Wykład z wprowadzenia -26.04.09r.
Behawioryzm całościowy.
„Zachowanie ludzi i zwierząt”
Tolman- Można obserwować efekty tego co nie widać
-odrzuca atomizm Watsona-opis zachowania w kategorii bodzców -reakcji
Opis zachowania w kategorii bodzców- reakcji to struktura molekularna
-odniesienie do popędów
Tolman stwierdza ,że każdy organizm dąży do celów ,którymi kierują popędy, szeroko opisuje zachowanie.
3 rodzaje zmiennych związanych z zachowaniem: niezależne, pośredniczące, zależne
z. niezależne= bodzće inicjujące zachowanie, ukierunkowują zach., sterują nim.
z. pośredniczące= nie da się zaobserwować
zależne= zachowanie dające się zaobserwować
Równanie zmiennych zależnych ,pojawia się w literaturze
Z(zachowanie)=f=(S,D,H,T,A)
f- funkcja
S-bodzce docierające z otoczenia (dźwięki, bodzce słuchowe ,itp.)
D-popędy, związane z deprywacją ,brakiem potrzeby
H- cechy dziedziczne
T= uprzednie doświadczenia, trening przebyty w ciągu życia
Wiek organizmu ,dojrzałość
S,D- pobudzają zachowanie, elementy pobudzające zach.
ukierunkowują zachowanie, elementy ukierunkowujące zach =H, T ,A
Zmienne pośredniczące
Stanowią zjawiska hipotetyczne, prawdopodobnie zachodzące są to psychiczne determinanty zachowania ,porównywane do pojęcia elektronów w fizyce
Co się składa na z.pośredniczące?
1-elementy ukierunkowujące na cel
2-elementy ukierunkowujące przystosowanie do środowiska
3-potrzeby organizmu
4-motywyi wartości
5-uprzednie zachowania, które są utrwalone w postaci śladu pamięciowego
Jaki jest cel działania zmiennych pośredniczących?
Pośrednie warunkowanie reakcji na bodziec
Zmienne zależne-zachowanie dające się obserwować
Opis zachowania w kategorii reakcji na bodziec jest bezpodstawny ,bo zachowanie nie jest mechaniczną odp. na jakiś bodziec.
Tolman podaje szereg nowych terminów związanych z zachowaniem -np. :ukierunkowanie na cel, oczekiwania organizmu wobec obiektu zachowania
Zachowanie uważane za monalne- stanowi całość, pojmowane jako monalne, należy je analizować jako całość(było na egzaminie)
Tolman- inny schemat zachowania
S-O-R
O-zmienne pośredniczące
Tolman- uczenie ukryte(latentne)
Zwraca uwagę na NASTĘPSTWA UCZENIA SIĘ nieobserwowalne wzrokowo.
Clark Hull
To behawioryzm dedukcyjny
-był to matematyk psycholog, logik
-starał się wprowadzić obiektywną metodę badań
-do psychologii należy wprowadzić obiektywne metody badań
Napisał „zasady zachowania”
-poklasyfikował metody badań W PSYCHOLOGII:
Obserwacje dorywcze, nieplanowane, najmniej doskonałe
Obserwacja planowa
Eksperyment(zwłaszcza poprzedzony hipotezą roboczą)
Metoda dedukcyjna-4 stopień, najwyższy ,wg kilku dobrze sformułowanych aksjomatów formułował wnioski bardziej ogólne
Warunki jakie metoda ma spełniać w psychologii:
1-ustalenie systemu definiowania pojęć możliwie najściślejszych
2-określić postulaty(aksjomaty)
3-wydedukować twierdzenia dotyczące zachowania organizmu
4-sprawdzenia eksperymentalne wydedukowanych twierdzeń
Zachowanie uwarunkowane czynniki środowiskowymi(zewnętrzne ,wewnętrzne)
Organizm musi zachować stan optymalny by reagować na jakieś bodzce
Optymalny= organizm musi posiadać optymalny stan np.:stan temp, optymalny poziom pożywienia, tkanek itp.
JAK stan jest naruszony to jest potrzeba ,stan potrzeby pierwotnej.
Pod wpływem potrzeby pierwotnej pojawią się napięcie związane z popędem.
Motywacja pierwotna= związana z potrzeba pierwotną
Motywacja wtórna- bodzce pierwotnieobojętne skojarzymy z motywacją pierwotną to będzie to motywacja wtórna, typowa dla uczenia się reguł zachowań społecznych
Stanowią odpowiednik bvodzców
Mają role dynamizującą
-potrzeby pierwotne, wtórne formułuje je odpowiedni odruch warunkowy, bezwarunkowy
TEZA O REDUKCJI NAPIĘĆ
Styl badań Hulla matematyczno-deterministyczny szybko przechodzi do historii,nie jest powielany ani kontynuowany
Jest różnica w ujęciu pojęć ,nawyków wg Hulla a Pawłowa i innych
Nawyk= powstaję i utrzymuję się tak długo jak reakcja na bodziec redukuję potrzebę ,wzmocnienie jest niekontrolowanym czynnikiem wewnętrznym
Bissell Hollt
Podkreślenie filozoficznych aspektów
Jego analiza bodzca- reakcji miała charakter fenomenologiczny
Reakcje motoryczne nie są odp. na bodziec ale na obiekt znaczący
-bodziec jest bardziej sygnałem ważnym pod kątem ,względem biologicznym
-próba uzupełnienia wywodów Watsona wywodami Freuda
Edwin Guthrie
-to radykalny empiryzm behawiorystyczny
Dzieła: ”psychologia uczenia”, ”psych .konfliktów ludzkich”
-zachowanie to są skurcze mięśni i wydzielanie gruczołów, wydzielanie wiąże się z przystosowaniem do środowiska
Osobowość to regulator przystosowania do określonych warunków ,osobowość postrzegana przez pryzmat zachowania
Zachowanie daje się opisać w kategorii akty, ruchy
Akty= złożone konfiguracje ruchów np.: pójście do restauracji, zadzwonienie do znajomego
Ruchy= elementarne składniki zachowania, elementarne składnik aktów
-w prostych doświadczeniach będą widocznie akty
-zwraca uwagę na funkcję biologiczne nawyków bo odgrywają rolę decydująca o zmienności zachowania
Działanie nawyk ów jest odnoszone do funkcjonowania społecznego, kształtują się pod wpływem roli jaką dana osoba pełni. Osobowość to system nawyków aktów i nawyków ruchów.
-utrwalone skojarzenia aktów i ruchów
-analizując zachowania człowieka analizuje się jego właściwości np.: bycie schludnym to następstwo pełnienia określonej roli: np.: roli wojskowego
-poszerza analizę człowieka, zachowanie w kontekście środowiska
Wskazują na znaczenie stymulacji wewnętrznej
-czym innym jest przystosowanie biologiczne i społeczne
-poszerza wiedze o człowieku
Pojęcie osobowości= poszerzenie behawioryzmu o coś nie behawiorystycznego, ale krytyka nie behawiorystycznego podejścia
T:PROBLEMATYKA AGRESJI ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH
Rodzaje agresji wymieniane w literaturze
-agresja wroga= związana z zaplanowaną świadomą intencją wyrządzenia krzywdy, satysfakcja związana z cierpieniem ofiary-obserwowaniem tego
-instrumentalna= zachowanie nie ma celu wyrządzenia krzywdy, inny jest cel zachowania ,agresja jest przy okazji tego celu, niechcąco się dokonuje ,
Asertywność przeciwstawia się zachowaniom agresywnym i uległym
Zachowania agresywne w komunikacji
Zachowanie agresywne to przykrywka do innych emocji ,do czegoś innego
Uległe zach.=2 typ zach. ,”ofiara życiowa”, wszystko można z nią zrobić, kazać jej zrobić ,brak własnego zdania
Asertywność= najlepsze wyjście sytuacji
Jeżeli 2 strona relacji nie rozumie zachowań asertywnych to może je żle interpretować
Ważna w relacjach na których nam zależy ,w sytuacjach społecznych
Służy zrozumieniu interakcji między partnerami
Używany komunikat ”ja”- mówię w 1 os, l. poj., mówię o sobie ,o swoich emocjach
Komunikat „ty” -naładowany agresją, określeniem innej osoby np.: ty jesteś taki a taki ,ty zawsze …itp.
Przyczyny agresji(problem złożony)
-agresja jest wynikiem doświadczenia życiowego
--agresja to skutek socjalizacji(gotowość do agresji rozbudzana przez media, różne czynniki zewnętrzne)
-punkt Maslowa
Agresja to następstwo niezaspokojonych potrzeb, postrzegam siebie jako „kozła ofiarnego”
-hipoteza flustracja- agresja
Promuje ją psychologia społeczna, wywodzi do Freuda
Jeżeli pojawia się przeszkoda dojścia do celu to pojawia się flustracja ,jak się pojawia flustracja to jestem agresywna, pojawia się agresja
-klimat, wysoka temp. Powietrza wpływa na agresje
-czynniki sytuacyjne(komentarz co do zachowania, gesty itp.)
Czynniki wywołane daną sytuacją wpływające na zachowanie
Jak się przeciwdziała agresji?
-stosowanie odpowiednich wzmocnień w postaci kary(kara od razu, maksymalnie duża, adekwatna, nie łączona z emocjami pozytywne ,odnosi się do konkretnego zachowania a nie do osoby, unikanie kar cielesnych, kwantyfikatorów wielkich typy ty zawsze… itp. ,powinna zawierać wskazówki jak należy postępować w przyszłości, nie powinna być karą cielesną bo kara cielesna niesie ze sobą szereg konsekwencji negatywnych psychologicznie :
-poczucie nie kochania
-beznadziejności
-rozdwojenie komunikatów: kocham a bije ,rodzic mnie kocha a bije z 2 strony
Niska samoocena
-nie rozwijanie swoich możliwości w pełni w życiu dorosłym, kompleksy itp