PROGRAM „TĘCZA”
NAZWA i UCZESTNICY PROGRAMU
Indywidualny program profilaktyczny "TĘCZA" adresowany jest do rodzin posiadających małoletnie dzieci, których rodzice pozostają w konflikcie z prawem są osadzeni w areszcie, bądź odbywają karę pozbawienia wolności.
Nazwa programu - "TĘCZA" jest tu symbolem lepszego życia, po przetrwaniu trudności i życiowych burz. Nawiązuje do wzbudzania wiary w możliwość stawiania i osiągania odległych celów zapewniających większe perspektywy i poprawę sytuacji w przyszłości.
Zgodnie z założeniami, pomocą zamierzamy objąć:
96 dzieci, w wieku 4 - 18 lat, spośród których przynajmniej jedno uczęszcza do środowiskowego ogniska wychowawczego prowadzonego przez KKWR lub TPD;
dorosłych członków 38 rodzin, w których wychowują się dzieci objęte programem.
ZAŁOŻENIA PROGRAMU
Szczegółowa analiza sytuacji rodzinnej i środowiskowej dzieci objętych programem w latach poprzednich wykazała potrzebę dalszego indywidualizowania oddziaływań i dostosowania pomocy do faktycznych - bieżących i perspektywicznych, potrzeb dzieci i rodzin nim objętych.
U dzieci wychowujących się w rodzinach, w których co najmniej jedno z rodziców odbywa karę pozbawienia wolności. częściej niż w populacji ogólnej występują różnorodne zaburzenia jak zespół nadpobudliwości psychoruchowej, zachowania wskazujące na nerwice, tendencje do rozładowywania napięcia psychicznego, niedosytu emocjonalnego i zmniejszonego poczucia bezpieczeństwa poprzez agresję i destrukcję. Częściej występują u mich zaniedbania i niepowodzenia w nauce.
W większości rodzin naszych podopiecznych wychowanków, także przed osadzeniem jednego z rodziców panowała zła sytuacja materialna, wychowawcza i społeczna, która jednakże nasila się w związku z nieobecnością osadzonego. Wszelkie trudności związane z prowadzeniem domu i wychowaniem dzieci, a także presją skazanego z reguły pokonuje samotna matka borykająca się z bardzo poważnymi problemami osobistymi, nierzadko uwikłana w los partnera.
Dzieciom osadzonych towarzyszy presja stygmatyzacji społecznej i poczucie braku perspektyw.
Dzieci skazanych w szczególności za czyny kryminalne poddawane są szczególnej edukacji penitencjarnej gryp serki.
Rodziny dzieci zakwalifikowanych do programu bez długotrwałego i wielokierunkowego wsparcia stają się środowiskiem kryminogennym dla wychowujących się w nich dzieci.
W realizacji programu niezbędna jest współpraca wielu ogniw, osób i instytucji, a w szczególności: opiekuna "Tęczy" z rodziną dziecka, ze szkołą, z kuratorem sądowym, jednostką pomocy społecznej oraz innymi osobami i instytucjami według indywidualnego programu wsparcia.
CELE PROGRAMU
Cel ogólny:
Osiągnięcie trwałej poprawy sytuacji dzieci wychowujących się w rodzinach objętych programem.
Poprawa wizerunku rodziny.
Cele cząstkowe
Poprawa wyników w nauce dzieci objętych programem;
Złagodzenie zaburzeń emocjonalnych występujących u dzieci;
Zmniejszenie trudności wychowawczych, agresji i innych przejawów nieakceptowanego zachowania;
Poprawa kontaktów interpersonalnych w rodzinie;
Podniesienie poziomu aspiracji członków rodziny;
Poprawa kontaktów dzieci ze skazanym rodzicem.
REALIZACJA PROGRAMU
Program realizowany będzie w środowiskowych ogniskach wychowawczych działających w systemie KKWR, w których przebywają zakwalifikowani do programu wychowankowie.
Program obejmuje obszar województwa mazowieckiego.
Za realizację programu odpowiedzialny jest koordynator z ramienia KKWR, który kieruje jego realizacją, a w szczególności:
współuczestniczy w sporządzaniu diagnozy sytuacji;
na podstawie posiadanej dokumentacji, wspólnie z prowadzącym przypadek ustala sposób, zakres i strategię udzielania wsparcia dzieciom i rodzinom objętym programem;
co najmniej dwa razy w miesiącu kontaktuje się telefonicznie z kierownikami ognisk;
pomaga w kontaktach z sądami i innymi instytucjami;
1 raz w miesiącu organizuje spotkanie kierowników ognisk realizujących program;
gromadzi informacje dotyczące możliwości uzyskania pomocy dla podopiecznych i ich rodzin;
opracowuje narzędzia ewaluacji programu.
Za bezpośrednie kontakty z dziećmi i rodzinami odpowiedzialni są pedagodzy rodzinni lub kierownicy ognisk. Do ich obowiązków należy:
bezpośrednia realizacja i dokumentacja przyjętego planu działań,
ustalanie bieżących potrzeb, ewentualna modyfikacja programu,
informowanie koordynatora o bieżących działaniach i ich efektach,
współpraca z kuratorami sądowymi, szkołami, pomocą społeczną oraz innymi wg indywidualnego planu działań.
Program ma charakter pedagogiczny. Jego zakres obejmuje:
bezpośrednie kontakty z dziećmi i rodziną, mediacje, negocjacje dotyczące ich postępowania i korekty sytuacji w ramach programu "TĘCZA";
propozycje pomocy doraźnej jak:
drobna pomoc materialna (na zakup pomocy szkolnych, opłata za dodatkowe zajęcia edukacyjne lub rozwijające zdolności, naukę pływania, dożywianie, biwaki terapeutyczne w Serocku, bilet miesięczny na przejazdy do szkoły itp.);
napisanie podania, pisma procesowego, prośby itp,
pomoc w załatwieniu niezbędnych spraw urzędowych,
propozycje pomocy długofalowej:
objęcie dziecka opieką w ognisku wychowawczym, umieszczenie w innej placówce wsparcia dziennego lub w internacie;
udzielanie stałej pomocy edukacyjnej, stworzenie warunków do rozwoju zainteresowań, pożyteczne zagospodarowanie czasu wolnego;
zorganizowanie indywidualnych lub grupowych zajęć terapeutycznych;
zapewnienie stałej pomocy w rozwiązywaniu trudności wychowawczych;
udzielanie porad w sprawach życiowych, związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego, budżetu rodzinnego, pielęgnacją i zdrowotnymi potrzebami dzieci itp.;
udzielanie porad w sprawach związanych z przemocą, uzależnieniami, radzeniem sobie w trudnych sytuacjach życiowych.
dofinansowanie wypoczynku wakacyjnego.
PRZEWIDYWANE EFEKTY
W wyniku realizacji programu, poprzez łagodzenie skutków niedostatków spowodowanych odbywaniem kary pozbawienia wolności przez jednego z rodziców dziecka, wspieranie jego rozwoju i kompleksowe pomaganie rodzinie w rozwiązywaniu trudnych problemów, zamierzamy osiągnąć trwałą poprawę sytuacji dzieci pomagającą im pomyślnie przetrwać trudny okres rodzinny i rozwojowy. Spodziewamy się także wzbudzić w nich wiarę we własne możliwości i określić stosowny do nich poziom dążeń i aspiracji.
Ponadto, dodatkowym efektem będzie zdobycie doświadczeń w zakresie możliwości i utrudnień w dziedzinie integracji współdziałania różnych służb pomocowych.