6.11.2002 r.

WYKŁAD 6: RADA UNII EUROPEJSKIEJ.

Jest drugą obok Rady Europejskiej instytucją międzynarodową Wspólnoty Europejskiej (wcześniej nazywana Radą Ministrów). Zadania jej przjawiają się w II i III filarze. Rada Unii jest reprezentantem interesów narodowych.

W skład Rady UE wchodzą przedstawiciele państw członkowskich (po jednym z każdego państwa). Od 1 stycznia 1995 r. w jej skład wchodzi 15b członków. Traktat z Maastricht mówi, iż czlonkami Rady są przedstawiciele państw członkowskich na szczeblu ministerialnym. Członkowie Rady działają n podstawie mandatu swojego rządu i są z rządami związani. Rada jest odpowiedzialna przed rządami państw członkowskich i przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości. Trybunał może wypowiadać się w kwestii legalności uchwał RUE.

RUE może działać w różnych konfiguracjach. Ich listę określa Rada ds. Ogólnych, która jest jedną z tych konfiguracji, obradującą w gronie ministrów spraw zagranicznych. Rada może obradować w zależności od tematyki:

• transport i komunikacja,

• zatrudnienie i polityka socjalna,

• rybołówstwo, obradują w składzie

• przemysł i energia, przedstawicieli państw

• sprawiedliwość, z kompetentnych

• sprawy wewnętrzne i ochrona obywateli, ministerstw.

• turystyka,

• rynek wewnętrzny,

• budżet,

• badania,

• kultura,

• rozwój,

• edukacja i sprawy młodzieży, zdrowie,

• środowisko.

Funkcję przewodniczącego rady pełnią przedstawiciele państw (ministrowie państw sprawujących przewodnictwo - w okresie 6 miesięcy).

Dla zachowania ciągłości wprowadzono tzw. trójkę - przewodniczący, jego poprzednik i następca). Prezydencja UE to przewodnictwo w RUE. Przewodniczącym RUE jest minister spraw zagranicznych państwa przewodniczącego. Przewodniczącym RE jest szef danego rządu.

W kompetencji RUE znalazły się uprawnienia określone artykułem 202 traktatu o Wspólnotach Europejskich. Rada zapewnia koordynację ogólnej polityki gospodarczej, może wydawać decyzje - akty prawne i przekazywać Komisji uprawnienia do realizacji przepisów, które sama Rada ustanawia. Rada UE jest jedyną instytucją, której zakres uprawnień został sformułowany bez rozróżnienia rodzajów aktów prawnych (może więc podejmować ustawy, rozporządzenia i decyzje, ale również akty prawnie nie wiążące). Ma ogólne kompetencje do stanowienia prawa. Ma prawo swobody wyboru aktów prawnych. Może przyjmować decyzje sui generis - akty szczególne.

6/1

ZADANIA W KWESTII STANOWIENIA PRAWA.

Traktat określa w jakich przypadkach Rada Unii musi oczekiwać na inicjatywę ustawodawczą ze strony Komisji Europejskiej.

Rada UE może jednak odrzucić (jednomyślnie) projekt Komisji, może wprowadzić poprawki do projektu. Rada może również podejmować decyzje samodzielnie. Opinie Parlamentu są nie wiążące dla Rady.

Rada UE jest najważniejszym organem ustawodawczym wspomaganym przez Komisję Europ., Parlament oraz Komitet Regionów, które opiniują akty prawne RUE.

KOORDYNACJA OGÓLNEJ POLITYKI GOSPODARCZEJ.

W tej kwestii Rada podejmuje jedynie decyzje nie wiążące prawnie. Tutaj największe decyzje ma Komisja Europejska. Rada jedynie opiniuje.

Polityki nieuwspólnotowione nie przeszły do wspólnego systemu dla państw UE. Pozostają pod wewnętrzną koordynacją państw członkowskich.

DZIAŁALNOŚĆ WYKONAWCZA.

Rada przekazuje uprawnienia wykonawcze Komisji Europejskiej. Jednak funkcjonuje procedura komitologii (Komisja konsultuje wykonanie uchwał z Komisjami złożonymi z członków Rady UE). W niektórych przypadkach sama Rada UE może być wykonawcą swoich uchwał.

POZOSTAŁE KOMPETENCJE

• Rada UE jest uprawniona do zawierania umów międzynarodowych, przy współudziale Komisji E. i Parlamentu. Są to umowy najwyższej wagi np. umowy o przystąpieniu nowych państw, umowy stowarzyszeniowe i umowy handlowe z państwami lub o.m. Negocjacje prowadzi Komisja, zatwierdza je Rada.

• Rada UE bierz udział w uchwalaniu unijnego budżetu, wraz z PE. Rola rady jest różna w zależności od rodzaju wydatków. Obligatoryjne są związane z bezpośrednią realizacją zapisów traktatów założycielskich np. wspólna polityka rolna. Ostateczny głos ma RUE, Parlament przedstawia zaledwie opinię. Wydatki nieobligatoryjne (ochrona środowiska, polityka regionalna) - tu decydujący głos ma Parlament. Są trzy źródła środków własnych UE: cła, cła za produkty rolne, wpływy z .............. . Autonomicznym źródłem są składki państw członkowskich.

• Rola Rady przy obsadzie innych stanowisk. Rada mianuje członków KE, TS, S1I i TO. Ustala wysokość uposażenia dodatków, emerytur i rent dla przewodniczącego Rady, sędziów, rzeczników generalnych, przewodniczącego i członków TO.

• Rada ma wyłączność na realizację zadań II filaru (bezpieczeństwo, polityka zagraniczna) - dzieli ona swe uprawnienia z RE. II filar jest filarem międzynarodowym, Rada jedynie opiniuje podjęte decyzje. Występują tu więc wspólne działania (joint action i common position), wspólne stanowiska. Wspólne stanowiska wypracowane są na zasadzie konsensusu.

• W II filarze (współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych). Tutaj działania Rady opierają się na pośrednictwie Europolu. Uprawnienia RUE są więc już mniejsze niż w III filarze. Rada popiera kontakty między funkcjonariuszami sądowymi a urzędami prokuratorskimi w walce z przestępczością zorganizowaną. Tworzy sieci badawcze w dziedzinie przestępczości ponadgranicznej.

6/2

OBRADY RADY UNII I TRYB GŁOSOWANIA

RUE obraduje w sesjach zwołanych z inicjatywy przewodniczącego, jednego z członków lub Komisji Europejskiej (1-2 razy w tygodniu). Sesje odbywają się w Brukseli i Luksemburgu. Obrady są taje z wyjątkiem debat Rady ds. Ogólnych i Ecofin. Rada UE może zaprosić na sesje Europejski Bank Centralny i Komisję Europejską. Komitet Stałych przedstawicieli (Coreper) wspomaga RUE w jej obradach.

Coreper jest częścią Rady, właściwymi przedstawicielami państw są ambasadorowie państw (tworzą Coreper 1 - obsługują działalność ustawodawczą Rady ds. Ogólnych, Rady Ministrów Bezpieczeństwa i Rady Spraw Wewnętrznych oraz Ecofinu; Coreper 2 tworzą zastępcy tych ambasadorów).

Działalność coreperów: porządkowanie działalności ustawodawczej, ustala propozycję listy A (zgoda na przyjęcie przez RUE uchwał jako obowiązujące prawo) i listy B (gdy nie ma zgodności co do uchwał).

Zadania organizacyjne RUE to funkcja Sekretariatu Generalnego. Sekretarz Generalny pełni jednocześnie funkcję Wysokiego Przedstawiciela Unii ds. wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (Havier Solana).

Tryb głosowania określony jest przez art. 205. Rada przyjmuje decyzje większością zwykłą, kwalifikowaną lub jednomyślnie. Zwykła większość (8) wymagana jest w sprawach proceduralnych i organizacyjnych. Ministrowie dysponują głosem ważonym w zależności od siły demograficznej czy ekonomicznej. Istnieje nadreprezentacja głosów w krajach małych. Jeśli decyzja podejmowana jest na podstawie propozycji Komisji Europejskiej to wymagana jest większość kwalifikowana - 62 głosy z ogólnej liczby 87 głosów ważonych, musi to zaakceptować 8 państw. Trzeci sposób to większość podwójna kwalifikowana - 62 głosy, ale odbywa się bez inicjatywy Komisji, musi ją poprzeć 10 państw. Jednomyślność obowiązuje w sprawach o kluczowym znaczeniu Wspólnot Europejskich - podatki, akcesja oraz w II i III filarze. Istnieje zasada konstruktywnego wstrzymania się od głosu, gdy państwo nie jest zainteresowane daną kwestią i nie chce blokować obrad. Modyfikacja traktatu Nicejskiego zmieni 87 głosów ważonych w 237 głosów ważonych po rozszerzeniu. Podjęcie decyzji będzie wymagać 169 głosów członków Rady przy większości państw. W przypadku, gdy inicjatywa nie wyjdzie od Komisji Europejskiej to akceptować uchwałę musi 2/3 państw członkowskich.

6/3

}

---