Publikacja zawiera scenariusz lekcji języka polskiego dla klasy drugiej gimnazjum wraz

z załącznikami przydatnymi do przeprowadzenia zajęć.

SCENARIUSZ LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO - KLASA II GIMNAZJUM

TEMAT : Najdłuższe seriale świata, czyli ... telenowele.

Cel ogólny : Zapoznanie z telenowelą, telewizyjnym gatunkiem filmowym.

Cele szczegółowe :

Uczeń powinien :

• wskazać różnicę między telenowelą a sitcomem,

• wyjaśnić genezę telenoweli jako gatunku serialu telewizyjnego,

• wymienić cechy tego gatunku,

• ułożyć szkic scenariusza telenoweli (jeden odcinek),

• poprawnie zapisać dialog charakterystyczny dla telenoweli, przedstawić

go w formie scenki,

• uzasadniać swój głos w dyskusji,

• rozumieć pojęcie kultury i sztuki masowej i wysokiej,

• umieć współpracować w grupie.

Metody : eksponujące, podające, problemowe: dyskusja dydaktyczna, aktywizujące.

Formy : indywidualne, grupowe, zbiorowe.

Pomoce dydaktyczne : kaseta z nagranymi czołówkami polskich telenowel, tekst „Życie

w odcinkach (o mydlanych operach i telenowelach) z podręcznika M. Nagajowej „Świat

w słowach i obrazach” kl. II, karta pracy ucznia (zał. 1), karta dotycząca pracy w grupie (zał. 2), kartki z przydziałem zadań w grupie (zał. 3), szpilki.

Przebieg lekcji :

I Rozmowa i prezentacja wstępna (zainteresowanie uczniów tematem).

1. Prezentacja nagranych na kasecie czołówek polskich seriali.

• Uczniowie nazywają gatunek filmowy - telenowela ( dopisujemy brakującą część tematu lekcji na tablicy).

• Klasyfikacja seriali do określonej grupy tematycznej, np.

„Na dobre i na złe”-lekarska,

„Plebania”-obyczajowa,

„Klan”-obyczajowa,

„Złotopolscy”- obyczajowa z elementami komediowymi” itd.

2. Odróżnienie telenoweli od tzw. sitcomu-serialu komediowego z elementami gagowymi, śmiechem z „offu”, np. „Lokatorzy”, „Przyjaciele”, „Miodowe lata”.

3. Geneza telenoweli- wykład nauczyciela (można też wcześniej zadać klasie

do przeczytania w domu tekst „ Życie w odcinkach” s.297-299, podręcznik „Świat

w słowach i obrazach i skorzystać ze spostrzeżeń uczniów).

II Systematyzacja posiadanej przez uczniów wiedzy.

Gromadzenie cech filmów uznanych przez uczniów za telenowele. Zapisanie

na tablicy cech telenoweli. Można zaakceptować następujące wypowiedzi :

• krótkie 20-30 min. odcinki,

• realizm świata przedstawionego,

• wielowątkowość,

• problemy przeciętnych ludzi,

• wyraziste charaktery bohaterów,

• dialog jako podstawa scenariusza,

• zaskakujące i niedopowiedziane zakończenia odcinkow,

• brak wulgaryzmów,

• „cukierkowa” rzeczywistość,

• emocjonalny związek widza z bohaterem,

• świadomość, że serial jest ciągle w naszym domu-oczekiwanie na każdy nowy odcinek,

• schematyczność fabuły,

• sztuka masowa, popularna.

III Aktywność twórcza uczniów.

1. Podział klasy na sześć grup. Każdy członek grupy ma inne zadanie : szef, sekretarz, czasomierz, rzecznik, członek grupy. Przypominamy. Co należy

do zadań każdego z nich. Każdy z uczniów przypina sobie karteczkę z wybraną funkcją.

2. Przydział zadań dla grup.

• 1,2 - Ułóż szkic scenariusza jednego odcinka telenoweli wymyślonej lub istniejącej.

• 3,4 - Ułóż dialog charakterystyczny dla telenoweli. Przedstaw go w formie scenki.

• 5,6 - Oto fabuła jednego odcinka telenoweli. Jest to propozycja niepełna (twórcy zabrakło inwencji). Spróbuj wymyślić jeden z wariantów przebiegu wydarzeń.

IV Prezentacja prac przez rzecznika grupy.

V Pytania skierowane do uczniów :

• Czy któryś z prezentowanych scenariuszy jest oryginalny ? (Najczęściej nie, telenowele mają bardzo schematyczną fabułę) - dopisujemy do naszych cech: schematyczność fabuły

• Czy da się zamknąć w jednym odcinku wszystkie wątki telenoweli ?(Nie, decydują o tym względy czasowe i fabularne. Telenoweli nie da się zakończyć, gdy spada jej oglądalność, jej akcję przerywa się.

VI Wprowadzenie pojęcia kultury masowej i wysokiej. Do której zaklasyfikujemy telenowele? Uczniowie odpowiedzieli, że do masowej, ponieważ tego typu seriale są nastawione na dostarczanie widzom rozrywki, nie wymagają specjalnego wysiłku, skupienia przy ich oglądaniu.

VI Dyskusja. Czy zatem skoro fabuła jest schematyczna, postacie banalne, dialogi przydługie, czasem nudne warto czekać na 999 odcinek telenoweli ? Zabawa wzorowana na telewizyjnym programie „Decyzja należy do ciebie”. Przeprowadzamy wywiad z osobami, które ustawiły się po dwóch stronach linii.

VII Praca domowa. Zapisz swój głos w dyskusji na temat „Czy warto czekać na 999 odcinek telenoweli ?”. Pamiętaj o dokładnym uzasadnieniu swojego stanowiska.

Na koniec prosimy każdego ucznia o wypełnienie karty „Ja w grupie”.

Załączniki :

Załącznik 1.

Fabuła jednego odcinka telenoweli (grupa 5,6). Pomysł zaczerpnęłam z podręcznika

M. Nagajowej „Świat w słowach i obrazach”, kl. II , ćw. 8 s.304.

Stefan po wypadku trafia do szpitala, gdzie ... . Usłyszawszy opinię lekarzy, postanawia telefonicznie oświadczyć żonie, że... . Żona Stefana , Maryla, przyjmuje tę wiadomość z ... i natychmiast odwiedza... . Tymczasem szef firmy, w której pracuje Stefan, dowiaduje się o wypadku swego pracownika, ... .Stefan nie wie o niczym, gdyż

po wyczerpującej rozmowie telefonicznej z żoną... .

Lekarka opiekująca się Stefanem rozpoznaje w nim swego... . Nie wie nic o jego sytuacji rodzinnej, toteż... . Późnym popołudniem do szpitala przychodzi... , lecz Stefan, po całodziennych przejściach nie ... . Obok łóżka chorego spotykają się ... i ... . W pewnym momencie Stefan zwraca się do ... , oświadczając, że... .

Załącznik 2

Karta -„Ja w grupie”.

Imię i nazwisko.................................................................

Skład grupy......................................................................

Zaznacz krzyżykiem wyraz „często”, „czasami”, „nigdy”, by ocenić swoją pracę w grupie.

	często	czasami	nigdy
Czułem odpowiedzialność za wykonanie zadania
Słuchałem z uwagą propozycji innych członków grupy
Zabierałem głos
Akceptowałem zdanie innych
Pomagałem podejmować decyzje
Dbałem o przyjazną atmosferę

Jak oceniasz w skali 1-6 Twój wkład w wykonanie zadania ?

.................................................................................................

Czy odpowiadała Ci powierzona funkcja w grupie ? Jeśli nie napisz, w jakiej roli czułbyś się najlepiej ?

.................................................................................................

Załącznik 3

Propozycja przydziału ról w grupie pochodzi z Poradnika metodycznego dla nauczyciela „Do Itaki” pod red. Roberta Chojnackiego, s.17.

Szef Jako szef : organizujesz prace grupy, szukasz nowych rozwiązań, doglądasz, czy wszyscy pracują, słuchasz wszystkich bez wyjątku, pilnujesz, by wszyscy się mogli wypowiedzieć, pilnujesz, by rozmowy toczyły się wokół zadania, pracujesz na równi z innymi nad wykonaniem zadania.	Czasomierz Jako czasomierz : pilnujesz, by zadanie wykonane było w przeznaczonym czasie, dbasz, by grupa wywiązywała się ze zobowiązań we właściwym czasie, pracujesz nad rozwiązaniami, słuchasz i oglądasz efekty pracy.
Sekretarz Jako sekretarz : notujesz wszystkie idee, pomysły, słuchasz z uwagą, oglądasz pracę członków grupy.	Rzecznik Jako rzecznik : reprezentujesz grupę na zewnątrz, przedkładasz efekty pracy grupy na forum, dbasz o jak najlepszą jakość prezentacji efektów, jesteś lojalny wobec grupy i efektów pracy, dokładasz swoją cząstkę w trakcie pracy nad rozwiązaniem
Członek Jako członek grupy : pracujesz najlepiej jak potrafisz, dzielisz się swoimi pomysłami, z uwagą słuchasz, co inni mają do powiedzenia, z zainteresowaniem oglądasz rezultaty pracy własnej i grup pozostałych.	Członek Jako członek grupy : pracujesz najlepiej jak potrafisz, dzielisz się swoimi pomysłami, z uwagą słuchasz, co inni mają do powiedzenia, z zainteresowaniem oglądasz rezultaty pracy własnej i grup pozostałych.

Podsumowanie

Zaprezentowana powyżej lekcja bardzo zainteresowała uczniów, którzy spędzają, czy nam się to podoba czy nie, sporo czasu przed telewizorem. Zajęcia miały służyć usystematyzowaniu tej, jak się niektórym wydaje, oczywistej wiedzy z dziedziny mediów. Ponieważ temat lekcji był dla uczniów atrakcyjny, wykazali się dużą aktywnością i kreatywnością, jeśli chodzi o wymyślanie scenek, scenariuszy charakterystycznych dla polskich telenowel, bo tylko takie braliśmy pod uwagę. Myślę, że zaletą lekcji jest wielość metod i form, którymi była prowadzona. Żaden uczeń nie miał czasu się nudzić, przystępna tematyka zachęciła do udziału w zajęciach także uczniów słabych, na czym mi szczególnie zależało. Więcej uwagi poświęciłam pracy w grupie. Zaletą tej formy jest m.in. aktywizowanie do wysiłku całej klasy, wspólne podejmowanie decyzji, wypracowanie najlepszego rozwiązania, uczenie się od innych, odnajdywanie w różnych sytuacjach i kontaktach interpersonalnych, poczucie przynależności, rywalizacja w pozytywnym tego słowa znaczeniu. Tę ostatnią starałam się bardziej rozbudzić poprzez przydzielenie takich samych zadań dwóm grupom, łatwiej wtedy ocenić, który zespół lepiej wywiązał się z przydzielonej pracy. Od pierwszej klasy uczę dzieci pracować w ten sposób, zawsze dobieram uczniów na innych zasadach, tak, aby słabsi nie pracowali razem. Klasa jest już

do tego przyzwyczajona, zna reguły pracy w grupie i stara się ich przestrzegać. Aby jednak lepiej poznać swoich wychowanków i zrozumieć sposoby funkcjonowania grupy, można stosować różnego rodzaju arkusze oceny pracy członka zespołu, jak również rozmawiać z uczniami na temat tego, co przeszkadzało, dlaczego jesteśmy nieskuteczni itd. Zebrane uwagi można spisać, wywiesić w widocznym miejscu w klasie i wykorzystywać na kolejnych lekcjach z użyciem tej metody.

Opracowała : Agata Szlacheta

1

---