.Zasady P.A.
•
Zasada praworządności działania organu administracji publicznej i dbałości o praworządne działanie stron i uczestników postępowania: organy administracji publicznej muszą mieć dla swoich działań podstawę w przepisach prawa powszechnie obowiązującego w rozumieniu art. 87 Konstytucji. Działanie na podstawie prawa oznacza obowiązek stosowania w sprawach indywidualnych przepisów prawa materialnego oraz przepisów postępowania. Oznacza dbałość organu aby tylko legalnymi środkami dochodzić do rozstrzygnięcia sprawy. Na podstawie art. 183 § 2kpa organ może zwrócić się do prokuratora o udział w postępowaniu jeżeli uzna to za konieczne.
•
Zasada prawny obiektywnej: jest to zasada wspólna wszystkim procedurom, stanowi odcięcie się od dopuszczalności orzekania na podstawie prawdy formalnej. Organ wyznacza zakres postępowania dowodowego, ocenia legalność dowodów, przeprowadza dowody z urzędu, poucza strony. Prawda obiektywna musi się odnosić do wszystkich faktów i okoliczności o znaczeniu prawnym i nie może prowadzić do wnikania w kwestie nie związane ze sprawą lub w sferę chronionych dóbr jednostki.
•
Zasada uwzględniania w postępowaniu i załatwianiu spraw interesu społecznego i słusznego interesu jednostki: zawiera w sobie odesłanie o charakterze generalnym wprowadzając jako wartość w stosowaniu prawa interes społeczny i odesłanie szacunkowe wymagające oceny słuszności interesu obywatela. Słuszność interesu pozostaje do jednostkowej oceny organu. NSA stwierdził iż należy zaspokoić interes jednostki gdy nie pozostaje w kolizji z interesem publicznym.
•
Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu: stanowi o obowiązku organu zapewnienia stronie możliwości udziału we wszystkich czynnościach postępowania. Strona może korzystać ze swoich uprawnień według własnej woli. Strony mają prawo do czynnego udziału w sprawie, a przed wydaniem decyzji muszą mieć możliwość do zapoznania się z materiałem zebranym w aktach sprawy. Naruszenie tej zasady jest ciężko wadą procesową i jest podstawą wznowienia postępowania.
•
Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa: zasada ta odnosi się do podejmowania przewidzianych prawem czynności postępowania, do stosowania prawa materialnego oraz do kultury administrowania. Organ musi dbać w toku postępowania o równe traktowanie wszystkich stron, a wątpliwości procesowe rozstrzygać na korzyść uczestników.
•
Zasada dwuinstancyjności postępowania: została utrwalona w art. 78 konstytucji i jej istotą jest zapewnienie stronom prawa do dwukrotnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej. Strony mają prawo złożenia odwołania od każdej nieostatecznej decyzji administracyjnej do organu wyższego stopnia. Organ wyższego stopnia ma obowiązek ponownego wyjaśnienia sprawy.
•
Zasada trwałości decyzji administracyjnej: jest odnoszona do decyzji ostatecznych czyli decyzje wydane w I instancji i nie zaskarżone odwołaniem, lub też decyzje wydane w postępowaniu z mocy ustawy jednoinstancyjnym oraz decyzje organu odwoławczego załatwiające sprawę co do istoty. Tym decyzją służy cecha trwałości a jej skutkiem jest domniemanie legalności i mocy obowiązującej. Zasada trwałości decyzji nie ma charakteru bezwzględnego. Wszelkie zmiany tego typu decyzji mogą być dokonane tylko przez właściwy organ w uregulowanym ustawowo trybie postępowania.
•
Zasada sądowej kontroli decyzji administracyjnych Decyzje administracyjne wydawane jako akty zewnętrzne administracji publicznej podlegają kontroli na podstawie klauzuli generalnej. Sąd administracyjny kontroluje działalność administracji pod względem zgodności z prawem. Skarga wszczyna spór co do zgodności z prawem decyzji. Przedmiotem skargi jest decyzja w rozumieniu materialnym, czyli indywidualny akt administracyjny.
Zasada wpływu wychowawczego na obywateli: zasada ogólna związana z kulturą administrowania,
•
Zasada przekonywania: polega na uzasadnieniu decyzji załatwiającej sprawę w taki sposób, który skłoni adresata decyzji do dobrowolnego jej wykonania. Musi być realizowana w całym postępowaniu w celu zapobiegania sytuacją konfliktowym czy brakowi zrozumienia dla celu i podstaw postępowania.
•
Zasada udzielania informacji faktycznej i prawnej stronom
Zasada ugodowego załatwiania spraw o spornych interesach stron
Zasada szybkości i prostoty postępowania
Zasada pisemności.