Przysłowia są szczególnym tworzywem związków frazeologicznych. Te utrwalone społecznie teksty, zwykle metaforyczne, są tak zbliżone do frazeologizmów, że wielu paremiologów łączy obie klasy, rozróżniając jedynie przysłowia właściwe i zwroty przysłowiowe (te ostatnie to właśnie frazeologizmy). Przysłowie pełni najczęściej funkcję dydaktyczną, czasem prognostyczną (przysłowia meteorologiczne), sens jego podlega weryfikacji logicznej. Warunki użycia przysłowia są określone pragmatycznie - przez sytuację, do której się może odnosić, nie zaś gramatycznie - przez wyrazy czy zdania bezpośrednio z nim sąsiadujące. Utworzenie frazeologizmu z przysłowia właściwego wymaga redukcji niektórych komponentów, aby w ich miejsce mogły wejść dowolne wyrazy spełniające określone warunki semantyczne. Na przykład zwrot „ktoś pod kimś dołki kopie” - ktoś szkodzi komuś, intryguje przeciw komuś; ma za podstawę przysłowie „Kto pod kim dołki kopie, ten sam w nie wpada”, ale nie ma jego wartości dydaktycznej ani struktury wynikania logicznego. Frazeologizmu używamy jako nazwy pewnej sytuacji, za każdym razem wstawiając w miejsce zaimków imiona własne osób czy rzeczowniki osobowe. Podobnie dzieje się w przypadku innych związków frazeologicznych derywowanych (polegający na tworzeniu wyrazów pochodnych poprzez dodawanie do podstawy słowotwórczej sufiksów i prefiksów. Określana jest niejednokrotnie jako afiksacja lub derywacja dodatnia, w opozycji do derywacji wstecznej, polegającej na odrzucaniu od wyrazu afiksu) od przysłów: coś wychodzi komuś na dobre ( Nie ma tego złego co by na dobre nie wyszło, NKPP, ZŁE 39), woda na czyjś młyn (Każdy na swój młyn wodę obraca, NKPP, WODA 35), stary wróbel (Starego wróbla na plewy nie złapiesz, NKPP, WRÓBEL 14).
[NKPP] - Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, redakcja. Julian Krzyżanowski, Warszawa 1972.
Przysłowia są w pewien sposób zmienne, polega to na zastępowaniu jednego elementu leksykalnego przez elementy zbliżone do niego znaczeniowo lub synonimicznie oraz modyfikacji szyku. Przysłowia funkcjonują tak jak całe, gotowe miniteksty nieznanego autorstwa, których używamy jako gotowych elementów formalno - znaczeniowych wtedy, kiedy budujemy z nich swe wypowiedzi. Dlatego też przysłowia można by zapisywać w cudzysłowach, by zaznaczyć, że nie są używane, lecz przytaczane.