Wykład 2 „Monitorowanie”
Monitorowanie:
a)inwazyjne
ciśnienie
ośrodkowe ciśnienie żylne
rzut serca
diureza
b)nieinwazyjne
ciśnienie krwi
pulsoksymetria
PtcCO2 Ptc O2
kapnometria
Cel:
szybka reakcja na zagrożenie- poprawa bezpieczeństwa
dostosowanie terapii do stanu dziecka
ograniczenie powikłań
skrócenie czasu leczenia
Wymiana gazowa:
utlenowanie: pulsoksymetria (przez skórna prężność O2)
wentylacja: kapnometria (przez skórna prężność CO2)
mechanika oddychania (zmiany objętości i ciśnienia w czasie)
Transport tlenu:
związany z hemoglobiną (97-99%)
rozpuszczony w osoczu (1-2%)
Pomiar nasycenia krwi tlenem:
Co-oksymetria (pomiar oksy-dezoksy-met-karboksyhemoglobiny)
Analiza gazów we krwi, tlen przez skórny
PaO2, saturacja krzywej dysocjacji wg PaO2, pH i temperatura pacjenta
Pulsoksymetria
Pomiar nasycenia hemoglobiny tlenem i pulsu
Pulsoksymetria
Zalety:
- prosta, nieinwazyjna metoda, tania
- pomiar ciągły, na bieżąco
- nie wymaga kalibracji
- dodatkowo pomiar tętna
b) Ograniczenia:
- niskie krążenie, centralizacja krążenia
- poruszanie kończynami
- znaczące stężenie karboksy lub methemoglobiny
- niedokrwistość
-barwniki, zespół brązowego dziecka
- intensywne światło
- opóżnienie 10-20sek
Zasada pomiaru
Pomiar pochłania światło czerwone i podczerwone(660-940nm) w unaczynionej tkance
Analiza tętnienia pozwala zidentyfikować tętno i odrzucić artefakty ruchowe
Zastosowanie SpO2 (saturacji)
Wczesne ostrzeganie o niedotlenieniu
Podstawowa ocena utlenienia krwi
Pozwala dozować O2 i regulować parametry wentylacji
Kapnogram:
- bieżący wykres CO2 w gazie oddeechowych
C D
AB E
A-B linia bazowa
B-C początek wydechu
C-D plateau wydechu
Hipertermia złośliwa- nieuzasadniony wzrost CO2
Jeżeli rurka jest w przełyku to kapnogram ni nie daje.
Zakres monitorowania układu krążenia:
EKG
ciśnienie
diureza
napływ włośniczkowy
przezkórny pomiar PO2
echokardiografia+ Doppler
tonometria
ośrodkowe cośnienie żylne (ocż)
Monitorowanie inwazyjne:
ciśnienie
diureza
ocż
utlenowanie wewnątrznaczyniowe
Monitorowanie nieinwazyjne:
cisnienie tętnicze(methemoglobina oscylometryczna, dopplerowska, napływowa, palpacyjna)
napływ włośniczkowy(CRT)
różnica temp: centralna- obwodowa
ciśnienie w tętnicy płucnej i rzut serca
noworodek- methemoglobina oscylometryczna
Powrót włośniczkowy: CRT
optymalne miejsce oceny- na skórze czoła i kl piersiowej(mostek)-ucisk 5sek
prawidłowy czas powrotu 1,8 -2,0sek na mostku; 1,6-1,8sek na czole
górny limit 3sek
bez korelacji między CRT a ciś tętniczym
dobra korelacja między wielkością rzutu serca u noworodków
Temperatura
centralna- czujnik nad wątrobą lub pod pachą
obwodowa- czujnik na stopie
róznica temperatur
Wyznacznik hipowolemii
- różnica temp korzystniejsza od pomiaru cis w diagnozie diagnozie hipowolemii
Hipotermia:
Wzrost oporu naczyniowego
Nadciśnienie płuc
Wzrost zapotrzebowania org
Hipoglikemia
Zaburzenia regulacji oddychania
Jeżeli noworodek urodził się w 30tyg to ma coś 30
Pomiar ciś methemoglobiną inwazyjną
met oscylometryczna
(może powodowac niepokój podczas pomiaru, zawyżona przy hipotensji, wygodna i prosta)
napływowa
dopływowa
puls oksymetr
Ciśnienie skurczowe (SAP) często zawyżone met oscylometryczną
MAD=DAP=1/3 PP(met oscylometryczna)
Inwazyjny pomiar ciś(najbardziej wiarygodne)
umożliwia śledzenie zmian ciś „z uderzenia na uderzenie”serca
ulatwia dostep do krwi tętniczej
t. promieniowa(kłuta do tej metody
Test Allena jest badaniem mającym na celu określić prawidłowość unaczynienia tętniczego ręki, czyli drożność tętnic, promieniowej i łokciowej oraz tętniczego łuku dłoniowego, łączącego obie tętnice.
W celu wykonania testu Allena należy:
ucisnąć tętnicę promieniową i łokciową na przedramieniu, powyżej nadgarstka,
unieść ramię chorego powyżej głowy i zaczekać aż zblednie,
zwolnić ucisk tylko na tętnicy łokciowej,
określić czas powrotu do prawidłowego zabarwienia palców.
Prawidłowy czas powrotu krążenia powinien wynosić około 7 sekund, czas powyżej 14 sekund świadczy o anomalii unaczynienia tętniczego ręki („dłoni”).
Tętnica ramienna i udowa nie ma krążenia obocznego.
Kiedy monitorowanie inwazyjne?
Wstrząs septyczny, kardiogenny
ZZO- ostra faza
Nadciśnienie płucne
Stosowanie amin katecholowych
Wysokie parametry wentylacji
ZZO= zespół zaburzenia oddychania
BLS,APLS- do egz!
Ośrodkowe ciśnienie żylne:
Panuje w dużych naczyniach z bezpośrednim sąsiedztwem prawego przedsionka serca
Wkłucie centralne
Podwyższenie świadczy o jego nadmiernym wypełnieniu lub niewydolności ukł krążenia
W przypadku chorych wentylowanych respiratorem nastawiona funkcja dodatkowego cis końcowo-wydechowego, należy uwzględnić wpływ podwyższonego ciś w kl piersiowej podczas wydechu
Monitorowanie oddechu:
CPAP- podwyższone ciś
Unikanie zbytniego rozdęcia płuc(patrzymy jak rusza się klatka)
Ciśnienie śródczaszkowe:
Masa mózgu- 2% masy ciała
Ciś perfuzyjne mózgu (CPP)
CPP=MAP-ICP
Średnie ciś tętnicze
ICP- wartość 5-10mmHg
ICP- wzrasta w wypadku kaszlu
Wartość powyżej 15mmHg utrzymana przez dłuższy czas jest nieprawidłowym objawem
Miejsca pomiaru:
- nadoponowy
- podoponowy
- konarowy(+)
1