Podział środków zwiotczających ze względu na mechanizm działania.
„D” - środki depolaryzacyjne
To agoniści receptora cholinergicznego.
Zwiotczenie zawsze poprzedzone drżeniami pęczkowymi uogólnionymi (↑ K+ w surowicy, bóle mm.poprzecznie prążkowanych).
Stąd konieczność stosowania prekuraryzacji.
„ND” - środki niedepolaryzacyjne
To środki współzawodniczące z Ach o receptory cholinergiczne płytki końcowe, stąd ich określenie „kompetycyjne”.
Nie powodują drżeń pęczkowych tzn. nie posiadają aktywności wewnętrznej.
Punkty uchwytu środków „ND”.
1/ receptor presynaptyczny ⇒ odpowiada za pobudzanie włókien mięśniowych do skurczu (wymaga ↓ dawek środków „ND” ale potrzeba ↑czasu na jego zablokowanie)
2/ receptor postsynaptyczny ⇒ odpowiada za utrzymanie napięcia mięśniowego (blokada zależna od dawki środka „ND” i występuje szybciej)
3/ receptory cholinergiczne innych narządów np. mięśnia sercowego ⇒
odpowiadają za objawy uboczne środków „ND”
4/ receptory ukł.autonomicznego ⇒
Zalety środków „ND” (= te zalety to zarazem wady środków „D”)
Nie powodują:
Drżeń pęczkowych mm.poprzecznie prążkowanych (efekt depolaryzacji).
Bólów mięśniowych pooperacyjnych.
Wzrostu poziomu K+ w surowicy.
Odczynów alergicznych.
Wzrostu ciśnienia śródgałkowego.
Wzrostu ciśnienia śródczaszkowego.
Nie wywołują hipertermii złośliwej u pacjentów predysponowanych.
Metabolizm w znacznym stopniu niezależny od stężenia osoczowych pseudocholinesteraz osoczowych.
Nie wymagają stosowania prekuraryzacji.
Nie wywołują bloku II fazy.
Blok II fazy=mieszany=podwójny tzn :
długotrwałe stosowanie w ↑ dawkach Sukcynylocholiny-HCl zmienia blok „D” na „ND”, który trwa zwykle tyle co
blok „ND”. Max. dawka chlorsukcynylocholiny-HCl : 500mg.
P-wskazania do intubacji Sukcynylocholiną-HCl.
Choroby narządu wzroku (przebiegające ze wzrostem ciśnienia śródgałkowego).
Podwyższone ciśnienie śródczaszkowe.
Obniżenie poziomu pseudocholinesteraz osoczowych.
Pacjenci ciężko oparzeni (do 6 mc-y od urazu).
Uraz rdzenia kręgowego z paraplegią.
Osobnicy o wysokim stopniu zagrożenia hipertermią złośliwą.
Stany chorobowe z towarzyszącym ↑ K+ w surowicy.
Znieczulenia dzieci.
Zalety środków „D” :
Osiągnięcie warunków do intubacji w 60 sek. od podania chlorsukcynylocholiny-HCl w dawce 1,5mg/kg cc z prekuraryzacją.
! Intubację w 60sek. osiągniesz również przy pomocy :
rokuronium (Esmeron)
rapakuronium (Raplon)
Czynniki modyfikujące początek działania „ND”.
dawka leku
prędkość podania i.v.
przepłukanie kaniuli solą fizjologiczną po iniekcji
stan wydolności układu krążenia
zastosowany „priming”
! Początek działania to czas od zakończenia iniekcji środkówND do pierwszych klinicznych objawów kuraryzacji.
! Czas indukcji to czas od zakończenia iniekcji środkówND do osiągnięcia supresji umożliwiającej bezpieczną i atraumatyczną intubację (T1 ≥ 75%).
Prekuraryzacja - stosowana przy środkach „D” dla uniknęcia drżeń pęczkowych.
„Priming” - stosowany przy środkach „ND” - w 60-70% skróca czasu indukcji co ↑ bezpieczeństwo w wielu przypadkach np. zagrożenia regurgitacją (miwakurium).
Prekuraryzacja a priming :
• podobna wielkość dawki (zależna od użytego środka)
• inny czas oczekiwania na podanie drugiej dawki (prekuraryzacja ok. 3-5 min., „priming” ok. 30-45 sek.)
• inny cel - prekuraryzacja ⇒ zniesienie drżeń pęczkowych
„priming”⇒ przyśpieszenie efektu zwiotczenia
Podział środków „ND” ze względu na czas działania.
Krótki < 20 min. |
Średni ∼ 30 min. |
Długi >∼ 1 godziny |
Sukcynylocholina -HCl Miwakurium (Mivacron) Rapakuronium (Raplon) Galamina (Flaxedil)
|
Rokuronium (Esmeron) Wekuronium (Norcuron) Cis-atrakurium (Nimbex) Atrakurium (Tracrium) |
Pankuronium (Pavulon) Pipekuronium (Arduan) Doksakurium D-tubokuraryna (Curarin) Alkuronium (Alloferyna)
|
Esmeron
Raplon ⇒ intubacja możliwa w 60 sek.
Sukcynylocholina-HCl
Nimbex ⇒intubacja możliwa w 90 sek.(w dawce 0,2mg/kg cc)
!Czas działania - czas od uzyskania supresji ∼ 100% (90%) do powrotu T1=25% przewodnictwa.
Podział środków „ND” ze względu na budowę.
Pochodne aminosteroidowe
|
Pochodne benzylizochinolonu |
Pankuronium Pipekuronium Rapakuronium Rokuronium Wekuronium
|
Miwakurium Doksakurium Cis-atrakurium Atrakurium |
Czynniki wydłużające czas działania środków „ND” bez objawów kumulacji.
Szybka dawka i.v. jednorazowa (+ przepłukanie kroplówką lub bolusem 20-50 ml 0,9%NaCl)
Dawki podtrzymujące ½ -1/4 ED 90
Ciągły wlew i.v. (tylko dla leków o średnim czasie działania, bo brak kumulacji i szybki jest czas powrotu przewodnictwa n-m).
Stosowanie wszystkich wziewnych anestetyków (↑ enfluran,↓ halotan).
!Czas powrotu to czas powrotu przewodnictwa od T1=25% do T1=80-90%.
!ED 90 to minimalna dawka środka „ND” zapewniająca odpowiedni stopień supresji tj. T1=90%.
Kryteria oceny powrotu przewodnictwa nerwowo-mięśniowego.
1/ Obserwacja kliniczna
unoszenie i utrzymanie głowy ≥ 5 sek.
wysuwanie języka na polecenie
kaszel
przełykanie śliny
ruchy kończyn swobodne
uścisk dłoni
2/ Neurostymulator nerwów obwodowych
współczynnik TOF ≥ 0,9
ocena wzrokowa i dotykowa odpowiedzi na stymulację
3/ Monitorowanie przewodnictwa nerwowo-mięśniowego
TOF Guard
TOF Watch (T1 ≥ 75-80-85%)
Wpływ na blokadę nerwowo-mięśniową spowodowaną środkami „ND” innych substancji i stanów.
1/ Anestetyki wziewne, analgetyki, antybiotyki (klindamycyna, aminoglikozydy, tetracykliny, polipeptydy, linkomycyna)=
↑ blok n-m (nasilają).
2/ Temperatura ciała - ↓ temperatury to ↑ blok n-m (wydłużenie).
3/ Zaburzenia elektrolitowe
↑ K+ ⇒ ↓ bloku n-m
↓ K+ ⇒ ↑ bloku n-m
↑ Na+⇒↑ bloku n-m
↓ Na+⇒ ↓ bloku n-m
4/ Blokery rec.β i kanałów Ca+2 (wydłużenie bloku)
5/ R.K.Z. - kwasica uogólniona i mięśniowa ⇒ ↑ blok n-m
zasadowica ⇒ ↓ blok n-m
6/ Nadwrażliwość i uczulenie na środki „ND”.
7/ Alkoholizm i inne uzależnienia chemiczne.
8/ Schorzenia nerwowo-mięśniowe, układu kostno-stawowego, neurologiczne i psychiatryczne.
9/ Niewydolność i dysfunkcja wątroby i nerek.
10/ Otyłość > 30% (BMI≥35kg/m2).
11/ Leki : fenytoina, karbamazepina, prokainamid, lignokaina, metronidazol, trimetafan.
Odwracanie blokady nerwowo-mięśniowej.
Samoistne
|
Środki odwracające blok |
- korzystne przy współczesnych środkach o średnim i krótkim czasie działania - oraz monitorowaniu przewodnictwa n-m - unika się niekorzystnego działania środków antycholinergicznych i inhibitorów acetylocholinesterazy
|
- powinny mieć taki sam początek i czas działania, np. prostygmina + glikopironium - w Polsce prostygmina + atropina w stosunku 2:1 podane jednocześnie i.v. |
Noworodki; niemowlaki do 3 mc-a ż. a środki „ND”.
1/ ↑ reaktywności płytki na środki „ND”
2/ ↑ wrażliwość na środki „ND”
3/ ↓ margines bezpieczeństwa
4/ ↓ eliminacja
5/ szybszy początek działania
6/ ↑ siły działania
7/ spowolnienie ustępowania bloku
Dzieci > 1 r.ż.
- ↑ dawka konieczna
- szybszy początek
- ↓ czas działania
- ↑ ustępowanie bloku
Wpływ środków „ND” i „D” na układ krążenia.
1/ Bezpośredni (odruchy, inne zaburzenia)
A. ↑ BP ↑ HR / pankuronium, galamina
B. ↓ BP ↑ HR / d-tubokuraryna, metokuryna, alkuronium
C. ↓ HR / sukcynylocholina-HCl
D. Arytmie / sukcynylocholina-HCl
2/ Pośredni (poprzez uwalnianie histaminy) np. (↓ BP, ↑ HR) d-tubokuraryna, atrakurium, metokuryna i inne.
3/ Bez wpływu (znaczącego klinicznie) : wekuronium, rokuronium, cis-atrakurium.
Mechanizmy wpływu na krążenie.
1/ Blokada zwojów współczulnych (d-tubokuraryna)
2/ Depresja n.X =działanie wagolityczne (pankuronium)
3/ Pobudzenie n.X=działanie wagomimetyczne (sukcynylocholina-HCl)
4/ Blokada receptorów muskarynowych cholinergiczych w sercu
5/ Wpływ na wychwyt zwrotny NA (pankuronium)
6/ Uwalnianie histaminy ⇒ reakcje anafilaktyczne, wszystkie leki poza :
rokuronium
cis-atrakurium
wekuronium
pankuronium
7/ Reakcje anafilaktoidalne (rzekomoanafilaktyczne) tzn. bez udziału układu immunologicznego
Normy histaminy :
1ng/ml
3-5ng/ml ⇒ objawy uwalniania histaminy
> 10ng/ml ⇒ wstrząs
Ocena skuteczności intubacyjnej środków „ND”.
Skala Krieg'a.
Laryngoskopia |
Pkt. 1 2 3 4
|
Struny głosowe i nagłośnia dobrze widoczne Dość dobra Trudna Niemożliwa |
m.żwacz |
Struny głosowe |
1 2 3 4 |
Rozwarte Ruchome Stykają się Zamknięte |
mm.krtani i gardła |
Odruch kaszlowy |
1 2 3 4 |
Brak Ruch przepony Lekki Silny |
Przepona |
Punktacja :
Punkty |
Warunki intubacyjne |
3-4 5-6 8-10 10-12 |
Doskonałe Dobre Słabe Złe |
Szybkość narastania i ustępowania bloku nerwowo-mięśniowego.
mm. oddechowe, przepona i m. okrężny oka i ust
mm. krtani
mm. dłoni, m. żwacz
Przy doskonałych mm. głowy, szyi i oczu Zabezpieczenie przed
warunkach intubacji
⇒ ruchy przepony mm. gardła depresją oddychania
Monitorowanie przewodnictwa nerwowo-mięśniowego.
Cel zwiotczenia :
1/ ↓napięcia mięśni w polu operacyjnym 2/ ↓ odruchów 3/ ↓ dowolnej aktywności ruchowej 4/ ↓ zużycia innych leków 5/ ↑ komfortu i bezpieczeństwa |
Znaczenie monitorowania :
1/ odpowiedni stopień blokady do intubacji 2/ odpowiedni stopień blokady chirurgicznej 3/ odpowiedni stopień powrotu przewodnictwa 4/ ↓ kosztów (zużycie leku) 5/ bezpieczeństwo pacjenta
|
Miejsce oceny :
1/ m.przywodziciel kciuka (n.łokciowy) 2/ m.zginacz palucha (n.piszczelowy tylny) 3/ m.okrężny oka i ust (n.twarzowy) |
Aparatura : 1/ stymulator nerwów obwodowych 2/ TOF Watch 3/ TOF Guard
|
Uwagi : Standardowe u pacjentów patologicznie otyłych i w wielu innych schorzeniach z nadreaktywnością na środki „ND” |
Uwagi : Najczęśniej stosowane miejsce ocenu pkt. 1/. Najdokładniejsza ocena pkt. 3/. |
Metody i opcje stymulacji nerowo-mięśniowej.
ST |
TOF |
TET |
DBS |
PTC |
Stymulacja pojedynczym impulsem Bodziec supramaksymalny Częstotliwość 1-0,1 Hz Natężenie 20-30 mA Zastosowanie : 1/ lokalizacja nerwu obwodowego 2/ ocena blokady nerwowo-mięśniowej (intubacja) |
Ciąg czterech impulsów Bodźce supra- i maksymalne Częstotliwość 2 Hz Czas co 12-15sek. Zastosowanie: 1/ocena warunków do intubacji 2/ ocena stopnia blokady śródoperacyjnej |
Stymulacja tężcowa
Zastosowanie: 1/ocena powrotu przewodnictwa |
Stymulacja podwójną salwą
Zastosowanie: 1/zbliżone do TOF |
Liczba potężcowa związana z torowaniem potężcowym.
Zastosowanie: 1/ocena poziomu głębokiej blokady nerwowo-mięśniowej (czulsza od TOF) |
TOF/ST→PTC→TOF→TOF/DBS
Współczesne godne uwagi środki „ND”
Atrakurium Tracrium
|
Cis-atrackurium Nimbex |
Wekuronium Norkuron |
Rokuronium Esmeron |
Miwakurium Mivacron |
Rapakuronium Raplon |
|
√ |
√ |
√ |
|
√ |
1
20