WPROWADZENIE DO PSYCHOLOGII 23/24.09
PSYCHOLOGIA OGÓLNA
PSYCHOLOGIA - NAUKA O PSYCHICE CZŁOWIEKA
Program - opis przedmiotów
Specyfika psychologii jako dyscypliny naukowej. Określenie definicja i przedmioty psychologii, związek psychologii z innymi naukami.
Procesy poznawcze jednostki - charakterystyka. Percepcja, spostrzeganie sensoryczne, sematyczne, rodzaje i typy
Zjawisko uwagi, pojęcie i rodzaje uwagi, geneza, przebieg procesu uwagi. Rola procesów uwagi w przetwarzaniu informacji.
Procesy pamięci, przechowywanie inforamcji. Podział pamięci, typy pamięci i cechy.Analiza procesu zapamiętywania.
Iteligencja jednostki i uzdolnienia, myślenie człowieka, operacje myślowe, rola myślenia w rozwiazywaniu problemów
Emocje i motywacje jako dynamiczny aspekt zachowania człowieka. Koncepcje powstawania emocji regulacyjna funkcja emocji, wybrane rodzaje procesów emocjonalnch, zachowanie sie człowieka w sytuacji stresu.
Motywacje i zainteresowania, rola porzeb biologicznych psychologicznych i wartosci w procesie motywacji.
/9 Charakter i osobowośc jednostki definicje i teorie osobowości, typy osobowości i czynniki kształtujące osobowośc osobowosc a style działania i zachowania.
Ad. 1.
Psychologia jest nauka, której podmiotem jest człowiek. Zajmuje sie ludzką psychiką, osobowością, własciwościami psychicznymi jednostki oraz zachowaniem człowieka.
(zajmuje sie problemami wewnątrz, z zewnątrz nie widać ze ktos ma problemy)
Podstawowe pojecia psychologii
psychika termin pochodzi od grec słoa psyche oznaczającego duszę człowieka. Współcześnie psychika rozumiana jest jako całośc wrodzonych i ukształtowanych w życiu dyspozycji (walory, cechy) umysłowych, uczuciowych i charakterologicznych jednostki.
Psychika odnosi sie do całokształtu procesów związanych z mysleniem przeżywaniem i odczuwaniem człowieka.
Charakter jednostki zespół relatywnie trwałych cech specyficznych indywidualnych determinujących zachowanie jednostki w róznych styruacjach. Utrwalone cechy charakteru są często uwarunkowane genetycznie i są niezmienne.
Inteligencja - określona jest jako ogólna sprawnośc umysłowa jednostki, zdolnosć człowieka jego umysłu do prawidłowego i skutecznego radzenia sobie w styruacjach nowych ? Normy ?
Zdolnośc do rozumowania analizowania.
Świadomość jednostki - jest to przytomność umysłu , twórczy akt mózgu umożliwiający sprawną orientacje w otoczeniu.
Zachowanie jednostki jest to szerego czynnosci za pomocą których jednostka reguluje swoje stosunki z otoczeniem i realizuje własne potrzeby
Zachowanie jednostki jest uwarunkowane czynikami zewnętrznymi.
rodzina
środowisko poarodzinne
różne sytuacje
doswiadczenia
Czynniki wewnętrzene
inteligencja
emocje
osobowośc
charakter
07/08.10.06
Temat. Psychologiczne koncepcje człowieka
Psychoanalityczna koncepcja człowieka (Zygmunt Freud)
Behawioralna koncepcja człowieka (Pawłow, Wodson, Skinner, Konarski)
Humanistyczna koncepcja człowieka (Maslow, Rogers)
Koncepcja człowieka psychologii poznawczej (Festinger, Wiener, Kelly)
Postmodernistyczna koncepcja człowieka (Bauman)
Ad 1.
Skrót Psychoanaliza - kierunek terapeutyczny . Podstawowym założeniem psychoanalizy jest isnienie ścisłej relacji pomiędzy świadomością i podświadomością a zachowaniem człowieka.
Zdaniem Freuda istotne czynniki regulujące zachowanie jednostki mają charakter popędowy instynktowny a więc związane są z biologicznymi strukturami uruchamiającymi określone zacowanie człowieka.
W psychoanalizie zachowanie jednostki jest przede wszystkim realizacją popędu seksualnego nazwanego przez Freuda libidem.
Osobowość ludzka jest konstrukcą złożoną z trzech podstawowych struktur.(sfer) :
Sfera id - jest to struktura funkcjonująca wedle zasady przyjemności i zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych (jedzenia, snu, seksualna) sfera id osobowości kieruje sie doznaniami hedonistycznymi.
Sfera ego (ja) - nasza tożsamość. Pełni funkcje koordynatora kontaktów człowieka z rzeeczywistoscią Ego jednostki funkcjonuje opierając sie na zasadzie realnosci. Pełni funkcje kontrolną i decyzyjną.
Sfera superego - nie każdy człowiek ma ją rozwiniętą - zinterjoryzowany czyli uwewnętrznioe normy moralne, społeczne i etyczne, które są podstawowymi regułami naszego postępowanie - superego - to sumienie człowieka oparte na moralnosci człowieka. Jest kształtowane poprzez dom rodzinny (wymagania rodziców, kary, nagrody, atmosfera w domu rodzinnym) i z biegiem lat życia przekształca sie w sumienie pełniąc funkcję samokontroli zachowania.
Superego hamuje impulsy pochodzące ze sfery id szczególnie te które pozostają w sprzecznosci z normami moralnymi lub wymaganiami społecznymi.
Ad 2.
Zakłada iż podstawoa role w kształtowaniu sie jednostki maja wpływy zewnętrze środosiska, otoczenie. Dzieje sie tak za pomocą tzw wzmocnień.Szczególnie pozytywnych (wzmiocnienia to nagrody, kary doswiadczane przez dzecko w rodzinie)
Wielokrotne powtarzanie zachowan skutecznych wzmacnianych pozytywnie powoduje że kształujlą sie pewne nawyki zachowania pozwalające na dobra adaptacje do grupy.
Nawyki - traktowane są jako szczególnie stała forma jednostki na daną sytuacje.
Człowiek zachowiuje sie tak jakie są jego nawyki. Koncepcja behawioralna traktuje człowieka jako popdporządkowanego okreśonym sytuacją i nnym ludziom przeprzez wzmocnienia.
Ad.3.
Podstawowym założeniem tej koncepcji jest sugestia że zachowanie jednostki podlega ciągłemu rozwojowi. Rozwój człowieka odbywa sie proprzez realizowanie potrzeb psychologicznych. Potrzeba miłości, bepieczeństwa, akceptacji. Ale najważnieszą potrzebą rozwoju jest potrzeba samorealizacji.
Koncepcja samorealizjacji zakłąda że mechanizmem sterujacym ludzkim zachowaniem są potrzeby ale także wewnętrze pragnienia i dążenia do zmiany siebie samego do stawania sie lepszym.
Ad 4
Nurt poznawczy psychologii traktuje ludzi jako badaczy a życie ludzkie jako ciągłe eksperymentowanie. W koncepcji tej źródłem zmian człowieka jest gromadzenie wiedzy z doswiadczeń zyciowych i wykorzystywnie ich we własnym życiu poprzez procesy uczenia sie. Podstawowe założenia tej koncepcji:
człoweik jest układem aktywnym, samodzielnym poszukującym , gromadzącym doświadczenia
doświadczenie człowieka jest narzędziem poznawania otoczenia, kształtowania umiejętnosci nad sobą samym i otoczniem.
Ad 5.
Traktuje człoweika jako ciągłe tworzenie się i kształtowanie osobwosci.
4 wzory postępowanie (typy) człowieka wg Baumana.
Spacerowicz - jest to jednostka dążąca do wolności, unikająca ograniczeń rodzinnych, zawodowych. Kontakty z ludźmi są powierzchowne, ulubioną przestrzenią życiową są ciągi handlowe, supermarkety, deptaki.
Włóczęga - traktuje życie jako kolekcje przystanków, które szybko opuszcza unika przywiazania do kogokolwiek.
Turysta - kolekcjonuje wrażenia, wycieczki, doznania lubi odmiennosć a nawet dewiacyjność lubi sytuacje nowe.
Gracz - miłośnik ryzyka, celem gracza jest wygrywanie swoich planów kosztem innych, człowiek bez litosci i bez empatii.
.
18/19.11.06
literatura
Gerowska Przetacznik „Psychologia ogólna”
Streaul J. - I tom „Psychologia ogólna”
Temat: Wpływ środowiska, sytuacji i innych czynników na zachowanie jednostki
Zachowanie jednostki jest to szereg czynności za pomocą których jednostka realizuje:
Potrzeby psychologiczne i inne
Utrzymuje kontakt z otoczeniem
W teoriach psychologicznych akcentuje się 4 grupy czynników wpływających na zachowanie jednostki:
I. Czynniki genetyczne zwane dziedzicznymi - pozwalają na przekazanie pewnych cech rodzicielskich potomstwu. Dotyczy to dziedziczenia :
A/ niektórych cech charakterologicznych takich jak :
impulsywność
lękliwość
nadmierna wybuchowość i agresywność
posępliwość
B/ niektórych zaburzeń psychicznych tj.
schizofremia
depresja endogenna
mania
II. Czynnik środowiskowy zwany społecznym dotyczy różnych środowisk w których człowiek wzrasta . Do tego czynnika należą:
środowisko rodzinne
środowisko rówieśnicze
środowisko edukacyjne
środowisko pracy
III. Czynniki warunkujące prawidłowe funkcjonowanie rodziny:
Pełna struktura rodziny - powoduje modelowanie zachowania dzieci w dwóch kierunkach:
przyjęcia prawidłowości wzorów osobowych co do wypełnienia ról małżeńskich rodzicielskich, identyfikowanie się z odpowiednią rolą społeczną.
Uzyskanie tożsamości płciowej i prawidłowej orientacji seksualnej.
2. Rezonans emocjonalny czyli uczucie miłości, przywiązania, akceptacji , wraz z odpowiednią formą przekazu
3. Komunikacja interpersonalna czyli porozumienie się członków rodziny która musi być oparta na szacunku zaufaniu i przyjaźni.
4. Wzajemne oczekiwania członków rodzin wobec siebie muszą być oparte na możliwościach każdego członka. Nie mogą być za wysokie ani niskie muszą być adekwatne.
5. Wspólne wartosci i normy społeczne preferowane przez rodzine.
5. W/w wymienione czynniki stabilizują rodzine nadając jej pewien kierunek także zabezpieczają potrzeby podstawowe i psychologiczne każdej jednostki:
miłości
bezpieczeństwa
przynależności emocjonalnej
akceptacji
Czynniki patologizujące rodzinę :
nałogi - alkoholizm
pernamentne kłótnie i nieporozumienia między rodzicami
przemoc
ubóstwo
ingerencja osób trzecich
choroba przewlekła dziecko niepełnosprawne.
Czynnik psychologiczne zwane sytuacyjnymi. - są to czynniki które odgrywają szczególną role w powstawaniu zaburzeń zachowania typu nieprzystosowania społecznego zaburzeń osobowości, uzależnienia od środków psychoaktywnych
( alkohol, narkotyki , leki) a także w powstawaniu róznych form dewiacji
W psychologii rozróżniamy trzy grupy sytuacji:
Normalne - niezagrażające jednostce
Optymalne - wyjątkowo korzystne dla rozwoju jednostki
Stresogenne - stymulujące
Stres - sytuacja stresowa jest określona jako trudna wtedy gdy w wyniku jej przeżycia dochodzi do wzrostu napięcia emocjonalnego u człowieka i wewnętrznego neipokoju.
Do sytuacji stresogennych zaliczamy:
Deprywacji - występuje wtedy gdy jednostka nie ma możliwości ze względu na różne układy rodzinne i społeczne realizowania własnych potrzeb. Samo słowo znaczy brak realizowania potrze.
Frustracji - występuje wówczas gdy w toku działania jednostki jej życia człowiek napotyka na przeszkody.
Przeciążenia psychicznego i fizycznego
Zagrożenia psychicznego i fizycznego
Konfliktu - jest ogromnie stresogenna ze wzlędu na trudnośc w wyborze dwóch pozytywnych warosci lub dwóch negatywnych wartosci
choroby własnej lub osób najbliższych.
Sytuacje psychotraumatyczne - szoki psychiczne
Reakcje człowieka na stresy:
emocjonalne |
fizjologiczne |
strach reakcje lękowe wewnętrzny niepokój kilka dni) bezradność bezsilność gniew, agresja, wrogość apatia reakcje depresyjne
|
Krążenie przyśpieszenie pracy serca trachykardia mocne bicie serca lub wole bardzo podwyższone ciśnienie krwi bladość skóry, suchość w ustach zimne dłonie stopy Fizjologiczny nudności wymioty bóle żoładka Oddechowy płytkość oddechu reakcje astmatyczne alergiczne
|
IV. Czynniki organiczne - zaburzają fizjologiczny mechanizm kodowania i przewodzenia informacji w strukturach mózgowych w rożnym stopniu ograniczając zdolność do kierowania się tymi informacjami w zachowaniu.
Czynniki organiczne - to mikro lub makro uszkodzenia mózgu powstałe w wyniku chorób.