ATA , SATA , SCSI
Co to jest ATA?
(ang. Advanced Technology Attachments) - interfejs systemowy PC przeznaczony do komunikacji z dyskami stałymi. Standard ATA jest ciągle rozwijany w kierunku zwiększania szybkości transmisji. Początkowo stosowano oznaczenia ATA-1, -2 itd., obecnie używa się określeń związanych z zegarem taktującym interfejs: ATA/33, ATA/66 i ATA/100.
Tryby pracy dysków twardych opartych na ATA:
Standard ATA |
Transfer |
Tryby PIO |
ATA |
3,3 MB/s |
Mode 0 |
ATA |
5,2 MB/s |
Mode 1 |
ATA |
8,3 MB/s |
Mode 2 |
ATA 2 |
11,1 MB/s |
Mode 3 |
ATA 3 |
16,6 MB/s |
Mode 4 |
Standard ATA |
Transfer |
Tryby DMA |
ATA |
2,1 MB/s |
Single Word 0 |
ATA |
4,2 MB/s |
Single Word 1 |
ATA |
8,3 MB/s |
Single Word 2 |
ATA |
4,2 MB/s |
Multiple Word Mode 0 |
ATA-2 |
13,3 MB/s |
Multiple Word Mode 1 |
ATA-3 |
16,6 MB/s |
Multiple Word Mode 2 |
ATA-4 |
33,3 MB/s |
UDMA Mode 2 |
ATA-5 |
44,4 MB/s |
UDMA Mode 3 |
ATA-5 |
66,6 MB/s |
UDMA Mode 4 |
Co to jest SATA lub Serial ATA?
(ang. Serial Advanced Technology Attachment) - interfejs i złącze do podłączania dysków twardych. SATA przesyła dane szeregowo i jest następcą równoległej magistrali ATA. Do transmisji wykorzystywane są cieńsze i bardziej elastyczne kable z mniejszą ilością styków, co pozwala na stosowanie mniejszych złączy na płycie głównej w porównaniu do równoległej magistrali ATA oraz poprawia warunki chłodzenia w obudowie. SATA umożliwia transfer do 150 MB/s.
Obecnie w sprzedaży dostępne są dyski z kontrolerem wyposażonym w magistralę SATA-2, która umożliwia dwukrotnie większy transfer niż jej poprzednik. Planowana jest też trzecia wersja tego interfejsu, która ma umożliwić przesyłanie danych z prędkością 600 MB/s.
Co to jest SCSI?
(ang. Small Computer System Interface; czyt: skazi) - standard złącza równoległego opracowany przez ANSI, który pozwala na komunikację komputera z peryferiami i urządzeniami tj. twardy dysk, napęd taśmowy, napęd CD-ROM,drukarka, skaner o wiele szybciej niż inne interfejsy. SCSI rozwijany przez Apple Computer pojawił się wpierw w Macintosh'ach. Standard ten zadomowił się również w pecetach i jest obsługiwany przez większość systemów operacyjnych.
Złącze SCSI jest złączem równoległym, jest jednak szybsze od innych (np. LPT). Ostatni 16-bitowy standard interfejsu zwany Ultra-2 SCSI może przesyłać dane z prędkością 80 megabajtów na sekundę. Standard pozwala na podłączenie nawet do 16 urządzeń (zależnie od długości szyny) do jednej karty. Dzięki temu zlikwidowano problem używania osobnej karty dla każdego z urządzeń. Czyni to interfejs SCSI idealnym do przenośnych komputerów (zwłaszcza notebooków). Pojedynczy adapter SCSI w postaci karty rozszerzeń, podłączony do laptopauwalnia port rónoległy i szeregowy dla innych urządzeń, np. modemu zewnętrznego lub drukarki.
Standardy SCSI:
Nazwa standardu |
Maksymalna długość kabla w metrach |
Maksymalny transfer w MBps |
Maksymalna ilość urządzeń |
SCSI-1 |
6 |
5 |
8 |
SCSI-2 |
6 |
5-10 |
8 lub 16 |
Fast SCSI-2 |
3 |
10-20 |
8 |
Wide SCSI-2 |
3 |
20 |
16 |
Fast Wide SCSI-2 |
3 |
20 |
16 |
Ultra SCSI-3 (8-bitowy) |
1.5 |
20 |
8 |
Ultra SCSI-3 (16-bitowy) |
1.5 |
40 |
16 |
Ultra-2 SCSI |
12 |
40 |
8 |
Wide Ultra-2 SCSI |
12 |
80 |
16 |
Ultra-3 (Ultra160/m) SCSI |
12 |
160 |
16 |
Co to jest PIO?
(ang. Programmed Input/Output) - programowalny protokół wejścia/wyjścia urządzeń ATA. Sterowaniem rozkazami protokołu zajmował się procesor. Tryb PIO, o ile sprawdzał się w DOS-ie, to w systemach wielozadaniowych (Windows 98/NT, Linux, OS-2) niepotrzebnie zajmuje procesor. Szybkości transferu danych dla danego trybu PIO wynoszą:
PIO 0-3,3 MB/s;
PIO l-5,2 MB/s;
PIO 2-8,3 MB/s;
PIO 3-11,1 MB/s;
PIO 4-l6,6 MB/s.
Co to jest DMA?
(ang. Direct Memory Access - bezpośredni dostęp do pamięci) - technika pozwalająca niektórym urządzeniom uzyskiwać bezpośredni dostęp do modułówpamięci operacyjnej, a więc bez pośrednictwa procesora. Jeśli na przykład karta graficzna potrzebuje informacji zawartych w pamięci i transfer danych przeprowadzony jest bez DMA, proces ten odbywa się za pośrednictwem procesora. Dane są ładowane ze źródła do procesora, z procesora do karty. W wersji DMA karta przejmuje kontrolę nad systemem i pobiera potrzebne informacje bezpośrednio z pamięci. Odciąża to procesor, który wykonywane operacje może wykonywać krócej. Ten tryb przesyłania przydaje się szczególnie w systemach wielozadaniowych, kiedy podczas przesyłania danych do i z dysku procesor może zająć się innymi zadaniami. Wykorzystywanie tego trybu przesyłania na komputerze bazującym na DOS lub Windows 3.x (bądź innym systemie bez wielozadaniowości) jest bezcelowe.