Wykład nr 1

T: Ziemia - 4,6 mld lat.

1. Ziemia - obiekt badań wielu dziedzin nauk. Wynika to ze złożoności budowy globu.

Geo - ziemia

Logos - nauka

Nauka o Ziemi

2. Pojęcia.

Sekrestracja CO2- skraplanie CO2 i wpompowywanie w głąb ziemi.

Decertyfikacja - zróżnicowanie źródeł energii.

2. Zasoby Naturalne (energetyczne).

-Ropa, Gaz (Polska małe zapasy własne)

-Węgiel kamienny (Polska duże zapasy, spalanie powoduje dużą ilość CO2 dlatego następuje stopniowa rezygnacja zużywania tego surowca.

-Węgiel kamienny (metoda odkrywkowa, duże zniszczenia środowiska)

3. Nauki o ziemi.

Geograficzne , Geodezja, Geofizyczne, Geologiczne, Geochemiczne, Astronomiczne

Geografia - Nauka badająca powłokę ziemi, zróżnicowanie przyrodnicze i gospodarcze, bada związki między środowiskiem a działalnością społeczną.

Geodezja - Nauka o pomiarach ziemi wykonywanych w celach wyznaczenia ich kształtu i wymiarów, sporządzania map i planów wykorzystywanych do prac gospodarczych i inżynieryjnych.

Geofizyka - Traktuje ziemię jako ciało fizyczne. Zajmuje się procesami i zjawiskami fizycznymi zachodzącymi obecnie i w przeszłości w geosferach ziemi.

Geochemia - Bada występowanie, kojarzenie w minerały oraz obecnością pierwiastków chemicznych w przyrodzie i ich rolą w pojęciu geologii obecnie i kiedyś

Astronomia - Bada ziemię jako ciało niebieskie i jej miejsce w układzie słonecznym i we wszechświecie.

4. Procesem geologicznym- nazywamy zjawisko lub zespół zjawisk wywołujących na powierzchni ziemi lub jej wnętrzu przeobrażenia fizyczne lub chemiczne, proces geologiczny powoduje przemiany skorupy ziemskiej i jej powierzchni w skutek czego stale zmienia się oblicze naszego globu.

- geologia podstawowa - zaliczamy :

geologie dynamiczna geologie historyczna,

mineralogię i petrologie geologie regionalna.

- geologia stosowana (praktyczna):

Hydrogeologię geologie inżynierską geologie surowcową,

GEOLOGIA PODSTAWOWA

Geologia dynamiczna - nauka o siłach budujących ziemię, i powodują stałe jej przemiany zachodzących w głębi i na powierzchni ziemi. Procesy te są wywołane siłami wynikającymi ze stanu fizycznego globu ziemskiego, a także ze stosunku skorupy ziemskiej do podścielającego podłoża, ze stosunkiem ziemi do słońca i księżyca, z oddziaływania atmosfery, hydrosfery i biosfery na powierzchni ziemi.

- tektonika (sztuka budowania) - zajmuje się przemieszczaniem a więc ruchem mas skalnych, bada przyczyny, przebieg i rezultat tych ruchów.

- diastrofizm - Procesy mechanicznego deformacji ziemi. Mechanizmy deformacji i związane z nimi produkty procesu deformacji określane są jako struktury (czasami nazywano geologię strukturalną).

- neotektonika - ruchy zachodzące w ostatnim milionie lat. Geologia dynamiczna ma powiązania z mineralogią i petrologią a także z geofizyką a także z geografią geofizyczną.

Petrografia-(łac. Petra- skała)- nauka o skałach.

• Sedymentologia(łac. Sedimento - osad) - nauka o skałach osadowych, o ich powstawaniu, współcześnie i w geologicznej przeszłości.

• Kosmopetrologia - badania skał z kosmosu.

• Mineralogia (łac. Minera-kopalnia) - nauka o minerałach.

• Aeromineralogia - mineralogia pyłów atmosferycznych.

• Biomineralogia - nauka o tkankach stałych.

Najbardziej dawną poznaną właściwością minerałów był zdolność do spontanicznego, naturalnego tworzenia w określonych warunkach brył ograniczonych płaskimi ścianami o zarysach geometrycznych czyli kryształów.

- krystalografia- nauka opisująca właściwości kryształów (nauka interdyscyplinarna).

- Geomorfologia(grec. Morfe- kształt) - opis różnych form i klasyfikacja form rzeźby.

Geologia historyczna - obejmuje dzieje ziemi od powstania skorupy skalnej aż do czasów współczesnych, istotą jej dociekań jest historia ziemi, a zwłaszcza skorupy ziemskiej, jej ewolucja i powstanie i rozwój świata organicznego.

- Stratygrafia (łac. Stratum - warstwa) - zajmuje się badaniem następstwa ułożenia warstw skalnych ich występowaniem w przestrzeni i czasie, mając na celu odtworzenie historii ziemi. Przedmiotem badań są wszystkie cechy, właściwości skał służące do odtwarzania ewolucji świata organicznego oraz nieorganicznego.

- Geohronologia - dyscyplina naukowa zajmująca się określeniem wieku bezwzględnego minerałów i skał, datowania radiometryczne (izotopowe).

- Paleontonologia/Paleobiologia(gec. Palajos - dawny, ontos - organizm) - nauka o dawnych organizmach, zajmuje się roślinami i zwierzętami żyjącymi w minionych okresach biologicznych oraz warunkami ich bytowania. Na podstawie badań śladów i szczątków dawnych zwierząt i roślin które zachowały się w skałach osadowych w postaci skamieniałej czyli skamieniałości można odtwarzać świat organiczny ubiegłych okresów geologicznych. Organizmy te nazywamy zazwyczaj organizmami kopalnymi. Paleontologia obejmuje dwa działy:

• paleobotanikie - bada kopalne rośliny

• paleozoologie - bada kopalne zwierzęta. Skamieniałości- resztki kopalnych organizmów znajdujących się w skałach.

Geologia regionalna - wyodrębniana jest jako geologia podstawowa, uważana jest za syntezę wszystkich nauk geologicznych, a jej zadaniem jest poznanie rozwoju geologicznego poszczególnych obszarów ziemi oraz wyróżnienie jednostek geologicznych. Jednostka geologiczna zajmuje określony obszar i cechuje się określoną budową geologiczną która powstała w wyniku rozwoju danego regionu

GEOLOGIA STOSOWANA

- Hydrologia - zajmuje się wodami powierzchniowymi, ich pochodzeniu, występowaniu i przepływie w różnych utworach skalnych. Ich właściwościami fizycznymi i składem chemicznym

Hydrogeologia - zajmuje się wodami podziemnymi, ich pochodzeniu, występowaniu i przepływie w różnych utworach skalnych. Ich właściwościami fizycznymi i składem chemicznym

Geologia inżynierska - jej badania mają na celu poznanie warunków środowiska przyrodniczego w miejscu planowanych inwestycji. Określenie własności fizyczno- technicznych skał, ustalenie ich stabilności dla przyszłych konstrukcji budowlanych. Specjaliści z zakresu geologii inżynierskiej zajmują się procesami i zjawiskami spowodowanymi w skorupie ziemskiej przez działalność człowieka. Z geologią inżynierską wiąże się znaczny zakres badań na potrzeby geologii wojskowej

Geologia złożowa (surowcowa) - nauka wykorzystująca wiadomości o budowie ziemi dla celów praktycznych. Nauka o złożach zajmuje się opisem kopalni użytecznych poświęcając szczególną uwagę zespołom mineralnym tworzącym te złoża, oraz ich stosunku do skał ich otaczającym.

• Surowce metaliczne- najczęściej w postaci rud metali, w Polsce: miedz (Lubiń), ołów i cynk (Olkusz), Żelazo (bagniska)

Wykład nr 4

T: Kartografia geologiczna

1. Definicje pojęć kartograficznych

• Mapy geologiczne - przedstawiają budowę pewnych wycinków ziemi.

• Przekrój geologiczny - jest graficznym ujęciem budowy geologicznej pewnego obszaru w żucie na płaszczyznę pionową

• Profil geologiczny - jest to obraz wnętrza ziemi wzdłuż prostej pionowej która odwzorowana na powierzchni ziemi daje punkt

2. Budowa Ziemi

• Ziemia jedna z dziewięciu planet w układzie słonecznym, znajduje się na trzecim miejscu pod względem odległości od gwiazdy centralnej (słońca).

• Pod względem wielkości Ziemi jest piątym ciałem pod względem wielkości, jej średnica jest o kilkaset kilometrów większa od średnicy Wenus.

• Ziemia oglądana z zewnątrz charakteryzuje się niebieskim kolorem, natomiast oglądana z dużej odległości jest niewielkim świecącym krążkiem w sferze niebieskiej.

• Ziemia ma kształt spłaszczonej kuli tzw. elipsoida obrotowa

• Promień równikowy mierzy dokładnie 6378km i 139m, a promień biegunowy 6356 km i 750m

---