-Uniwersytet Rzeszowski-

BEZDOMNOŚĆ

Monika Kojder

Kamila Strzemecka

V Pedagogika

Edukacja wczesnoszkolna z

wychowaniem przedszkolnym

-Rzeszów 2008-

SCENARIUSZ ZAJĘĆ

Klasa: III

Data zajęć: początek grudnia

Czas trwania zajęć: 6-7 godzin (2 dni)

Miejsce zajęć: klasa szkolna

Prowadzące: Monika Kojder, Kamila strzelecka

Blok tematyczny: Bezdomność

Temat zajęć: Bezdomni ludzie

CELE ZAJĘĆ:

Uczeń:

• wymieni kilka przyczyn bezdomności ludzi;

• zna potrzeby ludzi bezdomnych

• wymieni obowiązki i zadania pracowników schronisk;

• bierze aktywny udział w dyskusji;

• zna sposoby i możliwości pomocy osobom bezdomnym;

• bierze z zainteresowaniem udział w projektowaniu ośrodka dla bezdomnych;

• wie, że żywioły mogą spowodować utratę domu;

• rozumie potrzebę niesienia pomocy ludziom których doświadczył los;

METODY:

1. oparte na słowie: pogadanka, burza mózgów

2. metody oparte na działalności praktycznej uczniów

3. oparte na obserwacji: pokaz

4. drama

5. metoda kontaktu społecznego (zaproszenie gościa)

FORMY ORGANIZACYJNE:

1. indywidualna

2. zbiorowa

3. grupowa

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

• encyklopedia

• karty pracy

• zadania matematyczne

• duże arkusze papieru

• pisaki, kredki

• kolorowa bibuła, klej, nożyczki

• kartki papieru

PPRZEBIEG ZAJĘĆ:

1. Przywitanie uczniów, sprawdzenie obecności i gotowości do zajęć.

2. Wprowadzenie do tematyki zajęć.

Nauczyciel prosi uczniów o zdefiniowanie pojęcia „bezdomność”. Swoje propozycje zapisują w załączniku nr 1. kończą w momencie gdy brak jest nowych pomysłów. Prosi o głośne przeczytanie wszystkich skojarzeń. Swoje odpowiedzi uczniowie porównują z definicją encyklopedyczną.

3. „Burza mózgów”- kogo dotyczy problem bezdomności.

Nauczyciel zapisuje wszystkie podane przez dzieci próby odpowiedzi na pytanie kogo dotyczy problem bezdomności. Nauczyciel wybiera te odpowiedzi, które dotyczą bezdomności

4. Zaproszenie do klasy gościa.

Nauczyciel zaprasza do klasy pracownika schroniska dla bezdomnych, który rozmawia z dziećmi, zadaje pytania odwołując się do ich wiadomości i jednocześnie przekazuje pewne informacje niewiadome dla dzieci:

- Kto to są bezdomni?

- Dlaczego oni nie mają swoich domów?

- Gdzie oni śpią?

- Czy mają jakieś swoje rzeczy?

- Czy widzieliście kiedyś bezdomnych ludzi?

- Skąd wiecie, że oni są bezdomni?

- Jak najczęściej wyglądają? Dlaczego?

- Gdzie mogą się umyć?

- Czy lubią swoje życie?

- Jak inni ludzie ich traktują?

- Jak bezdomni się czują?

- Czy mogą być bezdomni, którzy nie chcą mieć swojego domu? Dlaczego tak jest?

- O czym mogą marzyć?

- Jak można by im pomóc?

5. Zebranie i uporządkowanie wiadomości przekazanych przez pracownika schroniska.

Uczniowie kolejno zapisują na dużych arkuszach papieru najważniejsze informacje uzyskane od pracownika schroniska.

6. Drama.

Uczniowie mają sobie wyobrazić, że pracują w schronisku dla bezdomnych, rozmawiają z bezdomnymi, pomagają wydawać obiady itd.

7. Szukanie wyrazów z trudnościami ortograficznymi.

Nauczyciel rozdaje dzieciom artykuły prasowe o różnych akcjach pomocy bezdomnym, zadaniem dzieci jest wyszukanie i podkreślenie w wyrazach kolorowymi mazakami wyrazów z: u, ó, ż, rz, h, ch. Następnie dzieci zamieniają się artykułami i sprawdzają nawzajem czy koledzy nie pominęli żadnego wyrazu.

8. Zabawa „Żywioły”

Nauczyciel przypomina uczniom, że można stracić swój dom w wyniku klęsk żywiołowych. Proponuje zabawę w żywioły: powódź, pożar i huragan. Nauczyciel głośno wymienia nazwę żywiołu, gdy mówi powódź, dzieciom nie wolno dotykać nogami podłogi (muszą stanąć na ławeczce lub krześle), na hasło pożar wszystko parzy i muszą biegać wysoko podnosząc nogi, gdy mówi huragan, dzieci kręcą się wokół własnej osi. Nauczyciel kilkakrotnie zmienia żywioł, wydając różne polecenia.

9. Obliczanie sumy liczb.

Napisz je w kolejności od najmniejszej do największej i odczytaj, gdzie może znaleźć pomoc bezdomny (Załącznik 2).

10. Zadania tekstowe

1) Pierwszego dnia w stołówce wydano 43 porcje zupy, a drugiego dnia o 5 mniej. Ile porcji zupy wydano bezdomnym drugiego dnia?

Obliczenia:

Odpowiedź:

2) Adam ma 63 lata. Tadeusz jest o 5 lat młody od Adami. Ile lat ma Tadeusz?

Obliczenia:

Odpowiedź:

10. „Dach nad głową dla bezdomnych”

Dzieci otrzymują zadanie zaprojektowania ośrodka dla bezdomnych. Na arkuszu rozrysowują i wyklejają projekt architektoniczny, opisując jego poszczególne elementy. Na osobnych kartkach wynotowują pomysły dotyczące pewnych szczególnie trudnych problemów związanych z tworzeniem ośrodka dal bezdomnych, takich jak:

- źródła pieniędzy na zbudowanie i utrzymanie ośrodka,

- prace budowlane i remontowe,

- higiena i czystość w ośrodku,

- opieka medyczna,

- czas wolny mieszkańców i jego organizacja,

- przepełnienie ośrodka itp.

Po ukończeniu projektów każda grupa prezentuje swoje wytwory.

Uwaga: wydaje nam się że nie należy obawiać się zbyt dużej powagi tematu. Dzieci polskie znają mniej lub bardziej dokładnie problem ludzi bezdomnych i są często zagrożone utrwaleniem postaw obojętności wobec nich. Dużo lepiej jest, jeśli próbują poradzić sobie ze swoimi niejednoznacznymi emocjami w sposób konstruktywny i twórczy pod opieką nauczyciela, z którego pomocy zawsze mogą skorzystać, gdyż cały czas czuwa on nad postępami projektu.

11. Podsumowanie i zakończenie zajęć.

• wypowiedzi uczniów na temat tego co się dowiedzieli, co im się podobało najbardziej, co ich szczególnie zaciekawiło

• uporządkowanie sali;

• zakończenie zajęć.

Załącznik 1.

Załącznik 2.

Oblicz odczytaj hasło:

78 + 8 = ___ R 39 + 2 = ___ K 42 + 12 = ___ S 82 + 7 = ___ H

84 + 9 = ___ C 27 + 9 = ___ O 92 + 7 = ___ S

57 + 7 = ___ N 56 + 7 = ___ I 63 + 11 = ___ O

SUMA
LITERA

SCENARIUSZ ZAJĘĆ

Klasa: III

Data zajęć: początek grudnia

Czas trwania zajęć: 7-8 godzin (2 dni)

Miejsce zajęć: klasa szkolna

Prowadzące: Monika Kojder, Kamila Strzemecka

Blok tematyczny: Bezdomność

Temat zajęć: Bezdomne zwierzęta

CELE ZAJĘĆ:

Uczeń:

• wymieni kilka przyczyn bezdomności zwierząt;

• potrafi wskazać zwierzęta zamieszkujące schroniska;

• wymieni obowiązki i zadania pracowników schronisk;

• bierze aktywny udział w dyskusji;

• zna sposoby i możliwości pomocy bezdomnym zwierzętom;

• słucha z zainteresowaniem tekstu czytanego przez nauczyciela;

• pełnymi zdaniami odpowiada na pytania związane z tekstem opowiadania;

• rozumie potrzebę niesienia pomocy chorym i porzuconym zwierzętom;

• potrafi wskazać niewłaściwe zachowania ludzi wobec zwierząt;

METODY:

1. oparte na słowie: pogadanka, tekst opowiadania i wiersza, burza mózgów

2. metody oparte na działalności praktycznej uczniów

3. oparte na obserwacji: pokaz

4. drama

5. metoda kontaktu społecznego (zaproszenie gościa)

FORMY ORGANIZACYJNE:

1. indywidualna

2. zbiorowa

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

• tekst opowiadania

• tekst wiersza

• karty pracy

• rozsypanka wyrazowa

• zadanie matematyczne z hasłem

• kartki papieru

• pisaki

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1. Przywitanie uczniów, sprawdzenie obecności i gotowości do zajęć.

2. Wprowadzenie do tematyki zajęć.

Nauczyciel przypomina o temacie poruszanym w dniu wczorajszym (bezdomność ludzi) i zadaje pytanie: kto jeszcze oprócz człowieka może być bezdomny?. Czeka na odpowiedź zwierzęta. Nauczyciel mówi, że na dzisiejszych zajęciach będzie właśnie poruszany problem bezdomnych zwierząt dlatego, że po pierwsze zbliża się zima, która jest najgorszym okresem dla tych biednych zwierząt, a po drugie dlatego, że niedawno obchodzony był Międzynarodowy Dzień Zwierząt.

3. Wiersz ,, Marzenia bezdomnego kota”(załącznik 1).

Nauczyciel w celu wytworzenie odpowiedniej atmosfery i pobudzenia odpowiednich emocji uczniów czyta wiersz. Zadaniem uczniów jest tylko odpowiedzenie na pytanie:

• co czuły gdy słyszały ten wiersz?

4. Pogadanka.

Nauczyciel zadaje uczniom pytania:

• jak myślicie dlaczego niektóre zwierzęta nie mają domu?

• gdzie trafiają bezdomne zwierzęta?

• jakie są to najczęściej zwierzęta ?

• czy ktoś z was kiedyś spotkał takie głodne, wychudzone zwierzątko?

• jak można pomóc takim zwierzętom?

Nauczyciel mówi dzieciom, że dziś zaprosił do klasy kogoś, kto bardzo dużo wie na temat tego o czym dzisiaj mówimy.

5. Zaproszenie do klasy gościa.

Nauczyciel zaprasza do klasy pracownika schroniska dla zwierząt, który opowiada o:

• zwierzętach przybywających w schronisku;

• tym, gdzie je znaleziono i w jakim były wtedy stanie;

• ile zwierząt zamieszkuje schronisko;

• jakie są to najczęściej zwierzęta, których jest najwięcej;

• tym dlaczego zwierzęta trafiają do schronisk;

• jakie są obowiązki i zadania ludzi pracujących w schronisku, jak oni się zajmują zwierzętami;

• w jaki sposób ludzie mogą tym zwierzętom pomóc

Uczniowie w trakcie rozmowy mogą zadawać zaproszonemu gościowi pytania, jeśli coś ich zainteresuje, jeśli chcą wiedzieć cos jeszcze.

Na koniec gość mów uczniom, że dobrze jest jeśli ktoś przygarnie jakieś zwierzę ze schroniska, gdyż są one bardzo przepełnione i zwierząt ciągle przybywa, a poza tym każde, ze zwierząt chciałoby mieć dom, opiekunów którzy się nim zajmą. W związku z tym rozdaje uczniom wizytówki z adresem i numerem telefonu schroniska, na wypadek gdyby ktoś ich znajomy, sąsiad, czy z rodziny, a może uczniowie za zgodą rodziców chcieliby dać dom jakiemuś zwierzęciu.

6. Zebranie i uporządkowanie wiadomości przekazanych przez pracownika schroniska.

Nauczyciel rozdaje uczniom kartę pracy do wypełnienia, gdzie mają zapisać informacje uzyskane od zaproszonego gościa (załącznik 2). Po skończonej pracy każdy czyta swoje odpowiedzi.

7. Rozsypana wyrazowa.

Nauczyciel rozdaje każdemu uczniowi krótką rozsypankę wyrazową, z której maja ułożyć zdanie (załącznik 3). ( Najczęściej los zwierząt zależy od człowieka)

Uczniowie głośno odczytują hasło i jeden z nich zapisuje je na tablicy.

8. Burza mózgów.

Nauczyciel pyta jak uczniowie rozumieją to zdanie zapisane na tablicy, padają różne odpowiedzi. Następnie jest ustalenie prawdziwości tego hasła, nauczyciel pyta czy uczniowie się zgadzają z takim stwierdzeniem, czy też nie. Swoje odpowiedzi uzasadniają jakimś przykładem.

9. Opowiadanie A. Onichimowskiej pt.: ,,Łatka”.

Nauczyciel czyta tekst opowiadania (załącznik 4) następnie zadaje pytania:

• o kim było to opowiadanie?

• jak wyglądał ten pies?

• dlaczego był przywiązany do płotu?

• czy przechodzący obok ludzie mu pomogli?

• a kto mu pomógł?

• gdzie zamieszkała Łatka?

• czy podobało ci się to opowiadanie?

10. Rozmowa w oparciu o opowiadanie.

Nauczyciel pyta uczniów:

- kto zachował się nieludzko wobec Łatki, a kto okazał jej serce?

Uczniowie udzielają odpowiedzi.

Następnie nauczyciel prosi uczniów, aby wyobrazili sobie, że to oni są tym chłopcem z opowiadania i pyta jak by się w tej sytuacji zachowali, co by zrobili i dlaczego tak, a nie inaczej?

11. Drama.

Nauczyciel wybiera jedno dziecko, które będzie opiekunem psa, oraz dziecko, które będzie psem. ,,Pies” ma powiedzieć swojemu opiekunowi jak chciałby, aby go traktował, za jakie zachowania go lubi np.: lubię gdy mnie karmisz, kąpiesz.....

Kolejne dziecko ,,pies” ma przedstawić soje zażalenia w stronę opiekuna np.: nie lubię gdy mnie bijesz, gdy przywiązujesz mnie do budy.......

12. Burza mózgów.

Nauczyciel zadaje pytanie:

- co Łatka mogłaby powiedzieć swoim dawnym opiekunom, a co obecnym?

Uczniowie układają zdania, które następnie zapisują w karcie pracy (załącznik 5).

13. Matematyczna zagadka.

Nauczyciel rozdaje uczniom matematyczne działania, które mają dać hasło: TY TEŻ MOŻESZ POMÓC (załącznik 6)

Nauczyciel prosi by uczniowie zastanowili się nad tym jak oni mogliby pomóc bezdomnym zwierzętom, co takiego mogliby zrobić. Swoją odpowiedź mają zapisać na karteczkach. Nadepnie nauczyciel zbiera te kartki, wywiesza na tablicy i odczytuje zwracając uwagę na to jak dużo można dla tych biednych, nieszczęśliwych zwierząt zrobić.

14. Podsumowanie i zakończenie zajęć.

• wypowiedzi uczniów na temat tego co się dzisiaj dowiedzieli, co im się podobało najbardziej

• uporządkowanie sali;

• zakończenie zajęć.

Załącznik 1.

Załącznik 2.

PYTANIE

ODPOWIEDŹ

1. Jakie zwierzęta najczęściej trafiają do schronisk? 2. Jakie są przyczyny bezdomności zwierząt? 3. Dlaczego ludzie porzucają swoje zwierzęta? 4. Jak wyglądają porzucone zwierzęta zanim trafia do schroniska? 5.Jak można pomóc tym zwierzętom?

....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ........................................................................ ........................................................................

Załącznik 3.

Załącznik 4.

Załącznik 5.

40	28		40	30	23		14	8	23	30	11	36		29	8	14	31	18

T Ż M E

P Y O S

Z

Ó

C

SCENARIUSZ ZAJĘĆ

Klasa: III

Data zajęć: początek grudnia

Czas trwania zajęć: 2 godziny

Miejsce zajęć: klasa szkolna

Prowadzące: Monika Kojder, Kamila Strzemecka

Blok tematyczny: Bezdomność

Temat zajęć: Marzenia ludzi bezdomnych

CELE ZAJĘĆ:

Uczeń:

• wymyśli jak najwięcej skojarzeń ze słowem ,,dom”;

• wytłumaczy jak rozumie powiedzenie ,,wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej”;

• wskaże to co jest dla niego najważniejsze we własnym domu, czego najbardziej by mu brakowało, gdyby to stracił;

• swobodnie wypowiada się na temat tego, co w życiu człowieka jest najważniejsze i niezbędne;

• zrozumie, że podejście ludzi do różnych spraw zmienia się w zależności od sytuacji, w której się oni znajdą;

• potrafi przelać na kartkę swoje marzenia oraz wczuwa się w rolę ludzi bezdomnych i próbuje określić ich marzenia;

• namaluje techniką malowania dziesięcioma palcami plakat.

METODY:

1. oparte na słowie: pogadanka, burza mózgów

2. metody oparte na działalności praktycznej uczniów

FORMY ORGANIZACYJNE:

1. indywidualna

2. zbiorowa

3. grupowa

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

• małe karteczki

• karty pracy

• arkusze papieru

• farby

• pisaki

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1. Przywitanie uczniów.

Sprawdzenie obecności i gotowości do zajęć.

2. Wprowadzenie do tematyki zajęć.

Nauczyciel mówi uczniom, że na dzisiejszych zajęciach porozmawiamy o naszych uczuciach i marzeniach.

3. Rozmowa w kręgu.

N-l zadaje pytania uczniom:

- co przychodzi na myśl, kiedy słyszycie słowo „dom”

- czy dom to tylko fundamenty, ściany, dach i meble?

- jak rozumiecie powiedzenie „Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej”?

- jak czujecie się w domu?

- co jest najważniejsze w waszym domu?

- co ratowalibyście gdyby wybuchł pożar?

4. „To mój dom”.

Zadaniem dzieci jest dopisanie lub dorysowanie na kartkach najważniejszych elementów własnego domu, to znaczy takich, których brakowałoby im najbardziej, gdyby je utracili (załącznik nr 1).

5. „Bezludna wyspa”

N-l poleca uczniom wybrać jedną rzecz, którą zabrali by na bezludną wyspę (propozycje zapisują na kartkach). Następnie nauczyciel każe dzieciom wyobrazić sobie, że są ludźmi bezdomnymi i spotkali złotą rybkę, która spełnia tylko jedno życzenie i pyta: Jak myślicie o co w tej sytuacji poprosilibyście rybkę? (propozycje zapisują na kartkach)

N-l rozmawia z dziećmi o tym co w życiu człowieka jest naprawdę niezbędne i ważne oraz o tym jak to się zmienia w zależności od tego, czy się posiada dom, czy jest się bezdomnym.

6. Zabawa: „Dom marzeń”

W zależności od liczebności grupy wybieramy jedno lub dwoje dzieci, które będą architektami. Reszta grupy posłuży do zbudowania domu marzeń, niczym materiał budowlany.

Z dwójki dzieci tworzymy domek (poprzez uniesienie rąk do góry na kształt dachu), kilka trzymając się za ręce może utworzyć płotek, dziecko stojące z rękami do góry może symbolizować drzewo. Obok domku nie może też zabraknąć zwierząt: psa, kota, ptaków, owadów, kwiatów - w ten sposób do projektu naszego domu marzeń możemy zaangażować całą grupę.

7. Marzenia nasze i innych.

Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy i rozdaje arkusze papieru. Zadaniem pierwszej grupy jest zapisanie marzenia każdego członka grupy. Druga grupa ma zapisać o czym marzą ludzie bezdomni. Następuje porównanie zapisów z obu grup i rozmowa na ten temat.

8. Malowanie dziesięcioma palcami.

Dzieci otrzymują duży arkusz papieru oraz farby, a ich zadaniem jest namalowanie obrazu pt:. „Marzenia ludzi, którzy nie mają domu”. Pozostawia się im zupełną swobodę i inicjatywę malowania. Malowanie odbywa się dłońmi oraz palcami dziecka. Zajęcia trwają 20-40 minut, a kończą się przyczepieniem wykonanego obrazka na dużej tablicy. podkreśla się w ten sposób wartość pracy dzieci. Metoda ta uwalnia dzieci od zahamowań, pozwala na pokonanie lęku, wzmacnia wiarę w możliwości dziecka oraz pobudza do ekspresji fantastycznej.

9. Podsumowanie i zakończenie zajęć.

• wypowiedzi uczniów na temat tego co się dzisiaj dowiedzieli, co im się podobało najbardziej

• uporządkowanie sali;

• zakończenie zajęć.

Załącznik 1.

Bibliografia:

1. Brudnik E., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie, Zakład Wydawniczy SFS, Kielce 2000.

2. Chałas K., Metoda projektu i jej egzemplifikacja w praktyce, Nowa Era, Warszawa 2000.

3. Helm J.H., Katz L.G., Mali badacze - metoda projektu w edukacji elementarnej, CODN, Warszawa 2003.

4. Mikina A., Zając B., Jak wdrażać metodę projektów ?, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2001.

5. Szymański M., O metodzie projektów, Wyd. Akademickie Żak, Warszawa 2000.

29-11

15+16

17+ 19

20+8

23-15

22-11

18+11

18+2222

14+9

31-17

15+15

zwierząt

los

Najczęściej

Człowieka.

zależy

od

BEZDOMNOŚĆ

---