Temat: Naturalistyczna teoria genezy społeczeństwa.
Schematy doświadczania świata u zwierząt i ludzi różnią się.
Organizmy żywe posiadają receptory odbierające bodźce i dające reakcje. Na poniższym schemacie strzałka to instynktowny, automatyczny sposób reagowania na bodźce.
B R
W przypadku ludzi bodźce przechodzą przez pryzmat świadomości, nabierają postaci znaczeń, które są wyrażane za pomocą języka, (który jest narzędziem w tym procesie). Człowiek odbiera świat jako zestaw znaczeń, które mają charakter językowy.
Ramka - ramy świadomości, poza które człowiek nie jest w stanie wyjść
Język - jedyny instrument komunikowania się (każdy komunikat przenosi znaczenie, które można wyrazić tylko za pomocą języka, każdy znak opatrzony jest w znaczenie językowego charakteru)
Życie społeczne:
Świadomość - jest cechą kształtującą życie społeczne, jednak interpretowanie czegoś bez użycia języka jest niemożliwe.
Życie społeczne ma językowy charakter
Życie społeczne świadomość język
Arystoteles:
Definicja człowieka - „zoom politikom” - zwierze polityczne, w czasach Arystotelesa polityczny znaczyło to samo, co społeczny, dziś pojęcie „zoom politikom” oznacza istotę społeczną.
Istota społeczna świadomość istota językowa
Tylko istoty świadome mogą odczytywać znaczenie (małe dzieci i starcy mający problemy z pamięcią nie są istotami świadomymi)
Człowiek jest istotą społeczną, świadomość ma charakter językowy, więc człowiek jest istotą językową.
Narzędzia są przez człowieka wykorzystywane do realizacji konkretnych zadań.
Język towarzyszy człowiekowi stale, jest narzędziem, ale nie w kontekście takim jak powyżej (narzędzie da się wyłączyć, odłożyć a języka nie)
Człowiek to istota dwuwymiarowa, biologiczno-społeczna
Zoom - zwierze, wymiar biologiczny | Politikom - wymiar społeczny
„Człowiek z natury przeznaczony jest do życia we wspólnocie”
Nie musi zawsze żyć we wspólnocie
Musi przebywać wśród ludzi przez pewien czas, aby wykształcić świadomość (od narodzin do wykształcenia się świadomości)
2 niezbędne warunki powstania życia społecznego:
Konstrukcja naturalna człowieka - natura dała człowiekowi potencjał dyspozycji biologicznych (eksperymenty na małpach człekokształtnych kończą się zawsze fiaskiem, tylko z przedstawicieli naszego gatunku daje się wygenerować świadomość)
Przechodząc proces socjalizacji - uspołecznienia, stajemy się istotą społeczną (potencja - możliwość, rodząc się dostajemy szansę bycia istotą społeczną)
Dzikie dzieci - przypadki dzieci odizolowanych po urodzeniu od świata ludzi (np. dwie dziewczynki znalezione przed pierwszą wojną światową w Indiach, które zostały odizolowane od ludzi i zachowywały się jak zwierzęta)
Pionizacja jest wyłącznie cechą człowieka (u nas jest najdoskonalsza)
Człowiek z natury przeznaczony jest do życia we wspólnocie
Dwie perspektywy filogenetyczna i ontogenetyczna odnoszą się do tego jak powstało społeczeństwo i co musi spełnić każdy nowy przedstawiciel naszego gatunku.
Socjologiczna koncepcja człowieka:
Biologiczne funkcjonowanie człowieka
Na początku człowiek jest wyłącznie istotą biologiczną
Poprzez socjalizację (uspołecznienie), jeżeli oczywiście człowiek posiada potencjał biologiczny następują narodziny społeczne
Choroby społeczne mogą zdegenerować świadomość i wtedy śmierć społeczna może wyprzedzić, (ale nie musi) śmierć biologiczną.
Jakie znaczenie dla kształtu ludzkiej osobowości ma wyposażenie biologiczne człowieka?
Florian Znaniecki - socjolog polski; „Normalny i zdrowy organizm (potencjał dyspozycji biologicznej - warunek konieczny życia społecznego) umożliwia życie, ale nie wyznacza istoty (jest podstawą, ale nie determinuje działań człowieka). Ludzie o biologiczne podobnych organizmach mogą się różnić najskrajniej w zależności od środowiska, z którego pochodzą (od środowiska zależy ukształtowanie osobowości, np. rozdzieleni po urodzeniu bliźniacy w innych środowiskach będą się inaczej zachowywać).
Stany zjednoczone to twór sztuczny pod względem mas społecznych
Charakter osobowości zależy od środowiska społecznego.