RAK TARCZYCY

jest rzadkim nowotworem - około 1%

dwa szczyty zachorowań: 7-20 r.ż. i 40 - 65 r.ż.

u około 25 - 50% chorych / rakiem tarczycy - wcześniej objawy wola wieloguzkowego

napromienianie szyi w dzieciństwie z powodu łagodnych schorzeń - zwiększa ryzyko

/schorowania na raka tarczycy

zapadalność - 2,4/100 000 mężczyzn i 5.5/100 000 kobiet

OBJAWY:

wczesny:

twardy guzek w obrębie szyi z tendencją do powiększania się

późne:

chrypka (porażenie n. krtaniowego wstecznego) powiększenie węzłów chłonnych szyi duszność dysfagia

ROZPOZNANIE:

• BADANIE PRZEDMIOTOWE

*

. USC TARCZYCY

•

• SCYNTYGRAFIA
  *

• MORFOLOGIA I BIOCHHMIA
  *

« HORMONY (T3, T4, TSH. TYREOGLOBULTNA. KALCYTONINA)

*

• MARKER CEA

*

. RTG KLATKI PIERSIOWEJ

*

. USG JAMY BRZUSZNEJ

•

• BIOPSJA ASPIRACYJNA (5-10% wyników fałszywie
ujemnych)

•

• LARYNGOSKOPIA
  •

• TK SZYI I KLATKI PIERSIOWEJ

KLASYFIKACJA HISTOLOGICZNA GUZÓW TARCZYCY

I. Guzy nabłonkowe

• łagodne

• złośliwe: rak pęcherzykowy - ca folliculare

rak brodawkowaty - ca papillare - 80% rak płaskonabłonkowy - ca planoepitheliale raki niezróżnicowane - ca anaplasticum -10% wrzecionowatokomórkowy - fusocellularis olbrzymiokomórkowy - gigantocellularis drobnokomórkowy - microcellularis

rak rdzeniasty - ca medullare - 5%

II. guzy nienabłonkowe - 5%

• łagodne

• złośliwe:

włókniakomięsak - fibrosarcoma

III. guzy różne

• mięsakorak - carcinosarcoma

• haemangioendothelioma malignum

• chłoniaki - lymphoma malignum

• potworniaki - teratoma

IV. guzy wtórne

V. guzy niskoklasyfikowane VI. zmiany guzopochodne

KLASYFIKACJA KLINICZNA TNM

Tx - nie można ocenić guza pierwotnego

TO - bez objawów guza pierwotnego

Tl a - guz do l cm średnicy, ograniczony do tarczycy,

pojedynczy

Tl b - guz do l cm średnicy, ograniczony do tarczycy,

wieloogniskowy

T2a - guz l -4 cm średnicy, ograniczony do tarczycy,

pojedynczy

T2b - guz 1-4 cm średnicy, ograniczony do tarczycy,

wieloogniskowy

T3a - guz powyżej 4 cm średnicy, ograniczony do tarczycy,

pojedynczy

T3b - guz powyżej 4 cm średnicy, ograniczony do tarczycy,

wieloogniskowy

T4a - guz każdej średnicy, szerzący się poza torebkę tarczycy,

jednoogniskowy

T4b - guz każdej średnicy, szerzący się poza torebkę tarczycy,

wieloogniskowy

NO - bez przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych NI - stwierdza się przerzuty nowotworowe w okolicznych węzłach chłonnych

NI a - przerzuty w węzłach jednostronne, po stronie guza Nl b - przerzuty w węzłach obustronne, przeciwstronne, środkowe szyjne, śródpiersiowe

STOPNIE KLINICZNE W RAKU ZRÓŻNICOWANYM

STOPIEŃ	WIEK < 45 LAT	WIEK > 45 LAT
I	każde T, każde N, MO	Tl	NO	MO
II	każde T, każde N, Ml	T2-3	NO	MO
III		T4	NO	MO
				każde T	NI	MO
IV		każde T	każde N	Ml

RAK RDZENIASTY

I	Tl	NO	MO
II	T2	NO	MO
		T3	NO	MO
		T4	NO	MO
III	każde T	NI	MO
IV	każde T	każde N	Ml

RAK ANAPLASTYCZNY

STOPIEŃ IV - KAŻDE T, KAŻDE N, KAŻDE M.

LECZENIE

LECZENIE OPERACYJNE

ZALEŻY OD WIEKU CHOREGO, WIELKOŚCI GUZA, STOPNIA ZAAWANSOWANIA totalna strumektomia + neck dissection

raki anaplastyczne - w większości przypadków nieoperacyjne raki brodawkowate - < 1,5 cm średnicy, jednoogniskowy, bez zajęcia okolicznych węzłów chłonnych - hemistrumektomia ( nie leczy się J¹³¹)

BRACHYTERAPIA

podanie J¹³¹ (70-100mCi) w celu zniszczenia tkanki tarczycowej pozostałej po zabiegu i zlikwidowanie przerzutów wykazujących jodochwytność

pomiędzy zabiegiem operacyjnym i pierwszym podaniem J¹³¹ nie wolno stosować substytucyjnego leczenia hormonami tarczycy

każdorazowo odstawiać leczenie trijodotyroniną 3 x dz 20ng/d na 14 dni przed podaniem jodu promieniotwórczego

TELETERAPIA:

• leczenie uzupełniające po niedoszczętnym zabiegu
chirurgicznym

•

• leczenie po chirurgicznych zabiegach redukcyjnych
•

• leczenie skojarzone z brachyterapią J¹³¹ (terapia jodem
wyprzedza teleterapię)

•

• leczenie odległych przerzutów (głownie do kości)
  •

• leczenie wyłącznie napromienianiem (raki anaplastyczne)

WSKAZANIA DO RADIOTERAPII POOPERACYJNEJ:

• rak anaplastyczny

•

• rak rdzeniasty w 11° i 111° zaawansowania

•

• rak brodawkowaty i pęcherzykowy w 11° i III⁰
zaawansowania w skojarzeniu z J¹³¹

ROKOWANIE:

5- letnie przeżycie po leczeniu chirurgicznym (+ uzupełniające)

• rak brodawkowaty - 70 - 90%

• rak rdzeniasty - 70 - 80%

• rak pęcherzykowy - 70 - 80%

• rak anaplastyczny - poniżej 10%

KONTROLA PO LECZENIU:

• wykrycie wznowy

•

• kontrola następstw leczenia (niedoczynność tarczycy,
niedoczynność przytarczyc)

•

• leczenie substytucyjne: do końca życia podawanie L-
tyroksyny - 300ug/d - substytucja i jednocześnie supresja
przysadkowego wydzielania TSH (czynnik wzrostu guza)

•

• w guzach gromadzących jod - co rok scyntygrafia całego
ciała J¹³¹

---