Bogdan Kamiński

Prepress i barwy

Wiadomości ogólne z zakre

H=1 20°- kolor ^Graficzn£

zielony,

Przekrój tworzący płaszcz

Pobocznica stożka H

1.3. Barwa i jej atrybuty

Metafizyczne traktowanie barwy uniemożliwiało jej pomiary oraz po­równywanie jakościowe i ilościowe. Doświadczenie l. Newtona nie dawało jeszcze tej możliwości. Barwę należało opisać według kryteriów niezależ­nych od cech percepcyjnych obserwatora. Powstała zatem kolorymetria (dziedzina fizyki), zajmująca się jednoznacznym opisem barwy.

Przedstawiona definicja barwy jako cechy percepcji wzrokowej uzna­wana jest przez Międzynarodową Komisję Oświetleniową CIĘ (Commis-sion Internationale de 1'Ec/airage). Zgodnie z jej ustaleniami barwę można zdefiniować przy pomocy trzech atrybutów: koloru, nasycenia i jasności. W Polsce przyjęto następujące tłumaczenie zwrotów angielskich: kolor — Hue, nasycenie — Saturation, jasność — Brightness, chociaż lingwiści mogą mieć inne zdanie na ten temat. Aby nie wprowadzać zamieszania, przyjmiemy je jako obowiązujące w naszym wykładzie.

Kolor (odcień, ton) — stanowi o różnicy jakościowej barwy. W widmie światła białego, składającego się z barw prostych (monochromatycznych), wyróżnia się tradycyjnie siedem barw zróżnicowanych tonalnie: czerwoną, pomarańczową, żółtą, zieloną, niebieską, błękitną i fioletową. Wrażenia barw­ne, w których rozróżnia się kolor, noszą nazwę barw chromatycznych (kolo­rowych), pozostałe zaś — barw achromatycznych (szarych).

Nasycenie— cechuje odstępstwo od barwy białej, np. czerwień-róż-biel. Wszystkie barwy proste widma światła białego są nasycone. Dodając światło białe do barwy prostej otrzymujemy barwę nienasyconą. W odnie­sieniu do barw achromatycznych, czerń ma maksymalne nasycenie (do­datkowo nie ma koloru i jasności).

Jasność—określa, jak wiele bieli zostało dodanej lub usuniętej z danej barwy lub inaczej, jak wiele czerni zawiera dana barwa, np. czerwień-brąz-czerń. Biel osiąga najwyższą wartość jasności. Każda barwa zmieszana z coraz większą ilością bieli zbliża się w jej kierunku.

Powyższe atrybuty barwy definiują opracowany przez CIĘ model barw HSB — jeden z najpopularniejszych w grafice komputerowej.

W modelu tym kolor (H) podawany jest w stopniach mierzonych w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara od poziomego prawego promienia tarczy barwnej. Kąt 0° odpowiada barwie czerwonej, zaś kąt 300° barwie fioletowej. W zakresie tym znajdują się wszystkie barwy proste. W zakresie kątów 300-360° znajdują się barwy purpury, powstałe przez zmieszanie w różnych proporcjach barw skrajnych widma, tzn. czerwonego i fioletowego. Barwy proste i barwy purpury tworzą barwy czyste. Nasycenie (S) i jasność (B) można mierzyć w procentach (umowna jednostka przyjmowana w wielu programach graficznych).

12

---