Rozwiązywanie zadań tekstowych metodą kruszenia
Opracował:
Stanisław Kaczmarczyk
Zintegrowana Edukacja Wczesnoszkolna
i Wychowanie Przedszkolne
Studia Zaoczne Licencjackie II rok
Gr. II
Cieszyn 2008
Konspekt zajęć dla klasy I
Temat: Rozwiązywanie nietypowych zadań tekstowych w zakresie 9
Cel ogólny:
Rozwiązywanie zadań o danych sprzecznych, mających za mało lub za dużo danych, zadań otwartych.
Cele operacyjne:
Zrozumienie:
-uczeń potrafi stwierdzić i wyjaśnić, dlaczego zadania w podanej postaci nie da się rozwiązać.
Stosowanie wiadomości w sytuacjach nietypowych:
-uczeń potrafi rozwiązać zadanie na dodawanie i odejmowanie w zakresie 9 po uzupełnieniu brakujących danych, wyeliminowaniu zbędnych danych, zmianie danych sprzecznych.
Cel wychowawczy:
Uczeń potrafi uważnie słuchać i logicznie myśleć, aby dostrzec sprzeczności.
Środki dydaktyczne:
klocki, patyczki, karty pracy ucznia.
Przebieg zajęć:
1. Samodzielne rozwiązywanie zadania (karty pracy ucznia).
Patrz uważnie. Uzupełnij schematy.
2. Rozwiązywanie zadania z nadmiarem danych.
a) Zapoznanie z treścią zdania..
N. czyta tekst zadania:
Na tacy leżało 9 pączków. Bartek zjadł 3 pączki a Olek 2 pączki Ile pączków zjedli obaj chłopcy razem?
b) Powtórzenie tekstu zadania.
N. -O czym jest to zadanie? Opowiedz.
U. opowiadają czego dowiedzieli się z zadania.
c) Wyróżnienie pytania.
N. -Czego musimy się dowiedzieć?
U. -Ile pączków zjedli razem Bartek i Olek.
d) Ilustracja zadania z wykorzystaniem konkretów.
N. -Teraz powoli przeczytam zadanie, a wy przedstawcie je na patyczkach.
U (bez pomocy nauczyciela) próbują zilustrować zadanie.
N. w razie potrzeby pomaga uczniom wydając następujące polecenia:
Połóżcie przed sobą patyczki oznaczające wszystkie pączki, odsuńcie te, które zjadł Bartek
i te, które zjadł Olek.
U., którzy potrzebowali pomocy wykonują polecenia nauczyciela.
N. -Jakie czynności musicie teraz wykonać, aby dowiedzieć się ile pączków zjedli obaj chłopcy razem?
U. proponują zsunięcie patyczków -pączków Bartka i Olka. Wykonują zaproponowane czynności na konkretach i udzielają odpowiedzi.
e) Zapisane działania 3 + 2 = 5
N. -Kto zapisze na tablicy odpowiednie działania?
Wybrany U. zapisuje na tablicy, a pozostali uczniowie w zeszytach.
f) Konfrontacja zapisanego dodawania z tekstem zadania.
N. -Co oznacza w zadaniu liczba 3; liczba 2; liczba 5?
N. przypomina tekst zadania.
U. udzielają odpowiedzi.
N. -Posłuchajcie jeszcze raz zadania.
N. czyta tekst zadania akcentując jego pierwszą część: Na tacy leżało 9 pączków...
N. -Dlaczego w zapisanym działaniu nie wykorzystaliśmy liczby 9?
U. stwierdzają, że ta liczba nie jest potrzebna; bez tej liczby także obliczyliśmy ile pączków zjedli chłopcy.
N. -Czy tą informację moglibyśmy w zadaniu pominąć? Kto zmieni treść zadania pomijając zbędne informację?
U. -Bartek zjadł 3 pączki, a Olek 2 pączki. Ile pączków zjedli chłopcy razem?
3. Rozwiązywanie zadania z niedoborem danych.
a) Zapoznanie z tekstem zadania.
N. czyta tekst zadania: Oskar i Magda zbierali kasztany. Magda zebrała 4 kasztany. Ile kasztanów zebrali razem?
b) Powtórzenie zadania.
N. -Czego dowiedzieliśmy się z zadania?
U. -Dowiedzieliśmy się, że Oskar i Magda zbierali kasztany i to, że Magda zebrała
4 kasztany.
c) Wyeksponowanie pytania.
N. -Jakie jest pytanie?
U. -Ile kasztanów zebrali razem Magda i Oskar.
d) Przedstawienie zadania na rysunku.
N. -Narysujcie w zeszytach sytuacje z zadania, kasztany oznaczcie kółkami.
U. samodzielnie ilustrują zadanie.
e) Stwierdzenie braku danych niezbędnych do rozwiązania zadania.
N. -Czy możemy już policzyć ile kasztanów zebrali razem Magda i Oskar?
U. stwierdzają, że nie możemy obliczyć, bo nie wiemy ile kasztanów zebrał Oskar.
f) Uzupełnienie brakujących danych.
N. -Ile kasztanów mógł zebrać Oskar?
U. proponują różne liczby oznaczające kasztany zebrane przez Oskara.
N. wybiera taką liczbę, aby przy obliczaniu sumy nie była przekroczona liczba 9.
N. -Kto uzupełni tekst zadania?
U.-Oskar i Magda zebrali kasztany. Magda zebrała 4 kasztany, a Oskar 5 kasztanów. Ile kasztanów zebrali razem?
N. -Dorysujcie w zeszytach kasztany (kółka), które zebrał Oskar.
g) Zapisanie działania z dodawaniem.
N. -Zapiszcie w zeszytach odpowiednie działanie i obliczcie, ile kasztanów zebrali Oskar
i Magda razem.
U. samodzielnie zapisują działanie i formułują odpowiedź.
4. Rozwiązanie zadania o sprzecznych danych.
a) Zapoznanie z tekstem zadania.
N. czyta tekst zadania, dane liczbowe zapisuje na tablicy.
Justyna miała 8 naklejek. Siostrze oddała 9 naklejek. Ile naklejek zostało Justynce?
b) Powtórzenie tekstu zadania.
N. -Czego dowiedzieliśmy się z tekstu zadania?
U. -Justynka miała 8 naklejek, siostrze oddała 9 naklejek.
c) Wyróżnienie pytania.
N. -Czego żąda od nas pytanie?
U. -Musimy policzyć, ile naklejek zostało Justynce.
d) Ruchowo -manipulacyjne odtworzenie sytuacji z zadania, ustalenie sprzeczności danych.
N. -Spróbujmy odtworzyć sytuacje z zadania. Jeden z uczniów w każdej ławce będzie Justynką, a sąsiad jej siostrą.
U. ustalają między sobą role.
N. -Justynka miała 8 naklejek.
U. odgrywający rolę Justynki układają przed sobą 8 klocków.
N. -Siostrze oddała 9 naklejek. Oddajcie te naklejki.
U. stwierdzają, ze mają za mało naklejek; że tego nie da się wykonać.
e) Korekta danych.
N. -Kto potrafi zmienić część danych, tak aby zadanie można było rozwiązać?
U. proponują zmianę liczby naklejek Justynki lub liczbę naklejek, które oddała siostrze.
Jeżeli uczniowie zaproponują dwie możliwości można je wykorzystać i rozwiązać zadanie kolejno zmieniając dane.
N. -Ile naklejek musi mieć Justynka, aby zadanie dało się rozwiązać?
U. przynajmniej 9.
N. -Kto powtórzy tekst zadania zmieniając dane?
U. Justynka miała 9 naklejek. Siostrze oddała 9 naklejek. Ile naklejek zostało Justynce?
N. -Wykonajcie czynności między sobą w ławkach. Czy możecie już odpowiedzieć
na pytanie?
U. -Justynce nie została ani jedna naklejka; zero naklejek.
f)Zapisywanie rozwiązania w postaci : 9 - 9 = 0 w zeszytach i odczytanie: dziewięć odjąć dziewięć równa się zero.
5. Podsumowanie
N. -Czym różniły się te zadania od tych, jakie rozwiązywaliśmy do tej pory?
U. stwierdzają, że w tych zadaniach trzeba było coś zmienić, aby je rozwiązać.
6. Zadanie pracy domowej (karty pracy ucznia -druk):
N. wyjaśnia sposób wykonania pracy domowej.
Dobierz odpowiednie pytanie do zadania, wytnij je i wklej do zeszytu. Rozwiąż zadanie.
Jola ma
Ile gruszek mają razem?
Ile jabłek ma Jola?
Ile owoców mają razem?
Wojtek ma
Ile .........................................................