowaniem jest wyciągnięcie wniosków dotyczących komunikacji jedno- i dwustronnej, czyli zadanie przez prowadzącego pytań: „W którym etapie zabawy łatwiej było Wam odgadnąć układ figur geometrycznych? - Czy podczas etapu I gdzie nie mogliście zadać pytania prowadzącemu?, czy też w etapie II?”
(15 min)
Zabawa ruchowa „Zdobywanie kąta". Kąt jest broniony przez kilka osób z jednej drużyny lub całą drużynę trzymającą się za ręce. Zdobywa go jedna osoba. Łańcuch rąk raz rozerwany nie może się złączyć. Gdy jedna osoba zdobędzie kąt (ma na to 2 minuty) — próbują kolejne osoby z drużyny przeciwnej, aż spróbują wszyscy (drużyny muszą być równe). Zwycięża ta drużyna, z której więcej osób zdobyło kąt przeciwnika. Zabawa ma na celu integrację grupy oraz stworzenie sytuacji, w której członkowie każdej z grup muszą komunikować się ze sobą w celu ochrony dobra wspólnego jakim jest tzn. „kąt”. Podczas zabawy członkowie obu grup porozumiewając się ze sobą i konsultując wypracowują wspólną taktykę działania, aby wygrać grę. Po zabawie prowadzący zadaje pytanie: „Jak myślicie jaki był cel tego ćwiczenia?”. Kolejnym pytaniem jest:„Czy podczas tej zabawy ruchowej komunikowaliście się między sobą i próbowaliście wspólnie wypracować swoją strategię działania?”. Zaznaczenie uczniom jak ważną rolę w tej zabawie odgrywało porozumiewanie się między sobą i odniesienie tego do życia.
(15 min)
"Wieża Babel"- jeden z uczestników wychodzi z pomieszczenia. Pozostali wymyślają przysłowie, rozdzielają między sobą poszczególne wyrazy. Gdy uczestnik wraca zza drzwi, na znak prowadzącego wszyscy krzyczą głośno swoje wyrazy. Zadaniem słuchającego jest odgadnąć przysłowie z ogólnego hałasu. Jeśli odgadła to ma prawo wskazać kolejnego wychodzącego, jeśli nie to ponownie wychodzi za drzwi. Po zakończeniu ćwiczenia prowadzący zadaje pytania uczestnikom: „Jak czuliście się w roli osoby odgadującej przysłowie?”, „Jak czuliście się w roli osoby krzyczącej swój wylosowany wyraz?”. Następnie prowadzący podkreśla uczniom, że należy szanować siebie nawzajem i zdanie drugiego człowieka oraz nie należy nigdy przerywać wypowiedzi drugiej osobie.
(12 min)
"Komórki do wynajęcia"- uczestnicy siadają w kręgu na krzesłach (krzeseł jest o jedno mniej niż osób w grupie). Jeden z uczestników staje na środku i ma za zadanie zaprezentować się przed grupą wypowiadając jedno zdanie na temat "kim jestem". Następnie wszyscy, którzy stwierdzą, że wypowiedziane zdanie pasuje do nich, szybko zamieniają się miejscami, osoba stojąca na środku stara się zająć wolne miejsce. Osoba, dla której zabrakło miejsca, zostaje w środku i podaje następne hasło. Ten cykl powtarza się wielokrotnie, aż do osłabienia dynamiki. Zadaniem prowadzącego jest zachęcanie uczestników do otwartości i osobistych wypowiedzi.
(15 min)
Zakończenie zajęć - krótkie podsumowanie przez prowadzącego. Podkreślenie jak ważną rolę odgrywa współpraca i właściwa komunikacja w grupie. Prośba prowadzącego do uczestników zajęć, aby każdy z nich dokończył zdanie: „Na dzisiejszych zajęciach uświadomiłem/-łam sobie, że……”. Podziękowanie za wspólną współpracę i pożegnanie grupy.