Inflacja oznacza wzrost ogólnego poziomu cen.

Stopa inflacji (jest to procentowy roczny wzrost ogólnego poziomu cen) to stopa zmian ogólnego poziomu cen, mierzona w następujący sposób:

Poziom cen poziom cen

(rok t) (rok t-1)

Stopa inflacji= * 100

Poziom cen

(rok t-1)

Hiperinflacja jest bardzo ostrą formą inflacji(1000%, 1000000% lub nawet 1000000000% rocznie)

Galopująca inflacja to inflacja wynosząca 50%, 100% lub 200% rocznie

Inflacja umiarkowana jest to wzrost poziomu cen, który nie zakłóca w sposób znaczący względnych cen i dochodów.

Deflacja (przeciwieństwo inflacji) ma miejsce, kiedy spada ogólny poziom cen.

Przyczyny inflacji:

1. Bezpośrednie:

• Powtarzalne przewyższanie podaży przez popyt

• Odnawiająca się nierównowaga braku (niedoboru)

pośrednie:

• zwiększona podaż pieniądza poprzez:

• żądania związków zawodowych

• działalność banków(z bankiem centralnym na czele)

• presję populistycznych partii politycznych

• ograniczona podaż dóbr. Przyczyny:

• ograniczone zasoby czynników wytwórczych

• niedostateczne inwestycje

• niedostateczne zainteresowanie biznesu rozszerzeniem działalności gospodarczej

• wady właściwe systemowi gospodarczemu, np. niedostateczna giętkość płąc czy stóp procentowych

Formy inflacji:

1. gdy ceny są giętkie, czyli samoczynnie zmieniają się w przypadku nierównowagi. Wówczas równowaga przywracana jest przy wyższych cenach. Jeśli występuje to powtarzalnie to ceny nieustannie rosną. Jest to najbardziej typowy dla gospodarki rynkowej rodzaj inflacji, którą nieraz nazywa się inflacją cenową.

2. Gdy ceny są sztywne, to nierównowaga ujawnia się w postaci kolejek, rozdzielnictwa i z reguły towarzyszącego temu czarnego rynku. Takie zjawiska w rozwiniętym, cywilizowanym kapitalizmie są rzadkie (występują jednak np. w gospodarce wojennej), natomiast stanowią regułę w gospodarce centralnie kierowanej typu sowieckiego(Kuba, Korea Północna).

(W końcowej fazie PRL występowały obok siebie obie wspomniane formy inflacji)

Rodzaje inflacji:

1. Inflacja popytowa (występowała we wczesnych stadiach gospodarki rynkowej)

2. Inflacja kosztowa

3. Inflacja podażowa

Skutki inflacji:

1. Inflacja technicznie utrudnia prowadzenie rachunku ekonomicznego, a więc przeszkadza w racjonalnym gospodarowaniu przedsiębiorstwem i gospodarstwem domowym

2. Inflacja zwiększa niepewność co do przyszłych dochodów i kosztów, osłabiając przedsiębiorczość (chęć do podejmowania, rozszerzania i racjonalizowania działalności gospodarczej)

3. Zniechęca do oszczędzania i pożyczania pieniędzy

4. Spadają płace realne, emerytury, renty i inne świadczenia socjalne

5. Transfer dochodów między państwem a sektorem prywatnym (rośnie wielkość płaconych podatków na rzecz państwa)

Praktycznie niewielka inflacja(2-3%) jest nieunikniona w każdej dynamicznej gospodarce i nie musi być przeszkodą w rozwoju działalności gospodarczej, a jest jej zwykłym objawem (niektórzy ekonomiści uważają nawet, że wpływa ona korzystnie na dynamikę gospodarki.

---