TAMPONADA WORKA OSIERDZIOWEGO
Jest to gromadzenie się płynu w worku osierdziowym (może to być płyn gromadzący sie w wyniku zapalenia lub krew - gromadząca się w wyniku urazu serca).Gromadzący sie płyn powoduje pogorszenie funkcji hemodynamicznej serca.Płyn uciska na serc powodując zmniejszenie objętości napełniania komór i upośledzenie kurczliwości.
Stan kliniczny pacjenta zależny jest od szybkości gromadzenia się płynu w worku osierdziowym.Klinicznie tamponadę dzielimy na ostrą i podostrą.
|
tamponada worka osierdziowego ostra - bardzo dynamiczne gromadzenie się płynu w worku osierdziowym - np. w wyniku urazu serca.Na pierwszy plan wysuwają się objawy małego rzutu serca - ograniczenie napełniania komór; |
|
tamponada worka osierdziowego podostra : płyn w osierdziu narasta powoli - w ciągu kilku, kilkunastu godzin.Objawy są dyskretniejsze niż w przypadku tamponady ostrej; |
Przyczyny powodujące tamponadę serca:
Tamponada ostra worka osierdziowego :
|
częstą przyczyną jest pęknięcie wolnej ściany mięśnia sercowego w wyniku zawału; |
|
uraz mechaniczny serca |
|
pęknięcie tętniaka aorty , który sączy do jamy osierdziowej; |
Tamponada podostra worka osierdziowego :
|
wysięki w przebiegu infekcyjnego zapalenia osierdzia; |
|
choroby tkanki łącznej - np. toczeń układowy |
|
mocznica - w przebiegu niewydolności nerek; |
|
choroby nowotworowe, dodatkowo płyn może zbierać się w worku osierdziowym (chłoniaki , rak oskrzela , sutka); |
W jaki sposób rozpoznawana jest tamponada worka osierdziowego:
Obraz kliniczny:
Objawom choroby podstawowej mogą towarzyszyć:
|
nagła lub narastające od pewnego czasu uczucie duszności; |
|
bóle w klatce piersiowej podobne do tych w chorobie niedokrwiennej; |
|
przepełnienie łożyska żył szyjnych |
|
nagle wystepujące powiększenie wątroby spowodowane upośledzonym spływem krwi z łożyska żyły głównej dolnej; |
|
w badaniu przedmiotowym czasami stwierdza się tętno paradoksalne; |
|
ściszenie lub całkowity brak tonów serca w osłuchiwaniu; |
|
spadek ciśnienia tętnicza z bardzo niską amplitudą skurcz/rozkurcz; |
Odchylenia obserwowane w badaniach dodatkowych:
W wyniku tamponady worka osierdziowego pojawiają się zmiany w wielu badaniach (EKG, rtg klatki piersiowej,echo serca,cewnikowanie prawego serca).Najbardziej wartościową metodą badania serca jest ECHO serca (badanie ultrasonograficzne).
POSTĘPOWANIE W OSTREJ TAMPONADZIE SERCA:
USG: Płyn w jamie osierdziowej powodujący ucisk okresie rozkurczu na prawy przedsionek i prawą komorę , obraz "kołyszącego serca";
Leczenie:
|
Zwiększenie objętości płynów w naczyniach (Dekstran 40 000, 0,9 NaCl) |
|
|
|
Odbarczenie jamy osierdziowej; |
|
Leki zwiększające kurczliwość serca; |
|
Badanie laboratoryjne ściągniętego płynu; |
W tamponadzie worka osierdziowego nie wolno stosować środków farmaceutycznych , które zmniejszają obciążenie wstępne (preload) serca.Przykładem takich leków są diuretyki (leki moczopędne), nitraty,inne
2