Nadzór nad zakażeniami
Sprawowanie nadzoru nad zakażeniami i wdrażanie lepszej jakości opieki nad leczonymi i diagnozowanymi pacjentami jest „wymuszone” przez:
-ustawę o zapobieganiu oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
-kodeksy etyki zawodowej lekarza i pielęgniarki
-dyrektywy UE
-standardy akredytacji szpitali
-standardy akredytacji praktyki lekarza rodzinnego oraz POZ
-ISO
-HACCP (System Analizy Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli)
-GMP (Dobra Praktyka Przemysłowa)
Postaci kliniczne zakażeń
Zakażenia miejsca operowanego:
-Powierzchowne
Obejmuje
*skórę
*tkankę podskórną w okolicy nacięcia
*oraz spełniony jest przynajmniej jeden z warunków: ropny wyciek z miejsca nacięcia, pozytywny wynik posiewu; obecny co najmniej jeden z objawów klinicznych stanu zapalnego: ból, tkliwość uciskowa, obrzęk, zaczerwienienie, ocieplenie lub powtórne opracowanie chirurgiczne rany
*rozpoznanie zakażenia przez chirurga
-Głębokie
Obejmuje
*powięź
*mięśnie
*oraz spełniony jest co najmniej jeden z wymienionych warunków:
+ropny wyciek z głębokich tkanek w okolicy nacięcia
+samoistne otwarcie się rany lub otwarcie jej przez chirurga przy współistnieniu co najmniej jednego z objawów:
+gorączka powyżej 38*
+zlokalizowany ból lub tkliwość
+ropień lub inny objaw zakażenia widoczny w badaniu bezpośrednim, podczas ponownego zabiegu w badaniu histopatologicznym lub radiologicznym
+rozpoznanie zakażenia przez chirurga
-Zakażenie narządu lub jamy ciała
*może dotyczyć każdego narządu lub obszaru naruszonego w trakcie zabiegu z wyjątkiem skóry, tkanki podskórnej, powięzi i mięśni w okolicy nacięcia.
*oraz spełniony jest, co najmniej jeden z wymienionych warunków:
+ropny wyciek z drenu umieszczonego w narządzie lub jamie ciała
+pozytywny posiew
+ropień lub inny objaw zakażenia widoczny w badaniu bezpośrednim, podczas ponownego zabiegu w badaniu histopatologicznym lub radiologicznym
+rozpoznanie zakażenia przez chirurga
Objawy zakażenia pojawiają się
-do 30 dni od dnia operacji
-do 1 roku (w przypadku wszczepienia implantu)
Zakażenie skóry i tkanek miękkich
Zakażenie owrzodzenia odleżynowego- może przebiegać z zajęciem tkanek powierzchownych i głębokich, musiał spełniać dwa z następujących warunków:
-zaczerwienienie
-tkliwość
-obrzęk brzegów rany oraz 2 następujące kryteria:
+wyhodowanie drobnoustroju z wydzieliny lub biopatu pobranego z rany
Wyizolowanie drobnoustroju z posiewu krwi
Zakażenie oparzeniowe- musi spełniać jedno z następujących kryteriów
pojawienie się zmian takich jak:
-szybkie oddzielanie się strupa
-ciemne zabarwienie strupa lub obrzęk brzegów rany
-widoczna w badaniu histopatologicznym biopatu inwazja drobnoustrojów do przylegającej, żywej tkanki
2. pojawienie się zmiany takiej jak wyżej oraz:
-obecność drobnoustrojów we krwi
-izolacja wirusa Hermes simplex
Zakażenie pępka u noworodka
Zakażenie sutka
Zakażenie krocza (po porodzie)
Zakażenie ran (stopa cukrzycowa, owrzodzenie żylakowate)
Zakażenie układu moczowego
Zakażenie to jest rozpoznawane, jeżeli spełnia jedno z 4 kryteriów:
-gorączka >38*
-parcie na pęcherz, częstomocz
-dyzuria (ból i pieczenie podczas oddawania moczu) lub tkliwość okolicy nadłonowej, a ponadto:
- w posiewie moczu hodowane jest nie więcej niż dwa gatunki drobnoustrojów uropatogennych w ilości >= 10do5 CFU/ml moczu
Bakteriuria bezobjawowa
Jedno z dwóch kryteriów:
Pacjent miał założony cewnik moczowy utrzymywany przez 7 dni przed pobraniem moczu na posiew
- w posiewie moczu wyhodowano nie więcej niż dwa gatunki drobnoustrojów uropatogennych w ilości >= 10do5 CFU/ml moczu a ponadto:
-chory nie ma gorączki
-parcia na pęcherz
-zęstomoczu
-dyzuri
Pacjent nie był cewnikowany. JW.
Zakażenie krwi
-potwierdzone laboratoryjnie
-posocznica rozpoznana klinicznie
-zakażenia związane z obecnością cewników naczyniowych
*kolonizacja cewnika
*infekcja w miejscu wkłucia
*zapalenie żyły
*zakażenie krwi związane z obecnością cewnika
-zakażenie krwi związane z płynem infuzyjnym
Kolonizacja cewnika nie świadczy o zakażeniu krwi.
Infekcja w miejscu wkłucia
-zaczerwienienie
-obrzęk
-tkliwość
-stwardnienie lub wyciek ropny na obszarze skóry w odległości do 2cm wokół wprowadzenia cewnika.
Zapalenie żyły
-stan zapalny
-stwardnienie
-tkliwość w okolicy cewnika wprowadzonego do żyły obwodowej z towarzyszącą zakrzepicą lub bez niej.
Zakażenia górnych dróg oddechowych
-zapalenie gardła i migdałków
Gorączka , zaczerwienienie, ból, kaszel, chrypka, ropny wysięk w gardle i na migdałkach
Zapalenie błony śluzowej nosa
Zapalenie zatok obocznych nosa
Zapalenie krtani
Zapalenie nagłośni
Zakażenie dolnych dróg oddechowych
Zapalenie tchawicy i oskrzeli
Zapalenie oskrzeli
Zapalenie oskrzelików
Zapalenie płuc
Gruźlica płuc
Ropień płuc
Objawy dotyczące górnych dróg oddechowych
-kaszel
-wydzielina odksztuszana
-gorączka
-duszność
-świszczący oddech
-szybka męczliwość
-sinica
Zakażenia przewodu pokarmowego
To stan w którym czynnik chorobotwórczy znajdujący się w żywności lub wodzie dostaje się do przewodu pokarmowego i namnaża się w nim.
Choroby infekcyjne przenoszone drogą pokarmową:
Dur brzuszny i dury rzekome
Salmonellozy- zapalenie jelita cienkiego
Czerwonka bakteryjna
Krwawa biegunka
Botulizm (zatrucie jadem kiełbasianym)
Zatrucie gronkowcowe (SA)
Zatrucie enterotoksyną laseczki zgorzeli gazowej
Zatruci toksyczną laseczki Bacillus cereus
Zespół kontroli zakażeń szpitalnych
Lekarz, pielęgniarka 1 piel na 200 łóżek, diagnosta laboratoryjny
Przewodniczący: posiada tytuł specjalisty I* w jednej z dziedzin:
-zdrowie publiczne
-organizacja ochrony zdrowia
-choroby zakaźne
-mikrobiologia
-epidemiologia
Lub inne…
Specjalista ds. epidemiologii lub higieny i epidemiologii
-posiada specjalizację w dziedzinie piel. epid. Lu higieny i epidemiologii
-wykształcenie piel.
-3-letnie doświadczenie w zawodzie piel.
Zadania zespołu kontroli zakażeń
-opracowywanie i aktualizacja systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych
-prowadzenie kontroli wewnętrznej
Zadania pielęgniarki epidemiologicznej dodatkowe:
-wykrywanie i rejestrowanie zakażeń szpitalnych
-sporządzanie raportów o zakażeniach
-monitorowanie zakażeń
-opracowanie procedur higienicznych, planów higieny
-zamawianie preparatów dezynfekcyjnych-nadzór nad żywieniem, sprzątaniem, gospodarką odpadami
-konsultowanie remontów i modernizacji szpitala
-współpraca z apteką i mikrobiologią
-uczestniczenie w kontrolach zewnętrznych (PIS, GIS)