ANDRAGOGIKA
WYKŁAD I
Andragogika to młoda dyscyplina nauk pedagogicznych; pojawiła się ok. II połowy XX wieku, posiada własną strukturę.
Rodzaje andragogiki (szczegółowe):
ogólna
teoria wychowania dorosłych
teoria kształcenia dorosłych
historia myśli i praktyki edukacyjnej z dorosłymi
Oświatę dorosłych można rozpatrywać jako system społeczny, który stanowi zespół urządzeń, czynników w celu kształcenia; określony jest w ramy społeczno- organizacyjne.
Oświata dorosłych jako działalność pedagogiczna obejmuje uczenie, nauczanie, kształcenie, samokształcenie. Celem jest wspieranie rozwoju osobowości osób dorosłych.
Oświata dorosłych pełni 2 najważniejsze funkcje:
właściwa- samokształceniowa działalność kulturowo oświatowa uprawiana poza szkoła
zastępcza (kompensacyjna)- szkolenie, kształcenie dorosłych, które jest realizowane na poziomie obowiązku szkolnego w danym kraju.
2 kierunki pracy oświatowej z dorosłymi:
ekstensywny- obejmuje formy masowego oddziaływania w celu szerokiego, szybkiego rozpowszechniania wiadomości np. mass media. Jak najszybciej do jak największej liczby osób- ILOŚĆ
intensywny- celem jest doprowadzenie do głębszych przeobrażeń osobowości, rozwijanie możliwości, postawy twórczej osobnika. Mała liczba osób bierze udział- JAKOŚĆ
Dzieje oświaty dorosłych związane są z ruchami społecznymi, z uwłaszczeniem chłopów (XVII/XIX wiek), okres migracji ze wsi do miast, rozwój przemysłu. Od początku istnieją 2 nurty:
od góry- oznacza działalność oświatowa organizowaną min. przez filantropów, związki religijne
od dołu- inicjatorzy to organizacje i stowarzyszenia robotnicze, ludowe, chłopskie
Związane było to z ruchami:
Ruchy demokratyczne- zapoczątkowane przez wielką rewolucję francuską; pojawiły się dążenia do udostępnienie oświaty do dużej liczby odbiorców, ponieważ to doprowadzi do demokratyzacji społeczeństwa
Ruchy rewolucyjne- wystąpiły ok.XIX wieku oparte na ideologii walki klasowej w duchu socjalistycznym, np. koła samokształceniowe
Ruchy narodowe- miały na celu umocnienie więzi narodowych poprzez uświadamianie narodowe
Ruchy religijne- od początku chrześcijaństwa prowadzono charakterystyczne formy oświatowe np. kultywowanie pieśni, obyczaje, homilie.
Rozwój nauki i techniki miał największy wpływa na rozwój oświaty dorosłych (XIX wiek).
Obecność oświaty dorosłych w dziejach:
Starożytność: dialogi Sokratesa; „rzeczpospolita' Platona V/IV wiek p.n.e. pokazywał początkowe koncepcje kształtowania osób dorosłych, wskazywał na możliwości oddziaływania wychowawczego na dorosłego, wiązał wychowanie dorosłych z pełnieniem przez nich ról obywatelskich. Naczelnym celem wychowania jest kształtowanie cnoty posłuszeństwa i władzy. Do czynników kształcenia zaliczał:
Kształcenie zdolności charakteru
Kształcenie zdolności przydatności zawodowej
Zwracał uwagę na samowychowanie ( poznaj siebie aby zrozumieć innych) Ostatecznym celem samowychowania jest dążenie do świętości, najwyższy stopień egzystencji człowieka, mamy być posłuszni wobec Boga.
Platon -prekursor oświaty dorosłych ( pokazywanie człowieka w kontekście ról społecznych).
Odrodzenie:
Tomasz Moor w swoim dziele „Utopia” przedstawił koncepcje powszechnej oświaty dorosłych. Każdy miał być objęty edukacją ok. 6 godzin dziennie, a resztę czasu przeznaczyć na zainteresowania. Należałoby stworzyć system instytucji oświatowych.
Tomasz Campanella: każdy dorosły ma mieć prawo do korzystania z dóbr kultury oprócz obowiązku pracy na rzecz społeczeństwa. Wszystko bezpłatne i dostępne.
Jan Amos Komeński: „ Pampetia czyli wszechoświecenie” opowiada się za zasadą ciągłości rozwoju oraz zasadą kształcenia ustawicznego. Koncepcja rozwoju osobowości ludzkiej- dorosły jest uformowany przez życie społeczne i przyrodę. W okresie młodości uczenie to przyswajanie wiedzy. U dorosłego uczenie jest integralnie związane ze sprawdzaniem stosunków, eksperymentowaniem. Źródłem bodźców są kontakty międzyludzkie. Akceptował potrzebę nieustannego przygotowywania się do samokształcenia. Rezultatem samokształcenia ma być samodzielne działanie, co ma pomagać w uzyskiwaniu pozycji materialnej i społecznej. Przez całe życie mamy dbać o swój rozwój, być aktywnym w życiu społecznym. Zasady Komeńskiego są uniwersalne. Zwrócił także uwagę na czytelnictwo dorosłych i aktualna wiedzą historyczną. Jest prekursorem kształcenia permanentnego tj. ustawicznego- każdy wiek jest odpowiedni do nauki, każdy ma prawo do nauki. Osobę dorosłą kształtują doświadczenia życiowe oraz umiejętność permanentnego uczenia się. Mówił o oświacie, która ma być dostępna dla wszystkich w czasach, gdy nikt nie miał dostępu do książki. Miało to zatem charakter teorii, utopii. Realizacja nastąpiła dopiero w XIX wieku.
Formy pracy oświatowej z dorosłych
Koniec XVIII wieku Anglia- powstawały kluby dyskusyjne, szkółki niedzielne, ruchy samokształceniowe dla dorosłych. Anglia to ojczyzna edukacji.
1898rok- pierwsza szkoła dla dorosłych,
na początku szkoły były organizowane przez ludzi bogatych, właścicieli fabryk ( działalność od góry). Masowy ruch robotników spowodował, że powstawały stowarzyszenia robotników, kursy, odczyty, działalność alfabetacyjna.
We Francji na początku również tworzono szkoły dla dorosłych dla robotników.
W Daniu w 1851 powstał Uniwersytet Ludowy- twórca Mikołaj Grundwig , placówka ogólnokształcąca, rozszerzająca się na kraje skandynawskie oraz Europę- działają do dziś. Do powstania UL przyczyniła się silny ruch chłopski, emancypacyjny.
Możliwości rozwoju ludzi dorosłych
Życie składa się z 3 okresów:
Dziecięcy i młodości
Wiek średni
Okres starości
Najlepszy okres dla człowieka to pomiędzy 18 a 35 rokiem życia, czas pełni sił, aktywności.
Psychologia rozwoju wskazuje możliwość rozwoju w ciągu całego życia. Rozwój człowieka następuje poprzez zmianę jego struktury życia. Struktura ta to podstawowy w danym czasie wzorzec jego aktywności i powiązań z otoczeniem. Rozwój polega na wielokrotnych przemianach tej struktury.
Do przejawów rozwoju zalicza się wyzbywanie nastawień z dzieciństwa.
Rozwój wg M. Tyszkowa- to trwający całe życie proces strukturyzacji i restrukturyzacji organizujący go w większe całości i zamiany tej organizacji.
Dorosłość- czas życia po osiągnięciu dojrzałości fizycznej; współwystępują regres i rozwój. regresu nie można zahamować. Na rozwój wpływają:
- sterowane przez rozwój genetyczny zmiany organizmu
- oddziaływanie środowiska społeczno- kulturowego,
- indywidualność i aktywność jednostki ( aktywność względnie autonomiczna oznacza, że sama powinnam ze sobą coś zrobić).
Cecha rozwoju dorosłych we współczesnym świecie stanowi efekt uboczny praktyki życiowej.
Możliwości rozwoju dorosłego są duże, psycholodzy uważają, że może on występować w strefach:
Rozwój intelektualny
Rozwój emocjonalny (uczucia wyższe)
Rozwój stopnia udziału świadomości w działaniu
Rozwój potrzeb ( zmiana ważności potrzeb, sposobu ich zaspokajania)
Rozwój i stabilizacja systemu wartości
Rozwój uspołecznienia
Rozwój moralny
Rozwój myślenia refleksyjnego
Rozwój religijny
Rozwój intelektualny to proces zmian w sferze formalnych zdolności intelektualnych w zakresie rozwiązywania problemów zawodowych i osobistych, doskonalenia systemu pragmatycznej.
Ludzie są sceptyczni wobec swojej niewiedzy, dlatego poszerzają swoją wiedzę. Pojawia się zdolność do myślenia dialektycznego, rozumienia napotkanych trudności, co prowadzi do mądrości.
Dla rozwoju dorosłych korzystne są następujące tendencje:
Ogólny wzrost wykształcenia (wzrasta ranga w systemie wartości ludzi)
Automatyzacja najbardziej mechanicznych i powtarzalnych operacji,
Wzrost czasu wolnego i dobrobytu powoduje rozszerzenie repertuaru naszych czynności
Większa dostępność instytucji dla dorosłych, np. turystyka, mass media
Styl życia -2 rodzaje:
Zachowawczy- zorientowany na wartości, tradycję, stabilizację, osoby koncentrują zainteresowania na to co znają, nie lubią zmian
Ekspansywny- zorientowany na innowacje, zmiany, rozwój, dążą do wywierania wpływu na innych, nie trzymają się tradycji
Im lepsze warunki rozwoju i wykształcenia w dzieciństwie tym w wieku dojrzałym lepszy oraz aktywniejszy rozwój.
Czynniki sprzyjające rozwojowi:
Strefa motywacji i dążeń życiowych
Ambitne cele
Długofalowe zadania
Potrzeba osiągnięć
Wytrwałe dążenia
Samosterowność zawodowa
Struktura osobowości. Rozwojowi osobowości sprzyjają:
Pozytywna samoocena
Akceptacja siebie i innych
Autonomia
Wysoka samokontrola wewnętrzna
Zainteresowanie światem
Gotowość uczenia się od każdego
Struktura umysłu; rozwojowi sprzyja:
Inteligencja
Dobra pamięć
Zdolności specjalne
Otwartość na nową wiedzę
Brak dogmatyzmu
Intelektualna struktura; rozwojowi sprzyja:
Refleksja człowieka na temat spraw i zależności, w które jest uwikłana jego aktywność
Łączenie własnych spostrzeżeń z innymi
Autorefleksja skierowana na własne doświadczenia
Okres dorosłości- 3 podokresy:
I okres -wczesnej dorosłości ok. 18-35 rok życia
Czas gdy człowiek usamodzielnia się materialnie, emocjonalnie, opuszcza dom, podejmuje pracę, zakłada rodzinę. Jest to czas pełni sił fizycznych, intelektualnych, jest to najbardziej aktywna epoka życia jednostki. Podejmowane są istotne decyzje, kształtuje się kariera zawodowa, a jednocześnie starzenie się organizmu. Następuje inwolucja czyli pogorszenie słuchu, wzroku.
Praktyczna aktywność życiowa koncentruje się wokół:
Podjęcie i wykonywanie pracy
Założenie rodziny
Prowadzenie gospodarstwa domowego
Wychowywanie dzieci
Udział w życiu społecznym
Zmiana pracy/ pozycji/ środowiska
Zdarzenia losowe
Występuje spiętrzenie wielu zadań i obowiązków. Praktyczne zadania są bodźcem do rozwoju. Jest to okres pełen stresu.
II okres - wiek średni 35- 65 rok życia
Centralna epoka życiowa. Szczyt życiowych możliwości i osiągnięć. Przed człowiekiem staja następujące problemy:
Branie większej odpowiedzialności za zmiany
Nadanie własnemu życiu pełni, pomoc partnerowi
Kierowanie karierą
Osiągnięcie zamierzonego standardu życiowego
Wspomaganie rozwoju dzieci
Opieka nad starzejącymi się rodzicami
Pogodzenie się z oznakami starości
WYKŁAD II
III OKRES - starość ( od 60/65 rok życia) - problem starzenia się pojawił się około XX wieku, a nasilił się zwłaszcza w połowie stulecia (XX)
GERONTOLOGIA - (geron - starzeć; logos - nauka), zajmuje się starzeniem społeczeństwa.
GERAGOGIKA - wychowanie do starości
STARZENIE SIĘ - to naturalny proces zmniejszania biologicznej aktywności organizmu. W organizmie powstają zmiany atroficzne i mechanizmy podtrzymujące życie. Cechą charakterystyczną jest harmonijne osłabianie funkcji życiowych człowieka. Czasem osoby starzeją się przedwcześnie - ma to związek z patologią.
Starość można rozpatrywać w dwojaki sposób :
aspekt chronologiczny ( po uzyskaniu pewnego wieku)
starość funkcjonalna opiera się na zmianach w zakresie zdolności do wykonywania prac i pełnienia ról społecznych.
STAROŚĆ DEMOGRAFICZNA - to wyznacznik udziału osób starszych w ogólnej strukturze ludności. Odsetek 7% ludności powyżej 65 roku życia w skali danego kraju. Przekroczenie 7% oznacza próg starości demograficznej. Jeżeli przekroczy 10% to jest to starość zaawansowana.
PODZIAŁ STAROŚCI - WHO
60-75 - wiek podeszły
75-90 - wiek starczy
Po 90-tym roku życia
Starzenie to długotrwały proces. Jest to pewien stan/etap w życiu człowieka.
6 KATEGORII WIEKU:
biologiczny - określa ogólną sprawność organizmu, jest zindywidualizowany
kalendarzowy / chronologiczny - stanowi liczbę przeżytych przez nas lat
psychiczny - oceniany na podstawie badania funkcji intelektualnych, zdolności przystosowawczych. Obniżenie zdolności przystosowawczych to oznaka starzenia.
społeczny - odnosi się do analizy pełnionych przez człowieka ról społecznych. Oznaką starzenia jest zanik pełnionych ról , pojawienie się nowych ról, które dotąd człowiek nie pełnił.
socjalny / prawny - ustala się analizując akty prawne związane z właściwym dla wieku podeszłego świadczeniami socjalnymi. Starość to czas, nabywamy prawa do otrzymywania świadczeń.
ekonomiczny - dotyczy miejsca człowieka w społecznym podziale pracy ( człowiek produkcyjny, poprodukcyjny), zanika aktywność ekonomiczna.
Dlaczego człowiek dłużej obecnie żyje?
Jest to związane głównie z rozwojem medycyny.
Starzenie biologiczne przejawia się w :
wygląd zewnętrzny
funkcjonowanie zmysłu
zmniejszenie aktywności seksualnej
Uwarunkowania genetyczne mają wpływ na starzenie się. Uaktywniają się różne mechanizmy odpowiedzialne za starzenie. Najszybciej obniża się sprawność wzroku, a następnie słuch.
Zadania rozwojowe w okresie starości:
pogodzenie się z nieuchronnością procesu starzenia się
panowanie nad własnym umysłem i utrzymanie go w sprawności, aby kontrolować i hamować rozwój procesu starzenia się
sporządzenie bilansu życiowego ( dodatni - dotyczy przyszłości)
pogodzenie się z obniżeniem sprawności fizycznej, na rzecz szukania kontaktów z innymi ludźmi
zaakceptowanie własnej zależności
podchodzić z dystansem do życia, zaakceptować śmierć
W okresie starości występują zdarzenia krytyczne różnie odbierane przez ludzi:
przejście na emeryturę
gwałtowna zmiana trybu życia, nadmiar czasu wolnego
śmierć współmałżonka
choroby będące źródłem cierpień, ograniczeń
zmiana miejsca zamieszkania
Pełnienie ról społecznych - osoby starsze bardzo często kontynuują role, pojawiają się czasem nowe, np. rola rodzinna, rola użytkownika wolnego czasu, rola członka wspólnoty religijnej.
Czynniki przyspieszające starzenie:
niemożność wyrażania uczuć
depresja
brak rodziny
brak codziennych zajęć
kłopoty finansowe
nadmierny krytycyzm wobec siebie
Czynniki opóźniające proces starzenia:
szczęśliwe małżeństwo
zadowolenie z pracy
poczucie osobistego szczęścia
regularny tryb
udane życie seksualne
bezpieczeństwo finansowe
5 podstaw przystosowania się osób starszych do środowiska:
podstawa konstruktywna - osoba optymistyczna.
postawa zależna - osoba chce mieć drugą osobę przy sobie, nie chce być sama, potrzebuje wsparcia.
postawa obronna - kurczowo trzymająca się pracy, osoba chce być bardzo długo aktywna, trzyma się zasad.
postawa wrogości do otoczenia - osoby, którym wszystko przeszkadza, obwiniają innych za wszelkie niepowodzenia w życiu.
postawa wrogości skierowanej wobec siebie - całe życie to pomyłka, czekają na śmierć.
7 ELEMENTÓW TRYBU ŻYCIA WPŁYWAJĄCYCH NA JEGO DŁUGOŚĆ:
sen
jedzenie śniadania
powstrzymywanie się od jedzenia między posiłkami
odpowiednia waga ciała
aktywność fizyczna
nienadużywanie alkoholu
nie palić
Modele pracy edukacyjnej z osobami dorosłymi
1. 3 elementy w procesie kształcenia:
nauczyciel
uczeń
wiedza
2. 3 modele pracy edukacyjnej z dorosłymi:
A - TECHNOLOGICZNY - rzeczywistość składa się z 3 sfer : świat dyspozycji psychicznych, zewnętrzna, idee i wytwory ludzkiego umysłu. Nauczyciel ma wiedzieć jaką wiedzę ma przekazać uczniowi. W centrum uwagi jest nauczyciel osób dorosłych , który pełni funkcje dydaktyczne, wychowawcze, opiekuńcze, środowiskowe, innowacyjną, badawczą, socjalizacyjną. Nauczyciel musi wiedzieć jak osiągnąć cel dydaktyczny. Jest odpowiedzialny za wyniki kształcenia. Nauczanie odbywa się w systemie klasowo-lekcyjnym. Kluczowym elementem jest metoda nauczania za pomocą której osiągnie cel. W procesie uczenia się nie jest wykorzystywane doświadczenie dorosłych, które czasem stanowi przeszkodę.
B - HUMANISTYCZNY - osoby dorosłe są aktywne, którym nie odpowiada system klasowo-lekcyjny. Osoby te mają określone, które pojawiają się gdy człowiek uświadamia sobie istnienie rozbieżności między posiadanym, a pożądanym stanem sprawności. Rozbieżności są źródłem energii motywacyjnej do podjęcia aktywności.
3 kategorie potrzeb edukacyjnych:
potrzeba zapobiegania dezaktualizacji kompetencji technicznych wywołana szybkimi zmianami rzeczywistości.
potrzeba pełnego rozwoju potencjału osobowościowego tzn. chcemy się rozwijać.
potrzeba osiągnięcia indywidualnej tożsamości oraz życiowej dojrzałości.
Głównym zadaniem nauczyciela jest zaspokajanie grupowych potrzeb edukacyjnych. Nauczyciel przyjmuje funkcje :
diagnostyczną - pomaga w zdiagnozowaniu potrzeb edukacyjnych
planistyczna - doradzenie przy planowaniu procesu edukacyjnego dorosłych
motywująca - tzn. stworzenie przez nauczyciela warunków stymulujących zaangażowanie dorosłych w procesie edukacyjnym.
potrzeba metodyczna - pomoc w doborze metod i technik uczenia się , udostępniania tj. udostępnianie różnych materiałów i środków dydaktycznych
potrzeba ewaluatywna - pomoc w ocenie wyników uczenia się osób dorosłych. Centralnym elementem w procesie edukacyjnym jest dorosły uczący się . Dorosły uczeń i jego potrzeby oświatowe są głównym układem odniesienia do konstruowania programu edukacyjnego, doboru treści kształcenia.
Program nauczania- konstruowany jest według zasady użyteczności wiedzy i jej ważności dla uczestników. Program jest ustanowiony wspólnie przez nauczyciela i uczniów, dlatego jest wspólnym projektem poznawczym nauczyciela i dorosłego. Wspólnie decyduje się o metodach, nauczyciel to doradca, konsultant. Doświadczenie ucznia, nauczyciela traktowane jest jako potencjalne źródło uczenia się. Edukacja to szansa na osobowościowy rozwój dorosłego ,a modyfikowanie doświadczeń dorosłych może wpłynąć na samorealizację dorosłych. Uczestnicy traktowani są podmiotowo, są oceniani - ocena to samoocena, tzn. że dorośli zastanawiają się nad własnym wysiłkiem poznawczym. Nauczyciel traci atrybuty nauczyciela, skupia się na organizacji środowiska edukacyjnego i wspomaganiu dorosłych w ich rozwoju.
C - KRYTYCZNY- nastawione na podnoszenie jakości życia osób dorosłych, głównym zadaniem nauczyciela jest zmiana treści świadomości osób dorosłych. Przedmiotem oddziaływań edukacyjnych jest struktura „ja” w świecie, a podstawowym materiałem dydaktycznym jest wiedza świata, życia zakodowana w ich doświadczeniach życiowych. Chodzi tu o lepsze, bardziej świadome i podmiotowe bycie w świecie. Edukacja powinna uczynić życie człowieka lepszym, a to wzbogaci świat. Nauczyciele pełnią służbę społeczną, tzn. że ich praca jest zbliżona do psychoterapii grupowej, pracy socjalnej, ale jest realizowana środkami edukacyjnymi.
Metodą edukacji krytycznej jest dialog ; nauczyciel to przyjaciel, doradca, prowokator intelektualny , dlatego od nauczyciela nie wymaga się standardowych wymagań edukacyjnych , ale chodzi o jego osobowość.
M. Malewski „Modele pracy edukacyjnej z dorosłymi”
3 obszary edukacji dorosłych:
edukacja formalna - system instytucji oświatowych zbudowanych w sposób hierarchiczny , który przez świadectwa i dyplomy selekcjonuje uczących się do ról społecznych.
edukacja pozaformalna - każda zorganizowana aktywność edukacyjna poza formalnym systemem oświatowym, pozwalająca osiągnąć cele edukacyjne. Typowymi formami są kursy, seminaria itp. doskonalenie.
edukacja nieformalna - posiada najszerszy zakres, ponieważ jest to całożyciowy okres w którym człowiek przyswaja wartości, postawy, umiejętności i wiedzę z powszedniego doświadczenia i zasobów oraz wpływu środowiska życia tj. rodzina i praca.
WYKŁAD III
PLACÓWKI DLA DOROSŁYCH.
1.UNIWERSYTET OTWARTY - kształcenie otwarte to kształcenie nowoczesne przeznaczone dla osób które wcześniej nie mogły podjąć nauki. Kształcenie to prowadzi do uzyskania dyplomu / tytułu. W kształceniu otwartym są wykorzystywane główne metody kształcenia multimedialnego. Pierwszy Uniwersytet Otwarty ( UO ) powstał w Wielkiej Brytanii w 1971 roku, jest to najlepszy przykład kształcenia ustawicznego. Mogą się kształcić osoby w różnym wieku, o różnym przygotowaniu do studiów, osoby które ukończyły studiów, nie posiadające matury.
Rekrutacja jest otwarta, tzn. prowadzona w formie zapisów. W UO akceptuje się różnego rodzaju motywacje do podjęcia pracy. Wychodzi się naprzeciw zapotrzebowaniom kandydatów. Dyplom ukończenia jest równoważny każdej innej uczelni. UO są zorganizowane w taki sposób, aby zapewnić optymalny rozwój intelektualny.
Głównym celem jest wspieranie rozwoju osobowości. Każdy może studiować to, co chce zgodnie z aspiracjami.
Celem UO w Wielkiej Brytanii jest stworzenie możliwości uzyskania wyższego wykształcenia. Podstawowa zasada to : od kandydatów nie wymaga się formalnych kwalifikacji ( żadnych świadectw). Bariera jest jedynie dolna, granica wieku, tzn. 21 lat (w Wielkiej Brytanii). UO w Wielkiej Brytanii to normalna uczelnia wyższa dająca wykształcenie akademickie. Kursy przygotowawcze , które są dla osób podejmujących studia, ludzie uświadamiają sobie czy poradzą sobie na studiach. Studia są organizowane; w lecie jest szkoła rezydendialna. W UO można uzyskać odpowiednik licencjata i mgr. Każda osoba wybiera sobie kursy, które chce studiować (wybór jest dobrowolny). Co roku otrzymuje się informator dla studentów (syllabus), w ciągu roku można wybrać nie więcej niż 2 kredyty lub 4 półkredyty. Brytyjski UO prowadzi zajęcia w 29 ośrodkach konsultacyjnych w wielu krajach ( regionalne ośrodki). Kursy są stopniowane ze względu na trudność, realizacja programu oparta jest o system kredytów. 1 kurs bloku tematycznego = jeden kredyt.
Aby uzyskać licencjata należy mieć ukończonych 6 kredytów , mgr-8 kredytów. Każdy kurs ma określoną liczbę ……str 26….. Jest możliwość studiowania na 50 kierunkach (w. Brytania).
Studia dyplomowe ( licencjat, mgr)
Podyplomowe (doktorat)
Niedyplomowe ( bezpośrednio związane z doskonaleniem zawodowym)
Obecnie studiuje około 200 tys. Osób. Jest 6 wydziałów. Promocję uzyskuje ok. 70% osób.
Organizacja na UO:
Każda osoba otrzymuje zestaw literatury z testem sprawdzającym. 1 Kredyt (rok) kosztuje 360£. Średni wiek w UO to 40 lat. Na bazie UO bazuje wiele innych Uniwersytetów np. Niemcy, Japonia, Szwecja , Nigeria, Korsyka
POLSKA
Koncepcja UO pojawiła się w latach 80-tych. Wolny Uniwersytet Polski im. S. Staszica , Telewizyjny Uniwersytet Otwarty - idea kształcenia na poziomie wyższym z udziałem TV.
1996 - fundacja upowszechnia nauki podjęła próbę utworzenia UO.
Projekt Uniwersytetu zakłada, że:
Podstawowym nośnikiem będzie przekaz telewizyjny
Proces dydaktyczny będzie wspierany przez literaturę ( tradycyjnie)
Wymiana pomiędzy nauczycielem i uczniem /studentem
Dyplomy powinny być firmowane
Studia odpłatne, czesne niezbyt wysokie
TV przyjmuje bierną postawę wobec całej sprawy
Nie chce się włączać w proces TV prywatnych
Szkoła daje formalne wykształcenie uniwersyteckie!!
2.UNIWERSYTET III-GO WIEKU - powstał w latach 70-tych we Francji, a w Polsce w 1975 roku.
Celem jest wspieranie rozwoju intelektualnego osób starych. To placówka zorganizowana w celu poprawy jakości życia osób starszych. Uniwersytety te działają przy współpracy zwykłych uniwersytetów, przy akademii medycznej, pedagogiki.
Wpływa na zmianę jakości życia osób starszych; ważne są interakcje interpersonalne i działania aktywujące. Prowadzone są wykłady, których problematyka jest dostosowana do zainteresowań słuchaczy, lektoraty języków obcych, zajęcia z zakresu rekreacji ruchowej, osoby starsze współuczestniczą w pracach naukowych, organizują konferencje, uczą się życia i organizacji czasu wolnego. Nie ma egzaminów.
W Opolu jest 870 słuchaczy od 60-79 roku życia, głównie z wykształceniem średnim oraz wyższym. Uczestnictwo w zajęciach nie wiąże się z kosztami, są organizowane Dni Seniora , wigilia itp. Prowadzone jest poradnictwo dla osób starszych , które nie mogą poradzić sobie ze swoimi problemami.
KRAKÓW ( przy Uniwersytecie Jagielońskim) zorganizowany na podstawie UO . Cykl trwa 3 lata, są przeznaczone dla osób z wykształceniem wyższym. Osoby piszą pracę , zdają egzaminy, piszą pracę dyplomowe, dyplom nie daje formalnych kwalifikacji akademickich, jest dla satysfakcji.
ANALFABETYZM
- mowa i pismo - podstawowe środki komunikacji
Analfabeta - (gr) człowiek nie znający liter, towarzyszy brak umiejętności dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia.
pełny analfabetyzm - to brak zdolności pisania, czytania, działań arytmetycznych
półpełny analfabetyzm - to barak umiejętności czytania
analfabetyzm wtórny - to zanik zdolności pisania i czytania
Alfabetyzacja - elementarna działalność oświatowa zapewniająca analfabetom opanowanie umiejętności pisania , czytania , liczenia.
Alfabetyzacja funkcjonalna - nauczanie analfabetów posługiwania się pismem i drukiem jako środkiem porozumiewania się i wdrażanie ich do zdobywania wiedzy bezpośrednio im potrzebnej do życia i do pracy zawodowej. Zapobiega analfabetyzmowi wtórnemu, może stać się początkiem kształcenia ustawicznego.
Pojęcie analfabetyzmu jest ściśle związane z dążeniem powszechności wiedzy, czytania, pisania ,oświaty.
Konwencja ONZ - każdy ma prawo do kształcenia się. Analfabeta nie jest w stanie dobrze funkcjonować w społeczeństwie , szybciej umiera, obecnie jest ok. miliarda analfabetów. Ponad 135 milionów dzieci w wieku obowiązku szkolnego nie uczęszcza do szkoły.
Przyczyny przerywania edukacji:
bieda
szkoła nie daje pragmatycznej wiedzy
rodzice nie widzą potrzeby kształcenia swoich dzieci ,posyłania ich do szkoły
szkoła / kształcenie nie ma nic wspólnego z realiami świata
brak zaangażowania ze strony władz samorządowych
W krajach uprzemysłowionych jest mniejszy odsetek analfabetyzmu, ponieważ analfabetyzm wynika z biedy. Wobec dorosłych osób trzeba stosować specjalne metody aktywizacji, ponieważ dorośli niechętnie przyznają się, że mają trudności z czytaniem i pisaniem. Podjęte są działania społeczne w celu nauczania osób z pełnym analfabetyzmem.
Najwyższy analfabetyzm:
Somalia 88,5%
Jemen 86%
Afganistan 76,5%
Bangladesz 67%
Chiny 37%
1990 rok - rok analfabetyzacji
Człowiek dorosły jako uczeń:
duży bagaż doświadczeń
organizowanie programu nauczania
pamięć selektywna
duży krytycyzm
brak czasu
inne formy nauczania ( przewaga metod podających)
inne programy nauczania
5