14. NAŚLADOWANIE RYSOWANIA POZIOMYCH LINI

Cel: Naśladowanie sposobu używania przedmiotów, nabieranie wprawy w posługi­waniu się kredką i rozwój rozumienia kolejnych etapów zadania,

Zadanie: Naśladowanie rysowania trzech poziomych linii.

Pomoce: Trzy kredki, trzy kartki papieru, dwie tacki.

Procedura: Umieść na tacce trzy kredki i trzy kartki. Po przeciwnej stronie stołu umieść pustą tackę. Weź z pierwszej tacki kartkę, kredkę i pokaż dziecku, jak naryso­wać poziomą linię. Wyolbrzymiaj swoje ruchy przy rysowaniu i wydawaj dźwięki (na przykład „Bip bip"). Następnie włóż dziecku kredkę do ręki i pomóż mu narysować razem z tobą poziomą linię. Zwiększając szybkość pociągania kred­ką nie pozwalaj dziecku na bazgranie. Gdy już narysuje pierwszą kredką, odłóż ją do „końcowej" tacki i weź następną kredkę (ustawienie przedmiotów jak na rys. 1.2). Powtórz działanie używając nowej kartki. Stopniowo zmniejszaj swój udział, w miarę, jak dziecko zaczyna samodzielnie stawiać znaki. Zadanie jest ukończone, gdy wszystkie trzy kredki znajdą się w „końcowej" tacce".

nauczyciel

początek

zakończenie

dziecko

Rys. 1.2. Struktura naśladowania rysowania linii -trzy kredki.

15. NAŚLADOWANIE RUCHÓW RĄK

Cel: Doskonalenie naśladowania prostych ruchów rąk.

Zadanie: Naśladowanie prostych ruchów rąk, takich jak klaskanie.

Pomoce: Paciorki, nitka.

Procedura:

Jeśli wiemy, że dziecko lubi nawlekać paciorki, użyj tej umiejętności w ćwicze­niu innych. Daj dziecku paciorek i pozwól mu nawlec go na nitkę. Aby otrzy­mać kolejny paciorek, dziecko powinno - naśladując ciebie - klasnąć w ręce. Na początku będziesz musiał prawdopodobnie klaskać i pomagać dziecku w naśladowaniu przez naprowadzenie jego rąk. Gdy zrozumie związek kla­skania z uzyskaniem paciorka, zmień naśladowaną czynność na stukanie lub uderzanie dłonią w stół. Przez używanie paciorków jako motywacji, dziecko będzie baczniej zwracać na ciebie uwagę i wykonywać czynności niezbędne do zdobycia kolejnego paciorka.

16. NAŚLADOWANIE ZABAWY PLASTELINĄ

Cel: Doskonalenie koncentracji uwagi na sposobie posługiwania się pomocami przez nauczyciela oraz poprawa panowania nad ruchami rąk.

Zadanie: Naśladowanie dwóch prostych ruchów związanych z lepieniem z plasteliny.

Pomoce: Plastelina.

Procedura: Podziel plastelinę na cztery równe części. Połóż wszystkie kawałki na brzegu stołu, w miejscu dobrze widocznym dla dziecka. Następnie daj mu jeden z kawałków, biorąc dla siebie drugi. Upewnij się, czy dziecko cię obserwuje i uformuj z plasteliny podłużny wałeczek. Podczas rolowania plasteliny mów do dziecka: „Patrz, rób to samo". Jeśli dziecko nie podejmuje próby naślado­wania twoich ruchów, albo lepi z plasteliny bez rolowania, pomóż drugą ręką dziecku w prawidłowym formowaniu. Gdy tylko zacznie robić to samodzielnie, nagrodź je i odłóż użyte kawałki. Powtórz ćwiczenie z dwoma pozostałymi kawałkami plasteliny, ale tym razem dziecko powinno naśladować naciskanie plasteliny palcem w celu uformowania płaskiego placuszka. Po wykonaniu zadania odłóż użyte kawałki; zadanie jest ukończone. Czynności te należy wykonywać wiele razy.

17. NAŚLADOWANIE JEDNOCZESNEGO WSKAZYWANIA DWÓCH CZĘŚCI CIAŁA

Zadanie: Naśladowanie serii trzech czynności związanych z dotykaniem dwóch różnych części ciała równocześnie.

Procedura: Stań naprzeciw dziecka i upewnij się, że cię obserwuje. Dotknij każdą ręką innej części ciała, na przykład - połóż jedną rękę na głowie, a drugą na brzuchu. Ruchy należy wykonywać z przesadną dokładnością, aby mieć pew­ność, że dziecko wyraźnie widzi twoje czynności. Daj dziecku do zrozumienia, że ma cię naśladować. Powiedz „Zrób to samo" i powtórz ruch. Zatrzymaj się w tej pozycji, aby dziecko miało ciągły wzór do naśladowania. Jeżeli nie usiłuje cię naśladować, ułóż odpowiednio jego ręce. Jeżeli się stara, ale ma trudności z wykonaniem obu ruchów, powtórz ćwiczenie jeszcze wyraźniej, mówiąc „Głowa i brzuch".

Inne kombinacje to:

1. Nos i ucho

2. Ucho i brzuch

3. Włosy i usta

4. d. Głowa i nos

18. NAŚLADOWANIE RUCHÓW SZCZĘKI

Cel: Doskonalenie sprawności narządów mowy.

Zadanie: Naśladowanie serii ruchów szczęką i językiem.

Procedura: Usiądź twarzą do dziecka i powiedz: „Rób to, co ja". Wykonaj następujące ruchy i każ dziecku je powtórzyć

1. Otwieraj i zamykaj usta, za każdym razem głośno szczękając zębami.

2. Trzymaj sztywno głowę i ruszaj szczęką w lewo i w prawo. Dziecko może potrzebować pomocy przy tym ćwiczeniu.

3. Wykonuj ruch podobny do żucia i każ dziecku naśladować cię nawet w przesadny sposób.

4. Wysuwaj i chowaj język, lub ruszaj wysuniętym językiem w obie strony.

Jako nagrodę za poprawne naśladowanie dawaj dziecku kawałeczki czegoś, co jest trudne do żucia, ale smaczne. Dobrą nagrodą mogą być kawałeczki marchewki, guma do żucia lub landrynki.

19. NAŚLADOWANIE SPOSOBU UŻYCIA PRZEDMIOTÓW

Cel: Postęp w naśladowaniu użycia przedmiotów.

Zadanie: Dokładne naśladowanie różnych sposobów użycia znanych dziecku przed­miotów domowych.

Pomoce: Drewniana łyżka, garnek, piłka, glina.

Procedura: Usiądź przy stole naprzeciwko dziecka, umieszczając cztery przedmioty po jednej stronie stołu. Wybierz jeden z nich, upewnij się, czy dziecko cię obser­wuje i zademonstruj któryś ze sposobów użycia przedmiotu. Następnie posta­raj się, aby dziecko naśladowało cię i pomagaj mu w razie potrzeby. Zmień przedmiot i powtórz procedurę z jego użyciem. Użyj tego samego przedmiotu w inny sposób i upewnij się, czy dziecko naśladuje demonstrowaną, czy też proponowaną poprzednio czynność. Unikaj zmieniania przedmiotów w przewi­dywalny sposób. Pamiętaj, by za każdym razem odłożyć przedmiot na stół, nawet jeśli chcesz go użyć ponownie.

Przykłady pokazywanych czynności:

a. Odbijanie piłki

b. Stukanie łyżką w garnek

c. Toczenie pitki

d. Rozpłaszczanie gliny

e. Poruszanie łyżką w garnku

f. Wałkowanie gliny

g. Podrzucanie piłki do góry

20. NAŚLADOWANIE PRZY ZABAWIE Z LALKĄ

Cel: Nauka umiejętności zabawy przez naśladowanie.

Zadanie: Naśladowanie prostych zabaw związanych z lalkami.

Pomoce: Dwa zestawy: lalek lub pluszowych zwierzątek, małych ręczników, bibułek, łyżeczek, małych filiżanek, i małych pudełek.

Procedura: Usiądź z dzieckiem przy stole lub na łóżku. Daj dziecku jeden zestaw przed­miotów włącznie z lalką, sobie zostawiając drugi. Posadź sobie lalkę na kola­nach i poleć dziecku gestem, by wykonało to samo. Pomóż mu, gdy objawia zakłopotanie. Połóż lalkę do pudełka i przykryj ręcznikiem tak, aby imitować łóżeczko i pomóż dziecku zrobić to samo ze swoją lalką. Powtórz ćwiczenie, używając bibułki do wytarcia lalce noska, łyżeczki do jej nakarmienia i filiżanki do napojenia.

21. NAŚLADOWANIE GŁOSÓW ZWIERZĄT

Cel: Poprawa artykulacji, koncentracja uwagi na ruchach ust.

Zadanie: Naśladowanie dźwięków wydawanych przez pięć zwierząt.

Pomoce: Pięć zwierzątek - zabawek lub obrazków zwierząt, które wydają wyraźne, charakterystyczne dźwięki.

Procedura: Usiądź przy stole naprzeciw dziecka, mając po jednej stronie stołu pięć zaba­wek lub obrazków zwierząt. Weź jedno ze zwierząt lub obrazek i pokaż dziec­ku. Skieruj jego uwagę na swoje usta i bardzo wyraźnie nimi poruszając wydaj dźwięk związany ze zwierzątkiem. Weź rękę dziecka i dotknij nią swoich ust w trakcie wydawania dźwięku. Podaj zwierzątko dziecku i zachęć je do naśla­dowania cię. Nagrodź je za każdą próbę i pomagaj mu ruchami ust. Kontynuuj wydawanie dźwięku, aby dziecko stale miało wzorzec ruchu ust. Można naśla­dować: psa, kota, owcę, krowę lub pszczołę.

22. GRY RUCHOWO-MUZYCZNE

Cel: Naśladowanie ruchów rąk podczas piosenki.

Zadanie: Naśladowanie zaciskania i otwierania dłoni, kładzenia ich na głowie i za plecami.

Procedura: Wybierz prostą melodię, której frazy powtarzają się wielokrotnie podczas śpie­wania i tekst do którego będziesz mógł wtrącać rytmiczne polecenia, na przy­kład:

„Otwórz... zamknij... otwórz... zamknij... Klaśnij... klaśnij... klaśnij... klaśnij... Weź do tyłu... weź do tyłu... weź do tyłu... Połóż na głowie... połóż na głowie..."

Takie gry rytmiczne często stosuje się w grupach szkolnych. Usiądź naprze­ciw dziecka, zetknij się z nim kolanami, powoli zaśpiewaj pierwsze z poleceń i sam je wykonaj. Jednocześnie pomóż dziecku w zrobieniu tego samego. Dopiero, gdy zacznie reagować, możesz przyspieszyć śpiew.

23. NAŚLADOWANIE PRZY ZABAWIE PLASTELINĄ

Cel: Nauka naśladowania czynności nauczyciela, oraz rozwijanie siły palców.

Zadanie: Naśladowanie lepienia z plasteliny trzech prostych kształtów.

Pomoce: Plastelina.

Procedura: Połóż na stole sześć średniej wielkości kawałków plasteliny, trzy przed dziec­kiem i trzy przed sobą. Z jednego ulep znany dziecku kształt np. miseczkę (rys.1.3). Skłoń je do wykonania tego samego ze swojego kawałka plasteliny. W trakcie lepienia mów do dziecka: „Rób to, co ja". Na początku pomóż mu, ale zaraz potem powróć do lepienia swojego kawałka, by dziecko miało wzór do naśladowania. Jeżeli ulepi to samo, co ty, daj mu nagrodę i odłóż oba kawałki plasteliny na drugą stronę stołu. W ten sam sposób ucz dziecko lepienia innych kształtów. Nazywaj to co robisz i zachęcaj je, by powtarzało. Jeżeli będzie miało trudności z naśladowaniem, poproś kogoś, kto będzie mu pomagał, ty zaś kontynuuj swoją pracę, by mogło cię naśladować.

l

miska donat (pączek)

naleśnik lizak

Rys.1.3.Kształty proponowane do lepienia.

25. ZABAWA W NAŚLADOWANIE POZYCJI

Cel: Doskonalenie motoryki dużej i umiejętności naśladowania.

Zadanie: Naśladowanie różnych pozycji.

Pomoce: Obrazki ludzi w różnych pozycjach.

Procedura: Pokaż dziecku obrazek z osobą stojącą prosto. Przyjmij tę samą pozycję i pomóż mu w naśladowaniu cię. Jeśli to możliwe, druga osoba pomaga dziecku w przyjmowaniu pozycji, by mogło obserwować ciebie jako wzorzec. Zacznij od bardzo prostych zadań, aby nie bało się utraty równowagi. Gdy motoryka duża dziecka rozwinie się bardziej, ćwicz z nim naśladowanie bar­dziej złożonych pozycji (rys. 1.4).

Rys. 1.4. Proponowane pozycje do ćwiczeń.

27. NAŚLADOWANIE ZMIAN W SZYBKOŚCI l GŁOŚNOŚCI DŹWIĘKÓW

Cel; Doskonalenie uwagi oraz umiejętność naśladowania wariantów głośno/cicho i szybko/wolno.

Zadanie: Naśladowanie zmian szybkości i głośności w trakcie stukania łyżką w garnek.

Pomoce: Dwie łyżki, dwa garnki.

Procedura: Usiądź z dzieckiem przy stole i umieść przed nim jedną łyżkę i garnek, zacho­wując drugi zestaw dla siebie. Uderzaj łyżką w swój garnek w równym, umiar­kowanym tempie i spraw, aby dziecko cię naśladowało. Pomóż mu rozpocząć, jeśli będzie to konieczne. Uderzaj w garnek mniej więcej w tym samym tempie, w jakim dziecko uderza w swój. Gdy będziecie już dobrze dopasowani, przy­spiesz uderzanie, upewniając się, że zmiana szybkości jest wyraźnie widziana i słyszana. Jeśli dziecko nie zwiększy szybkości, aby dopasować się do ciebie, użyj swojej drugiej ręki, by mu pomóc. Powiedz: „Uderzaj szybciej". Gdy naśla­duje ciebie, nawet przy twojej pomocy, znów zwolnij i sprawdź, czy dziecko naśladuje twoje tempo stukania. Powtórz to wiele razy, aż będzie w stanie reagować na zmiany. Gdy dziecko będzie właściwie naśladować twoją szyb­kość, użyj tego samego sposobu do nauki naśladowania zmian w głośności.

---